1. Төменгі буын жетекшілері.

Төменгі буындағы жетекшілер – кіші бастықтар. Бірінші буын (төменгі) жетекшілері немесе операциялық жетекшілер – бұл жұмысшылар мен басқа қызметкерлердің тікелей үстінен қарайтын ұйымдастыру деңгейі – негізінен тапсырмалардың дұрыс орындалуы туралы тікелей ақпаратпен үздіксіз қамтамасыз ету үшін сол тапсырмалардың орындалуына бақылау жасайды. Бұл буынның жетекшілері бөлінген ресурстардың, мысалы, шикізат немесе құрал-жабдықтардың дұрыс қолданылуына жауап береді. Бұл деңгейдегі қызмет аттары – мастер, ауысым мастері, сержант, бөлім меңгерушісі, аға медбике, бизнес мектебінің басқару кафедрасының меңгерушісі. Жетекшілердің көп бөлігі – бұл төменгі буын жетекшілері. Адамдардың көбісі басқару карьерасын осы деңгейден бастайды.

2. Басқарудың ұйымдастыру құрылымы.

Ұйымдастыру функциясы ұйымның барлық бөлімшелері арасында тұрақты және уақытша өзара қарым-қатынастарды орнатуға, ішкі тәртіпті және оның шарттарын анықтауға негізделген. Жоспарлау және ұйымдастыру функциялары бір-бірімен тығыз байланысты.

Сонымен, ұйымдастыру – бұл басқарудың екінші функциясы:

1. ұйымдастыру – адамдар ортақ еңбекпен біріккен кездегі өзара қарым-қатынастардың, құқықтардың, мақсаттардың, рольдердің, қызмет түрлерінің және басқа да факторлардың құрылымдық жүйесі;

2. ұйымдастыру – бұл ұйым құрылымы түзілетін және сақталатын процесс.

3. Мақсатты қоюға әсерін тигізетін факторлар.

Мақсатты қоюға төмендегі факторлар әсер етеді: бәсекелестік артықшылықтар мен кемшіліктер, партнерлердің, басқарушылардың пікірлері, жоғары жетекшілердің көзқарастары.

4. Ұйымдастыру функциясының жоспарлау функциясынан айрымашылығы.

Жоспарлау ұйымның мақсатын жүзеге асыру үшін негіз болса (жүйе құрылымын ұйымдастырады, аппарат түзеді), ал ұйымдастыру басқару функциясы ретінде жұмысшы құрылымын құрады.

5. Шешім қабылдаудың сандық әдістері.

Оның негізіне ұтымды шешімдерді ақпараттың үлкен өңдеу жолымен (ЭЕМ және ЭММ көмегімен) таңдауды ұсынатын ғылыми-практикалық ыңғай алынады. Модельдердің негізіне алынған математикалық функциялардың типіне байланысты бөледі:

а) сызықтық модельдеу – сызықтық тәуелділік қолданылады;

б) динамикалық бағдарлау – міндеттерді шешу процесінде қосымша ауыспалыларды енгізуге мүмкіндік береді;

в) ықтималдылық және статистикалық модельдер – жалпыға қызмет көрсету теориясында жүзеге асырылады;

г) ойын теориясы – шешімді қабылдау әртүрлі бөлімшелердің мүдделерінің сәйкес келмеуін ескеретін,. Жағдайларды модельдеу;

д) имитациялық модельдер – шешімдердің жүзеге асырылуын экспериментальды тексеруге, бастапқы сілтемелерді өзгертуге, оларға қойлыатын талаптарды анықтауға мүмкіндік береді.

Вариант 7

1. Орта буынның жетекшілері.

Орта буындағы жетекшілер кіші бастықтардың жұмысын үйлестіріп, бақылау жасап отырады. Соңғы он жылдықтың ішінде басқарудың осы буыны саны бойынша да, мәні бойынша да біршама өсті. Ірі ұйымдарда орта буын жетекшілері көп болуы мүмкін, сондықтан топтарға бөлу қажеттілігі туындайды. Егер осындай бөліну болса, екі деңгей пайда болады: орта буындағы басқарудың жоғары деңгейі және төменгі деңгейі, яғни басқарудың төрт негізгі деңгейі түзіледі: жоғарғы, жоғарғы орта, төменгі орта және төменгі. Орта буындағы басқару қызметтері: бөлім меңгерушісі (бизнесте), декан, елдер мен региондар бойынша өтімді, сатуды басқарушы, филиалдың директоры. Лейтенанттан полковникке дейінгі армия офицерлері, священникте өздерінің ұйымында орта буындағы жетекшілер деп саналады.