1Вариант

1. Күні жетіп туылған ж-е шала туылған бала. Жаңа туған баланың транзиторлы жағдайлары. Күні жетіп туылған нәресте- жүктіліктің 37 мен 42 апталықтар (259-293 күн гестацияның) арасында туылған нәресте.Салмағы 2500 г көп, дене ұзындығы 45 см көп. Жетілген ЖТН әдетте қатты эмоционалды айқай шығарады, онда айқын сору, жұту ж-е басқа да ЖТН шартсыз рефлекстері шақырылады, тыныс алуымен жүрек соғысы дұрыс ж-е тұрақты, ол құспайды, қимылы ширақ, белсенді, ашығуға, қарауға, тосын дыбысқа жарыққа эмоционалды анық жауап береді.

Шала туылған- жүктіліктің 37 аптасына дейін туылған нәресте,дене салмағы 2500 г және одан төмен,дене ұзын-ы 45см ж/е одан төмен. Шала туылған нәрестеде жетілмегендіктің көріністері болып: нәрестенің қоршаған ортаның белгілі температурасында дене қызуын сақтап тұра алмау, сору ж-е жұту, рефлекстердің болмауы, жиі лоқсып құсу, апноэ ж-е көгеру ұстамасы, ісіну, қимылдық, эмоционалдық жауаптың аздығы, бұлшықет гипотониясы, айқын себептерсіз гипорефлексия саналады. Уақытына байл/ы шала туылған нәрестенің 4 дәрежесі болды:

1) нәресте, 37—35 апталығында туылса,, онда шала туылғанның I дәрежесі ;

2) 34—32-апталығында туылса – II дәрежесі;

3) 31—28-апталығында – III дәрежесі;

4) 28-аптасында ж/е одан төмен болса– IV дәрежесі..

Жаңа туған баланың транзиторлы жағдайлары: - Босану катарсисі- өмірінің алғашқы секундтарында ауырсынуға,дыбысқа,жарыққа тітіркенуі болмайды, себебі стресстік туылу барысында қорғау үшін қанда эндорфинның жоғарлауы болады. - Алғашқы дем алу(нәрестенің дем алуы алғашқы апталарда 30-60 рет/мин) ж-е транзиторлық гипервентиляция, - импринтиг,- физиологиялық эритема,- токсикалық эритема 20-30% нәрестелерде 1-5 күнінде ұсақ,қызыл фонда ақ түсті бөртпелер ,- физиологиялық сарғаю- 60-70% нәрестелерде 2-3 күнінде кездеседі, - транзиторлық гипертермия 2-3 күнінде дене температурасы 39-40 С жетеді ағзаға ақуыз түсіп ж/е судың жетіспеуі, ал жетілмеген нәрестеде транзитарлық гипотермия болады оттегі жетіспеуінен,босану жарақаты,нәрестенің аурулары болса,көру анализаторы алғашқы 5-6 мин көз қарашығы үлкейеді,жарыққа қарамай ақ, Жүрекқантамырда жүректің көлемі үлкен, жүректің жиырылуы жоғарылайды - физиологиялық алғашқы салмақты жоғалту алғашқы 3-4 күнінде, - бүйрек қызметінің транзиторлы ерекшеліктері – алғашқы 12 сағ соң бірінші зәрін бөледі 8-10 % нәрестелер 2 ші тәулегінде зәр бөледі,- транзиторлы полицитемия, - гормональды криз, - физиологиялық диспепсия.... . .

