49. Қант диабеті кезіндегі жүктілік пен босану ағымының ерекшеліктері.

Жүкті әйелдерде қант диабетінің 3 түрі кездеседі: 1-типі-инсулин тәуелді қант диабеті, 2-типі инсулинтәуелсіз қант диабеті және гестационды қант диабеті- 28 аптадан сон дамиды. Инсулин тәуелді қант диабеті(ИТҚД) жүктілерде жиі кездеседі.

ИТҚД кезіндегі жүктілік ерешелігі: жүктілерде ауру ағымы лабильді өтеді, қант диабетіне тән симптомдар күшейеді, ангиопатиялар ерте дамып, кетоацидозға бейімділік күшейеді. Жуктілердің жартысында аяқтарының ангиопатиясы, әрбір екінші әйелде диабеттік нефропатия және 3\1-де қосарланған пиелонефрит кездеседі. Қант диабетінің компенсация сатысының дамымауы прекомотозды және комотозды жағдайға алып келеді. Кетонемиялық комаға тән белгілер: организмнің сусыздануы, олигоурия, адинамия, АҚҚ төмендеуі, пульстің жиілеуі, естен тану, коллапс дамиды. Сонымен қатар кетонемиялық емес гиперосмолярлы кома да кездеседі,ол гипергликемиямен,гиперосмолярлықпен көрінеді.

ИТҚД-де жүктіліктің асқынуы 5-10 есе жиі кездеседі: жүктілікті үзу, емдеуге көнбейтін гестоздармен көрінеді. Жиі кездесетін симптомдарға әрбір 2-әйелде көпсулық(многоводие), ұрықтың құрсақішілік гипоксиясына қауіп туу мүмкәншілігі жатады. Жүктілік ағымы амниондық судың ерте кетуімен , босану күшінің әлсіздігі, босанудан кейінгі ерте кезеңде қан кетудің және босану жолдарының зақымдалу қаупінің жоғарылауымен ерекшеленеді.

Босану ағымында қант диабетінде кездесетін негізгі симптом – диабеттік фетопатия, 36 аптасында туылған балалардың салмағы мерзімімен туылған балалардың салмағымен сәйкеседі. Ұрық басы мен денесінің диспропорциясы(иық өлшемі бас айналымынан үлкен) босану барысында механикалық травмаға әкелуі мүмкін. Қант диабетінде ұрықтың перинатальды және неонаталь өлімі жиі кездеседі, себебі ұрықтың дамымауы, тыныс алу бұзылыстары, босану травмалары.

Жүктілік пен босануды жүргізу диабетпен ауыратын әрбір әйел жүктілік барысында 3 рет госпитализациялануы қажет: 1- госпитализация- жүктіліктің ерте мерзімінде жүргізіледі, мақсаты толық клиникалық зерттеу, диабеттік және акушерлік диагнозын қою, риск дәрежесін анықтау, жүктілікті жалғастыру сұрақтарын шешу. 2-госп-я – қант диабеті ағымының ауырлауына байланысты 20 аптадан кейін. 3-гос-я- -32аптадан сон критикалық срок пен босануға дайындыққа байланысты жүргізіледі. Босану табиғи босану жолдарымен жүргізіледі.

50.Атониялық акушерлік қан кетулер. Себептері. Кідіріссіз көмек және дәрігер тактикасы.

Босанудан кейінгі алғашқы 2 сағат ішінде дамитын қан кету атония және гипотониядан болуы мүмкін. Атония – жатырдың жиырылу қабілетінің толық жоғалуы. Клиникасы:Босанғаннан кейін жатыр жиырылу қабілетін жоғалтады, атониялы.Механикалық, температуралық, медикаментозды тітіркендіргіштерге жауап қайтармайды. Алғашқы минуттардан бастап профузды қан кету орын алады, шокқа әкелуі мүмкін. Этиологиясы: 1) жатыр атониясына әкелетін әйелдің аурулары –гестоздар, жүрек-қан тамыр жүйесі , бүйрек, бауыр, ТАЖ, ОЖЖ аурулары, нейроэндокриндік бұзылыстар, жедел және созылмалы инфекциялар сонымен қатар травмалар мен қан кетулер. 2)жатыдың анатом-қ және функцио-ы жеткіліксіздігіне әкелетін себептер – плацентаның орналасу аномалиялары, жатыр қуысында ұрықжолдас бөліктерінің қалып қоюы, қалыпты орналасқан плацентаның мерзімінен бұрын ажырауы, жатырдың даму ақаулары, плацентаның жатырға толық бітісуі мен өсіп кетуі(приращение), жатырдың қабыну аурулары(эндометрит),миома, көпұрықтық, ірі ұрық, плпцентаның деструктивті өзгерістері. Кідіріссіз көмек шаг б\ша жүргізіледі: 1-шаг – көмекке акушер-гинеколог, анестезиолог-реаниматолог шақырылады; қан жоғалту көлемін бағалау; пульс, АҚҚ, ТАЖ, Т-сын бағалау; қуықты катетер-у; 2-периф-қ венаны катетер-у; әйелді жылыту, ылғалды кислород беру; каогулограмма, кан тобын Rh- фактоды анықтау; қан кету себебін анықтау, жатырды зерттеу. 2-шаг –этиотропты терапия жүргізіледі:утеротониктер қолданылады: Окситоцин – бастапқы доза 10ЕД в\м, 5ЕД в\в, қайталамалы доза 20ЕДв\в+1л ерітінді мин 60 тамшы, макс. доза 3 л е-і+60 ЕД-дан көп емес; Эргометрин – 0,2мг в\м или в\в, қайт-ы доза 0,2мг әр 15 мин сайын, макс доза- 5доза(0,1мг); Простогландин – баст.доза 2,5 мг в\м-жатыр бұлшық-не,қайт.доза 2,5мг әр 15 мин сайын, макс.доза - 8доза(20мг); мезопростол – 800-1000мг ректально или 600-800мг перорально.Уретотониктермен бірге жатырдың бимануальды компрессиясын жүргізуге болады.

Қан кету жалғаса берсе инфузионды терапияны жүргізу к\к: 1000мл дейін қан жоғалтса кристаллоидтар 2000мл енг-і, 1000 мл коп қан жоғалтса кристаллоид 2000 мл, коллоид 1000-1500мл, СЗП 1000 мл құйылады. 2000 мл коп қан жоғалтса кристаллоид 3000мл, коллоид 1000-2000мл, СЗП-1000мл құйылады. 3-шаг құрсақ аортасын басу. 4-шаг –лапаратомия, аналық без артерияларын байлау. 5-шаг- жатыр артерияларын байлау, Б.Линч әдісі б\ша хир-қ компрессионды тігіс салу, жатыр ампутациясы, жатыр экстрипациясы.