Нейронның гиперактивтілігі және дкқо- ның түзілуі

65.Дерттік күшейген қозу генераторы (ДКҚГ),даму жолдары,тіс-жақ ауруларында нейропатологиялықүрдістер дамуындағы маңызы.

ДЕРТТІК КҮШЕЙГЕН ҚОЗУ ОШАҒЫ (ДКҚО) – бұл бақыланбайтын, күшейген серпін ағымын өндіретін гиперактивті нейрондардың агрегаты.

Қалыптасу тетігі:

• Нейрондардың тұрақты айқын деполяризациясы (қоздырылатын нейромедиаторлар, гипоксия ж.б.)

• Нейрондар тежелуінің тапшылығы (ГАМҚ түзілуінің төмендеуі немесе қабылдағыштардың бөгелуі)

• Нейрон деафферентациясы (шеткері ағзалардан тежегіш әсердің болмауы)

• Нейрондар зақымдануы және олардың қоршауының өзгеруі.

66.Тірек-қимыл мүшелерінің патофизиологиясы.

67.Остеопороз,остеомаляция туралы түсінік, патогенезі.

68.Буындар қабынуы патогенезінің ерекшеліктері.

69.Сыртқы тыныс патофизиологиясы.

70.Тыныс алу жүйесі бұзылыстарының жалпы этиологиясы және патогенезі.

71.Тыныс алу жеткіліксіздігі туралы түсінік, сыртқы тыныс жеткіліксіздігі түрлері

72.Жүрек қан тамыр жүйесінің патофизиологиясы.

73.Қанайналым бұзылыстарының жалпы этиологиясы және патогенезі.

74.Қанайналым жеткіліксіздігі туралы түсінік; оның түрлері , жалпы сипаттамасы, негізгі гемодинамикалық көрсеткіштері.

75.Жүрек патофизиологиясы ,жүрек жеткіліксіздігі ,жіктелуі,түрлері.

76.Миокардтың гипертрофиясы,түрлері,себептері.

77.Миокардтың коронарогендік және коронарогендік емес зақымдануының түрлері ,этиологиясы,патогенезі.

78.Біріншілік артериялық гипертензия,этиологиясы,патогенезі.

79.Ас қорыту жүйесі бұзылыстарының жалпы этиологиясы және патогенезі.

АІЖ (асқазан - ішек жолы) дертін туындатушы себепкер ықпалдар екі түрге бөлінеді: асқорыту ағзаларын тікелей және жанама зақымдайтындар.

Асқорыту ағзаларын тікелей зақымдайтын жайттар:

• Химиялық (темекінің жану өнімдері, уыттар, дәрілер, тағамдық қоспалар, әлкогөл)

• Физикалық (қатты тағам, өте ыстық немесе суық тағам, бөтен денелер, радиация)

• Биологиялық (микробтар, вирустар, құрттар ж. т.б.)

Асқорыту ағзаларын жанама зақымдайтын жайттар:

• Басқа ағзалар және физиологиялық жүйелердің бүліністері: қанайналымы, бүйрек, ішкі сөлденіс бездері, бауыр

• АІЖ реттеу тетіктерінің бұзылыстары (ББЗ тапшылығы немесе артықтығы - гормондар,простагландиндер, биогендік аминдер, пептидтер; симпатикалық немесе парасимпатикалық әсерлердің тапшылығы немесе артықтығы).

Қауіп-қатерлік жайттар

Себепкер ықпалдардың әсерін жүзеге асыруға септесетін жағдайларға (қауіп-қатерлік жайттар) көптеген жайттар жатады.

• Организм реактивтілігінің бұзылыстары (асқорыту жүйесінің бүліністері жиі жоғары әсерленістік жағдайлар кезінде байқалады, мысалы, сезімталдықтың жоғарылау немесе ұзақ эмоциялық күштену болмысында).

• Жыныс (мысалы, асқазан және ұлтабардың ойық жара ауруы жиі еркектерде байқалады).

• Жас шамасы (асқорыту бұзылыстары есейген және қартайған шақта өте жиі байқалады).

• Тұқым қуалауға бейімділік (мысалы, асқазанның жегілік ойық жарасына отбасылық бейімділік жиі анықталады).

Асқазан сөлі сөлденісінің бұзылуы

Бұзылу түрлері және көріністері	Пайда болу тетіктері
Гиперсекреция Асқазан, ішек ауруларының дамуында маңызы жоғары (ойық жара ауруы, шырышты қабықтың жалағы, гипертрофиялық гастрит ж.көпт.б.). төс астында жиі ауыру сезімімен, жүрек айну,қайталанған құсу, асқазаннан ішекке тағамның өтуі баяулауымен көрінеді, сөйтіп ішектік асқорытудың бұзылуын туындатады.	іргелік немесе энтерохромафиндік жасушалар массасының, тұқым қуалайтын, ұлғаюында. кезбе жүйкесі межеқуаты жоғарылағанда. асқазанның шыға беріс бөлігінің созылуында (босатылуының бұзылуы). Золлингер-Эллисон синдромы кезінде. қабынуға қарсы стероидтық емес дәрілер, кортизон және б. әсері кезінде.
Гипосекреция асқазан сөлінің қышқылдығы және ыдырату күші төмендейді, бұл жеткіліксіз өңделген тағам жентегінің асқазаннан ішекке түсуінің жылдамдауына және іш өтуі дамуына әкеледі. Жұқпалық сипаттағы сыртқы жайттардың ішекке өтуіне жағдай жасалады, бұл дисбактериоз және ішек-қарын жолы ағзаларының жұқпалық-уыттық бүлінісін туындатады. организмнің арып-тозуы жиі байқалады. дизэритропоэздік анемиялар қалыптасады.	асқазанның бездік құралының айқын құрылымдық өзгерістері (атрофиялық гастрит, полипоз, асқазанның қатерлі өспесі). тамақтану тәртібінің бұзылуы. тағамда нәруыз, витаминдер жеткіліксіздігі. жұқпалы аурулар кезінде. қызба кезінде. гипотиреоз кезінде. ОЖЖ қызметінің бұзылуы кезінде.