2. Ішек жұқпалы аурулары топтарының манифестік, инкубациялық және жұқтыру кезеңі.

Инкубациялық кезең-микробтық агенттің ағзаға түскеннен бастап ауру симптомдары көрінгенге дейінгі уақыт аралығын айтады.Басқаша аурудың жасырын кезеңі. Ұзақтығы бірнеше минуттан(тағаммен улану) ондаған жылдарға(крейцфельд-якоб) созылуы мүмкін. Инкубациялық кезең ағза иммунитетіне,түскен микроб көлеміне байланысты. Біраз уақыттан соң ағза әлсіреп микробкөбейіп симптомдар көріне бастайды.

Манифестік форма инфекциялық процестің қарқынды дамығанын, инфекция көзінің қауіптілігін көрсетеді, қаншалықты қауіпті болса ауру соншалықты ауыр әрі ұзақ өтеді.

Жұқтыру периодын анықтау үшін адамның ауырған уақытының нақты датасын білу керек. Минимальды және максимальды инкубациялық период арасындағы уақыт жұқтыру кезеңі деп аталады.

Жұқтыру кезеңі микробтың қасиетіне байланысты, кейбіреуінде науқас айлап жұқтыруы мүмкін.

Тарау механизмі-фекальды-оральды.

• ие организмде асқорыту жолында көбейіп, тіршілік етеді.

• сыртқы ортаға нәжіспен, құсықпен шығады

• жаңа организмге ауыз арқылы (су, тағаммен түседі)

Берілу факторлары инфицирленген заттар төсек орны,ойыншық,тамақ ыдыстары,су,почва.

Сыртқы ортаның инфекциялануы көптеген жағдайларға байланысты: элеуметтік жағдай, санитарлы-гигиеналық шараларға (водопровод, канализация бар немесе жоқ болуы, олардың қалпы, шыбынның көптігіне, халықтың санитарлы мәденитетіне және басқа).

2) лап етіп көпшілікке тарап кету, немесе сиректеу эпидемияға айналып кетуі;

3) халықтың санитарлы мәдениетіне байланысты;

4) ішек аурулары ешуақытта жаппай тарамайды, сондықтан коллективті иммунитет құралмайды да, ішек аурулар өз бетімен шектелінбейді.

Айтылған ерекшеліктерге байланысты ішек аурулардың тарауына қарсы келесі жалпы шаралар өткізіледі:

1) ауырған адамдарды изоляцияландыру (көбінесе үйде); қоздырғыш тасымалдаушыларды су және тамақ өндірістер, жұмыс орнына жібермеу

2) әлеуметтік және санитарлы гигиеналық шаралармен мәдениетті көтеру -негізгі шаралар)

3) спецификалық профилактика кең қолданылмайды. Іш сүзек, холера эпидемия кездерінде ғана.

3. Қарсылас бактериологиялық қару қолданған кезде эпидемияға қарсы шараларды жүргізу және ұйымдастырылу ерекшеліктеріне әсер етуші факторлар.

№ 30 БИЛЕТ

1. Жұқпалы аурулардың жеке нозологиясының қоздырғыштың түрлік ерекшелігіне байланыстылығы.

Қазіргі кезде 250-ден астам жұқпалы аурулардың нозологиялық түрлері белгілі.Олардың қоздырғыштары-әртүрлі түрлер мен топтарға жататын микроорганизмдер. Филогенетикалық жақындығына байланысты олар вирустар, прокариоттар, эукариоттар болып бөлінеді.Осы әртүрлі топтарға жататын микроогн-ді тудыратын ауруларды белгілі жүйемен реттеп топтастыру оңай емес, өйткені әртүрлі топтардағы,тіпті бір топтағы микроорг-дің қоздырығш иелерімен қарым-қатыастары, яғни паразитарлық жүйенің әлеуметтік және табиғи ортадағы әрекеттестіктерімен айқындалатын эпидемиялық процестің ерекшеліктері көп қырлы болып келеді.

Осының барысында қоздырғыштарды төмендегі принциптер бойынша жіктеу,олардың ерекшіліктерін айқындауға көмектеседі:

-қоздырғыштың филогенетикалық жақындығы,таксономиялық бөлінуі

-қоздырғыштың өмір сүру ортасына бай/ты экологиясы,яғни оның өмір сүру ортасындағы паразиттілігі

-қоздырғыштың адам организміндегі тәндік орналасуы және онымен байланысты дағдылнған тәндік басты берілу механизмі.