Wyższa Szkoła Społeczno-Przyrodnicza im. Wincentego Pola w Lublinie
Inteligencja emocjonalna
Kozachok Vladyslav
Koniushok Anastasia
Lysak Dmytro
Mitlytski Pawlo
Didushyk Dina
1 Rok Turystyka I Rekreacja, Studja stacionarna
Lublin 2014/2015
Plan pracy
Co znaczy inteligencja emocjonalna?
Inteligencja niezbędna w codziennym życiu.
Dojrzałość emocjonalna a kompetencja emocjonalne.
Koncepcja inteligencji emocjonalnej.
Analfabetyzm emocjonalny.
Zestrajanie emocji i myśli.
Czy emocje mogą być inteligentne?
Nagły przypływ wściekłości.
Optymizm – wielki motywator.
Podstawy inteligencji społecznej.
Pomysłowość organizacyjna i grupowy iloraz inteligencji.
Kontroluj swoje emocje.
Inteligencja emocjonalna
Inteligencja emocjonalna (EQ – pojęcie, które wprowadził Daniel Goleman) to najogólniej mówiąc zdolność rozpoznawania uczuć własnych oraz uczuć innych osób. Jeśli rozłożylibyśmy tę definicję na części pierwsze, dowiedzielibyśmy się, że w jej skład wchodzą nie tylko kompetencje emocjonalne, ale i społeczne. Do tych pierwszych należą:
samoświadomość - czyli wiedza o swoich stanach emocjonalnych,
adekwatna samoocena – świadomość swoich ograniczeń, możliwości, to również doświadczanie własnej osoby niezależnie od sądów innych ludzi,
samoregulacja/samokontrola – panowanie nad swoimi emocjami, nieuleganie impulsom, czyli świadome reagowanie na świat zewnętrzny.
Natomiast jeśli chodzi o kompetencje związane z relacjami z innymi ludźmi, możemy mówić o:
empatii – czyli rozumieniu stanów innych osób, w poszczególnych sytuacjach; to także zdolność odczuwania i rozumienia relacji społecznych,
asertywności – posiadaniu i wyrażaniu własnego zdania, nawet wbrew większości,
perswazji – umiejętności wzbudzania u innych określonych zachowań i reakcji,
przywództwie – zdolności do generowania pomysłów oraz angażowania w nie innych,
współpracy – zdolności do współdziałania z innymi, zespołowego wykonywania zadań, umiejętności pracy nad osiągnięciem wspólnych celów.
Inteligencja niezbędna w codziennym życiu
Każdy z nas niejednokrotnie przekonał się, że umiejętność nazywania i identyfikowania stanów emocjonalnych ma ogromy wpływ na nasze życie. Nic dziwnego, bo już od dnia narodzin żądzą nami emocje.
Ten rodzaj inteligencji, choć nie wyznacza poziomu naszego IQ, jest niezwykle istotny dla funkcjonowania jednostki w społeczeństwie.
Zdolność do rozpoznawania stanów emocjonalnych jest niewątpliwie pożądana w dzisiejszym świecie. I choć wydaje się, że obecnie emocjonalność schodzi na dalszy plan, rzeczywistość jest zupełnie inna. Wystarczy się rozejrzeć by stwierdzić, że z każdej strony jesteśmy niemal atakowani komunikatami, które odwołując się do naszych emocji, mają wymusić na nas pewne postawy bądź reakcje. Doskonałym tego przykładem sąreklamy – ich zadanie polega na wywołaniu w odbiorcy „jakiegoś” wrażenia. „Jakiegoś”, bo nie musi być ono dobre. Jedna z zasad psychologii reklamy mówi: im więcej emocji, im większa ich intensywność i skumulowanie, tym spot będzie lepiej zapamiętany, a produkt w nim reklamowany – bardziejrozpoznawalny.
Na co dzień trudno obyć się bez ingerencji emocjonalnej. Uczymy nasze dzieci rozpoznawać i nazywać stany, które początkowo trudno im zrozumieć i określić. Pocieszamy przyjaciółkę po kolejnym zawodzie miłosnym, uspokajamy zdenerwowanego szefa, wczuwamy się w przeżycia filmowych postaci. Często ciężko nad nimi zapanować, dlatego uczymy się ich całe życie. Z czasem paleta odcieni emocjonalnych się rozrasta. Jednak zdarzają się osoby, które są pozbawione zdolności do odczuwania emocji. Zaburzenie to zwane jestaleksytymią.
