26.Көміртегі тотығымен зақымданған кезде зақымдау белгілері

Созымдылығы ҚӘУЗ-дің улылық ерекше- лігімен жәнё экспозициялықдозаның көлеМімён анықталады. Көбірек жинақталған бірқатар заттардың буының әсері кёзінде терінің аіпык, жерлерінің, кілегейлі жоғары тыныс аЛу жолдары мен өкпенің химия- лық күйігінен туындаған тосын жағдайдан адам қаза болуы мүмқін. / Жалпы улылық әсері басым заттарға энёргетикалық алмасудың күрт бұзылуын тудыруға қабілетгі, ауыр жағдайларда зақымданузшИ ның қаза болу себебі болып табылатын қосылыстар (көміртегі тотығы, ■ цианды сутегі және басқалар) жатады./

27.Жанжалды сипаттағы төтенше жағдайларға жататын құбылыстар

Жанжалды сипаттағы төтенше жағдайларға:

- қарулы шабуыл

- кейбір аймақтардағы толқулар

- соғыс уақыттағы әскери әрекетерде қазіргі зақымдау тәсілдерді қолдану жатады.

28.Жердің радиоактивті ластануы не себептен болады

Биосфераның радиоактивтік ластануы (Радиоактивное загрязнение биосферы) — қоршаған табиғи ортадағы радиоактивтік заттектер құрамының қалыпты деңгейден асып кетуі. Бұл табиғи және антропогеңдік факторлардан болады. Биосфераның радиоактивтік ластануының табиғи факторларына ғарыштық сәулелену, литосфераның радиоактивті элементтері; антропогендік факторларына радиоактивтік кендерді өндеу, радионуклидтерді шаруашылықтың әр түрлі салаларында қолдану, АЭС-тегі және кәсіпорындардағы апаттар, ядролық-техникалық қондырғылар, бейбіт мақсаттағы ядролық жарылыстар, ядролық қаружарақты сынау және т.б. жатады. Мысалы, АЭС-те апат кезінде ортаның радионуклидтермен (стронций-90, цезий-137, церий-141, йод-131, рутений-106, т.б.) ластануы бірден артады. 1940—1980 жылдар аралығында дүние жүзінде ядролық қару 1349 рет сыналып, соның салдарынан қоршаған ортаға радионуклидтердің едәуір мөлшері түсті. Арктиканың Жаңа Жер топаралында 1950 жылдардың соңында атмосферада және су астында 90 ядролық жарылыс болды. Бұл топарал маңында радиоактивтік қалдықтары бар 11 мың контейнер суға батырылды. 1960 жылдардан бастап Каспий маңында бейбіт мақсатта (мұнай өңдіруді арттыру, тұзды күмбездерде жер асты қуысын жасау, т.б.) 50-ге жуық жер асты ядролық жарылысы. болды.

29.Аммиак пен зақымданған кезде зақымдау белгілері

§ аммиак төгілген кезде (ол ауадан жеңіл) тез буланып жоғары көтеріледі, яғни төмен жерлерді таңдау қажет.

Аммиактан, метилхлоридтен, винилхлоридтен және басқа улы заттардан тыныс органдарын қорғау үшін 30-100 минут бойы қорғайтын противогаз кию керек. Аммиак суға жақсы жайылады. Осыған орай суланған мақта-дәке таңғышы көмектеседі.

Химиялық зақымдау туралы дабылды естіген бойда жеке корғаныс құралын тез киіп, өзіңіз тұрған ғимаратты қымтаңыз: 1)есік пен терезені жақсылып қымтаңыз;2)ондағы саңылауды шүберекпен, жапсырғышпен, пленкамен немесе ылғал қағазбен жабыңыз. Егер дабыл сізді кошеде келе жатқан кезде берілсе, ықтимал зақымдану аумағанан шығып, желге қарсы жүріңіз. Тыныс органдарын қорғау үшін, тыныс органдарын аммиактан, метилхлоридтен және винилхлоридтен және басқа улы заттардан 30-100 минут бойы қорғайгын противогаз кию керек. Аммиак сумен жақсы жайылады (суланған мақта-дәкі таңғышы көмектеседі). Егер противогаз жоқ болса, тыныс органдарын қорғау үшін сумен немесе ауыз суының 2% (хлор төгілген кезде) және лимон (бор) қышқылының 5% (аммиак тегілген кезде) ертіндісімен шайылған кез келген матаны пайда-ланыңыз. Тыныс органдарын хлордан қорғау үшін өзіңіздің немесе балаңыздың сүйық дәретімен шайылған мата таңғышын пайдаланыңыз. Халықты ӘКУЗ-мен ықтимал зақымдану аумағынан көшуі негізінен улы бүлт жақындағанға дейін жүргі-зіледі. Улы зат төгілген орынға аммиак суын, әк түнбасын, кальциленген соданың ертіндісін немесе 60-80% және одан артық концентрациядағы каустикті қүяды (шамамен 2 л. ертіндіге 1кг хлор) суды немесе ертіндіні ыдырату үшін су шашыратқыш, өрт машиналарын, жылжымалы автожанармай стансаларын, сондай-ақ химиялық қауіпті обьектідегі гидрант немесе арнайы жүйе қолданылады Егер газ тәріздес аммиак төгілсе, онда су шашыратқыш, өрт машиналарының, жылжымалы автожанармай стансаларының сондай-ақ химиялық қауіпті обьектідегі гидранттың көмегімен буды жүту үшін суды шашыратады. Сақтанудың жолдарының бірі болып, мақта-мата таңғыштарын пайдалану болады. Оларды дайындау жолдар ол үшін 50-100 см көлеміндегі дәке кесіндісінен жасайды. Ортасы бойынша бір қалыпты қалыңдығы 20-30 см (15-20 см) 1-2 см мата кабатын жаяды. Дәке кесіндісінің бойымен екі жағынан да бүгіп, мақтаның үстіне қояды. Дәкенің үшын екі байлау жүбы шығатындай етіп қияды. Таңғыш ауыз бен мүрынға қойылады. Олардың ұшын төменгі жағының төбе сүйекте, ал жорға жағының қүлақ үсті арқылы желкеде болатындай етіп байлайды. Таңғыш пен беттің арасындағы саңылауларды мақтамен тығыздайды.