/Карыз бен парыз/

"Кош, суйтiп журiп-ак мал таптын, байыдын. Сол малды сарып кылып, гылым табу керек. озін таба алмасан, балан тапсын, гылымсыз ахирет те жок, дуние де жок. Гылымсыз окыган намаз, туткан ораза, кылган хаж, ешбiр гибадат орнына бармайды". Абай

Карызга акша алу – кайтарып беруден алдекайда женіл. Біреудікін аласын, озіндікін бересін. Осынын туп негізі – «дуние жалган, отеді де кетеді, барында ойна да кул» деген жалган тусініктен туган. Сондыктан да карыз ала берейік деген ниетте боламыз. Бул дурыс емес.

Кенес заманында біз парыздын негізінде тарбиелендік. Отан, ата-анан, жан уян, агайын, жора-жолдас т.б. алдындагы парызын.

Негізінде букіл батыс алемі мен Америка карызбен омір суреді. Олар осыны калыпты жагдай деп пайымдайды. Адамдар карызсыз омір суруге болмайды деген козкарасты да калыптастырып алган, онсыз омір суру мумкін емес деп есептейді.

Егер де сіз оз омірінізді озініз баскара алмасаныз, онда сіздін омірінізді баска біреу баскаратын болады. Карыз осынын таптырмайтын тамаша куралы.

/Дуние мулікті карызга алу/

"Біреу жаксы ниетпен карыз алса, карызга алган акшасын кайырлы (жаксылыкка) каражат жасаса, Алла тагала ол кісіден жардем аямайды". Пайгамбарымыз Мухаммед (с.г.с.)

Сіз багалы бір затты карызга (кредитке) алган кезінізде, борышка белшенізден батасыз. Сіздін турмыс жагдайыныз кулдырай бастайды, себебі калтаныздан акша толеуге мажбурсіз. Сіз банкирді байытып жатырсыз. Омірініздін бір болігі осыган кетеді.

Сіз карызга алган затынызды пайдаланасыз, біракта осы затты алган саттегі куанышыныз коп узамай су сепкендей басылады. Акша дагдарысына ушырайсыз. Нактылы шаттык – жоктан бар жасап, озінізге жане коршаган ортанызга жайлы жагдай жасаганда гана келеді.

Алі туйін салмаган алманы жей аласыз ба? Жесеніз де тек кана ойша. Сонда калай болганы? Озініз енбек сініріп барып таппаган уйінізді, багалы дуниенізді, машинанызды калай гана пайдаланасыз? Бул акымактык.

Сіз жанынызды салып болашак урпактын несібесін урлап жатырсыз. Сіз де, балаларыныз да бас еркіндіктерінен айрылды. Неліктен? Себебі оркениеттін (цивилизация) тырнагына іліктініз.

Адам озі курган, жасаган немесе ата-бабасынан мурага калган дуниелерді, багалы заттарды гана пайдалануы кажет. Тіпті мурага калган дуниені пайдаланганнын озінде де, осыны ары дамытып кобейтпесе, бул да таусылады.

/Осімкорлык/

Осімге акша берген де, осімге акша алган да дозакка барады.

– Осімкорлыкты калай тусіндірер едін?

– Осімкорлык дегеніміз біреуге карыз акша беріп, кайтарганда устемемен алу. Касиетті Куран Каримде айтылган. Осімкорлык – зор куна.

Егер де акшаны осімімен карызга берсеніз – адамды озінізге тауелді кылып коясыз. Бул дегенініз – кулдык. Булай істеу карыз бергенге де, карыз алганга да оте кауіпті. Тусіндірейін. Жогары ес (сознательный разум) пен томенгі есте (подсознательный разум) карыз алушы – енсесін езіп турган карыздан кутылгысы келеді. Будан кутылудын бір жолы – карыз берген адамнын козін жою. Адам жок – шыргалан жок. Сондай-ак томенгі естін аукымында – карыз алган адам, карыз берген адамга унемі – жамандык, жауыздык, ауру, апат, олім тілеп жатады.

Осімкор – алгыс емес, унемі каргыстын курсауында болады. Казак атам айткан: «Коп тілегі кабыл болады» – деп. Кей кездерде осы адамдардын ойынын кабылдануы гажап емес, алемнін аділеттілік занына сай калыпты жагдай.

Карыз алган адам – куле кіріп, кунірене шыгады. Осімге карыз беруші адам, осы кагиданы санасына сініріп, миынын бір кыртысына кашап жазып алганы жон болар еді.