Жергілікті вагон өңдеуінің технологиясы. Жергілікті вагонның қарапайым нормалануы

Станциядағы жергілікті жұмыс пункттеріне келесілер жатады: жүк ауласы, зауыт, отын қоймасы. Жергілікті жұмыс пункттарын өңдеуде арту және түсіру фронтында қызмет көрсетумен байланысты операциялар қолданылады. Осындай операцияларға мыналар жатады: вагондарды арту немесе түсіруге жіберу, түсіру фронтынан арту фронтына бос вагондарды орналастыру, түсіру және арту фронтындағы бос немесе жүкке толы вагондарды тәртіпке келтіру.

Мамандандырылған жолға лайық іріктеу паркінің бір жолына таратылған вагондар жүк аймағы мекеніне түсіріледі. Осы жолдан олар жолға шығуға жарамды болып келеді. Сондықтан вагондарды жіберу кезінде жүк фронтының орналасу тәртібі бойынша қайта құрастыру қажет.

Жіберу ұзақтығы келесі элементтерге уақытты шығындаумен жинақталады:

- тартып шығаруда қайта құрастыру;

- тұйыққа тірелу жолымен жүру;

- түсіру жолын қолдану;

- түсіру фронты бойынша вагондарды орналастырып қою;

- локомотивпен қайта жүру.

Түсіруден кейін вагондарды орналастырып артуға жіберіледі. Бұл операцияның ұзақтығы келесі элементтерде жинақталған:

• жүк ауласына локомотивтің жүруі (мен тең түрде қабылдауға болады);

• вагондардың орнын ауыстыру (әр вагонға бір мин қолданылады);

• локомотивтің кері қарай жүруі (мен тең түрде қабылдауға болады).

Мүмкін болғанша таратуды вагонды тазалау жұмысымен бір уақытта жүргізу керек, ол маневрлік операция көлемін қысқартады.

Жөнелту маршруттары және оларды ұйымдастыру.

Жөнелту маршруттарымен жүк тасымалдау тәртібі ТЖК-де жөнелту маршруттарымен жүк тасымалдау Ережелерімен бекітеді.

Жөнелту маршруттары мамандандырылуы бойынша:

• Тікелей – бір тағайындалу станциясына бір немесе бірнеше жүк қабылдаушыларға дейін тасымалдау;

• Ыдырау – жүк пойыздарын құрастыру жоспары бойынша, тарату станциясына жөнелту, осы станцияда арнайы жүк қабылдаушылар адресіне түсіру түсіру станциясына дейінгі ары қарай бағыттар анықталады.

Жүк жөнелтуші жүк қабылдаушымен белгілі бір масса мен ұзындығы маршруттар қабылдау мүмкіндігін келіседі.

Поезд массасын өзгерту станциясында маршруттарды жөнелту ядро мен тіркеу бөлігі бойынша ұйымдастырылады.

Ядро – бұл берілген массадағы жөнелту маршрутының негізгі бөлігі. Ол тағайындалу станциясына дейін жүру жолында массасы өзгерген жағдайда да өңдеуге ұшырамастан жетеді.

Айналыс шарттарына байланысты жөнелту маршруттары бөлінеді:

• Тұрақты құрамдағы айналымы – түсіруден кейін де сол құрамда бастапқы станцияға немесе бөлімшеге қайта тиеуге келеді.

• Ауыспалы құрамдағы айналмалы – түсіруден кейін бастапқы станция немесе бөлімшеге сақталған вагондар саны мен мамандандырылуы бойынша қайтіп келеді, бірақ қажет болған жағдайда кейбір вагондар басқа ұқсас вагондармен алмастырылуы мүмкін.

Жүк жеткізу процессіне логистикалық көзқарас.

Жүктерді қауіпсіз әрі тиімді және де тез жеткізілетін жолдармен жеткізу логистиканың басты жұмыстарының бірі болып табылады. Логистикалық компаниялар жүктерді тасымалдауға жібермес бұрын олар тиімді әрі қолайлы маршруттарды таңдауды жүзеге асырады. Жүк алдымен қоймаларға жеткізледі. Содан соң, қойма ішінде пакеттеу, таңбалау, реттеу жұмыстары жасалады. Бұл жұмыстар толықтай аяқталғаннан сон ғана жүкті жөнелту процесі іске асады.

