33 Бухгалтерлік балансты қауымдастырудың процессі.

Консолидацияланған  есеп берудің құрамына: консолидацияланған бухгалтерлік балансы консолидацияланған қаржылық-шаруашылық қызметінің нәтижесі туралы есеп беру, консолидацияланған ақша қаражатының қозғалыс туралы есеп беруі және түсініктеме жазбасы кіреді

Топтық  есеп беру жасау кезінде еншілес  заңды тұлғаның бухгалтерлік балансында бөлек көрсетіледі, яғни еншілес  заңды тұлғаның нақты таза активімен  алмастырылады. Балансты әрбір еншілес серіктестіктің және негізгі заңды тұлғаның үлесі бойынша меншік капиталы қалыптастырылады. Бұл жерде меншік капиталында негізгі заңды тұлғаның үлесінен оған енген (кірген) еншілес серіктестердің үлесі көп немесе аз болу мүмкін.

       Негізгі заңды тұлғаның таза активінен оған енген (немесе кірген) еншілес серіктестіктердің  таза активтері асып түссе, онда оның ағымдағы сатып алынған активтерінің құнынан мәмілес бойынша өтетін міндеттемесін шегеріп, келіп қосылған заңды тұлғаларды гидвиллі ретінде анықтайды және консолидацияланған бухгалтерлік баланста актив ретінде жеке бап болып болып көрініс табады.

       Егер  де негізгі заңды тұлғаның құрамына кіретін елшілес заңды тұлғаның құны олардың таза активінен кем  болса, онда алынған активтердің  ағымдағы құны мен сол күні алынған міндеттемелердің арасында теріс айырма, яғни гудвилл (бэдвилл) пайда болады, бірақ ол да консолидацияланған бухгалтерлік баланстың жеке бабы болып көрініс табады.

34Қаржылық есеп беруде басқада нысандарын қауымдастыру әдістері.

 Шоғырландырылған қаржылық есептер бірыңғай шаруашылық жүргізуші субъект туралы сияқты топ туралы қаржылық есептер ұсынады. Шоғырландырылған қаржылық есептерді жасаған кезде субъект:        1) басты ұйымның және оның еншілес ұйымдарының қаржылық есептерін активтердің, міндеттемелердің, капиталдың, кірістер мен шығыстардың ұқсас баптарын қосу жолымен баппен біріктіруге;        2) басты ұйымның әрбір еншілес ұйымға инвестицияларының баланстық құнын және басты ұйымға тиесілі әрбір еншілес ұйымның капиталының сол бір бөлігін алып тастауға;        3) шоғырландырылған еншілес ұйымдардың есепті кезеңдегі пайдасына немесе залалына азшылықтың үлесін басты ұйымның үлесінен бөлек өлшеуге және беруге;        4) азшылықтың шоғырландырылған еншілес ұйымдардың активтеріндегі үлесін басты ұйым акционерлерінің олардағы капиталының үлестерінен бөлек өлшеуге және беруге тиіс. Таза активтердегі азшылықтың үлесі мыналардан тұрады:        азшылықтың бастапқы біріккен күнгі үлесінің сомасынан, және        азшылықтың біріккен күннен бастап болған капиталдың өзгерістеріндегі үлесі.

Шоғырландырылған қаржылық есептер ұқсас операциялар мен ұқсас жағдайларда өзге де оқиғалар үшін бірдей есеп саясатын пайдаланып дайындалуға тиіс. Егер топ мүшесі ұқсас операциялар мен ұқсас жағдайлардағы оқиғалар үшін шоғырландырылған қаржылық есептерде қабылданған есеп саясатынан өзгеше есеп саясатын пайдаланса, онда оның қаржылық есептері шоғырландырылған қаржылық есептерді дайындау кезінде тиісті түрде түзетіледі. 

35. Фирма туралы көріністерді қалыптастыруда қаржылық есеп берудің ролі.

36. Фирманың әрекетін қаржылық есеп беру мәліметтері бойынша бағалау.

37. Көрсеткіштер жүйесі, көрсеткіштер жиынтығында олардың ерекшеліктері.

35. Есеп беру мәліметтерін қабылдауға әсер ету әдісі ретінде топтастыру.

Есеп беру мәліметтерін кәсіпорынның тиімділігін бағалау үшін, сондай-ақ шаруашылық қызметін талджау үшін сыртқы пайдаланушылар пайдаланады.

