Жедел жәрдем
Химиялық күйік кезіндегі алғашқы көмек химиялық заттың түріне байланысты.Күйген орынды бірнеше минут сумен жуамыз. Судың қысымы жоғары болмағаны жақсы, тіндерді тереңірек зақымдамау үшін. Қатты ластанған суды қолданбаған жөн. Егерде тандау жоқ болса химиялық күйіктің бетін кезкелген сумен шаю керек. Концентрлі қыщқылдар күйдірген кезде күйіктің бетін 15-20 минут бойы суық сумен шаяды. Күкірт қышқылы сумен қосылып жылу шығарады. Бұл күйікті асқындыру мүмкін. Сілті ерітінділері (сабынды су, сода ерітіндісі) стакандағы суға 1 қасық қосылады шаю оң нәтиже береді.
Оқиға орнында көмек көрсету.
Күйген жерді мүмкіндігінше таза жаймамен жабу, терінің күйген бөлігін байлап тастауға немесе қатты түюге болмайды.
Целафан пакеттерін, пластикалық шөлмектерді қармен, мұзбен немесе суық сумен толтыру және оларды құрғақ жайма төселген күйген жердің үстіне қояды.
Күйік алған адамға бір-екі таблетка анальгин беру.(оның есі болған жағдайда)
Зардап шегушіге жылы сусынды көп ішкізу және толық тыныштыкта жатқызу керек.
Егер ерітінді көзге тиетін болса, оны сол сәтте (!) ағынды судың өтінде 15-20мин жуу керек, көз қызаратын болса, натрий сульфацилінің 30% ертітіндісін тамызып, керек болса, көз дәрігеріне көріну керек.
Иммунологиялық өзгеріс
Күйген кезде өлген жасущалар сомалық антиген болып табылады.Антиген танушы жасушалар макрофагтар,дендридті жасушалар,супрессорлар антиденеге антигенді таныстырады.Антиденелер антигенді танып фагоцитоз құбылысы жүреді.Фагоцитоз құбылысы 5этаптан тұрады.
1,Антиген танылды
2,Антигенге жабысады
3,Антигенді жұтады
4,Антигенді ыдыратады және залалсыздандырады
5,Ыдыратылған антиген қалдық
№8.Қыстың күні ұзақ жолға шыққан ер адам,көлік ақаулығына байланысты жолда 2 сағат қалып қойды.Сіз сол маңнан өтіп бара жатып байқап қалдыныз.Ол кісінің аяқ-қолының біраз бөлігі үсіп қалған. Аяқ-қолы сыздап,ауырсынып,буындары қақсап,қышып барады.Сіздің көмегіңіз?Сұрақ:1.Науқаспен қандай коммуникациялық байланыс жасайсыз?2.Жедел көмек көрсету алгоритімі қандай?3.Зақымданған аймақтағы иммунологиялық өзгерісті сипаттаңыз
1. Коммуникациясы-
Науқастың жағдайы сөйлеуге келмесе де,сөйлеуге әлі келгенше болған оқиға жайлы баяндауын өтіндім.Науқасты тыныштандырдым,қорқынышын басып маған деген сенімін арттырдым,оның жазылып кететініне сендірдім,үсу себептерін анықтадым.
2. Үсудің 4 дәрежесі ажыратылады. Бірінші дәрежелі үсу кезінде терінің сезімталдығы нашарлап, бозарады, үсіген жер ісінеді, аурып қышиды. Алғашқы көмек көрсеткенде үсіген адамды бірден жылы жерге кіргізіп, жылытып, ыстық шай не кофе беру керек. Жансызданған жерін жылы суға (темп. 37-40 градус) малып, денесі қызарып, жылынып, сырттан тиген қолды сезетін болғанша жайлап ысқылайды, содан соң таңып тастайды. Үсікке шалдыққан адамды алғашқы көмек көрсетіліп болғаннан кейін жылы орап, ауруханаға апару қажет. Үсік шалған жерді суық жерде тұрып қармен ысқылауға және суық суға түсіруге болмайды. Үсіген организм көп уақытқа дейін суыққа сезімтал келеді.
