
- •Таºырыпты ¼з бетiмен дайындау¹а арнал¹ан сауалдар:
- •Сабаº жоспары
- •Вирустарды ¼ндiру ¸дiстерi
- •Таºырыпты ¼з бетiмен дайындау¹а арнал¹ан сауалдар:
- •Сабаº жоспары
- •Студенттердi» ¼зiндiк ж½мысы
- •Сабаº жоспары
- •Студенттердi» ¼зiндiк ж½мысы
- •Негiзгi антибактериалдi антибиотиктер
- •Антимикробтыº ¸сер ету типi ж¸не спектрi бойынша антибиотиктердi» жiктелуi
- •°Сер ету механизмi бойынша антибиотиктердi» жiктелуi
- •²Ышºылдар мен сiлтiлер
- •Ауыр металдар
- •Бояулар – антисептиктер
- •Сабаºты» жоспары
- •Студенттердi» ¼зiндiк ж½мысы
- •1Шек дисбактериозына н¸жiстi» бактериологиялыº зерттеуiн ба¹алау
- •Генетика, антибиотиктер, ºалыпты микрофлора таºырыптар бойынша компьютерлiк тесттер
- •Таºырыбы: Инфекция. Бактерияларды» патогендi факторлары
- •Студенттi» ¼зiндiк ж½мысы
- •Агглютинация реакциясы
- •Студенттi» ¼зiндiк ж½мысы
- •Тапсырма 2. Б¼лiп ал¹ан микробºа идентификациясын жасау ¾шiн шыныда агглютинация реакциясын ºою т¸жiрибиесi.
- •Òiкелей емес (пассивтi) гемагглютинация реакциясы (тегр)
- •Коагглютинация реакциясы
- •Преципитация реакциясы
- •Иммунофлюоресценттi ¸дiс
- •Иммунды лизис реакциясы (бактериолиз, гемолиз).
- •Студенттi» ¼зiндiк ж½мысы
- •Комплемент байланыстыру реакциясын єою схемасы
- •Иммуноэлектрофорез ¸дiсi
- •Радиоиммунды анализ, риа
- •Сабаº жоспары
- •Аºпаратты–дидактикалыº блок
- •Студенттi» ¼зiндiк ж½мысы
Студенттi» ¼зiндiк ж½мысы
Тапсырма 1.
Дайын вакцинаны» тексеруiн ¼ткiзу:
Вакцинаны» мiнездемесiн мазм½ндау – тiрi, ¼лтiрiлген немесе химиялыº;
Вакцинаны» сыртºы т¾рi - º½р¹аº, с½йыº, м¼лдiр немесе м¼лдiрсiз
Вакцинаны» стерилдендiгiн тексеру - ЕПА, ЕПС, Китта-Тароцци ºоректiк орталарына егу Вакцинаны» зиянсызды¹ын тексеру – экспериментальды тышºандарды» терi астына 0.5 мл вакцинаны енгiзу.
Микроскопия – Грам бойынша ж½¹ынды бояп морфологиясын аныºтау.
Вакцинаны» т½»басын оптикалыº стандартыны» т½»басымен салыстыру (1 млрд = т½»баны» 10 ЕД)
²орытындыны альбом¹а жазу
Тапсырма 2.
Вакцинациядан кейiн ºалыптасºан иммунитет д¸режесiн аныºтау.
Áà¹àëàó ¸äiñòåði:
вакцина енгiзiлгендердi» сарысуымен серологиялыº реакция ºою
терi-аллергиялыº сынама ж¾ргiзу
Дифтерия мен сiреспеге ºарсы вакцина егiлгендердi» сарысуымен ТЕГР ºорытындысы н¸тижесiн ба¹алау. ²орытындысын альбом¹а жазу.
Тапсырма 3.
Вакциналыº препараттарды» демонстрациясын к¼ру, альбом¹а мысалдарын жазу.
à) òiði вакцинамен келесi инфекциялар¹а ºарсы арнайы саºтандыруы ж¾ргiзiледi: туберкулезден (БЦЖ);
полиомиелиттен (Сэбин вакцинасы 1,2, 3 серотиптерi);
обадан (Е, В);
сiбiр т¾йнемеден (СТИ);
Ку-безгектен (М-44);
Грипп, ºызылша (Л-16).
á) ¼ëòiðiëãåí вакцинамен келесi инфекциялар¹а ºарсы арнайы саºтандыруы ж¾ргiзiледi: - к¼кж¼тел (АКДС),
лептоспироз
грипп
кенелi энцефалит
â) химиялыº вакциналар (протективтiк антигендердi» экстракциясы):
менингококктыº инфекция
iø ñ¾çåãi
грипп (грипп вирусыны» гемагглютинин мен нейраминидазадан)
ã) анатоксиндер:
стафилококктыº
адсорбциялан¹ан сiреспелiк анатоксин
перфрингенс А адсорбциялан¹ан анатоксинi
ботулинистикалыº А, В, Е варианттарына
дифтерия¹а ºарсы анатоксин
Протоколды схема бойынша толтыру
Вакциналар |
Бактериофагтар |
Сарысулар |
Диагнос-тикумдар |
Эубиотиктер |
||
Òiði |
¼ëòiðiëãåí |
åìäiê |
Диагнос-тикалыº |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Тапсырма 3.
Демонстрациялыº бактериологиялыº препараттарды ºолдану ба¹ытын аныºтау
Препараттар |
Áà¹ûòû |
|||
Профилактика |
Терапия |
диагностика |
Инфекцияны» ж½ºтыру к¼зiн аныºтау |
|
Мысалы: стандартты стафилококктыº бактериофагтар жиынты¹ы |
- |
- |
- |
+ |
ÀÊÄÑ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Тапсырма 4.
Демонстрацияда¹ы иммуноглобулиндер препараттарын к¼ру. Мысалдарын альбом¹а жазу.
Сарысулыº препараттар: емдеу-профилактикалыº, диагностикалыº, моноклональды антиденелер.
Интерферондар – жануардан алын¹ан белок, жасушалармен вирустыº инфекция¹а ºарсы б¼лiнедi. Вирустарды» репродукциясын тежейдi, сондыºтан вирустар¹а ºарсы препарат болып ºолданылады. Интерферондарды» ¾ш тобы аныºтал¹ан:
лейкоцитарлыº
фибробластыº
иммундыº (Т-лимфоциттермен синтезделедi).
²азiргi кезде интерферонды гендiк инженерия ¸дiстерiмен дайындалады.
Тапсырма 5.
К¼птеген инфекциялыº ауруларда дамитын жо¹ары сезiмталдыºты» баяу типiн терi-аллергиялыº сынамада аныºтау¹а болады.
Таблицада адамны» ж½ºпалы ауруларында терi сынамасы бойынша ºоздыр¹ышты» антигендерiне жо¹ары сезiмталдыºты» баяу типi аныºтар¹ан
Àóðó |
Аллерген |
Туберкулез |
РРД (туберкулин) |
Бруцеллез |
Бруцеллин |
Алапес |
Лепромин |
Трихофития |
Трихофитин |
Туляремия |
Тулярин |
Токсоплазмоз |
Токсоплазмин |
1ø ñ¾çåãi |
Vi-тифин |
Терi-аллергиялыº сынама ºорытындысы уаºыт ж¸не ба¹алау критериялармен есептеледi: к¼рiнiстер дамуын 24-48-72 са¹атта баºылайды. Егер сынама орнында инфильтрат к¼лемi 5 мм ¾лкен болса реакция о» н¸тижелi.
«Инфекция ж¸не иммунитет« б¼лiмi бойынша коллоквиум с½раºтары.
Инфекция, инфекциялыº процесс, ж½ºпалы ауру. Ж½ºпалы ауруларды» дамуына шартты жа¹дайлары. Ж½ºпалы ауруларды» а¹ымы.
