1842 – 1847 Жж Бөкей Ордасындағы көтеріліс.

Басышылары – Аббас Қошайұлы, Лаубай Мантайұлы.

Аббас Қошайұлы (Ноғай руынан шықты): 1824 ж – Орал мен Орынборға барып Жәңгірге қарсы шағым айтады.

Лаубай Мантайұлы (Масқар руынан шыққан): Жәңгірге қарсы Орынборға барып шағым айтады.

1844 ж – Бородин Лаубай мен Аббасты тұтқындады.

1847 ж – Аббас Лифляндияға жер аударылды, Лаубай түрмеде өледі.

19 ғ- 50 жылдардағы қазақ шаруаларының қозғалысы.

Хиуа ханының ұлы Мұхаммед Рақым Аллақұл Жаңадария, Хуандария бойында қамалдар тұрғызды. Осы оқиға халық батыры Жанқожа Нұрмыхамедұлы көтерілістің басталуына себеп болды.

1843 ж –Жанқожа батыр Хиуа бекінісін құлаты.

1846 ж – Оның әскері жақсы қаруланған 2000 –дай хиуалықтарды жеңіп шықты. Батырдың даңқы үш жүзге тарады.

1845 – 1850 жж – Жанқожаның Хиуа ханымен күресі.

1847 ж – Жанқожаның Хиуаның Райым бекінісн жою әрекеті сәтсіз аяқталды. Қазіргі Қазалы қаласы 19 ғасырда Райым деп аталды.

1856 – 1860 жж – Ресей патшалығына қарсы күресі.

1856 ж – Жанқожаның қасында 2000 қарулы топ болды. Жаңақала көтерілістіңорталығы болды. Шекті, Шөмекей, Төртқара, Қарасақал – көтеріліске қатысты.

1856 ж – Жанқожа Қазалы портын қоршады. Булатов бастаған топпен қақтығыс болды. Патша үкіметі көтерілісті жаншуға, Фитингов әскерін жіберді.

1860 ж – Көтеріліс жаншылды. Жанқожа осы қозғалыста Есет Батырға сенімді өкілін жіберді.

Есет Көтібарұлы көтерілісі (1855 – 1858 жж)

Арал теңіздің солтүстік жағалауында – Көтеріліс боды.

Орынбор әкімшілігі көтерілісті жаншуға – Арыстан Жантөринді жібереді. Есет батыр сұлтанды сыбайластармен қырып салды.

Көтеріліс нәтижесі: 1858 ж – Орынборда Есет батыр Ресей әкімшілігінін билігін мойындады.

Қоқан әкімшілігіне қарсы күрес

Қоқан ханы Мырза Ахметбектің резеденциясы Ташкент қаласында болды.

1858 ж – Қазақ гаруалар көтерілісі.

Оңтүстік Қақастан, Сырдың орта ағысы Ақмешітке дейін, Ташкенттен – Жетісуға дейін жер Қоқанның жері болды.

1858 ж – наурыз – қоқан езгісіне қарсы ең ірі көтерілістің бірі Әулиеата манында болды. Қозғаушы күші – қырғыздар мен қазқтар.

Көтерілістің қамтыған аймағы: Шымкент – Мерке; Мерке – Пішкек;

1858 ж – Қырғыз – қазақ көтерілісшілері Қоқан әскеріне соққы берген жері – Пішкек түбінде. Пішкек түбінде болған ұрыста, қоқандықтар сәтсіздікке ұшырады. Ташкент билеушісі Мырза Ахмет қыздар мен тұрмыс құрмаған әйелдерге салық енгізді.

Ташкентке көтерілісті басу үшін әскери топ жіберді. Сол топтың бірін Кенесары ұлы Тайшүбек сұлтан басқарды.

1858 ж – көтерілісті басты. қазақ феодалдарымен ымыраға келу арқылы. Қоқан билеушілерімен жасаған ымыра: қоқан ханы ішінара жеңілдіктер жасады. Мырза Ахметтің орнында оның інісі Мұрат Аталықов сайланды.

1858 ж – көтерілістің нәтижесі: көтеріліс қоқандықтардың билігін құлатуға алғышарт жасады.

1858 ж – мамыр – қозғалыс оңт.Қазақстанның қалған аудандарына тарай бастады. Созақ, Мерке, Шолаққорған қамалдарын алды. Жаңақорған мен Түркістанды қоршады.