3. Үсік кезінде ағза онтогенезінде жекелеген жасушалардың өліп жойылуы және патогендік факторлар әсерінен жасуша тіршілігінің жоспарсыз жойылуы болады. Жасушанын мұндай өлуін – апоптоз – жасушаның генетикалық бағдарланған өлуі деп атайды,яғни қалыпты жағдайдағы жасушаның тіршілігін жоюы және некроз диды.
№9 Автотұрақта тұрған бойжеткеннің қолының білек аймағын ара шағып алған.Науқаста қозу байқалады,тері жамылғысы бозғылт,дірілдеп тұр.Ентігеді,мазасыз күйде. Сұрақ:1.Науқаспен қандай коммуникациялық байланыс жасайсыз?2.Жедел көмек көрсету алгоритімі қандай?3.Зақымданған аймақтағы иммунологиялық өзгерісті сипаттаңыз
2.Ара шаққанда күре тамыр қысымы күрт түседі,демігу, жүрек айналасының және іштің ауруы, естен тану байқалады.Біз нау-ң алдымен егер шаққан жерінде бізі қалса,оны қысқышпен бізін қалдырмайды. Жараға жартылай спиртті компресс н-е бал шелпегін қоямыз яғни бақбақ гүлі сабағының сүтін қолдануға болады. Демидрол пипольфен н-е супростин дәрмектерін ішкіземіз.
Иммуналогиялық өзгерістері:
Ара шаққанда күре тамыр қысымы күрт түседі,демігу, жүрек айналасының және іштің ауруы, естен тану байқалады.Кілеткалары және физиологиялық реакциялары және осыған байланысты организмде пайда болатын өзіндік емес құбылыстары өзгереді.Осыған байланысты иммунитеті төмендейді,әлсіреп естен тану орын алуы мүмкін.
№10.Ұлы әкесімен бірге 1-ші рет күрес секциясына барды.Жаттықтырушы оны 2 жыл күреске қатысқан баламен күрестіріп,ұлы ыңғайсыз қалыпта иығымен жерге құлады.Оң қолын көтере алмай ауырсынып мазасы қашты.Қандай көмек көрсетесіз?Сұрақ: 1.Науқасқа не жағдай болды деп ойлайсыз?2.Науқаспен қандай коммуникациялық байланыс жасайсыз?3.Жедел көмек көрсету алгоритімі қандай?
Науқаспен сәлемдестім,өзімді науқасқа таныстырдым,науқастың аты-жөнін,жасын сұрастырдым және болған оқиға жайлы баяндауын өтіндім.Науқасты тыныштандырдым,қорқынышын басып маған деген сенімін арттырдым,оның жазылып кететініне сендірдім,оң қолының қай бөлігі ауырып жатқандығын анықтадым.
№11.Егістікте жүрген 20 жасар ер жігіттің аяғын байқаусызда жылан шағып алды.Қатты ауырсыну байқалуда,науқас мазасыз күйде.Сіздің іс әрекетіңіз?Сұрақ:1.Науқаспен қандай коммуникациялық байланыс жасайсыз?2.Жедел көмек көрсету алгоритімі қандай?3.Зақымданған аймақтағы иммунологиялық өзгерісті сипаттаңыз
1. Науқаспен сәлемдестім,өзімді науқасқа таныстырдым,науқастың аты-жөнін сұрадым және болған оқиға жайлы баяндауын өтіндім.Науқасты тыныштандырдым,қорқынышын басып маған деген сенімін арттырдым,оның жазылып кететініне сендірдім,жыланның қай уақытта және аяғының қай аймақтан шаққанын сұрадым.
2. Жылан шаққаннан кейін алғашқы секундтарда саусақтармен басып, жараны ашамыз. Содан кей»н уды ауызбен соруды бастаймыз. Қанды сұйықтықты кезеңінде түкіріп отырамыз. Егер сілекей аз болып немесе ерінде, ауыз-қуысында жаралар болса ауызға аз мөлшерде су алып, 15 мин аралығында тоқтамай кезекпен уды сорып алу қажет. Бұл зақымданған ағзадан удың 20-50% жоюға мүмкіндік береді. Көмек көрсететін адам үшін уды сорып алу мүлдем қауіпті емес. Тіпті ауыз-қуысында жара болса да. Егер алған адам жалғыз болса ол уды өзі сорып алу қажет.