Инфекцияда микроб-ºоздыр¹ышты» атºаратын ролi. Микробтарды» патогендiлiгi ж¸не вируленттiлiгi. Вируленттiлiктi» де»гейiн аныºтау. Бактерияларды» токсиндерi. Мысал келтiрi»iз.
Бактерияларды» токсиндерi, таби¹аты ж¸не ºасиеттерi. Риккетсияларды», хламидияларды», вирустарды» токсикалыº ¼нiмдерi.
Организмге микробты» ену жолдары. Науºас адам организмiнде бактерияларды», вирустарды» ж¸не токсиндердi» таралуы.
Инфекция к¼рiнiстерiнi» формалары: экзогендi ж¸не эндогендi, ошаºтыº ж¸не генерализациялан¹ан, моно- ж¸не аралас, екiншi реттiк инфекция, реинфекция, суперинфекция т¾сiнiктемелерi.
Жаралы, респираторлы, iшектiк, терi-венерологиялыº инфекциялар. Антропозоонозды ж¸не зоонозды инфекциялар.
Иммунитетке т¾сiнiктеме берi»iз. Иммунитеттi» жiктелуi.
Инфекциялыº процесте макроорганизмнi» ж¸не сыртºы ºорша¹ан ортаны» ролi. °леуеметтiк жа¹дайларды» ма»ызы.
Микробтар¹а ºарсы адам организмiнi» бейспецификалыº ºор¹аныс факторлары.
Фагоцитоз, фагоцитоздайтын торшалар. Фагоцитозды» негiзгi сатылары ж¸не оларды» мiнездемесi. Толыº аяºтал¹ан ж¸не аяºталма¹ан фагоцитоз.
Микробтар¹а ºарсы организмнi» гуморалдi бейспецификалыº ºор¹аныс факторлары. Комплемент ж¾йесi, активтену жолдары.
Адам организмiнi» иммунды ж¾йесi. Иммунды компетенттi торшалар, оларды» негiзгi ºызметтерi. Иммуногенезде торша аралыº кооперацияны» т¾сiнiктемесi.
Антигендер, гаптендер. Антигендердi» антигендiлiгi, иммуногендiлiгi ж¸не арнайлы¹ы.
Антиденелер. Иммуноглобулиндер кластары. Жетiлмеген антиденелер. Антидене т¾зу механизмiнi» динамикасы.
Антибактериалдi, антитоксикалыº, вирусºа ºарсы иммунитет. Иммунитеттi есте саºтау механизмi, иммунологиялыº толеранттылыº т¾сiнiктемесi.
Жергiлiктi иммунитет. Секреторлы иммуноглобулиндер.
Аллергия. Жо¹ары сезiмталдылыºты» жедел типi. Анафилаксия. Сенсибилизация, гипосенсибилизация механизмдерi.
Жо¹ары сезiмталдыºты» баяу типi. Микробºа ºарсы ж¸не вирусºа ºарсы иммунитеттi» ºалыптасуында атºаратын ролi.
Агглютинация реакциясы. Механизмi, диагностикалыº ма»ызы. Агглютинацияланатын сары сулар, диагностикумдар. Тура емес агглютинация реакциясы.
Преципитация реакциясы. ²ою ¸дiстерi, т¸жiрибиеде ºолдануы. Радиоиммунды ж¸не иммуноферменттi ¸дiстер.
Иммундыº лизис реакциялары. Гемолиз реакцияларын т¸жiрибеде ºолдану.
Комплемент байланыстыру реакциясы. ²ою ¸дiстерi. Т¸жiрибеде ºолдану.
Токсин антитоксинмен нейтралдау реакциясы. Механизмi. Т¸жiрибеде ºолдану.
Антиген-антидене реакциясыны» жылпы сипаттамасы. Серологиялыº реакцияларды» диагностикалыº м¾мкiншiлiктерi, оларды» информативтiлiгi.
Иммунопрофилактика ж¸не иммунотерапия принциптерi. ²азiргi зама»¹ы вакциналар.
Серотерапия ж¸не серопрофилактика. Антитоксикалыº, антимикробтыº ж¸не антивирустыº сары сулар ж¸не иммуноглобулиндердi» сипаттамасы. Оларды дайындау ж¸не титрлеуi.
Гуморалдi ж¸не жасушалыº иммунитет жа¹дайларын ба¹алау ¸дiстерi. Адам организмiнi» иммундыº статусын аныºтау.
²½рсаº iшiлiк инфекция, ½рыºты» ж½ºтыру жолдары. µрыºты», н¸рес-телердi», жас балаларды» организмiндегi инфекциялыº процестi» дамуы.
Жасºа байланысты бейспецификалыº резистенттiлiк (гуморалдi факторлар, жасушалыº бейспецификалыº ºор¹аныс механизмдерi).
Жасушалыº бейспецификалыº ºор¹аныс механизмдердi» дамуы, жас балаларда ºабыну реакцияларыны» ерекшелiктерi. Аяºталма¹ан фагоцитоз.
Жасºа байланысты иммунологиялыº реактивтiлiк. Жа»адан дамып келе жатºан организмде антидене т¾зiлу динамикасы.
Жасºа байланысты вирусºа ºарсы иммунитеттi» ºалыптасуы. Н¸рестеде кей вирустыº инфекция¹а ºарсы (ºызылша ж¸не т.б.) плацентарлы иммунитеттi» ма»ызы.
Жас балаларда терi-аллергиялыº сынамаларды» ¼згеше к¼рiнiстерi. Диагностикалыº реакцияларды ºорытындылауда оларды» ролi.
“Ана-½рыº” ж¾йеде иммунологиялыº ºарым-ºатынастар.
Жоспарлы профилактикалыº прививкалар. Вакцинациядан кейiн ºалыптасатын иммунитеттi ба¹алау.
Инфекция ж¸не иммунитет б¼лiмi бойынша компьютерлiк тесттер.