Осымен қоса, есеп беру кәсіпорынның шаруашылық қызметін жедел басқару үшін қажет және ол болашақ кезеңдерді жоспарлау мен болжау үшін басты база болып табылады.

Есеп беруге қойылатын негізгі талаптар: кәсіпорын қызметінің нәтижесін анық және объективті көрсету, барлық көрсеткіштерді бір-бірімен қатаң түрде үйлестіру, бухгалтерлік пен жедел-статистикалық есеп берудің сабақтастығын сақтау, әдістемелік және басқа да ережелерді сақтау болып табылады.

Бұрмаланған есеп бергені үшін кәсіпорынның басшысы мен бас бухгалтері ҚР-ның әрекет етіп тұрған заңдарына сәйкес жауап береді.

35. Баланстық әдіс және оған сипаттама. Баланс пен есеп беру дегеніміз- субъектінің шаруашылық қызметі туралы, тікелей есептен туындайтын көрсеткіштердің қалыптасқан жүйесі б/ша белгіленген жопарлы тапсырмалардың орындалуы туралы жиынтық деректер алу амалы.

Баланс пен есеп беру көрсеткіштері б/ша шаруаш/қ қызметке талдау мен аудиторлық тексеріс жүргізіледі.

Балан әдісі құбылыстарды өзара байланысты екі жақты қарастыру әдісі сияқты басқару мен жедел жұмыстарды, ғылымда қолданаылады.

Бух/к есепке баланс әдісі шару/қ ресурстарын құрамымен оларлың құралу көздері б/ша көрсету үшін қолданылады. Субъект ресурстарын көрсетудің баланстық әдісі осылардың жалпы теңдігіне ( екі белгінің) негізделген. Бух/к баланс шаруаш/қ ресурстарымен олардың құрылыу көздерінің қолдағы мөлшері мен жағдайын ж/е олардың мақсатты бағыттарын ақша түрінде белгілі бір күнге жалпылау әдісі. Баланс негізінде субъектінің қаржылық жағдайы, ресурстардың пайдаланлуының дұрыстығы, ресурстармен қамтамасыз етілу дәрежесі, олардың айналымдылығы мен өтімділігі анықталады.

35. Қаржылық есеп беруді құрудың концепциясы. Қарж/қ е/беру тұжырымдамалары (концепциясы) шешім қабылдау үрдісінде көрсетілетін бухгалтерлік ақпараттардың қажеттіліктерін анықтайды ж/е оны бекітеді. Есеп тұжырымдамасын (концепциясын) 2 түрге бөлуге болады: - Жалпы тұжырымдама- бұл бірнеше елдердің бух/к есеп туралы көзқарасын білдіреді; - Жеке тұжырымдама- тек қана бір елдің өз ішінде жүргізілетін бух/к есеп тур.

Тұжырымдамалар (концепциялар) халықаралық бух/к есеп ж/е қарж/қ есеп беру стандартында қарастырылған бух/к есеп принциптері, есеп саясаттары, есеп берулер негізінде қарастырылады. Бұған дейін айтылып жүргендей қазіргі таңда бух/к есептің әлемдік теориясында, сондай-ақ тәжіриесінде екі негізі жол деп аталатын континенттік ж/е америкалық тұжырымдама (концепция) қатар жүргізіліп келеді.

Бух/к есептің континеттік тұжырымдамасы к.о/ң жұмысына мем/ң ықпал етуімен, араласумен түсіндірді. Бұл б/ша сол елдегі қызмет атқаратын барлық ұйымдар мем/т бекіткен шоттар жоспары ж/е б.да нормативтік құжаттар б/ша жұмыс істеуі тиіс. Америкалық тұжырымның континенттік тұжырымнан өзгешелігі, бұл модельд ек.о/н бух/к есеп берудегі мәліметтері негізінен қаржы салымшылары мен несие берушілердің қажеттілігін қамтамасыз етуге арналған.

К.о/ң шару/қ құралдары эко/қ мағынасына сәйкес: құрамы б/ша; олардың пайда болу көздері б/ша жіктеледі. Құрамы б/ша шару/қ құралдары өндіріс саласындағы құралдарға ж/е айналым саласындағықұралдарға бөлінеді. Өндіріс саласындағы құралдар өз кезегінде еңбек құралдарына, МЕА ж/е еңбек затына бөлінеді.