Жүк жөнелту станциясында орындлатын жүк және коммерциялық операциялар (вагондарға тиеу, вагон және контейнердерді пломбалау, тасымалдау құжаттарын толтыру, тасымалдау есептемесі, жөнелту операциялары).

Вагондарды жүк тиеуге дайындау. Жүк тиеуге көрсетілген жүкті тасымалдауға жарамды, алдындағы тасымалданған жүктің қалдықтарынан және қоқыстардан тазартылған, қажет жағдайда жуылған вагонды береді.

Жүк тиеуге берілетін вагоннның техникалық жағдайын(жүру бөлшектерінің дұрыстығын, соғылатын және жанастырылатын приборларды, шанақтың және жабынның бүтіндігі, тіреуіштердің дұрыстығы т.с.с) вагон тексерушілері тексереді. Тексеру нәтижелерін станция бойынша кезекшіде болатын «Вагондарды техникалық карауға ұсыну кітабы»-на енгізеді. Вагондарды коммерциялық қарау (вагон шанағының ішкі жағдайы) жүкті қабылдапөткізуші немесе жүкжіберуші агент іске асырады. Қажет жағдайда вагондарды жуады. Ол үшін тек қана жуатын емес сонымен қатар кептіретін арнайы құрылғыларды пайдаланады. Көп мөлшерде вагондарды жуу күзгі уақыттарда жылжымалы тіркесті нан жүктерін жаппай тасымалдауға дайындауда жасайды. Мұнай өнімдерін құяр алдында цистерналарды жуу және парлау, құю пункттерінде орналасатын арнайы жуу-парлау станцияларында орындайды. Арнайы цистерналарды тазалау (газдарды, қышқылдарды жағу үшін тс.с.) жіберушінің міндетіне енеді.

Вагондарды пломбылау. Тасымалданатын жүктің сақталуын және бөтен адамдардың кіруін болдырмауды қамтамасыз етеді.

Поездардың қауіпсіз қозғалысына және тасымалданатын жүктің сақталуына қатер төндіретін коммерциялық ақаулықтар мен кемшіліктерді анықтау және оларды жою жұмыстарын басқару және коммерциялық кемшіліктерді жоюды бақылау үшін I класты және кластан тыс теміржол станцияларының коммерциялық тексеру пункттеріндегі вагондарды коммерциялық қатынаста тексеру. Коммерциялық кемшіліктерді жойғаннан кейін вагондарға пломба ілу, пломбалау кітабына жазу.Коммерциялық кемшіліктерді тіркеу кітабына поезд және вагондарды тексеру нәтижесін жазуға тиіс.

Алғашқы санақтық құжат және есептеу көліктің және экономикалық нәтижелерді қаржылық біріктіруде мағлұмат берудің негізгі көзі болып табылады.

Барлық санақ операциялары қатаң және қатаң емес санақ бланкаларында толтырылады. Қатаң санақ бланкаларына жатады:

- жол ведомостілері

- қайта жіберілетін ведомость

- қайта жіберілетін құжат

- түрлі жиынның квитанциялары

- коммерциялық акт және т.б.

Бүкіл осы бланкалар мәрмен номерленген және қорғаушы торы бар. Оларды жасау темір жол тапсырысымен орталықтандыра отырып жасайды. Арнайы қоймаларды катал санақ бланкасымен станциялар толықтырады. Қайта жіберу, шығындау және олардың болуын құжат типіне, сериясына және номеріне қарай есептейді. Қатал есептеу бланкаларын (форма –ЛУ) талап ету бойынша алады. Бұл форма 3 бөліктен тұрады: талап ету, құжат, түбіршек.

Станцияның коммерциялық есептеуін жүргізу нұсқауын станцияның коммерциялық есептеулерінің бланк тиүрі орнатылады, сонымен қатар жолаушы тасымалының санағы (Форма – ЛУ), жүк тасымалы (Форма – ГУ), сонымен қатар есептеулер (Форма – ГО).