3.Улы жыланнын уында фосфолипаза,гиолуронидаза, лецитиназа және биологиялвқ белсенді заттар бар. У қанға сіңген соң фосфолипаза лицетинді белсендіреді. Ол гемолитикалық және цитологиялық әсер етеді. Бұл қанда және тіңде кардиотоксикалық антикоогуляциялық және цитологиялық әсер көрсетеді. Жыланнын уы қан тамыр қабырғасының өткізгіштігін арттырады. Сондықтан тіңнің ісінуі мен қабынған ошақтың некрозы дамиды.
№12.Бір топ студент лаборатория бөлмесінде практикалық жұмыс жасап жатыр.Қышқылды приборкаға құйып жатқан кезінде бір қыздың қолына сұйықтық төгіліп кетеді.Терісінде бөрітулер пайда болып,терісі қызарды. Сұрақ:1.Науқаспен қандай коммуникациялық байланыс жасайсыз? 2.Жедел көмек көрсету алгоритімі қандай? 3.Зақымданған аймақтағы иммунологиялық өзгерісті сипаттаңыз
1. Науқаспен сәлемдестім,өзімді науқасқа таныстырдым,науқастың аты-жөнін,жасын сұрастырдым және болған оқиға жайлы баяндауын өтіндім.Науқасты тыныштандырдым,қорқынышын басып маған деген сенімін арттырдым,оның жазылып кететініне сендірдім,терісінде пайда болған бөртулер туралы себептерін анықтадым.
2.Күйген орынды бірнеше минут жуу қажет. Судың қысымы жоғары болмағаны жақсы, тіңдерді тереңірек зақымдамау үшін. Қатты ластанған суды қолданбаған жөн, инфекция көзі болып табылғандықтан. Егер де таңдау жоқ болса химиялық күйіктің бетін кез келген сумен шаю керек.Зақымдалған бетті шайған кезде қышқыл мен сілтенің қалдықтары жоғалып, олардың зақымданушы әсері тоқтайды. Қалған қышқыл қалдықтарын 2% натрий гидрокарбонатымен нитралдау. Қалған сілті қалдықтарын 2% сірке немесе лимон қышқылымен нитралдау. Зардап шеккен адамға ауруды басатын дәрі беру.Содан соң жедел жәрдем бригадасын шақыру керек.
№13.ЖМЖ бригадасы 5 жастағы қолы үтікке күйіп қалған балаға шақыртуымен келді.Науқаста қатты ауырсыну сезімі байқалады,мазасыз күйде.Сұрақ: 1.Науқаспен қандай коммуникациялық байланыс жасайсыз? 2.Жедел көмек көрсету алгоритімі қандай? 3.Зақымданған аймақтағы иммунологиялық өзгерісті сипаттаңыз
№14.16 жастағы жігіт бауда жүріп,ағаштың үстіне шықты.Байқаусызда құлап қалды.Аяғынан жарақат алды.Жанындағы достары жедел көмек шақырды.Бұл жігітте қатты ауырсыну сезімі,аяғының формасы өзгергені байқалады.
Сұрақ: 1. Науқаспен сәлемдестім,өзімді науқасқа таныстырдым,науқастың аты-жөнін,жасын сұрастырдым және болған оқиға жайлы баяндауын өтіндім.Науқасты тыныштандырдым,қорқынышын басып маған деген сенімін арттырдым,оның жазылып кететініне сендірдім, Науқастың қай жері ауырып тұрғандығын науқастан сұрадым.