2. Жедел обструктивті бронхит. Емі ЖОБ- жедел бронхит, ағымына бронхиалдық обструкция сипаты, яғни эксператорлық ентігу тән. Емі: ЖОБ-тың орташа ж-е ауыр ағымында бала стационарға жатқызылуы керек.Режим жартылай төсектік, диета физиологиялық жасына байланысты(тұзды,ащы,аллергия шақыратын тағамдарды шектейміз) Сұйықтықты қабылдау көлемін жоғарылату 1,5-2 есеге. Этио-емі- вирусқа қарсы препарат: ремантадин- 1 жасқа дейін тағайындалмайды, 1,5 мг/кг 2 рет/тәул – 5күн, альгевен – 1-3 жас бір реттік дозасы 10 мл, 3 жастан жоғары бір реттік дозасы 15 мл, 1 күні- 3рет, 2-3 күні -2 рет, 4 күні- 1 рет. Рибоверин-аэрозоль түрінде дозасы 20 мг/кг 3-7 күн, тамефлю ері-і 4 жастан бастап 2 мг/кг 2 рет/тәу 5 күн. Антибактериальді ем негізі көрсетілмейді, бірақ қанында бактериальді қабыну болса тағайындаймыз: амоксициллин 30-60 мг/кг тәу. Патогенетикалық терапия: интерферондар- виферон суппозиторы 7 жасқа дейін 150000 ЕД 1 супп 2 рет/тәу 2 апта, 3 апта 1 супп 2 рет/аптасына,4 аптада 1 супп 1 рет аптасына. 7 жастан бастап 500000 ЕД. Қабынуға қарсы терапия: эреспал .Таб- 4-6 мг/кг күніне. Сироп: 10 кг дейін 10-20 мл/тәу, 10 кг бастап 30-60 мл/тәу, 14 жастан бастап -45-90 мл/тәу. Холинолитиктер- ипратропиум бромиді 1жасқа дейін 125 мкг ингаляция түрінде, 1 жастан бастап 250 мкг ингаляция түрінде. В2 агонисті- сальбутамол 100 мкг. Метилксантиндер- эуфиллин т/і 2-4% ері-і 4-6 мг/кг немесе табл 12-16 мг/кг/тәул 4 рет/тәул. Муколитиктер-амброксол 30мг, АЦЦ 100мг. Ауыр жағдайда преднизалон 1-3 мг/кг 2-3 кун. Симптоматикалық ем. Ыстық түсіретін: парацетамол, физикалық түсіру әдісі (спирт+су) Физиотерапия, вибрациялық массаж, УВЧ.

3. Туа пайда болған жүрек ақаулары(қарынша аралық перденің дефектісі). Клинико-диагностикалық критерийлері. Сәбиде ему кезінде ентігу п.б. Бала табиғи дамуынан артта қалады, обьективті қарағанда терісі бозарған мәрмәр түстес. Егер дефект орташа ж-е үлкен болса өкпелік гипертензияның көріністері п.б,: жөтелу, ентігу, әлсіздік, цианоз, шаршағыштық, пневмониямен жиі ауыру,сонымен қатар бауыр, талақ ұлғайып, тахикардия, ісіну синдромы шығып, өкпеде ылғалды сырылдар п.б. Жүрек тұсында кеуде сүйегінің деформациясы( Дэвис кеудесі) көрінеді.Кейде ауру баланың 2 беті қызарып, қошқылданады. Пальпацияда систолалық діріл, перкуссияда жүрек тұйықтығының шекарасы оң- солды кеңейгені анықталады. Аускультацияда 4-5 қабырға аралығында систолалық шу 1 тонмен қосылып шығады, 2 тонда акцент болады, терминалдық фазада Грехем-Стилл шуы естіледі, кей жағдайда шоқырақ ырғағы байқалады, систолалық қысым төмендейді. Рентгенографияда өкпе суреті қараяды, өкпе гипертензиясы дамығанда өкпе артериясының көлеңкесі мен доғасының үлкейгені байқалады, жүрек көлеңкесі көлденеңінен кеңейеді. ЭКГ-да оң ж-е сол жақ қарыншалардың гипертрофиясы белгілері, Гис шоғырының оң аяқшасының толық емес блокадасы, кейде Вольф-Паркинсон- Уайт феномені дамиды. Эхо- КГ оң ж-е сол жақ қарыншалармен сол жүрекше қуыстарының кеңеюі, дефект тұсында қан ағымының турбуленттілігі көрінеді.

