G-041.07.01.73-2008

Ред. 02.

Страница 45 из 45

№ 16 БИЛЕТ

1. Қоздырғыш көзінің бөліну кезеңдері, ұзақтығы және түрлері.

Бөліну түрлері:

*клетканың 2-ге бөлінуі

*көптік бөліну

*бұршақтану

*төбелік өсі

*клеткалық емес өсу.

2. Дезинфекция түрлері.

«дезинфекция» деген түсінік ықшам түрінде патогенді микробтарды жою немесе обьектілерден аластатуға арналған ұтымды әдістер мен тәсілдердің жиынтығы болып есептеледі.

Мақсатқа байланысты дезинфекцияны ошақтық және алдын алу түрлеріне бөледі. Ошақтық дезинфекцияны жұқпалы аурудың (немесе тасымалдаушылықтың) ошағы табылғанда жасалады. Эпидемия ошағында қоздырғыштың көзінің бар жоғына байланысты дезинфекцияның күнделікті және қорытынды түрі де болады.

Күнделікті дезинфекция қоздырғыш көзінің қатысуы арқылы қоздырғыш денеден шыққан бойда оны тез құрту мақсатында жасалады. Ол қоздырғыштар жұққан немесе жұғуы мүмкін науқас маңындағы нәжісті, құсықты, қақырықты, таңу заттарын және басқа да бұйымдарды үнемі зарарсыздандыруға бағытталған. Бұл жұмыс ауру немесе тасымалдаушы жұқпа қоздырғышының көзі болатын уақыттың ішінде үздіксіз жүргізіліп отырады.

Қорытынды дезинфекция қоздырғыштың көзінің жоқ уақытында, яғни науқас ауруханаға түскеннен кейін , сосын ол үйге кеткеннен кейін аурухана бөлімшесінде жасалады. Сирек жағдайларда – емдеу – алдын алу мекемелерінде мамандық бағыты өзгергенде де қорытынды дезинфекция өткізіледі.

Қорытынды дезинфекцияның мақсаты – ошақтан қоздырғыш көзін аластағаннан кейін, ошақтағы әр түрлі заттарда қалып қойған патогендік микробтарды жою.

Алдын – алу дезинфекциясы деп, эпидемиологиялық маңызы бар заттардан орын алуып, жұқпалы аурудың қоздырғыштарын кетіруге немесе жоюға арналған шараларды айтады. Алдын – алу дезинфекциясы жұқпалы ауру пайда болмай тұрғанда, оның алдын – алу және таралып кетпеу мақсатында жасалады.

Бактерия тасымалдаушылык немесе жұқпалы ауру жеңіл клиникалық түрде өтетін жағдайларда осындай адамдар дәрігер қарауынан тыс қалады және қоздырғыштарды қоршаған ортаға таратып отырады.

Алдын – алу дезинфекциясы қоғамдық тамақ мекемелерінде, ветеренария, ауыл шаруашылық және агрономия саласында, тамақ өндірісінде және басқа салаларда қолданылады. Ол сумен қамтамасыз ету жүйелерінде, канализацияда, қоғамдық тамақтандыру, өсімдік және малдың шикізаттарынан тағам дайындап, тарататын мекемелерінде, асханаларда, т.б. үнемі қолданылады. Дезинфекциялық шаралар таза және лас ғимараттарды, құрал – жабдықтарды бөлек пайдалану және оларды жуу арқылы іске асырылады.

3. Қоздырғыштары қоршаған орта объектілері, көбінесе тұрмыстық қатынас арқылы жанасу механизмімен берілетін аурулардың жалпы сипаттамасы.

Гигиена сақталмаудан болады. Тамақты жуып жеу керек. Ойыншықтардан жұғуы мүмкін(ішек инф).Мысалы көкеністерден Полиомиелит келді.

Қоздырғыштар тері және шырышты қабаттар ішінде тіршілік етеді. Бұл топқа сіреспе, тілме, сібір жарасы, ящур, құтыру ауруы, газды гангрена кіреді.

Тарау механизмі:

-инфекция сыртқы ортаға тері және шырышты қабаттардың бөліктерімен, лимфа, қанмен шығады;

-басқа организмге терінің және шырышты қабаттардың болар-

болмас жарақаттары арқылы түседі.

Бұл топтың инфекциялардың тарауында сыртқы ортаның факторлары роль ойнамайды-тікелей қатынас арқылы жұғады (жыныс қатынас арқылы)

кей кезде мал хайуандар қапқан кезде жұғады (құтыру)

- тарау факторлар ретінде тұрмыстық заттар, киімдер болуына тиісті.

Ерекшеліктері:

бұл топтың инфекцияларының тарауы-тұрмыстық жағдайға байланысты болады

кейбір инфекциялардың тарауы травматизммен байланысты (сіреспе, газды гангрена)

кейбір инфекциялардың тарауы таратушыларға байланысты (құтыру, ящур)

5 топқа бөлінеді:

1.Типті инфекция-қоздырғыш және патологиялық процесс терінің үстіңгі қабаттарында орналасады (чесотка, трахома)

2.Жарақатты инфекциялар – терінің бүтіндігі бұзылған кезде (тілме, сіреспе, газды гангрена)

3.Қоздырғыш жарақаттанған шырышты қабаттар арқылы, немесе өзі терінің тегістігін бұзып қанға тарап, екіншіден теріні зақымдайды (сап, яшур)

4.Мал-хайуандардың тістеуінен тарайтын аурулар (құтыру)

5.Жыныс ағзалар арқылы тарайтын инфекциялар (сифилис, гонорея ж.т.б.).

Алдын алу: санитарлы мәдениет, тұрмыстық жағдайды жақсарту, травматизммен күресу.

№ 17 БИЛЕТ