2.Дененің зақымдалған бөлігін толық тыныштандыру қажет және сынған жердегі сүйектің сынған бөліктерінің қимылдауын болдырмау қажет.Бұл үшін дененің зақымдалған бөлігін иммобилизация қажет ,яғни оны қимылсыз күйге келтіру қажет мұны таңғыш таңу немесе ең дұрысы тасымалдау шендеуішін таңу арқылы жүзеге асыру қажет.Содан соң жедел медициналық жәрдем бригадасын шақыртамыз
3.Зақымданған аймақтағы иммунологиялық өзгерісті сипаттаңыз
№15.Сіз достарыңызбен тауға шықтыңыз.Тауда жүргенде сіздің құрбыңыздың аяғына кене жабысып қалғанын байқадыңыз,не істейсіз?
1.науқасты таза ауамен қамтамасыз етемін.
2. кене мен терінің төңірегіне сұйық май тамызамыз.
3. кенені қысқыштың ұшымен теріден баяу қозғалыспен алып тастаймын, егер қысқыш болмаса кененің басы тері мен түйіскен жерге жай жіп ілгекпен байланады, жіптің ұшын тартқанда оның ілгегі кенені ақырындап тартып шығарады.
4. шаққан жерін йодтың ерітіндісімен зеленка немесе спиртпен сүртемін.
5. дене қызуын, АҚҚ ны өлшеймін.
6. ТАЖ мен пульсті санаймын.
7. Ауырсынуды иньекциямен басамын.
8. науқастың дұрыс тасымалдануын ұйымдастырамын.
Иммундық көрінісі. Кененің уында фосфолипаза,гиолуронидаза,лецитиназа және биологиялық белсенді заттар бар. У қанға сіңген соң фосфолипаза лицетинді белсендіреді ол гемолитикалық және цитологиялық әсер етеді. Бұл қанда және тінде кардиотоксикалық антикоагуляциялық және цитологиялық әсер көрсетеді. кененің уы қан-тамыр қабырғасының өткізгіштігін арттырады,сондықтан тіннің ісінуі мен қабынған ошақтың некрозы дамиды.
№16.Сіз көршіңіздің үйіне барып едіңіз,кенет мұрныңызға газдың иісі келді,уйді тексеру барысында,8 жастағы көршіңіздің қызын көрдіңіз.Ол қызда дене қозғалысы бұзылған,басы айналып,жүрегі айнып жатыр.Сіздің әректіңіз.
1.- иісті газбен уланған жағдайда иісті адамның иісті газбен демалуына жол бермеу қажет 2. зардап шегушіні таза ауаға алып шығу керек , қысып тұрған киімдерден босату керек. 3. егер зардап шегуші есін білсе, оны жатқызып,(газетпен желпу, желдеткіш немесе кондиционер қосу)
4. Аяқтарын горизонтальды қалыпта көтеріп жатқызамын.
5. үстін жылы етіп ораймын.
6. мұрнына нашатир спиртін иіскетемін
7. оған көп мөлшерде су беремін.
8. дене қызуын, АҚҚ ны өлшеймін.
9. ТАЖ мен пульсті санаймын.
10.науқастың дұрыс тасымалдануын ұйымдастырамын.
№17.Екі кішкентай ұлдар доп ойнап жатыр.Кенеттен біреуі құлап қалды.Ұшы үшкір темірге тиіп кетіп,аяғын жаралап алды.Темір тереңге еніп,баланың аяғынан қоңырқай түсті қан ағуда.
Алғашқы көмек:
1. дененің зақымданған бөлігін кеудеге қатысты алғанда көтеріңкі қалыпта жатқызып аламын.
2. тереңге енген темірді алып тастаймын.
3. қан ағып тұрған жерден 10-15 см жоғарыдай етіп жгут саламын, міндетті түрде уақытын жазып қыстырып қоямын. Жгутты 1 сағат ішінде 15 минут сайын босатып отырамын.
4. зақымданған аймақты стерильді дәкемен сүртіп, дәкеден тампон жасаймын.
5. Дайын тампонды жарақат үстіне қойып бинтпен таңып қоямыз.
6. дене қызуын, АҚҚ ны өлшеймін.
7. ТАЖ мен пульсті санаймын.
8. науқас жағдайын қадағалаймын.