4. Асқазан ж-е 12 елі ішектің ойық жарасы. Диагностикасы. Ажырату диагнозы. . Ойықжаралы ауру – асқазанда және он екі елі ішекте ойықжаралардың пайда болуымен гастродуаденальды аймақтың созылмалы рецидивті ауруы. Ерте ауырсыну, эпигастрияда немесе солға қарай ораналасуы – асқазанның жоғарғы бөлімдерінде орналасқан ойықжараларға тән;кеш, «аш қарында» және түңгі ауырсынулар, тамақтан және антацидтерді қабылданған соң басылса, орта сызығынан оңға қарай орналасса (пилородуаденалды аймақта) – асқазанның антралды бөлімінің және 12 - елі ішектің ойықжараларына тән белгі;асқазанның кардиалды бөліміндегі ойықжаралаға – төс артындағы немесе прекардиалды аймақтағы, жүрек ұшындағы ауырсыну, постбульбарлы орналасуда - ауырсмыну арқада немесе оң жақ эпигастрия аймағында байқалады, қыжыл, кекіру, жүрек айну, құсу, аурсыну биіктігінде байқалады және жеңілдік әкеледі, іш қату симптомдары болады.Эндоскопиялық белгілері бойынша белсенді, тыртықтықтанушы және ойықжарадан кейінгі тыртық түрлеріне бөлінеді. Белсенді ойықжараның эндоскопиялық белгілері: ойықжара ақауының шеті анық, гиперемирленген, ісінген, түбінде некрозды массасы бар, фибринмен жабылған, сілемейлі қабаттың қатпарлары қалыңдаған. Тыртықтанушы үдеріс 2 кезеңмен жүреді: «қызыл» және «ақ» тыртық. Рентгенологиялық белгілері:тікелей: ойықжаралы «қуыс» болуы;қосымша: эвакуацияның өзгерсі, дуоденогастральды рефлюкс, кардия қызметінің бұзылысы, перистальтиканың, тонусынң өзгерістері, қатпарлардың конвергенциясы, мүшенің тыртықты деформациясы.

Диф.диагноз:1) асқазан ойық жарасы: көбіне 45-70 жаста пайда болады,отбасында тұқым қуалаушылығы байқалмайды. Ауырсыну тамақтан соң, орны іштің ортыңғы сызығынан солға қарай, құсу болса ауырсыну сезімі жеңілдейді,диспепсиялық бұзылысы шамалы, асқынысы малигнизация кей жағдайда дамиды.ФЭГДС: ырышты қабатының зақымданғанын көреміз. 2) 12 елі ішек ойық жарасы: көбіне 20-40 жас аралығы, жиі ер адамдар, отбасы тұқым қуалаушылығы жиі,ауырсыну кеш, ашқарынға, түнгі уақытта мазалайды,орны іштің ортаңғы сызығынан оңға қарай,ауырсыну тағам қабылдаған сон басылады, диспепсиялық бұзылыстар айқын. ФЭГДСтен анықтауға болады. 3)соз гастритте:ауырсыну тағам қабылдағаннан 10-20 минуттан сон (ерте ауырсыну)немесе антральды гастритте тағам қабылдағаннан 1,5-2 сағаттан кейін(кеш ауырсыну). Сыздап ауырсыну, төс артында немесе бүкіл эпигастрийге таралады. Антацидтер қабылдаған соң басылатын ауырсыну тән.Тағам қабылдағаннан кейін күшейтетін ауызда металл дәмінің сезінуі, жүрек айну, құсу, эпигастридегі ауырлық, тою сезімі, дискомфорт пайда болады және эпигастрий аймағында орналасады.Эндоскопияда:диффузды атрофиялық пангастрит - асқазанның сілемейлі қабатының бозаруы, жұқаруы, кейде дақты гиперемия, жоғары жараланғыштық, гипотония,антральды атрофиялық емес гастрит- асқазанның сілемейлі қабатының қызаруы және ісінуі, сілемейлі асты қабатқа қан құйылу және эрозиялар, қатпарлардың қалыңдауы, экссудация, антральды спазм, стаз. Хеликобактериялы гастрит кезінде HP-ді анықтау. 4)соз панкреатит: Егер қабыну үдерісі ұйқы безі проекциясының басында орналасса ауырсыну оң қабырға астында, денесі зақымдалса - эпигастриде, құйрығы зақымдалса - сол қабырға астында орналасады. Ұйқы безі тотальды зақымдалса «белді буындырғандай» ауырсыну тән. Ауырсыну майлы, қуырылған тамақтан кейін алкогольды, газдалған сусындарды қабылдағаннан кейін басталады, жүрек айну, жеңілдік әкелмейтін құсу, тәбетінің төмендеуі, метеоризм, ситофобия тән.Зертханалық сипатбелгілері:СП өршуі кезінде зәрде α-амилазаның жоғарылауы;СП фиброзды - склерозды түрінде (СП-тің гипоферментемиялық типі) зәрде α -амилазаның төмендеуі;«қанда панкреатикалық ферменттердің жоғарылау» феномені - қанда α -амилазаның, липазаның, трипсиннің (гиперферментемиялық типі) жоғарылауы; УДЗ-да: ұйқы безінің патологиясы көрінеді.5)Холецистит- ауырсыну оң жақ қабырға астында, ауырсыну ұстама тәрізді немесе сұққандай, көбіне үнемі ауырсыну тән. Диспепсиялық көрінісінде тәбетінің төмендеуі, аузында қышқылдық сезіну,құсу, жүрегі айну,іш қату. ФЭГДС өзгеріссіз.

