60.Репродуктивті жастағы дисфункционалды жатырдан қан кету. Этиологиясы, патогенезі, диагностика мен емдеу әдістері.

Репродуктивті жастағы ДЖҚК көбіне ановуляторлы, фоллукулдардың персистенциясы түрінде кездесесді.Э

тиологиясы: нейропсихикалық стресс, алиментарлы факторлар,соматикалық аурулардың асқынысы ретінде,жедел созылмалы инфекциялық ауруларда,эндокринді аурпулар болып табылады.

Патогенезі: шектен тыс нейропсихикалық стресс әсірінен,гипоталамус-гипофизарлы жүйе бұзылады, нәтижесінде РГ-гонадотропиндердің,ФЛГ,ЛГ десинхронды өндіріледі.Фолликулалар жетілуі және гормондық функциясы бұзылады.Овуляция жүрмейді де фолликулдар қызметін атқара береді,сары дене түзілмейді.Прогестерон мөлшері төмендейді,шектен тыс созылған эстроген стимуляциясының әсерінен эндометрийдің қалыңдауына әкеледі.жатырдың жиырылу қабілеті төмендеп,эндометрийдің әр түрлі аймақтары зақымдалудан,регенеративті қызметінің бұзылуынан жатырдан қан кету болады.

Диагностика:етеккір тәрізді қан кетулер болады.Функциональды тестте екінші фазаның болмауын көреміз.Қан сарысуында эстроген деңгейі жоғарылаған,прогестерон қатты төмендеген және зәрмен прегнаниол экскрециясы.Кіші жамбастың УДЗ-да жатыр ұлғайған, эндометрийдің безді-кистозды гиперплазиясы және аналық бездің ұсақ кистозды дегенерациясы.Гонадотропиндер жоғарылаған.Емі:гемостазды қалпына келтіру,етеккір циклін регуляциялау,генеративті функцияны қайта қалпына келтіру,қан кетуді тоқтатуға бағытталған.

1мл 0,02% метилэргометрин,5ЕД окситоцин т/і немесе б/і-3-4күн-жатырдың жиырылуы үшін

2мл 1,25% этамзилат-гемостатикалық препарат,1 таблетка этинилэстродиол ішке,прогестерон 1мл 1% күніне б/і-қан тоқтату үшін,Анемияны емдеу үшін-темір препаратттарын,сорбифер дурулес күніне 2рет 1драже,аскорбин қышқылын 0,3г,фолий қышқылын 0,003г Жалпы қалпына келтіруші іс-әрекеттер-ұйқыны дұрыстау,дұрыс тамақтану,стресстерді жою тб.Физиотерапия-эндоназальды электрофорез тиаминдік,новокаиндік,жатыр денесін және мойнын электростимуляциялау.Витаминотерапия-В1,В6 Етеккірді қалпына келтіру үшін-утрожестан күніне 200мг, Қанның орнын толтыру үшін-қаналмастырғыштар реополиглюкин.Гемостазды қалпына келтіру үшін КОК-тар(логест,фемоден)1 таблеткадан 2 сағат сайын.Қан кету рецедивін болдырмау үшін-дюфастон 20мг ішке циклдің 16-25 күндері.

61.Ювенильді жастағы ДЖҚК 10 нан 17 жасқа дейінгі қыздарда кездеседі. Этиологиясы:аналарында патологиялық жүктіліктілікпен өткенде, ал қыздары жедел және созылмалы ауруларымен ауырғандарда кездеседі.

Патогенезінде жас қыздарда гипоталамус-гипофизарлы-аналық бездік жүйенің дұрыс жетілмеуінен,оң кері байланыстың орнығу механизмінің бұзылуы жатыр. Фолибериндер мен люлибериндердің цирхоральды ритмінің болмауынан және гипофиздің гонадотропты гормондарының ациклды бөлінуімен байланысты.Нәтижесінде аналық безде стероидогенез бұзылып,прогестерон деңгейі төмендейді.Эстрогендердің созылған стимуляциясы әсерінен эндометрийдің гиперплазиясына және безді-кистозды өзгерістеріне әкеледі. Қан кету көбіне ановуляторлы фолликулдардың атрезиясы түрінде кездеседі.Көптеген фолликулдардың атрезиясы овуляциюға дейінгі жетілу стадиясында болады.

Диагностика: Ациклды қан кетулер менархиядан соң циклдың дұрыс қалыптаспауы фонында көрінеді.Көбіне етеккір бірнеше аптаға немесе айға кешікеннен соң қан кетулер болады.Қан кетулер метроррагия,меноррагия ретінде көрінеді.Ол кезде науқастар анемизация, яғни әлсіздік, бас айналуы, тәбет төмендеуі, бас ауруына шағымданады.Диагноз қою үшін қан анализі мен коагулограммада тромбиноцитопения мен әр түрлі коагуляциялық гемостаздың бұзылыстарын анықтау керек.Және кіші жамбас мүшелерін УДЗ-ға түсіргенде эндометрийдің гиперплазиясын,безді-кистозды өзгерістерін анықтау керек. Гормондық зерттеулерде гонадотропиндер тәрізді,эстроген мен прогестерон деңгейінің төмендегенін анықтаймыз.Гистероскопия тек өмірлік маңызды көрсеткішке байланысты жасалады.Басты,түрік ершігін рентгенографияға түсіру керек.Емі:гемостазды орнына келтіру,етеккір циклін регуляциялау және қан кетуді тоқтатуға,рецидивті болдырмауға бағытталған.

1мл 0,02% метилэргометрин,5ЕД окситоцин т/і немесе б/і-3-4күн-жатырдың жиырылуы үшін, 2мл 1,25% этамзилат-гемостатикалық препарат,1 таблетка этинилэстродиол ішке,прогестерон 1мл 1% күніне б/і-қан тоқтату үшін,

Анемияны емдеу үшін-темір препаратттарын,сорбифер дурулес күніне 2рет 1драже,аскорбин қышқылын 0,3г,фолий қышқылын 0,003г,Жалпы қалпына келтіруші іс-әрекеттер-ұйқыны дұрыстау,дұрыс тамақтану,стресстерді жою тб.

Физиотерапия-эндоназальды электрофорез тиаминдік,новокаиндік,жатыр денесін және мойнын электростимуляциялау.ВитаминотерапияЕтеккірді қалпына келтіру үшін-утрожестан күніне 200мг

Қанның орнын толтыру үшін-қаналмастырғыштар реополиглюкин

Хирургиялық жатырды қырнау гемоглобин 70г/л-ден төмен,айқын анемизация кезінде жүргізіледі.