Қан кету кезде бөлген жасушалар сомалық антиген болып табылады. Антиген танушы жасушалар макрофагтар, дендритті жасушалар, супрессорлар антиденеге антигенді таныстырады. Антиденелер антигенді танып, фагоцитоз процессі жүреді. Фагоцитоз құбылысы 5 этаптан тұрады. 1. Антигенді таныйды.2. антигенге жабысу -адгезия.3.антигенді жұтады – эндоцитоз және пиноцитоз.4.антигенді ыдыратады, залалсыздандырады-процессинг.5.ыдыратылған антиген жасушаларын сыртқа шығарады-элиминация. 6. Презентация-антигенді есте сақтап жасушаларына таныстырады.
№18.Үйде темір кесетін болгарка,яғни айнымалы тісті аппаратпен жұмыс жасап жатқанда,балгарканың тісі шығып кетіп,жұмыс жасап жатқан адамның қолына тиіп кетті.Жарақаттанған аймақтан алқызыл түсті қан ағуда.
Алғашқы көмек:
1. дененің зақымданған бөлігін кеудеге қатысты алғанда көтеріңкі қалыпта жатқызып аламын.
2. тереңге енген темірді алып тастаймын.
3. қан ағып тұрған жерден 10-15 см жоғарыдай етіп жгут саламын, міндетті түрде уақытын жазып қыстырып қоямын. Жгутты 1 сағат ішінде 15 минут сайын босатып отырамын.
4. зақымданған аймақты стерильді дәкемен сүртіп, дәкеден тампон жасаймын.
5. Дайын тампонды жарақат үстіне қойып бинтпен таңып қоямыз.
6. дене қызуын, АҚҚ ны өлшеймін.
7. ТАЖ мен пульсті санаймын.
8. науқас жағдайын қадағалаймын.
Қан кету кезде бөлген жасушалар сомалық антиген болып табылады. Антиген танушы жасушалар макрофагтар, дендритті жасушалар, супрессорлар антиденеге антигенді таныстырады. Антиденелер антигенді танып, фагоцитоз процессі жүреді. Фагоцитоз құбылысы 5 этаптан тұрады. 1. Антигенді таныйды.2. антигенге жабысу -адгезия.3.антигенді жұтады – эндоцитоз және пиноцитоз.4.антигенді ыдыратады, залалсыздандырады-процессинг.5.ыдыратылған антиген жасушаларын сыртқа шығарады-элиминация. 6. Презентация-антигенді есте сақтап жасушаларына таныстырады.
№19
Жедел жәрдем
Науқасты ыңғайлы жатқызып тыныштық қалыпта ұстаймыз. Удың таралуын алдын алу үшін
кешіктірмей уды ауызбен сорып тастап, сіріңкемен күйдіру керек. Бұл әрекетті 10-15 мин
жүргіссек те болады.Ауруды басатын ке келген 1-2 таблетка ішкізу керек. Бұндай жа
Иммунологиясы
Қарақұрттың әсері өте күшті болады.
№20
Жедел жәрдем
Науқастың жағдайын бағалай келе артериядан қан кеткенін байқадық. Қан кетуді тез тоқтату үшін саусақпен артерияны сүйекке бас керек. Ұзақ уақыт саусақпен басып тұра алмағандықтан жгут саламыз. Саусақпен басқан жерге астына мәрлі мен мақтаны салып артериялды жгуттардың бірнеше түрін салуға болады. Жгутты дұрыс салу туралы жарадан қан кетуінің тоқтауы куәландырады және жгут алған орыннан төменгі жерде тамыр согуынын болмауы. Әлсіз салынған жгут қан кетуін күшейтеді. Жгут жаздың күні 2 сағаттан артық емес ал қыста 1 сағаттан артық емес салынуы керек, сондықтан жгут салған уақыт көрсетілген хатты салу керек. Осыдан кейін пациентті ауруханаға жеткізу керек. Сондай ақ жгут салынған дене бөлігі киіммен жабылған болуы тиіс.Жедел жәрдем келгенше науқастың ТАЖ,АҚҚ,пульсін тексереміз.