5. Скарлатина. Патогенез.Клиникасы. Жіктелуі. Емі. Алдын алу. Аңқадан флораға жұғынды алу техникасы. Скарлатина кезіндегі қоздырғыштың ену орны- бадамша без, аңқамен жұтқыншақтың шырышты қабаты ж-е зақымданған тері, тыныс жолдарының лимфоидты апараты. Инфекцияның ену орнында 1-лік қабыну ошағы дамиды.Бұл жерде стрептококктар көбейіп токсиндер бөле бастайды: стрептолизин, фибринолизин, гиалуронидаза, орг-де күрделі патологиялық процесс дамиды, онда 3 синдром ажыратылады: сепсистік, токсикалық, аллергиялық. Токсиндер әсерінен стрептококкты инфекция ошақтары түзіледі: жақ астылық лимфааденит, мойын лимфаадениті, синусит, отит.периаденит,флегмона. Клиникасы. Инк-қ кезең 2-12 күн,орт 7 күн, ауру жедел басталады, дене қызуы көтеріледі, қалтырау, құсу болады,тәбеті төменднейді, науқастың басы, жұтқан кезде тамағы ауырады,баспа, пульс жиілейді. Ауыр ағымды ОЖЖ зақымдалу белгілері: қозу, сандырақтау, мазасыздану, ұйқышылдық, апатия, құрысу, кейде менингиальді белгілер, ағзада айқын гиперемия, бадамша бездерінің бетінде іріңді жабынды болады.1-ші тәуліктің соңында ұсақ бөртпер п.б. Бөртпелер қолдардың бүгілетін бетінде сандардың ішкі бетінде, кеуде мен іштің төменгі алдыңғы ж-е бүйір беттерінде орналасады. Аурудың 1-ші күнінде тіл құрғақ сұр түсті жабындымен жабылған,3 күннен бастап таңқурайлы тілге айналады, тәбеті төмендейді, іш өтуі, кейде іш қатуы мүмкін, 50% жағдайда бауыр үлкейеді,ауыр жағдайда науқастардың 57-63% көкбауыр ұлғаяды. Аңқаның жұмсақ таңдайда айқын гиперемия болады, зәр мөлшері азаяды. Жіктелуі. 1) типтік түрлері: жеңіл, орташа ауыр, ауыр- токсикалық, сепсистік, токсикалық-сепсистік; 2) атиптік түрлері: жасырын(бөртпесіз), симптомдары аггравацияланған түрлер(гипертоксикалық, геморрагиялық), экстрабуккалды, кеш түсуі; 3) ағымы б-ша: аллергиялық толқындар мен асқынуларсыз, аллергиялық толқындармен асқынулармен; 4) асқынулар: аллергиялық типті, іріңді, септикопиемия. Емі. Базисті терапия: 8-10 күн төсектік тәртіп, диета-сүтті-өсімдікті жоғары температурада № 13 кейін № 15. Антибиотиктерден пенициллин 100-200 мың/кг бұлшық етке. – Қабынуға қарсы: иимудон,лизобакт. - Антигистаминді препараттар( тавегил, супрастин, пипольфен)- аскорбин қышқылы, - Қан тамырлар қабырғасын қатайтушы дәрілер( рутин, аскорутин), аңқаны фурацилин,ас содасының ерітіндісімен шаю, токсикалық түрде преднизолон 2-3 мг/кг, - дезинтоксикациялаушы ем(гемодез, глюкозаның 10% ерітіндісі, реополиглюкин),геморрагиялық синдром дамыған жағдайда гепарин, дезагреганттар,протеолиздік ферменттер тағайындалады. Физиотерапия.Алдын алуы. Нақасты ерте кезден анықтап изоляциялау, мектепке дейінгі балалармен 1-2 класс оқушылары науқаспен қатысқан жағдайда 7 күнге карантин жариялайды, егер науқас үйде қалса карантин 17 күнге салынады. АҢҚАДАН вирусқа жұғынды алу.1)лабороторияға жолдамалық қағазы.2)қолды жуып,маска,перчатка кию керек. 3) инструментерді үстел үстіне қойып,пробиркаға З белгісін қою керек.4) науқасты психологиялық дайындап, жарыққа қаратып отырғызу.5)Пробиркадан мақта тампонадасын қысқышпен оң қолымызға аламыз. 6) науқасқа аузын қатты ашуын сұрау, сол қолмен тілді шпателмен ұстап тұру 7) мақта тампонадасымен шырыштан қабырғаларына тигізбей жұғынды алу.8) тампонды таза изотониялық ерітіндісі бар ыдысқа қабырғасына тигізбей саламыз 9)пробирканын аузын прбкамен жабамыз.10) қолданған заттарды дезинфекцияға жібереміз,қолды жуамыз кептіреміз.Оны микротоңазытқышта 2 сағ.коямыз вирусологиялық лабараторияға жібереміз.

