Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Тарих!.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
3.57 Mб
Скачать

1905-1907 Жж Революция

«Искра» газетінде «Сібір социал-демократиялық лдағының мәліметтері» қазақ өлкесіне де белгілі болды.

1902 ж – Орынборда тұнғыш маркстік ұйым пайда болды.

1905 ж – 9 қантар – «Қанды жексенбі»

Отаршыл билеушілерге қарсылық көрсету – 1905 ақпан (Түркістан, Перовск, Жасалы, Шалқар)

1905 ж – мамыр – Верный, Перовск, Қостанайда. Қарқаралыда М.Дулатұлы белсене қатысты.

Бүкілресейлік қазан саяси ереуілі – Перовск, Қостанай, Успен, Орал.

1905 ж – 17 қазан – патша манифесі («Алаш» қазақстанның ұлттық-демократиялық зиялылары Ә.Бөкейханов, М.Дулатұлы, М.Тынышпаев манифесті әшкереледі)

1905 ж – 25 қазан – Омбыда ұйымшылдықпен өткен саяси бой көрсету Батыс Сібір әкімшілігін қатты сескендірді.

Орынбор қаласындағы 18-19 қазанда өткен шеру «Демократиялық Республика жасасын», «Самодержавие жойылсын» деген ұрандарымен өтті.

1905 ж – қараша – Семей пошта-телеграф жұмысшыларының ереуілі өтті. Көтерілісті басу үшін облыс губернаторы Галкин Қарқаралыдан әскер алды.

Әскери бөлімдегі ереуілдер

1905 ж 21 қараша 1905 ж 6-7 қараша

Жаркент Верный, Батыс-Сібір батальоны

1905-1907 жж – буржуазиялық-демократиялық револицияның кезінде қазақ-орыс еңбекшілерінің интернационал бой көрсетуі – Успен кенішіндегі оқиға.(Ақмола облысы, Нілді,Атбасар жерінде)

«Капиталға қарсы орыс-қырғыз одағы». Успен кеніші – француз президентінің жиені Корноиз меншігі, істі басқарды – Фелль.

Ереуілді ұйымдастырушы – Топорин, Невзоров.

Талаптары: азық-түлікке бағаны төмендету, 50 сомға дейінгі жалақыны 25%-ға, 50 сомнан асатын жалақыны 15%-ға көтеруді сұрады.

Жұмысшылардың талаптары ішінара қанағаттандырылды.

1905 ж – желтоқсан - ірі қалаларда ереуіл болды.

1906 ж – шілде – Семей қаласындағы жаппай ереуіл Қазақстандағы басты саяси оқиға болып саналады.

1906 ж – 3 шілде – Ертіс аймағында ереуілдер болды.

1906 ж – Қазақстанда шаруалар көтерілісі.

  1. Семей – Қарқаралы уезінде.

  2. Жетісу облысы – Жаркент уезінде.

  3. Сырдария облысы – Әулиеата, Шымкент

  4. Орал, Торғай.

1906 ж – Ішкі істер министрі Дурнов өлкедегі қарсылықтарды жоюға, арнайы тапсырма 10 қантарда берді. (шаруалар көтерілісі).

1905 – желтоқсан – Өскемен жұмысшыларының ереуілі. Социал-демократ Крушеев патша үкіметіне қарсы ынтымақтасуға шақырды.

1905 – 13 желтоқсан – Павлодарда Батыс-Сібір серіктестігінің Ертіс бөлімінің жұмысшыларының митингісі өтті. (Кеме өндірісі)

Мемлекеттік думалардың депутаттары

  1. Қосшығұлұлы – Ақмола облысынан, молда, мұсылман оқу жүйесін сақтауына ерекше көңіл бөлді.

  2. М. Тынышпайұлы – Жетісудан, федералист

  3. Нүрекенұлы – ауқатты топтан шыққан. Семей

  4. Бірімжанұлы – кадет партиясы. Орал қаласынан.

  5. Коншин – Семейден «Семипалатинский листок» газетінің редакторы. «Сібір автономиялары» деп атаған Сібірдің дербес дамуын жақтаған топқа қосылып кетті.

  6. Виноградов – Ақмола облысынан. большевик

  7. Космодемьянский – торғай облысынан,. Социал-демократ. Головановтың тобы ұсынды. Шаруаларды қоныстандыру басқармасы.

  8. Гаврилов – Жетісу облысынан. Қазан университетін бітірген.

  9. Колендзян – Сырдария облысынан

Әскери бөлімдерден:

  1. Егошкин – Жетісу жерінен

  2. Лаптеев – Сібір әскерінен