Модуль 4. Духоўнае і культурнае развіццё беларускага народа.

Патрабаванні да кампетэнцыі студэнтаў

Студэнты павінны ведаць:

• гістарычныя этапы і ўмовы развіцця культуры Беларусі;

• дасягненні ў развіцці культуры беларускага народа ў розныя гістарычныя перыяды;

• этапы распаўсюджвання праваслаўя і каталіцтва на тэрыторыі Беларусі;

• рысы менталітэту беларусаў і сістэму каштоўнасцей беларускага народа.

Студэнты павінны ўмець:

• характарызаваць умовы развіцця культуры Беларусі, якія паўплывалі на фарміраванне яе асаблівасцей у розныя гістарычныя перыяды;

• ацэньваць ролю беларускіх асветнікаў і гуманістаў у развіцці ўсходнеславянскай культуры, уклад дзеячаў культуры Беларусі ў рэалізацыю ідэй Адраджэння, Рэфармацыі, Асветніцтва ў кантэксце агульнаеўрапейскага культурнага працэсу, дасягненні беларускай савецкай культуры, сучасныя дасягненні ў развіцці духоўнай культуры;

• раскраваць ролю рэлігіі ў фарміраванні ўяўленняў беларусаў аб навакольным свеце, характарызаваць канфесійныя адносіны ў беларускім грамадстве ў розныя гістарычныя перыяды; ацэньваць ролю і месца рэлігіі і царквы ў сучасным духоўным жыцці беларускага народа;

• выяўляць асаблівасці менталітэту беларускага народа, сістэму агульнапрынятых каштоўнасцей у беларускім грамадстве, і тых, якія яшчэ фарміруюцца; ацэньваць і засвойваць культурна-гістарычную спадчыну Беларусі.

Навукова-тэарэтычны змест модуля

Рэлігійныя вераванні першых насельнікаў Беларусі. Змены ў духоўным жыцці з прыняццем хрысціянства. Эвалюцыя форм культуры.

Канфесійная сітуацыя ў Беларусі ў ХІІІ-ХV стст.

Роля і месца культуры Беларусі ў еўрапейскім культурна-цывілізацыйным працэсе ў ХVІ-ХVІІІ стст. Тэндэнцыі і дасягненні ў развіцці культуры Беларусі ў кантэксце эпох Адраджэння і Асветніцтва. Рэфармацыя і контррэфармацыя. Уніяцтва.

Духоўнае і культурнае жыццё Беларусі ў ХІХ-ХХ стст. Развіццё беларускай мовы, літаратуры, навукі, беларусазнаўства. Беларускае нацыянальна-культурнае адраджэнне пачатку ХХ ст. Уяўленне аб беларускай нацыянальна-культурнай ідэі ў мастацкай літаратуры, гістарычных і этнаграфічных даследаваннях.

Культурнае і духоўнае жыццё ў БССР. Станаўленне і развіццё савецкай беларускай культуры. Палітыка беларусізацыі. Супярэчнасці ў развіцці культуры ў 30-я гг. ХХ ст. Асноўныя дасягненні беларускай мастацкай культуры, адукацыі, навукі ў 60-я – 80-я гг. ХХ ст.

Культурнае і духоўнае жыццё беларускага народа на мяжы ХХ-ХХІ стст. Роля навукі ў інфармацыйным грамадстве. Месца рэлігіі ў духоўным адраджэнні беларускага народа.

План семінара

1. Рэлігійныя вераванні першых насельнікаў Беларусі. Прыняцце хрысціянства і яго ўплыў на духоўнае і культурнае жыццё Беларусі.

2. Канфесійная сітуацыя ў Беларусі ў ХІІІ–ХVІ стст. Рэфармацыя і контррэфармацыя на Беларусі. Уніяцтва.

3. Эпохі Адраджэння і Асветніцтва. Культура Беларусі ў ХVІ–ХVІІІ стст.

4. Духоўнае і культурнае жыццё ў Беларусі ў ХІХ – пачатку ХХ ст.

5. Культура ў БССР.

6. Культурнае і духоўнае жыццё беларускага народа на сучасным этапе.