6. Сальмонеллез. Эпидемиологиясы. Жіктелуі. Клиникасы. Лаб-қ диагностикасы. Копроскопияға нәжіс алу техникасы. Сальмонеллез- асқазан-ішек жолдарын зақымдайтын жұқпалы ауру. Эпидемиологиясы: инфекция көзі сиыр, шошқа, үйректер, ит, мысық, берілу жолдары: тағам, сүт арқ, етті өнімдер арқ (фарш, құстар, жұмыртқа, жұмыртқалық ұнтақ, балық, сүт тағамдары). Бактерия тасымалдаушылық тағам өнеркәсібінде, ет комбинатында жұмыс істейтіндерде анықталады. Ең қауіптілері жартылай фабрикаттар, соус, бульон, балаларға арн-н сүт қоспалары,сирек жағ-да тұрмыстық қатынас ж-е су арқ беріледі. 2 жасқа дейінгі балалар 5-10 есе көп ауырады. Жіктелуі: 1) Клиникасы б-ша: асқазан- ішектік түрі( гастрит, энтерит, энтероколит, колит, гастроэнтероколит); респираторлы; сүзек тәріздес; септикалық; симптомсыз н-е жасырын; 2) Ауырлығы б-ша: жеңіл, орташа, ауыр; 3) Ағымы б-ша: жедел-1,5 айға дейін, созылыңқы-3 айға дейін, созылмалы- 3 айдан артық. Клиникасы. Инкубация кезеңі бірнеше сағаттан 5 күнге дейін.Температураның жоғ, бас ауырсыну, әлсіздік болады. Гастроэнтерит синдромы көп жағдайда кез-ді: жүрек айнуы, қайталамалы құсу, эпигастрийде ауыру сезімі, тілдің ақ жабындымен жабылуы, диарея. Дәреті жиі, көп мөлшерде сұйық, жағымсыз иісті жасыл түстес, қан араласпаған ж-е шырыш болмайды. Іштің кебуі, құрылдауы, ішек бойымен жайылып ауруы тән. Гастрит белгілері энтериттен ерте дамиды, жоғ темп-а, айқын интоксикаця, әлсіздік, бас айналуы, бозару, акроцианоз тән. Лаб-қ диагн. Қан анализінде лейкоцитоз, нейтрофилез, ЭТЖ әлсіз жоғ., бактериологиялық зерттеу кезінде зәрден, нәжістен, қаннан, құсықтан, асқазан шайындысынан, өттен, іріңнен, цереброспиналды сұйықтықтан салмонеллез табылады. Серологиялық зерттеу кезінде АД титрі жоғ. Копроскопияға нәжісті алу техникасы.