Әрбір жеке форманы толтыру ретін қарастырады, олар: жолаушыларды, багажды, жүк тасығыш, әртүрлі жинақ және кассалық есептеулер; станцияларды бланктармен қамтамасыз ету реті; станцияларға есептеулерді өткізудің мерзімі мен кезеңі.

Жүкті тасымалдау есебін өткізу мерзімі және кезеңі бухгалтерлік санақ және қаржы қызметімен жетілдіріледі, әрине жолмашинасы есептік станциясымен ақылдасу арқылы және жол бастығымен қойылады, сол саладағы жұмысшылар есептеу, құрастыру уақыты басталғанға дейін оған дайындалулары керек.

Есептеуді мерзімінде өткізу станция жетекшісінің және станция жұмысшыларының басты міндеті болып табылады.

Тасымалдау құжаттарын рәсімдеу. Жүктерді вагондап және ұсақ тасымалдауда келесідей құжаттар рәсімделеді:

1.жүк құж-ң түбіртегінің нұсқасынан (жүкпен бірге жүреді және тасмалдаушы жүк алушыға береді).

2.жол түбіртегі (жүкпен бірге жүреді және тасмалданатын станасада қалады).

3.жол ведомость түбіртегі (жөңелту стансасында тасмалдаушыда қалады).

4.жүкті қабыл-у туралы түбіртегі (жүк жөңелтушіде қалады).

Жүк жіберу станциясындағы жүк және коммерциялық оперциялар (жүк парағына бұрыштама қою, жүктерді дайындау, қабылдау оперциялары, жүк массасын анықтау, жүктерді қоймада орналастыру, вагондарды дайындау).

Вагондарды дайындау. Жүк тиеуге көрсетілген жүкті тасымалдауға жарамды, алдындағы тасымалданған жүктің қалдықтарынан және қоқыстардан тазартылған, қажет жағдайда жуылған вагонды береді.

Жүк тиеуге берілетін вагоннның техникалық жағдайын(жүру бөлшектерінің дұрыстығын, соғылатын және жанастырылатын приборларды, шанақтың және жабынның бүтіндігі, тіреуіштердің дұрыстығы т.с.с) вагон тексерушілері тексереді. Тексеру нәтижелерін станция бойынша кезекшіде болатын «Вагондарды техникалық карауға ұсыну кітабы»-на енгізеді. Вагондарды коммерциялық қарау (вагон шанағының ішкі жағдайы) жүкті қабылдапөткізуші немесе жүкжіберуші агент іске асырады. Қажет жағдайда вагондарды жуады. Ол үшін тек қана жуатын емес сонымен қатар кептіретін арнайы құрылғыларды пайдаланады. Көп мөлшерде вагондарды жуу күзгі уақыттарда жылжымалы тіркесті нан жүктерін жаппай тасымалдауға дайындауда жасайды. Мұнай өнімдерін құяр алдында цистерналарды жуу және парлау, құю пункттерінде орналасатын арнайы жуу-парлау станцияларында орындайды. Арнайы цистерналарды тазалау (газдарды, қышқылдарды жағу үшін тс.с.) жіберушінің міндетіне енеді.

Жүкті тасымалдауға қабылдау. Көптеген жүктер өзінің қасиеттеріне байланысты қабылдауда, тасымалдауда және беруде ерекше шарттарды сақтауды қажет етеді. Ондай жүктерге қауіпті, тезбұзылатын, қатып қалатын, габариттіемес және экспорттық жүктер жатады.

Жүктің көп бөлігін әртүрлі қораптарда (тара)ыдыстарда тасымалдайды. Кең таралған ыдыс түрлері қатты (жәшіктер, бөшкелер, бидондар), жартылай қатты (қорап, шарбақ, корзина) және жұмсақ (мешок, сетка).

Ыдыстың көптеген түрлерін бірнеше рет пайдалануға болады. Кез келген өнімді орауға болатын әмбебап ыдыстар болады және анықталған өнім түрлеріне ғана арналған (цементке арналған мешоктар, кислоталарға арналған бөтелкелер) арнайы ыдыстар болады.

Көптеген жүктерді орау тәсілдері ГОСТтармен қарастырылған және көрсетілген техникалық шарттармен қарастырылған; орамасында стандарттар көрсетілменген жүктер бар. Барлық жағдайда да ыдыс тасымалдауда жүктің сақталуын қамтамасыз етуі керек.