1.Симбиозды» негiзгi формасы:
а/ мутуализм
б/ полиморфизм
в/ синергизм
г/ метаморфизм
д/ коньюгация
2. Симбиоз формасы комменсализм б½л:
а/ егер екi микроорганизм тiршiлiк барысында бiр-бiрiне к¼мек бередi
б/ бiр организм екiншi организм арºылы тiршiлiк етедi, о¹ан кедергi тигiзбейдi
в/ бiр организм екiншi организм арºылы ¼мiр с¾рiп о¹ан кедергi жасайжы
г/ микроорганизмдер арасында нейтралды ºарым-ºатынас
д/ патогендi микроорганизмдер тiршiлiгi
3. Инфекция – á½ë:
а/ макроорганизм мен ºалыпты микрофлораны» симбиозы
б/ бiр популяция тiршiлiгi екiншi популяциясымен тежеледi
в/ екi патогендi микробтарды» тiршiлiк ету формасы
г/ т¾р аралы ºарым-ºатынас форма
ä/ æ½ãó
4. Инфекциялыº процестi» дамуына ºажеттi жа¹дай:
а/ макроорганизм мен ºалып-ты микрофлораны» симбиозы
б/ патогендi микробты» болмауы
в/ ºоздыр¹ышты» макроорганизмге е»уi
г/ бiрто¹а фагты» е»уi
д/ сыртºы ºорша¹ан ортаны» ºалыпты жа¹дайлары
5. Ж½ºпалы аурулар сипаттамасы:
а/ циклдыº дамуы
á/ æ½¹óû æîº
в/ инкубациялыº кезе»i бiрдей
г/ продромалдi кезе»i жоº
д/ фагоцитозды» б¸сендеуi
6. Таби¹аты бойынша инфекция т¾рлерi:
à/ îøàºòûº
б/ аралас
â/ åêiíøi ðåòòiê
г/ эндогендi
д/ суперинфекция
7. Микробтарды» таралуы бойынша инфекцияны» формасы:
à/ îøàºòûº
б/ жедел
в/ септицемия
г/ созылмалы
д/ экзогендi
8. Инфекция т¾рлерi:
а/ бактериятасылдаушылыº
б/ мутуализм
в/ комменсализм
г/ синнергизм
д/ паразитизм
9. Реинфекция – á½ë:
а/ бактерияны» басºа т¾рiмен ºайтадан инфицирлену (ж½¹у)
б/ сауыººан со» ºайтадан сол ºоздыр¹ышпен инфицирлену
в/ т½раºты иммунитет ºалыптасатын ауруларда кездеседi
г/ ºалыпты микрофлора арºылы дамиды
д/ эндотоксин б¼летiн бактериялармен инфицирлену
10. Суперинфекция – á½ë:
а/ сауыººан со» сол ºоздыр-¹ышпен ºайта инфицирлену
б/ бiрiншi аурудан сауыºпай сол ºоздыр¹ышпен ºайта инфицирлену
в/ экзотоксин б¼летiн ºоздыр-¹ышпен инфицирлену
г/ т½раºты иммунитет ºалып-тасатын ауруларда кездеседi
д/ бiрнеше ºоздыр¹ышпен инфицирлену
11. Таралу ºарºындылы¹ы бойынша инфекция т¾рлерi:
а/ пандемия
б/ эпидемия
в/ эндемия
г/ спорадикалы т¾рi
д/ барлыº атал¹ан т¾рлерi
12. Тудыру к¼зi бойынша инфекция т¾рлерi:
а/ эпидемия
б/ латенттi
в/ зоонозды
г/ экзогендi
д/ бактериемия
13. Микроорганизмдердi» патогендiлiгi:
а/ макроорганизм реактивтiлiгiмен байланысты
á/ ò¾ð áåëãiñi
в/ барлыº уаºытта паразитизммен байланысты
г/ организмнi» резистенттiлiгiнде к¼рiнедi
д/ агрессивтiгi мен инвазивтiгi болмайды
14. Микроорганизмнi» вируленттiлiгi:
а/ патогендi фактор¹а жатпайды
б/ штаммны» индивидуалдi сипаттамасы
в/ жануарлар¹а е»гiзгенде ¼згермейдi
г/ генотиптi белгi
д/ антиген-антидене комплексi пайда болуымен байланысты
15. Бактерия вируленттiлiгi немен байланысты:
а/ лактоза ферментi болу н¸тижесi
б/ спора т¾зiлуiмен
в/адгезия мен колонизация арºылы
г/ ºылшыºтар бол¹ан жа¹дайда к¼рiнiс бередi
д/ лизосом н¸тижесiнде
16. Белокты токсиндер:
а/ цитотоксиндер
б/ эндотоксиндер
в/ липополисахаридтер
г/ пептидогликан
д/ тимин
17. Инвазия факторына жатады:
а/ фибринолизин
б/ гиалуронидаза
в/ липаза
г/ каталаза
д/ липопротеидтер
18. О» грам-ды бактерияларды» адгезия факторы:
а/ липопротеидтер
б/ липополисахаридтер
в/ гиалуронидаза
г/ тейхой ºышºылы
д/ липаза
Д½рыс жауабы: 1-а, 2-б, 3-д, 4-в, 5-а, 6-г, 7-в, 8-а, 9-а, 10-б, 11-д, 12-в, 13-б,
14-á, 15-â, 16-à, 17-а, 18-ã
19. Белокты токсиндер сипаттамасы:
а/ органотроптылы¹ы
б/ антигендiк ºасиеттерi ¸лсiз
в/ физикалыº-химиялы факторлар¹а т¼зiмдi
г/ термот½раºты
ä/ óëû åìåñ
20. Дифтерия таяºшасыны» токсигендiк генi ºай жерде орналасады:
а/ плазмидада
б/ нуклеотидте
в/ бiрто¹а фагты» ДН²-да
г/ хромосомада
д/ РН² молекуласында
21. Патогендi ферментке жатпайды:
а/ нейраминидаза
б/ каталаза
в/ фибринолизин
г/ плазмокоагулаза
д/ гиалуронидаза
22. Вирустыº инфекция ерекшелiгi немен байланысты:
а/ инкубациялыº кезе»i ºысºа
б/ облигатты паразитизммен
в/ бактериемия дамуымен
г/ спецификалыº ¸серi болмайды
д/ вирус геномы организм клетка геномымен байланысы жоº
23. Септицемия – á½ë:
а/ ºоздыр¹ыш ºан айналысы-мен м¾ше ж¸не ½лпалар¹а та- ралып, сол жерде ¼сiп к¼беедi
б/ ºоздыр¹ыш ºан¹а т¾сiп, сол жерде к¼беедi
в/ ºоздыр¹ыш е»ген жерде ºа-лады, ºан¹а токсинi таралады
г/ сауыººан со» сол ºоздыр-¹ышпен ºайта инфицирлену
д/ бiрнеше ºоздыр¹ышпен инфицирлену
24. Вирустыº инфекцияда байºалады:
а/ вирогения
б/ токсинемия
в/ клеткаiшiлiк инфекция пайда болады
г/ индуктивтi инфекция дамиды
д/ инкубациялыº кезе»i бiрдей
25. Вирустарды» инфекциялыº ºасиетi:
а/ оларды» репродукциясында ¹ана к¼рiнедi
б/ бiрiн¹ай вирустыº инфекциясымен байланысты
в/ вирустарды» белоктыº ºабы
¹ы ºасиеттерiмен байланысты г/ нуклеин ºышºылы ºасиет-терiнен байланысты емес
д/ вирустарды» генотипымен байланысты емес
Д½рыс жауабы: 19-à, 20-â, 20-â. 21-á, 22-à, 23-á, 24-á, 25-
26. Микроорганизмдердi» эколо-гиялыº белгiлерi бойынша жiктелуi:
а/ облигатты клеткаiшiлiк
б/ патогендi
в/ факультативтi клеткаiшiлiк
г/ хромосомнан тыс
д/ вируленттi
27. Паразитизм – симбиоз формасы:
а/ бiр организм екiншi организм арºылы тiршiлiк етедi, о¹ан кедергi келтiрмейдi
б/ бiр организм екiншi организм арºылы тiршiлiк етiп о¹ан кедергi келтiредi
в/ екi организм бiр-бiрiне пайда келтiредi
г/ екi организм бiр-бiрiмен байла-ныспай бiр-бiрiне кедергi келтiредi
д/ облигатты клеткаiшiнде тiршiлiк ету
28. Инкубациялыº кезе»ге жатпайды:
а/ сезiмтал клетка¹а микробтарды» адгезиясы
б/ организмге инфекциялыº агент е»геннен ауруды» ал¹ашºы белгiлерi к¼рiнiс бергенге дейiн
в/ ½заºты¹ы бiрнеше са¹аттан бiрнеше апта бойы (м¾мкiн жылдар бойы)
г/ науºасты ºорша¹ан адамдар¹а кауiптi емес
д/ ауруды» спецификалы симптомдары к¼рiну.