Нәжісті таңертеңгілік уақытта тапсыру керек.Таңертең нәжіс шықпай қиналса 8 сағат алдын нәжісті алып қойып таңертең тапсыру керек.Нәжісті тапсырар алдында дәрі-дәрмек ішпеу(активированный уголь,темір препараттары, мыс бар, висмут) Әйелде етеккір келіп жатса нәжісті тапсырмау керек.Нәжісті алу техникасы: науқас жамбас сан ж/е тізе буынын бүгіп бүйірімен жатады.Ілмекті пробиркадан абайлап алады. Сол қолмен жамбастарды ашып, ілмекті тік ішікке 9-10 см тереңдікке салып,тік ішектің қабырғасынан жұғынды алып шығырыды. Пробирканың қабырғасына тигізбей ілмектегі жұғындыны пробирканың түбіне салады. Пробирканың сыртына жолдаманы жабыстырып, бак/қ лабораторияға жеткізеді.

7. Ситуация. 1) ЖҚА, ЖЗА, Биохим. қан анализі, рентгенография; 2) ЖҚА: жеңіл анемия, эритроцитопения, лейкоцитопения, нейтропения,СОЭ қалыпты; БҚА: гипокальциемия, фосфотемия, СФ- жоғ.; ЖЗА: қалыпты. 3) Диф.диаг: Остеогенез жетімсіздігі, хондродистрофия, гипофосфатазия. 1) Остеогенез жетімсіздігі- бас сүйектерінің жұмсақтығы рахит диагнозының қате қойылуына мүмкіндік береді, кесел негізі- остеобласттар ж- е де басқа механизмдер құрамының жарамсыздығы.Осының салдарынан қалыпты шеміршек пайда болғанымен эндост пен периосттің сүйектенуі бұзылады. Клиникалық көрінісіне 3-тік тән: сүйек сынғыштығы,көз склерасының көк түстілігі, тістердің көкшіл түс алуы. Сүйек жиі сынып, қисық бітеді, рентген көрінісінде өте айқын остеопороз. 2) Хондродистрофия- шеміршектің туа біткен өсу аймағының тарылуына байл. сүйектену бұзылысымен сипатталатын ауру, көбіне баланың алғашқы жылында көрінеді. Аурудың басында рахитке ұқсас белгілер кездеседі: статикалық өсу қабілетінің кемістігі, үлкен еңбектің кеш жабылуы, іштің үлкеюі. Қанда Ca, P, СФ өзгермейді. Кейінірек ауру дамуында қол-аяқтың қысқа болуы, саусақтардың 3 тармақ кейіпті болуы, бел бүкірлігі, буындар үстінде терінің жиырылып, босаңдануы анық байқалады. Рентгенге рахитке тән өзгерістер табылмайды. 3) Гипофосфатазия- туа болатын фосфатаза белсенділігінің кемістігіне байл. ауру. Ауру бала туылысымен не алғашқы жылы білінеді, көрінісінде- сүйек жүйесі( рахиттік деформациялар, бастың шар сияқты формасы), бұлшықеттер гипотониясы, статокинетикалық қабілет кемістігі болады, олар бас сүйегінің айқын босаңдығы қосылғанда рахитке ұқсас болады. БХА-да: гиперкальцемия, СФ төм-ді н-е жоғалады. 4.Клиникалық диагноз: Рахит орташа ауырлық дәрежесі,жедел ағымды,өршу кезеңі. 5) Емі: 1- спецификалық емес: таза ауада серуендеу, дұрыс тамақтану, массаж, гимнастика. Спецификалық ем: цитрат қоспасы мен Д вит. күніне 500-625 ЕД береміз н-е ультракүлгін сәулесін тағайындаймыз, одан басқа Д вит дәрілері эргокальциферол, оксидевит, вигантол, дәрілер қолд.