Башқұрттар көтерілісі.

1735-1737 жж – І-ші көтеріліс. 50 000 башқұрт қазақ елін паналады. Көтерілісті басу үшін кіші жүз жасақтарын пайдаланды. Петербург сарайы Әбілқайырды башқұрт билеушілерімен ауыз жаласып кетуінен сескеніп, Орыс үкіметіне аманат ретінде бір ұлын беру талап етті. ІІ- ші рет ант алады.

1740 ж – ІІ – ші көтеріліс.

1755 ж – ІІІ – ші көтеріліс.

1756 ж –Башқұрт көтерілісін басуға көмектескені үшін,Елизоветта Петровна Жайықтың сол жағында мал жаюға уақытша рұқсат етті.

1734 ж – Орта жүздің ханы Әбілмамбет, Абылай қазақ жерін жоңғарлардан босату, тек қазақтардың өздері істей алатынын түсінді.

Қазақтардың Ресейге қосылу процессі – 1731ж (150 жылға созылды).

Орынбор губернаторы Неплюев көтерілісті жаншуға, басуға рұқсат етті.

Қазақстан XVIII ғ ортасы

1748 Ж - Әбілқайыр өлімінен кейін Кіші жүзде екі хан.

Солт-Батыс – Нұралы Оңт-шығысы Батыр

(Әбілқайыр ұлы) Кезінде Әбіқайыр қолдаған Шекті руы

Батырға ауысады.

Нұралы мен Батырдың арасындағы бақталастық Ресей үкіметіне Каспий теңізінің солт-шығыс аудандарын отарлау үшін қолайлы болды.

Жоңғария мемлекетінің құлауы:

1745 ж – Қалдан-Серен қайтыс болды.

1747 ж – Алтайдың байлығын Елизоветта Петровна Демидовтар әулетінен алып, Романовтар меншігі деп жариялады.

1755 ж – Жоңғарияда азамат соғысы басталды. Жоңғар тағына Ла-ма Доржа отырады.

1755 ж – Әмірсана Қытай императоры Цань Луннан әскер алады.

1755 ж- 19 шілде – Цань Лунның жарлығына сай Жоңғар жері Цинь мемлекетінің меншігі деп жарияланады.

1756 ж – Жоңғар әскерлері Іле өзеңін бойлай, Қазақстанның шекарасына өтті.

1757 ж – Фу Дэ, Чжао Хой бастаған әскерлер Қазақстан жеріне бастапкірді.

1757-1760 жж – Абылай хан Қытай билігін мойындады.

1758 ж – Жоңғария мемлекеті жойылды. Халқының 4/10 бөлігі – аурудан, 2/10 бөлігі – Ресейге қашты, 3/10 бөлігі – Цинь әскерінің қолынан қаза болды.

1758 ж – Жоңғарлар Еділ бойына қалмақтарағ (қандастар) жетуге тырысты.

1771 ж – Еділ бойынан қалмақтар Жоңғария жеріне көшті.

1761 ж – Шыңжан шекарасы (Жаңа шекара) құрылды.

Әскери шептердің салыну барысы(XVIII ғ – 40-50 жж):

Горькая шебі – Сібірден Омбыға дейін. 553 верста. Солт- шығыс бағыты.

Ертіс шебі – Омбыдан кіші Нарымға дейін. 1684 верста.

Колыван шебі – Өскеменнен Алтай тауларын басып өтіп, Колыван зауыттарын басып алады, соңғы нүктесі Кузнецк шебімен жалғасады. 723 верста.

Звериногорск шебі – Омбыдан звериногорск аралығында бекіністер салуға ұйғарды.

1 752 ж – ең ірі салынған бекініс Петропавл. (Звериногорск шебінің ортасында).

Звериногорск шебі Пресногорск шебі немесе Есіл шебі деп аталады. Е.Пугачев көтерілісі кезінде.

Жер мәселесі:

1742 ж – Жайық өзенінің бойында мал жаюға тыйым салынған үкім шықты.(Пугачев көтерілісі кезінде халық Нұралыға Патша үкіметінен осы үкімді жоюды талап етуді сұрады).

1756 ж – Құркүйек айында Жайық жағасында Қазақтардың мал жаюына алғаш рет ресми шек қойылды.(оң жағасына).

1757 ж – желтоқсан айында Кіші жүз ханы Нұралыға орыс үкіметінің шешімімен жайық өзенінің мал айдап өтуіне тыйым салынды. Жайықтың бойында мал жаю үшін, орыстарға аманат(баласын) беруге керек болды.

Жайықтың ең құнарлы жерлері – князь Юсупов пен граф Безбародкаға берілді.

Орал казактарының санынкөбейту үшін – Ресейден: қылмыскерлер, жерсіз шаруалар, 1760 жылы Доннан, Башқұрт жерінен казактар әкелінді.

1799 ж – І Павел Орта жүз қазақтарына 45 000 отбасына Ертістің оң жағына мал жаюға рұқсат етті.

1757-1758 жж – Орынбор өлкесін басқарған Рычков пен Тевкелев Жайық бойында мал жаюға тыйым салған үкімет талабын орынсыз деп түсінді.

Орынбор губернаторы Давыдов қазақтарға қысым көрсетті.(кіші жүзге).