29. Белокты токсиндерге жатпайды:
а/ цитотоксиндер
б/ мембранотоксиндер
в/ функционалдi блокаторлар
г/ липополисахаридтер
д/ эксфолианттар
30. ²ай микробта вируленттiлiк ºасиет корд-фактор ретiнде кездеседi:
а/ стафилококктарда
б/ iшек таяºшасында
в/ туберкулез микобактериясында
г/ дизентерия шигеллаларында
д/ стрептококктарда
31. Инфекциялыº ауруда келесi симптом жатпайды:
а/ ластануы
б/ ж¾ректi» сол ºарынша¹ы гипертрофиясы
в/ а¹ымы циклды
г/ инкубациялыº кезе»i бар
д/ инфекциядан со» иммунитет ºалыптасады
Д½рыс жауабы: 25-à, 26-à, 27-á, 28-ä, 29-ã, 30-â, 31-á
32. Иммунитеттi» негiзгi ºызметi:
а/ бактериялар¹а ºарсы ºор¹аныш ºызмет атºарады
б/ антагонизм ¸серi бар
в/ «¼зiнен« «б¼тендердi« ажырата алады
г/ клетка ºабыр¹асы ¼ткiзгiштiгiн ¼згертедi
д/ жергiлiктi сезiмталдылыºты жо¹арлатады
33. Иммунитеттi» т¾рлерi:
а/ ж¾ре пайда бол¹ан
б/ абсолюттi
в/ сапалы саналы
г/ стерильдi
ä/ åìäiê
Д½рыс жауабы: 32-â, 33-à
34. Таби¹и иммунитеттi» негiзгi белгiсi:
а/ вакцина е»гiзген со» к¼рiнiс бередi
б/ т½ºым º½алаушылыºпен берiледi
в/ ¼мiр с¾ру кезiнде ºалыптасады
г/ сапалы саналы
д/ бейспецификалы
35. Ж¾ре пайда бол¹ан иммунитеттi» негiзгi белгiсi:
а/ т¾рге с¸йкес келетiн белгi
б/ ¼мiр с¾ру кезiнде ºалыптасады
в/ т½ºым ºуалаушылыºпен берiледi
г/ бейспецификалыº
д/ сапалы саналы
36. Таби¹и активтi иммунитет т¾рi:
а/ антибактериалдi
б/ антивакциналдi
â/ àíòè ñàðû ñóëûº
г/ фагоцитоз¹а ºарсы
д/ антигормоналдi
37. Антибактериалдi иммунитет бола алады:
а/ антивирусты
б/ стерилдi
â/ ñà»ûðàóº½ëàºòàð¹à ºàðñû
г/ антивакциналды
д/ антитоксикалы
38. Антитоксикалыº иммунитет ºай кезде пайда болады:
а/ эндотоксин е»гiзгенде
б/ анатоксинмен иммунизация ж¾ргiзгенде
в/ ºандай да болсын белокпен иммунизация ж¾ргiзгенде
г/ антимикробтыº сары су е»гiзгенде
д/ вирусºа ºарсы сары су е»гiзгенде
Д½рыс жауабы: 32-â, 33-à, 34-á, 35-á, 36-à, 37-á, 38-á
39. Ж¾ре пайда бол¹ан иммунитет деп есептейдi:
а/ абсолюттi
б/ антитоксикалы
в/ туа пайда бол¹ан
ã/ æåðãiëiêòi
д/ т½ºым ºуалаушылыºпен берiледi
40. Ж¾ре пайда бол¹ан иммунитет – á½ë:
а/ генотип ¼згергенде байºалады
б/ жасанды иммунизация ж¾ргiзгенде
в/ туа пайда бол¹ан
г/ индивидуалдi емес
д/ т½ºым ºуалаушылыºпен берiледi
41. Жасанды иммунитет – á½ë:
а/ механикалы барьер ретiнде
б/вакцина е»гiзген со» дамиды
в/ т½ºым ºуалайды
г/ сары су е»гiзгенде дамиды
ä/ àíà ñ¾òiìåí áåðiëåäi
42. Бейспецификалыº резис-тенттiлiктi» негiзгi факторы:
а/ терiнi» ºор¹аныш ºасиеттерi
б/ вакцина е»гiзген со» пайда бол¹ан фактор
в/ механикалыº
г/ антидене синтезi
д/ адамда болмайды
43. Терiнi» барьерлi ºызметi:
а/ бактерицидтiк ºызметi
б/ антидене синтезi
â/ ò¾ðãå ñ¸éêåñ áåëãi
г/ бала жасында айºын к¼рiнедi
д/ антагонизм ¸серi бар
44. Кiлегей ºабыºты» барьерлiк ºызметi:
а/ антагонизм ¸серi
б/ механикалыº барьер
в/ комплемент ¸серi
г/ вакцина е»гiзгенде байºалады
ä/ ò¾ð áåëãiñiíå èå
45. ²алыпты микрофлораны» ºор¹аныш ºызметi:
а/ барьерлi-бiрiктiрушi
б/ механикалыº барьер
в/ антагонизм ¸серi
г/ лизоцимнi» бактерицидтiк ¸серi
д/ адамда кездеспейдi
Д½рыс жауабы: 39-á, 40-á, 41-á, 42-à, 43-à, 44-à, 45-â
46. Бейспецификалыº резистенттiлiктi» клеткалыº ºор¹аныш факторы:
а/ комплемент
б/ фагоцитоз
в/ пропердин
г/ антидене
д/ интерферон
47. Бейспецификалыº гуморалдi ºор¹аныш фактор¹а жатпайды:
а/ лизоцим
б/ бета-лизиндер
в/ комплемент
г/ интерферон
д/ антитоксиндер
48. Лизоцим – деген не:
à/ ê¼ìiðòåãi
б/ липопротеид
в/ фермент-муроминидаза
г/ фагоцитозды активтейдi
д/ ºалыпты микрофлораны тежейдi
49. Бейспецификалыº гуморалдi фактор¹а кiредi:
а/ нейтрофил
б/ киллер
в/ иммуноглобулин А
г/ секреторлы иммуноглобулин А
д/ комплемент
50. Лизоцим ºай жерде кездеседi:
а/ несепте
á/ í¸æiñòå
в/ жаста
г/ лимфоциттерде
д/ макрофагтарда
51. Лизоцим ¸сер етедi:
а/ о» грам-ды бактериялар¹а
б/ терiс грам-ды бактериялар¹а
в/ макроорганизм
г/ фагоцитоз
д/ кiлегей ºабыº
52. Комплемент – á½ë:
а/ белок
б/ липополисахарид
в/ микробтарды ыдыратпайды
г/ клетка ºабыр¹асы ¼ткiзгiштiктi ¼згертедi
д/ нуклеопротеид
Д½рыс жауабы: 46-á, 47-ä, 48-â, 49-ä, 50-â, 51-à, 52-à
53. Комплементтi» негiзгi ºасиетi:
а/ антиген+антидене комплексiмен байланысады
б/ иммунды жауапты тежейдi
в/ термот½раºты
г/ иммуноглобулиндi ыдыратады
ä/ åñòå ñàºòàó
54. Комплементтi» ºор¹аныс ºызметi:
а/ клетка ºабыр¹асы ¼ткiзгiштiгiн ¼згертедi
б/ иммунды лизис тудырады
в/ микроорганизмдi жояды
г/ бактериостатты ¸сер бередi
д/ вирустарды» репродукциясын тежейдi
Д½рыс жауабы: 53-à, 54-á.
55. Антидене – á½ë:
а/ иммуноглобулин
б/ полисахаридтер
в/ фермент-муроминидаза
г/ антигенмен байланыса алмайды
д/ микробтыº ферменттер активтiлiгiн тежейдi
56. ²алыпты антидененi» ºор¹аныс ºызметтегi ролi:
à/ бактерияларды жояды
б/ антиген+антидене комплексiмен байланысты
в/ фагоцитозды белсендiредi
г/ органикалыº клеткаларды ерiтедi
д/ комплементпен бiрге ¸сер етедi
57. Пропердин ж¾йесiне кiредi:
а/ реттеушi белоктар
б/ комплемент
в/ ºалыпты антиденелер
г/ лизоцим
д/ диагностикум
58. Иммунитеттi» клеткалыº теориясын кiм ½сынды
а/ Л. Пастер
á/ Ð.Êîõ
в/ И.И.Мечников
г/ Ивановский
д/ Д.Эрель
59. Микрофагтар¹а жатады:
а/ нейтрофилдер
б/ эритроциттер
в/ ретикулярды клеткалар
г/ Лангерганс клеткалары
д/ Купферов клеткалары
Д½рыс жауабы: 53-à, 54-á, 55-à, 56-â, 57-à, 58-â, 59-à.