Ұлы жүздің Ресейге қосылуы

Қазақ рулары қыс айларында Хиуа мен Қоқан жеріне көшіп барды. Жаз айларында Ресей қарамағындағы жерлерге көшті.

Ресей шекаралық басқармасы, орта Азия хандықтары қазақтардан алым-салық алды.

Ағылшын үкіметінің қолдауына сүйенді: Хиуа, Қоқан, Бұхара. Орта Азияны отралауда Ресеймен бәсекеге түсті – Англия.

1812 ж, 1816 ж, 1820 ж – Хиуа ханы Мұхаммед-Рақым қазақ қоныстарын жан шошынып, күйзеліске ұшыратты.

1820 ж ақпан – Мұхаммед-Рақым 2000-ға жуық қазақ ауылдарын қиратты. Хиуа ханының әскерлерінің саны 10000.

1821 ж – Тентектөре бастаған көтеріліс. Саны – 10000. Қазақ-қырғыз шаруалары қатысты. Көтеріліс орталықтары – Сайрам, Шымкент, Әулиеата, Түркістан.

Жетісу және Оңт.Қазақстанның Ресейге қосылуға итермелеген жағдай – сауда және экономикалық байланыс.

1817 ж – С.Абылайұлы 66000 жалайырлар қосылды.

1825 ж – 50000 үйсін қосылды.

1863 ж – 5000 бестанбалы, 4000 қоңырат қосылды.

19 ғ – 40 ж – Ұлы жүздің аумағында Ақтау, Алатау, Қапал, Сергиополь, Лепсі бекіністері салынды.

19 ғ – 20-30 ж – Азия комитеттері құрылды. Жергілікті старшындар Батыс-Сібір генерал-губернаторы Капцевичтен көмек сұрады.

1825 ж – Орыс әскерлері, Қаратал өзеніне барды. Хорунжий, Ньюхалаф бастаған екінші топ Жетісуға терендей енді.

1846 ж – орыс әскерлері Қызылағаш өзеніне келді.

1847 ж – Қапал бекінісі салынды.

1848 ж – Ұлы жүзде пристав пайда болды.

Қаскелең өзенінің бойындағы Таушүбек бекінісі – Қоқанның негізгі тірегі.

1860 ж – Бекіністі алуға Гутковский аттанады. Жолда, Алматының бойында қырғыздармен қақтығысып, кейін шегінеді.

1851 ж – Таушүбекті алу үшін Карбышев тобы аттанады. Танеке Досетұлымен бірге.

1851 ж – 7 шілде – Таушүбек бекінісі алынды.

1853 ж – Орынбор генерал-губернаторы Перовский қоқандықтардың Ақмешіт бекінісін алады.

Батыс-Сібір генерал-губернаторы – Гасфорт. Гасфорт Батыс-Сібірді мен Сырдария шебін қосуды ұсынды. Петербург қолдады.

1853 ж – Ұлы жүз приставы майор Перемышельский отрядыТалғар өзенінің Ілеге құяр жерінде Іле бекітін тұрғызды.

1854 ж – Верный бекінісі тұрғызылды.

1855 ж – Сібірден 400 отбасы келді. Верныйға.

1855 ж – Пристав Қапалдан Верныйға ауысты.

1855 ж – Қырғыздың бұғы руы Ресей билігін мойындады.

1856 ж – Воронеждан және Орталық Ресейден Верныйға қоныстанды.

1857 ж – Татар словодкасы манында тұнғыш су диірмені.

1858 ж – Сыра зауыты ашылды. Тұнғыш өндеу кәсіпорны.

Верныйда тұрған саяхатшылар:

1. Семенов Тянь-Шанский

2. Прежевальский

3. Северцов

4. Ш.Уәлиханов – 1864 ж Верныйда тұрды.

Қазақстанның Ресейге қосылуына байланысты, қазақтар екі топқа бөлінді:

• Қарсы топ (Ресейге) – Сыздық Орыс әскерлеріне қарсы шықты.

• Қолдаған топтар – Сұраншы батыр, Шаян батыр, Жайнақ би.

1859 ж – Қастек бекінісі салынды. Ұлы жүз бен Қырғыз елінің солтүстік шекарасында.