Тасымалданатын жүктің сақталуын және оның уақытында жеткізілуін қамтамасыз етудегі басты роль, оның жіберу станциясы және жолы, бару станциясы және жолы, алушының аты, жіберушінің белгілері және маркалары көрсетілетін көліктік маркировкасында жатады.

Жүктің жеке түрлеріне жіберуші, оны тиеу- түсіру жұмыстары кезінде және сақтауда қасиеттерін көрсететін арнайы манипуляциялық белгілерді қою керек. Мысалы: «Байқаңыз», «Не кантовать», «Жоғары» т.с.с.

Жалпыға пайдалану орындарында(станциялық қоймаларда және алаңдарда) жүкті тасымалдауға қабылдау, жүкті станцияға әкелуге рұхсаты қойылған алдын ала толтырылған құжат(накладной) бойынша жүргізіледі. Әкелу рұхсатын тексере отырып, қабылдаптапсырушы жүкті жіберушінің көрсеткен жүгі, орындар саны және сыртқы орамының тегі құжатта көрсетілгендермен сәйкестігіне көз жеткізуі керек. Сыртына қарап тексеруде ыдысында немесе орамында, жүктің сақталуын қамтамасыз ете алмайтын, жеткіліксіздіктер болса, онда қабылдаптапсырушы ол жеткіліксіздіктердің жойылуын талап етуі керек немесе тасымалдауға болмайтын (нетранпортабельный) жүкті тасымалдауға қабылдаудан бас тарту керек.

Ыдыстардағы және бөлектенген(штучных) жүктерді қабылдауда, жүкжіберушінің құжатта олардың салмағы және оны анықтау тәсілдерінің көрсетілуін, қабылдаптапсырушы тексеруге міндетті. Жүктің салмағын салмақ өлшеуіштерде өлшеп немесе трафарет бойынша немесе стандарт бойынша жүк орындарындағы салмағын есептеу арқылы анықтайды. Егер жүктің салмағы трафарет бойынша есептеумен анықталған болса, онда оның дұрыс анықталғанына және мұндай трафареттердің жүк орындарында бар екендігіне көз жеткізу керек.

Жүкті және оның орамын тексерумен бірге оның көліктік маркировкасын тексеру керек. Тасымалдауға қабылданған жүкті қабылдапөткізуші жүкті жіберуге қабылдау кітабына жазады(форма ГУ-34).

Жүк массасын анықтауда стансаларда таразы құралдары қолданылады.Олар өлшеу тәртібі бойынша 2 бөләнеді:

1. Динамикалық өлшеу

2. Статикалық өлшеу

Қоймаларда жүкті орналастыру. Кәсіпорын қоймалары бірқатар белгілеріне қарай жіктеледі: -қызмет корсету саласына қарай қоймалар цехаралық (орталық) (кәсіпорынның барлық бөлімшелерін қамтуға арналған) жэне цехтың (яғни, дайын өнім сақтайтын қоймалар) болып бөлінеді; -сақталатын материалды құндылықтар атауларына қарай қоймалар: әмбебап (көп атаулы немесе зр түрлі материалдарды сақтауға арналған) жэне арнаулы қоймалар (яғни біртекті материалдарды сақтауға арналған) болып белінеді; -қойма аумағына карай ашық, жабық және жартылай жабық болып бөлінеді.

Қоймалардың құрылымы сақталатын материалдардың физико-химиялық талаптарына сай болып, койма аумағы толығымен пайдалануы тиіс. Қойма жұмыстарьш жүргізу барысында барлық қауіпсіздік шараларын орындалуы басты шарт болып табылады.

Қоймалардың аумағы сакталатын құндылықтардың максималды мөлшеріне қарай есептеледі. Қойманың жүк тұратын аумағында және өзге жалпы аумағының ішінде есіктер мен өту жолдары, сұрыптау аумақтары жэне тагы басқа орындар болуы тиіс.

Қоймадан сыртқа шығарылатын материалдар ондірістік тұтыну дайындығынан өткізіледі. Дайындық жүмыстары материалдардың түріне қарай жүргізіледі.