60. Жылдам ºоз¹алатын макрофагтар:
а/ моноциттер
б/ нейтрофилдер
в/ эндотелий клеткалары
г/ с¾йек миiндегi ба¹ана клетка
д/ ретикулярлы клеткалар
61. Фиксирленген макрофагтар:
а/ лимфа т¾йiн клеткалары
б/ ºанда¹ы моноциттер
в/ ½лпада¹ы макрофагтар
г/ Купферов клеткалары
д/ базофилдер
62. Фагоцитарлы клеткаларды» ºызметi:
а/ антидене синтезiне ºатысады
б/ микроорганизмдердi жояды
в/ бактерицидтi ¸сер бередi
г/ антагонизмдi ¸серi бар
д/ антиген+антидене комплексiмен байланысты
63. Фагоцитоз реакциясыны» бiр кезе»i:
а/ хемотаксис о»ды
б/ фаголизис
в/ лейкоциттердi» диапедезi
г/ эритроциттер гемолизi
д/ хромосома¹а интеграциялау
64. Интерферон – á½ë:
а/ термот½раºты бактерицидтi зат
б/ ºан сары суында¹ы жо¹ары молекулалы белок
в/ ½лпа клеткалары синтездей-тiн т¼мен молекулалы белок
г/ антидене-лизиндер
д/ липидтi зат
65. Опсониндер – á½ë:
а/ арнайы белоктар, фагоцитоз объектiсiне ¸сер етiп, оларды ¼згерiске ½шыратады
б/ бактериолизиндер
в/ бактериостатты ¸серi бар зат
г/ микробтыº ферменттердi» активтiлiгiн тежейтiн зат
д/ клетка ºабыр¹асы ¼ткiзгiштiгiн ¼згертедi.
66. Толыº бiтпеген фагоцитоз ºай ауруда кездеседi:
à/ iø ñ¾çåãi
б/ гонорея
в/ дифтерия
г/ пиелонефрит
д/ тырысºаº
Д½рыс жауабы: 60-à, 61-à, 62-á, 63-à, 64-â, 65-à, 66-á
67. Гемолитикалыº сары су:
а/ эритроциттермен иммунизация жаса¹анда пайда болады
б/ емдеуде ºолданады
в/ º½рамында ºалыпты антиденелер бар
г/ фагоцитозды тездетедi
д/ эритроциттердi ыдыратады
68. Фагоцитозды» интенсивтiлiгi:
а/ бiр лейкоцит фагоцитозда¹ан бактерияларды» орташа саны
б/ о» реакция беретiн ºан сарысуыны» е» жо¹ары ертiндiсi
в/ клеткаiшiлiк ºарºындату
г/ организмнi» арнайы клеткаларыны» ж½ту активтiлiгi
д/ фагоциттердi» жалпы саны
69. Лизоцим титрi:
а/ электролиттер ºатысуымен аныºталады
б/ антигеннi» е» жо¹ары ертiндiсi
в/ антигеннi» е» т¼мен титрi
г/ пассивтi гемагглютинация реакциясында аныºталады
д/ бактерияларды» толыº ыдырауы байºалатын тексерiлетiн материалды» е» жо¹ары титрi
70. Таби¹и иммунитет белгiлерiне жатпайды:
à/ ò¾ðãå ñ¸éêåñ
б/ т½ºым ºуалайды
в/ индивидуалдi
г/ бейспецификалыº
д/ абсолютты
71. Ж¾ре пайда бол¹ан иммунитет белгiлерiне жатпайды:
а/ индивидуалдi
б/ ¼мiр бойы ºалыптасады
в/ спецификалы
ã/ ò¾ðãå ñ¸éêåñ
д/ таби¹и ж¸не жасанды т¾рге болiнедi
72. Д¸лелденген, фагоциттер синтездей ж¸не секреттей алмайды:
а/ оттегi радикалдарын (О2, Í2Î2)
б/ комплемент компоненттерiн ж¸не лизоцимдi
в/ лизосомды ферменттердi
г/ интерферон
д/ кортикостероидтердi
73. Интерлейкин-1 сипаттамасына жатпайды:
а/ макрофагтармен синтезделедi
б/ лимфоциттердi» ºызметiн активтейдi
в/ иммунды лизисты дамытады
г/эндогендi пирогендiк ºасиетке ие
д/ басты гипоталамус ядроларына ¸сер етiп, ºызба тудырады.
Д½рыс жауабы: 67-à, 68-à, 69-ä, 70-â, 71-ã, 72-ä, 73-â.
74. Таби¹и киллер-клеткалары:
а/ токсин ¸серiн нейтрализациялайды
б/ анафилотоксин ретiнде
в/ ферменттер синтезiне сигнал бередi
г/ лизосомды ферменттердi синтездейдi
ä/ iñiêêå ºàðñû ¸ñåði áàð
75. Антигеннi» иммуногендi ж¸не антигендi ºасиеттерi байланысты:
à/ á¼òåíäiêïåí
б/ молекулярлы массасы т¼мен
в/ вируленттiлiкпен
г/ комплементтi» º½былмалды¹ы
д/ физикалыº-химиялы жа¹даймен байланысты
76. Фагоцитарлыº клеткалар ºызметiне жатпайды:
а/ 1 типтегi аллергиялыº реакцияны» дамуына (анафилактикалыº)
б/ организмнi» гомеостазын ºада¹алайды
в/ ºабыну ж¸не регенерация процесстерi
г/ бейспецификалыº инфекция¹а ºарсы ºор¹аныста
д/ арнайы клеткалыº иммунитет реакцияларында ж¸не иммуногенезде
77. Лизоцим мiнездемесiне жатпайды:
а/ белок
б/ фермент муроминидаза
в/ бактерияларды» клетка ºабыр¹асы ¼ткiзгiштiгiн жо¹арлатады
г/ о» грамды бактериялар¹а ¸сер етедi
д/ антиген+антидене комплексiмен байланысты
78. Антигеннi» иммуногендi ж¸не антигендi ºасиеттерi немен байланысты:
à/ á¼òåíäiêïåí
б/ молекулярлы массасы т¼мен
в/ вируленттiлiкпен
г/ комплементтi» º½былмалы¹ымен
д/ физико-химиялыº жа¹дайы
79. Антигеннi» детерминантты топтарыны» ºызметi:
а/ антидене пайда болады
б/ микробтарды ºорытады
в/ фагоцитозды белсендiредi
г/ антидененi» активтi ортасымен байланысады
д/ сары суында¹ы иммуноглобулин
дердi» дисперсиясын ¼згертедi
80. О» грамды бактерияларды» антигендерi:
а/ нуклеоид
б/ Н-антиген
в/ изоантиген
г/ тейхой ºышºылы
д/ диаминпимелин ºышºылы
Д½рыс жауабы: 74-ä, 75-à, 76-à, 77-ä, 78-à, 79-ã, 80-ã
81. Терiс грамды бактерияларды» антигендерi:
а/ изоантиген
б/ протективтi антиген
в/ О-соматикалыº
г/ аутоантиген
д/ тейхой ºышºылы
82. Вирустыº антигендер:
а/ гемагглютининдер
б/ тейхой ºышºылы
в/ изоантиген
г/ аутоантиген
д/ Н-антиген
83. О-антиген:
а/ термолабилдi
б/ талшыºтарда орналасады
в/ молекулярлы массасы т¼мен
г/ полисахаридтi-полипептидтi-липоидты комплекс
д/ спецификасы жоº
84. Гаптендерге жатады:
а/ бактериалдi токсиндер
б/ бактериалдi ферменттер
в/ полисахаридтер
г/ белоктар
д/ витаминдер
85. Корпускулярлы антиген:
à/ æ½ìûðòºàíû» ຠóûçû
б/ эритроциттер
в/ микробты экстракттар
г/ токсиндер
д/ лейкоцидиндер
86. Аутоантигендер:
а/ белокты т¾рге спецификасы бар антигендер
б/ белокты ½лпалар¹а специ-фикасы айºын байºалмайды
в/ т¾рлi микробтар т¾рiнде кездесетiн жалпы антигендер
г/ организмнi» ¼з антигендерi, олар¹а антидене пайда болады
д/ индивидумны» ерекшелiгiн айºындайтын антигендер
87. Организмде аутоантигендер пайда болуы немен байланысты:
а/ макроорганизмнi» ½лпалары б½зылады
б/ толеранттылыº
в/ микробтыº клеткалар мутациясы
г/ антибиотиктер пайда болуы
д/ лизоцим синтезi
Д½рыс жауабы: 81-â, 82-à, 83-ã, 84-á, 85-á, 86-ã, 87-à.