ИММУНОЛОГИЯСЫ
Жарақат болған жерде қан ұю процесі жүреді. Демек қан ұюы процесінде гемостаздың үш бөлігіде: тромбоцитті аппарат, плазма факторлары және қан тамырларының өз компоненттері бірлесіп әрекет етуі керек. Бұл әрекет молекулалар деңгейінде өтеді. Сонымен тромбоз дегеніміз осы екі, бір-біріне байланысты жүйенің арақатынасының бұзылуының нәтижесі. Қан ұю процесі тромбоциттердің белсенділігімен бас- талады. Қан тамырының кемері жарақаттанғанда сол жерге бірінші болып тромбоциттер жетеді, олар эндотелий асты элементтерімен әсерлесіп бір-біріне жабыса жайылып тамырдың зақымданған жерін бітейді. Сонымен қатар, тромбоциттер құрамынан қан ұю процесін іске қосушы биалогиялық әрекетшіл заттар адгезивті белоктар — фибриноген, фибронектин, тром- боспондин бөлініп шығады. Олар біріншілік тромбоциттік тромбты тұрақтандырады. Біріншілік тромбоциттік тромб микроциркуляция арнасындағы қанағуды тоқтатады. Ірірек тамырлардағы тромбтардың беріктігі, қан ұю процесі нәтижесінде фибриннің түзілуімен байланысты
№21
Жедел жәрдем
Науқастың жағдайын бағалай келе оның жарақатын капилярлы қан кету екенін анықтадық. Алғашқы көмек көрсету қобдишасындағы жеке пакетті ашу керек. Жеке пакет болмаған жағдайда жарақатты байлау үшін таза қол орамал немесе таза мата және т.б. пайдалануға болады. Дезинфекция жасайтын заттар бар болса оларды жарақаттың жан жағына жағып қойған дұрыс. Жарақат алған адамға ауырсынуды басатын заттар беру керек. Жарақаттың бетіне таза дәке қойып винтпен танып тастау керек. Жедел жәрдем келгенше науқасты бақылап отырамыз. АҚҚ,ТАЖ, пульсін тексеріп отырамыз. Науқасты жалғыз қалдырмаймыз
Иммун
Жарақат болған жерде қан ұю процесі жүреді. Демек қан ұюы процесінде гемостаздың үш бөлігіде: тромбоцитті аппарат, плазма факторлары және қан тамырларының өз компоненттері бірлесіп әрекет етуі керек. Бұл әрекет молекулалар деңгейінде өтеді. Сонымен тромбоз дегеніміз осы екі, бір-біріне байланысты жүйенің арақатынасының бұзылуының нәтижесі. Қан ұю процесі тромбоциттердің белсенділігімен бас- талады. Қан тамырының кемері жарақаттанғанда сол жерге бірінші болып тромбоциттер жетеді, олар эндотелий асты элементтерімен әсерлесіп бір-біріне жабыса жайылып тамырдың зақымданған жерін бітейді. Сонымен қатар, тромбоциттер құрамынан қан ұю процесін іске қосушы биалогиялық әрекетшіл заттар адгезивті белоктар — фибриноген, фибронектин, тром- боспондин бөлініп шығады. Олар біріншілік тромбоциттік тромбты тұрақтандырады. Біріншілік тромбоциттік тромб микроциркуляция арнасындағы қанағуды тоқтатады. Ірірек тамырлардағы тромбтардың беріктігі, қан ұю процесі нәтижесінде фибриннің түзілуімен байланысты
№22
Аспаздың қолына тамақ төгілген и күйген
1,
2,Жарақаттаушы фактордың әсерін тоқтатамын,күйіктің кез келген дәрежесінде денені мұздай сумен мұздату керек.Жарада пайда болған көпіршіктерді жаруға,күйген аймаққа жабысып тұрған конифоль немесе басқада смола тәрізді заттарды алуға болмайды себебі оларды ажыратқан кезде күйген тері де сыдырылып түседі,сол арқылы жараның іріңдеуіне қолайлы жағдай жасалады.Науқастың пульсін және артериялық қан қысымын,тыныс алу жиілігін тексереміз.Шоктың алдын аламыз.шоктың алғашқы белгілері байқалғанда күйген адам бірден сұрланып,тыныс алуы беткей және жиі,пулсьі сезілмесе тез арада оған 15-20тамшы валериан тұнбасын ішкізу керек.науқастың күйген жерін стерильді марлямен жабу керек.Күйген жерге салқын басамыз. Ауруды басатын дәрі егеміз.(аналгин,пенталгин,нурофен).Науқасқа мүмкіндігінше сұйықтық береміз.Науқасты тез арада ауруханаға тасымалдаймыз.
