3. Бағаналы клеткалардың классификациясы.

Бағаналы клеткаларды әр түрлі етіп классификациялауға болады,дегенмен ең негізгі классификация бойынша олар 3-ке бөлінеді:

• Эмбриональді (ЭБК)

• Ұрықтық (ҰБК)

• Соматикалық (СБК)

1.ЭБК

• Бластоцистаның ішкі клеткалық масса клеткаларын in vitro өсіргенде алынады;

• Плюропотентті;

• Ұзақ уақыт бойы in vitro сақталады;

эмбриональных бағаналы клеткалар бастауы - бластоциста – ұрықтанған күннен 5-ші күніпайда болады.свтволовые клетки олар барлық клетка түріне мамандана алады.

• Плюрапатентті болып табылады

• Ин витро культурасында шексіз бөлінуге қабілетті,сонымен қатар бөліну кезінде апоптозға ұшырамайды,диплоидты кариотипі өзгермейді,өз қасиетін және плюрапатенттігін сақтайды,қартаймайды.

• Бластоцистаға енген соң дамып келе жатқан эмбрионға толығымен интеграцияланады

• Күрделі генетикалық модификацияларды жануарларға тасымалдау кезінде қолданылады

• Ин витро жағдайында басқа маманданған тіндерге дифференциялануы мүмкін

• Ин витро жағдайында клонданады

• Ин витрода фетальды сывораткасыз бөліне алады,және пролиферацияның контактті және адгезиялық феноменін көрсетпейді

• ЭБК –ң Клеткалық циклды тоқтату индукциясы анықталмаған

• Шартты түрде ісік клеткасы болып табылады-эктопиялық енгізу барысында тератокарцинома болып табылады

2.СБК

• Дамыған организмнің кез-келген ұлпасында болады және кез-келген ұлпалық арнайылылықтағы функциональді дамыған клеткалардың бастаушысы болып табылады;

• Мультипотентті немесе унипотентті;

• Жілік майында екі түрі болады: қан және мезенхималық.

Соматикалық бағаналы клеткалар – ересек адамның барлық тіндерінде болады және функциональды дамыған клеткалардың пайда болу көзі болып табылады

Соматикалық бағ.клет. унипотентті және мультипотентті болуы мүмкін.

Костный мозгта кем дегенде соматикалық бағаналы клеткалардың 2 түрі кездеседі:кроветворные,мезенхимальды.

Мезенхимальды бағаналы клеткалар қатты бетке жабыуға және инвитро өсуге қабілетті

3.Ұрықтық бағаналы клеткалар-жыныс клеткаларының предшественниктері,өзінің сипатына байланысты аралық бағаналы клетка болып табылады эмбриональды және соматикалық бағаналы клеткалардың арасында дегенді білдіреді.

ҰБК

• Унипотентті;

• Даму барысында сүтқоректілерде сперматогония дифференцилденетін клеткаларға айналып, соңында спермотозоидтар түзеді;

По своему происхождению стволовые клетки разделяют на:

• эмбриональные,

• фетальные,

• стволовые клетки пуповинной крови

• стволовые клетки взрослого человека.

эмбриональные

Источником эмбриональных стволовых клеток является бластоциста - зародыш, который формируется к пятому дню оплодотворения. Эти стволовые клетки способны дифференцироваться абсолютно во все типы клеток

Фетальные

получают из абортивного материала на 9-12 неделе беременности. Такие клетки уже получили свое определенное направление развития в организме и не являются опасными с точки зрения онкологии.

стволовые клетки пуповинной крови

Источником стволовых клеток является также плацентарно-пуповинная кровь, собранная после рождения ребенка и богатая стволовыми клетками. Взяв эту кровь и поместив в криобанк стволовых клеток, в дальнейшем можно использовать ее для восстановления практически любых тканей и органов, а также для лечения любых заболеваний, в том числе и онкологических.

стволовые клетки взрослого человека

• Самым доступным источником стволовых клеток является костный мозг человека, в котором выделяют два вида стволовых клеток:

• -первый - это гематопоэтические стволовые клетки, из которых формируются абсолютно все клетки крови,

второй - это мезенхимальные стволовые клетки, которые могут трансформироваться в клетки различных органов и тканей.

№25 ЕМТИХАН БИЛЕТІ

1. Бағаналы клеткалардың қасиеттері, патенттілігі.

2. Бағаналы клеткалардың түрлері

3. Эмбриональді бағана клеткаларын зерттеудегі қолданылатын жаңа технологиялар