88. Гетерогендi антигендер:
а/ бактериалдi токсиндер
б/ изоантиген
в/ ¼сiмдiктер мен жануарлар микробтарыны» жалпы антигендерi
г/ антидене пайда болдыратын организмнi» ¼з антигендерi
д/ микроб клеткаларыны» структурлы антигендерi
89. Адьюванттар ¸серi:
а/ лейкоциттер диализi
б/ инфекцияны» генерализациясы байºалады
в/ иммунды жауапты» кезе»дерiн белсендiредi
г/ аутоинфекция дамытады
д/ Т-клеткаларды т½раºтандырады
90. Иммунокомпетенттi клеткалар:
а/ эритроциттер
б/ базофилдер
в/ макрофагтар
г/ капиллярлар эндотелиi
д/ эозинофилдер
91. Иммунды ж¾йенi» орталыº м¾шесi:
а/ айырша без
б/ бауыр
в/ ретикулярлы клеткалар
г/ лимфа т¾йiн
д/ Купферов клеткалары
92. Иммунды ж¾йенi» шеткерi м¾шесi:
а/ айырша без
á/ ñ¾éåê ìèé
в/ бурса
г/ капиллярлар эндотелиi
д/ к¼к бауыр
93.Иммунды жауапты» т¾рлерi:
а/ антигендi ½стап ºорыту
б/ иммунологиялыº есте саºтау
в/ антигеннi» репродукциясы
г/ бактериатасымалдаушылыº
д/ суперинфекция
94. Антидене:
а/ гаммаглобулин синтезi б½зыл¹ан ºорытындысы
б/ глобулиндi таби¹аты бар белоктар
в/ генотип б½зыл¹анда пайда болады
г/ ºалыпты иммуногендi гам-маглобулиндер, структурасы бiрдей
д/ бауыр ж¸не к¼к бауыр клеткаларында пайда болады
Д½рыс жауабы: 88-â, 89-â, 90-â, 91-à, 92-ä, 93-á, 94-ä.
95. Т¾рлi топта¹ы иммуно-глобулиндер айырмашылы¹ы:
а/ седиментация константы бойынша
б/ химиялыº º½рылымы мен антигендiк спецификасы
в/ детерминантты топтары болмайды
г/ молекулярлы массасы т¼мен
д/ молекулярлы массасы жо¹ары
96. Плацента арºылы ¼тетiн иммуноглобулин тобы, ½рыº-ты» пассивтi иммунизациясын ºамтамасыз етедi:
à/ À
á/ Ì
â/ Ä
ã/ Å
ä/ G
97. Антидене синтезi т¼мендейдi:
а/ антибиотик е»гiзгенде
б/ витаминдi шектен тыс бергенде
в/ бiрден т¾рлi антигендер е»гiзгенде
г/ организмге радиация с¸улесi берген со» антиген е»гiзедi
д/ организмге радиация с¸улесiн т¾сiрер алдында антиген е»гiзу
98. Антидененi» т¾зiлуi:
а/ гаммаглобулинемия кезiнде
б/ лимфа ½лпаларында ¼тедi
в/ антибиотикотерапия кезiнде жылдамданады
г/ антиген ºатысуынсыз ж¾редi
д/ Т-лимфоцитке ба¹ынышты емес
99. Аутоантидене:
а/ эмбрион¹а антидене ¸сер етуi н¸тижесiнде
б/ гаммаглобулин синтезi б½зыл¹ан жа¹дайда
в/ хромосомдыº б½зылу¹а жа¹дай жасайды
г/ организмдi суытºанда немесе жылытºан кезде
д/ к¼кбауыр клеткасы б½зыл¹ан кезде
100. Толыº жетiлмеген антидене:
а/ диваленттi
б/ антигенмен ºосылып, ¾лкен конгломерат т¾зедi
в/ тежелген антиген т½»ба¹а тез т¾седi
г/ микробты ферменттi» активтiлiгiн тежейдi
д/ антиген блокадасына ¸келiп т½»ба¹а т¾скен кезде
101. Клеткалыº иммунды жауабы негiзiне жатпайды:
а/ ºабыну процесi кезiнде
б/ iсiкке ºарсы иммунитет
в/ антидене синтезi
г/ вирусºа ºарсы
д/ трансплантаттыº иммунитет
Д½рыс жауабы: 95-à, 96-ä, 97-â, 98-á, 99-ã, 100-ä, 101-â.
102. Антидене синтезiнi» бiр фазасы:
а/ индуктивтi
б/ селективтi
в/ активтi
г/ терiс хемотаксис
д/ лейкоцит диализi
103. Екiншiлiк иммунды жауабы:
а/ 3-5 к¾н ¼ткен со» индуктивтi фаза басталады
б/ 1-2 к¾н ¼ткен со» индуктивтi фаза басталады
в/ индуктивтi фаза кезiнде gM ж¸не gG бiрмезгiлде пайда болады
г/ индуктивтi фаза кезiнде gM бiрiншi пайда болады
д/ антигенмен бiрiншi кездескенде Т-клетканы» бiр б¼лiгi б¼лiнбейдi, тыныштыº жа¹дай¹а ауысады.
104. Антиденелер т¾зiлуiнi» клоналдi-селекциялыº теориясы:
а/ лимфа клеткалар клондарыны» гематикалыº бiр келкiсi, мутация н¸тижесiнде пайда болады
б/ лимфа клеткалары генетикасы бiркелкi, мутация¹а ½шырамайды
в/ антидене т¾зушi плазмати-калыº клеткалар пайда болуы
г/ антиденелер антигенге ½ºсас бол¹анда лимфа клеткалары-нан т¾зiледi
д/ антидене пайда болуында антигеннi» ºатысы жоº
105. Иммунологиялыº толеранттылыº пайда болады:
а/ егер де организм жетiлген антигенмен кездескенде
б/ антиген шектес тыс к¼п бол¹анда барлыº иммуноком-петенттi клеткалар блокада¹а ½шырайды
в/ ересек организмге антиген е»гiзгенде лимфа ½лпаларыны» гипоплазиясы пайда болады
г/ Т-, В-клеткалар дифферен-цировкасы б½зыл¹анда
д/ ºалыпты иммунды ж¾йесi бар адамдар¹а антигеннi» жо¹ары немесе т¼мен дозасын е»гiзгенде
106. Иммунологиялыº есте саºтау¹а т¸н емес:
а/ В-лимфоциттер клондарынан пайда болады
б/ организмде ½заº уаºыт саºталады
в/ антиген туралы есте саºтайды
г/ бiрiншi рет кез келген антиген енгiзгенде айºын иммунды жауап ¼тедi
д/ екiншi иммунды жауабы к¾шеедi.
107. Плазматикалыº клеткалар:
à/ антигеннi» активтi орталы¹ымен ¸рекеттеседi
б/ антидене синтездеушi
в/ антигендер синтездейдi
г/ эффекторлы ºызмет атºарады
д/ антиген туралы есте саºтайды
Д½рыс жауабы: 102-à,103-â, 104-â, 105-â, 106-ã, 107-á.