Podsumowując – inteligencja emocjonalna wpływa na relacje z innymi, umiejętność radzenia sobie ze stresem i satysfakcję z życia, pomaga w lepszym funkcjonowaniu w społeczeństwie i podnosi jakość kontaktów towarzyskich. Jak donoszą badania, osiągnięcie sukcesu w życiu, aż w 80% zależy od umiejętności zarządzania emocjami, pozostałe 20% zależy od intelektu, choć istnieją teorie i ich zwolennicy temu przeczący.
Dojrzałość emocjonalna a kompetencje emocjonalne
W rozumieniu potocznym często zamiennie stosuje się takie terminy, jak dojrzałość emocjonalna, kompetencje emocjonalne i inteligencja emocjonalna. I choć wszystkie te pojęcia lokują się znaczeniowo blisko siebie, nie można ich traktować synonimicznie. Dojrzałość emocjonalną rozumie się jako zdolność znoszenia cierpień, zwiększanie pozytywnych, społecznie dodatnich reakcji emocjonalnych, emocjonalną niezależność od środowiska czy umiejętność udzielenia pomocy innym (prospołeczność). Jeszcze inni psychologowie utożsamiają dojrzałość uczuciową z brakiem poczucia niższości, zdolnością przystosowania się do grupy, poczuciem rzeczywistości i zdolnością adaptacji do okoliczności oraz brakiem agresywności.
O dojrzałości emocjonalnej świadczy umiejętność świadomego kierowania emocjami, zdolność autorefleksji, samokształcenie uczuciowe, przewaga uczuć heteropatycznych (skierowanych na innych) nad autopatycznymi (skierowanymi do siebie) oraz odpowiedzialność za własne stany emocjonalne. Kompetencje emocjonalne natomiast to pewne umiejętności, nad którymi można pracować, modyfikować je, rozwijać, zmieniać i kontrolować. Na zestaw kompetencji emocjonalnych składa się 10 różnych zdolności:
świadomość własnych przeżyć emocjonalnych;
umiejętność różnicowania emocji i werbalnego opisywania stanów emocjonalnych;
umiejętność empatycznego wniknięcia w przeżycia innych ludzi;
umiejętność różnicowania emocji korespondujących ze wspólną ekspresją od stanów pozbawionych ekspresji;
znajomość kulturowych reguł i norm emocjonalnych;
umiejętność wykorzystania wiedzy o partnerze interakcji w celu wnioskowania o jego przeżyciach;
zdolność do akceptacji perspektywy interakcyjnej w relacjach interpersonalnych;
zdolność do radzenia sobie z emocjami negatywnymi;
wiedza na temat natury relacji interpersonalnych;
zdolność do emocjonalnej samowystarczalności, akceptacja swojego emocjonalnego doświadczenia, równowaga emocjonalna, poczucie własnej skuteczności emocjonalnej i kontrola nad emocjami.
Koncepcja inteligencji emocjonalnej
Inteligencję emocjonalną, podobnie jak inteligencję racjonalną, można mierzyć za pomocą narzędzi psychometrycznych i wyrazić poziom kompetencji społecznych w postaci tzw. wskaźnika inteligencji emocjonalnej (ang. Emotional Intelligence Quotient, EQ).
Termin „inteligencja emocjonalna” pojawił się w psychologii stosunkowo niedawno, bo w 1990 roku za sprawą Petera Saloveya i Johna Mayera. Ich koncepcja inteligencji emocjonalnej została zmodyfikowana i spopularyzowana w wersji rynkowej przez Daniela Golemana – autora poczytnej książki pt. „Inteligencja emocjonalna”. Najogólniej inteligencję emocjonalną można ująć jako zbiór zdolności warunkujących wykorzystywanie emocji przy rozwiązywaniu problemów, zwłaszcza w sytuacjach społecznych albo określić ją jako ogół zdolności warunkujących efektywność przetwarzania informacji emocjonalnych. W jaki sposób rozumieli inteligencję emocjonalną P. Salovey i J. Mayer? Autorzy wyróżnili cztery grupy zdolności i składające się na nie zestawy umiejętności:
1. spostrzeganie, ocenianie i wyrażanie emocji:
zdolność do rozpoznawania emocji we własnych stanach fizycznych i psychicznych;
zdolność do rozpoznawania emocji u innych ludzi i przekazów emocjonalnych zawartych w obiektach, np. dziełach sztuki;
zdolność do adekwatnego wyrażania emocji i potrzeb związanych z uczuciami;
zdolność do rozumienia adekwatnych i nieadekwatnych, prawdziwych lub zafałszowanych niewerbalnych przekazów emocjonalnych;