3,Иммунологиясы
Күйген кезде өлген жасушалар сомалық антиген болып табылады.Антиген танушы жасушалар макрофагтар,дендритті жасушалар,супрессорлар антиденеге антигенді таныстырады.Т-киллерге сигнал беріледі,олар антигенді өлтіреді.Оған Т-хелпер мен супрессорлар көмектеседі.Антиденелер антигенді танып,фагоцитоз құбылысы жүреді.Жергілікті иммунитет қалыптасып фагоцитоз процесі жүреді.Фагоцитоз құбылысы 5 этаптан тұрады.
1,Антигенді таниды
2,Антигенге жабысу
3,Антигенді жұтады
4,Антигенді ыдыратады,залалсыздандырады
5,Ыдыратылған антиген қалдықтарын сыртқа шығару
№23
Құрбысы тоңазытқыштағы тамақтан уланған
1,
2,Науқасқа көп мөлшерде су береміз,тез арада құсуды шақыру керек. Ол үшін тұзды 4-5 стакан жылы су ішкізіп 2саусакты тіл түбіріне апарып құсуды шақырамыз.Науқас жатқан болса басынбір қырына бұрамыз.Науқасқа белсендірілген көмір таблеткасын жылы сумен ішкізу керек.Науқасты ұйықтатпау керек.Сұйықтықты көбірек беремін,тәтті шай беремін.Қатты қозу кезінде төсекке жатқызып тез әрекет жасамауын қадағалаймын.егер тырысулар пайда болса,науқастың денесін жылытып,грелка қоямын.Жедел түрде ауруханаға тасымалдаймын.
3,
№24
Көшеде сабақтан келе жатканда талып калған кыз
1,Таңертен ол қыз таңғы ас ішпегендіктен әлсіреп талып калуы мүмкін.
2,Науқас есінен танғандықтан онымен коммуникация жасай алмаймыз.Егер оның жанында немесе айналада көген-білгендерден не жағдай болғанын сұрастырамын.
3,Науқас естен танған жағдайда жүрек-өкпе реанимация жүргіземін.
Науқасты қатты тегіс жерге жатқызып,басын барынша шалқайта отырып,денесінін төменгі жағын көтеріңкі етіп жатқызамыз.
Қолды бір бірінің үстіне қойып,алақанның негізін ортанғы сызық бойымен,төстің семсер тәрізді өсіндісінен 2 саусақ жоғары етіп төстің үстіне орналастырамын.
Қолымды бүкпестен тоске 4-5 см тереңдікке қысым жасай отырып массаж жасаймын.
Пауза кезінде қолымды төс аймағынан аламын.
Өкпенің жасанды вентиляциясын жүргізу үшін науқастың басын шалқайтып,төметгі жағын алға қарай жылжытып,аузын барынша ашамын.
Ауыз қуысында алмалы протез немесе басқа бөгде заттарды алып тастаймын.
Науқастың аузына немесе ауа өткізгіштікке,науқастың мұрынын қыса отырып маска арқылы ауа үрлеймін.
Тыныс жолдарының өткізгіштігін бақылап отырамын.
Асқазан сөлін бөлуі кезінде науқастың басын бірнеше секундқа бүйіріне бұрып ауыз қуысындағы сұйықтықтың отсостың көмегімен немесе тампонмен алып тастаймын.
Реанимациялық іс-шараның нәтижесін үнемі бақылап отырамын.
Тері жамылғысының,шырышты қабатының түсінің қалпына келуі,көз қарашығының тарылуы және жарыққа реакциясының пайда болуы,спонтанды тыныстың жаксыруы,ұйкы артериясында пультің пайда болуын бақылап тұрамыз.