108. Ин витро жа¹дайда антиген+ антидене реакциялары ºолданады:
а/ алдын алуда
б/ емдеуде
в/ антибиотикорезистенттiлiктi аныºтауда
г/ тапºан культураны» идентификациясы кезiнде
д/ санитарлыº-гигиена зерттеулерiнде
109. Преципитация реакциялары ºолданады:
а/ ж½ºпалы арулар диагностикасында
б/ топыраºты» микробтармен ластануын аныºтау
в/ комплемент де»гейiн аныºтау
г/ ºон тобын аныºтауда
д/ бактериялар индикациясында
110. Преципитация реакция механизмi байланысты:
а/ бактерияларды» беткейi ºарсылы¹ы ¼згеруiмен
б/ диффузия мен осмос процестерiмен
в/ антидене-ертiндi антиген комплекс т½»ба¹а т¾скенде
г/ клетка ºабыр¹асы структурасы
д/ микробтар агрегациясы
Д½рыс жауабы:104-â, 105-â, 106-ã, 107-á, 108-ã, 109-à, 110-â
111. Гельдегi преципитация реакциясы тексерiледi:
а/ антитоксикалыº сары суды титрлеу
б/ антибиотиктерге сезiмталды¹ын тексеру
в/ токсигендiлiктi аныºтау
г/ ºан тобын аныºтауда
д/ комплемент м¼лшерiн аныºтау
112. Иммуноэлектрофорез ненi аныºтау¹а ºолданылады:
а/ преципитиндердi
б/ сыртºы ортада¹ы микроорганизмдердi
в/ электрофоретикалыº актив-тiлiгi бойынша антигендер идентификациясы
г/ комплементтi
д/ ºан тобын аныºтау
113. Жетiлмеген антиденелер ºай реакцияда аныºталады:
а/ гемагглютинация
б/ преципитация
в/ Кумбс
ã/ ÈÔÀ
д/ агглютинация
114. Иммунофлюоресценция негiзi:
а/ ºан сары суында¹ы иммуно-глобулиндер дисперсиясы ¼згеруi
б/ клетка мембранасы ¼ткiзгiштiлiгi ¼згередi
в/ диффузия мен осмос процестерi
г/ флуорохроммен белгiленген арнайы антидене антигенмен байланысуы
д/ антиген ¸серiнен макрофаг-тар ядросы соматикалыº мутация¹а ½шыра¹аны
115. Иммунды ж¾йенi» негiзiне жатпайды:
а/ микроорганизмге механикалыº барьерi
б/ организмнi» барлыº жерiнде клеткалары бар
в/ ºанда барлыº уаºытта кездеседi
г/ т½раºты антидене т¾зедi
д/ лимфа ½лпа ретiнде байºалады
116. Антигеннi» иммуногендiлiгiне жатпайды:
à/ á¼òåíäiëiê
б/ иммунокомпетенттi организммен байланысуы
в/ химиялыº º½рылымын аныºтау
г/ коллоидтыº жа¹дайы
д/ жасанды таби¹аты
117. Толыº гуморалдi жауаб ºай кезде дамиды:
а/ В-лимфоциттер антиген туралы хабар ал¹анда
б/ В-лимфоциттер медиатордан хабар ал¹анда
в/ б¼тен антиген туралы В-лимфоциттер мембранасында аныºталса
г/ макрофагтар, Т-хелпер, В-лимфоциттер ºатысºанда
д/ Т-хелпер ¹ана ºатысºанда
Д½рыс жауабы: 111-â, 112-â,113-â,114-ã, 115-à,116-ä,117-ã.
118. Иммунды жауабы т¾рiне жатпайды:
а/ антидене синтезi
б/ о»ды хемотаксис
в/ иммунологиялыº есте саºтау
г/ иммунологиялыº толеранттылыº
д/ гиперсезiмталдылыº
119. Антигендiк мимикрия сипаттамасына кiрмейдi:
а/ микробты» вируленттiк факторы
б/ адам антиденесiмен ºоздыр¹ыш-ты» ºарама-ºайшы антигенi болуы
в/ Микробтарды» макроорганизм-нi» ºор¹аныс к¾штерiн женiп, сол жерде к¼бею
г/ ºоздыр¹ыш енгенде иммунды жауаб б¸сендейдi
д/ ауруды» ºатерлi т¾рiне ¸келуi м¾мкiн
120. Корпускулярлы антигендер жабысуы ж¸не т½»ба¹а т¾суi ºай реакцияда байºалады:
а/ преципитация
б/ агглютинация
в/ нейтрализация
г/ иммунофлюоресценция
д/ флотация
121. Жедел дамитын респи-раторлы инфекция¹а к¾дiктi бол¹анда науºасты» м½рыннан мазок-отпечаток дайындалады. Ацетонмен бекiтiп, т½мау¹а ºарсы сары суымен шаяды. ²ай т¸сiл ºолданды:
а/ Кумбс реакциясы
á/ ÈÔÀ
â/ ÐÈÀ
г/ тура емес иммунофлюоресценция реакциясы
д/ комплемент байланыстырушы реакциясы (КБР)
122. Комплемент байланысты-рушы реакциясыны» (КБР) иммунологиялыº за»лылы¹ы негiзiлденген:
а/ бактерияны» беткейiнi» ºарсылы¹ы ¼згеруi
б/ ºан сары суында¹ы глобу-линдер дисперсиясы ¼згеруi
в/ антиген+антидене комплек-сiне комплемент байланысуы
г/ антигеннi» агрегациясы
д/ диффузия мен осмос процесi
123. КБР о» ºорытындысы:
а/ гемолиз
б/ бактерия лизисi
в/ гемолиздi» б¸сендеуi
г/ бактериялар жабысуы
д/ т½»ба «зонтик« ретiнде
Д½рыс жауабы118-á,119-à,120-á, 121-ã, 122-â, 123-â
124. Иммуноферменттi анализ негiзi:
а/ ºан сары суында¹ы глобу-линдер дисперсиясы ¼згеруi
б/ пероксидаза ферментiмен белгiленген арнайы антидене-лер антигенмен байланысады
в/ клетка мембранасы ¼ткiзгiштiлiгi ¼згередi
г/ антиген ¸серiнен макрофаг-тар ядросы соматикалыº мутация¹а ½шырады
д/ диффузия мен осмос процесi
125. КБР терiс ºорытындысы:
а/ гемолиз
б/ бактерия лизисi
в/ гемолиздi» ½заº уаºытºа созылуы
ã/ ò¾éìå ñåêiëäi ò½»áà
д/ бактериялар жабысуы ж¸не жапалаºтар пайда болуы
126. Антидене аныºтайтын е» сезiмтал реакция:
а/ преципитация
б/ иммуноферменттi анализ
в/ токсин нейтрализациясы
г/ бактериалдi агглютинация
д/ иммуноэлектрофорез
127. Нейтрализация реакциясы негiзделген:
а/ лейкоциттер лизисi байºалады
б/ арнайы антидене арºылы корпускулярлы антигендi ыдырату
в/ антитоксикалыº сары су к¼мегiмен токсиннi» ¼лiмдiк ºасиетiн нейтрализациялау
г/ клетка мембранасы ¼ткiзгiштiгiн ¼згермейдi
д/ антиген+антидене комплексiмен комплементтi байланыстыру
128. Иммобилизация реакциясына негiздi емес:
а/ антисары сулар ºоз¹алатын микробтарды» иммобилизациясын ж¾ргiзедi
б/ тырысºаº, мерез ауруларында ж¾редi
в/ сорпа алдында лайланады сосын т½»ба пайда болады
г/комплемент бар жерде ¹ана ж¾редi
д/ микробтыº антиген мен антидене реакциясында байºалады
129. Радиоиммунды анализге барлы¹ы жатады, тек бiреуi жатпайды:
а/ спецификасы жо¹ары
á/ æ¾ðãiçó æåíiëäiãi
â/ æî¹àðû ñåçiìòàë
г/ гемагглютинация ºорытындысы баºыланады
д/ радиоизотоптармен белгiленген антигендер антиденелермен байланысады
130. Вакцина мiнездемесiне жатпайды:
а/ активтi жасанды иммунитет пайда болуына ºажет
б/ микробтыº токсиндердiн токсигендiгiнен айырып дайындайды
в/ ферментативтi активтiгi бар
г/ жетiлген антигендi комплекс
д/ иммуногендiлiгi жо¹ары
Д½рыс жауабы: 124-á, 125-á, 126-á, 127-â, 128-â, 129-ã, 130-â
131. Вакцина т¾рi:
à/ òiði
б/ сары сулар
в/ аллергендер
г/ гаптендер
д/ диагностикумдар
132. Вакцина алу¹а арнал¹ан штаммны» ºасиетi:
а/ ферментативтi активтiлiгi
б/ иммуногендiлiгi жо¹ары
в/ анаэробтар
г/ вируленттiлiгi жо¹ары
д/ сенсибилизация активтiгi жо¹ары
133. Антитоксикалыº иммунды сары су:
а/емге ж¸не алдын алу¹а ºажет
б/ ¼лi микробтыº клеткаларды иммунизациялап алады
в/ формалинмен нейтрализа-циялан¹ан токсиндер
г/ дозасы антимикробтыº бiрлiкпен есептелiнедi
д/ º½рамында бактериолизиндер бар.
134. Иммуноглобулиндi неден алады:
а/ антитоксикалыº сары судан
б/ бактериалдi антигендерден
в/ нативтi антимикробты сары судан
г/ аллергендерден
д/ тiрi вакцинадан
135. Иммуноглобулин препараты дайындау¹а ºолданбайды:
а/ иммунизациялан¹ан донорды» сары суы
б/ лейкоцитарлы масса
в/ иммунизациялан¹ан жануарлар сары суы
г/ реконвалесценттi» сары суы
д/ ºан плазмасы
136. Адам ºанынан дайындал¹ан иммуноглобулин:
а/ тырысºаººа ºарсы
б/ дифтерия¹а ºарсы
в/ сiреспеге ºарсы
г/ менингококке ºарсы
д/ ºызылша¹а ºарсы
137. Диагностикалыº сары суды ºай кезде ºолданады:
а/ емдеуге
б/ микроорганизмдер индикациясы
в/ алдын-алу
г/ серологиялыº реакция ºою
д/ микробтарды сыртºы ортада аныºтау
Д½рыс жауабы: 131-à, 132-á, 133-à, 134-â, 135-á, 136-ä, 137-ã
138. Интерферон – á½ë:
а/ клеткадан тыс вирусты жояды
б/ клетка¹а токсин
в/ вирусºа ºарсы ¸серi ке» спектрлi
г/ клетка iшiнде вирусты» РН² синтезiн блокадалайды
д/ лейкоциттермен синтезделмейдi
139. Иммундыº сары су мiнездемесiне жатпайды:.
а/ жасанды иммунитет º½райды
б/ иммунитет º½ралмайды
в/ серотерапияда ºолданады
г/ экстрендi профилактика ж¾ргiзiледi
д/ антиденелер белокты токсиндi нейтрализациялайды
140. Аллергия – á½ë:
а/ иммундыº статусты» б½зылуы
б/ м¾ше мен ½лпаларды» структурасы ж¸не ºызметi б½зылуы
в/ организмнi» жо¹ары сезiмталды¹ы
г/ гиперпродукция¹а т½ºым ºуалау
д/ генотипi б¼тен затºа ºор¹аныс ºызметi
141. Инфекциялыº аллергия – á½ë:
а/ гиперсезiмталдыºты» жылдам типi
б/ негiзiнде гуморальдi жауаб байºалады
в/ сары су енгiзгенде дамиды
г/ антигендi бiрiншi рет енгiзгенде дамиды
д/ гиперсезiмталдыºты» б¸сен типi
143. Аллерген енгiзген жерде пайда болады:
а/ инфильрат
á/ á¼ðòïå
в/ анафилотоксин к¼беюi
г/ некроз дамиды
ä/ ê¾éiê
144. Агглютинация реакция-сына ºажет диагностикум:
а/ тiрi немесе ¼лi бактерия ертiндiсi
б/ алдын-алу¹а ºажет
в/ микробты немесе вирусты антигендер
г/ емге ºолданады
д/ жануарлар иммунизациясы барысында дайындалады
145 Аллергия дегенiмiз – á½ë:
а/ организмнi» жо¹ары сезiмталды¹ы
б/ сезiмталдыºты» болмауы
в/ антигендi кайта енгiзгенде сезiмталдыº т¼мендейдi
г/ иммунитеттi» бiр т¾рi
д/ иммунитет т¾сiнiгiнi» синонимi
Д½рыс жауабы: 138-â, 139-á, 140-â, 141-ä, 142-ä, 143-à, 144-à, 145-à
146. Аллергиялыº реакция типiне жатпайды:
а/ анафилактикалыº
б/ цитотоксикалыº
в/ иммунокомплекстi
г/ клеткалыº
д/ иммунопролиферативтi
147. Аллергиялыº реакциясыны» клеткалыº типiне ауру дамуы жатпайды:
а/ микоз
б/ туберкулез
в/ бруцеллез
г/ туляремия
д/ атопиялыº тыныс демiкпесi
148. Аллергиялыº реакциялар типiне жатпайды:
а/ цитотоксикалыº
б/ анафилактикалыº
в/ спецификалы
г/ иммунокомплекстi
д/ клеткалыº
149. Анафилаксия – á½ë:
а/ сезiмталдыº болмауы
б/ иммунитеттi» бiр т¾рi
в/ ж½ºпалы ауруларда кездеседi
г/ аллерген ретiнде та¹ам, ¼сiмдiктердi» ша» тозаны
д/ т½ºым ºуалайды
150. Аллергияны» анафилактикалыº типi механизмiне не жатпайды:
а/ иммуноглобулин Е синтезделуi
б/ б½лтты клеткалар мен базофилдерге жабысу
в/ антиген+антидене реакциясы
г/ антиген+антидене реакция барысында цитолиз байºалады
д/ гистамин медиаторы б¼лiнедi
151. Аллергияны» анафилак-тикалыº типiнi» клиникалыº к¼рiнiсi:
а/ ж½ºпалы ауруларда¹ы аллергия
б/ анафилактикалыº шок
в/ жанама аллергиясы
г/ цитотоксикалыº реакция
ä/ ñàðû ñóëûº àóðó
152. Цитотоксикалыº реакция негiзi:
а/ иммуноглобулин Е синтезделу
б/ сенсибилизациялан¹ан Т-лимфоциттер жиналу
в/ преципитацияланатын антидене синтезделуi
г/ медиаторлар б¼лiнуi
д/ Т-лимфоциттермен цито-киндер синтезделу, организм-нi» клеткалар мембранасына ºарсы ¸серi бар
Д½рыс жауабы: 146-ä, 147-ä, 148-â, 149-ã, 150-ã, 151-á, 152-ä
153. Иммунды комплекстi аурулар¹а жатпайды:
à/ æ¾éåëi ºûçûë æàðà
б/ туберкулин реакциясы
â/ ñàðû ñóëûº àóðó
г/ Артюс феноменi
д/ аутоиммунды тиреоидит, ревматоидты артрит
154. Гиперсезiмталдыºты» баяу типiне ºатыспайды:
а/ Т-эффекторлар
б/ Т-хелперлер
в/ макрофагтар
г/ Т-киллерлер
д/ цитотоксиндер
155. Организмнi» десенсиби-лизациясы ºалай ж¾ргiзiледi:
а/ Асколи
б/ Безредко
в/ Манту
г/ Кох бойынша
д/ Ивановский бойынша
156. Аллергендерге жатпайды:
а/ ¼лген микроорганизмдер немесе оларды» экстрактiлерi
б/ аллергияны» баяу типiн аныºтау¹а ºажет
в/ активтi иммунизация¹а арнал¹ан препараттар
г/ туберкулин
д/ бруцелин
157. Аутовакциндер:
а/ микробтардан ж¸не оларды» токсиндерiнен алады
б/ ¼лi вакциналар, науºас адамнан алын¹ан штаммнан жасайды
в/ алдын алу¹а ºолданады
г/ пассивтi иммунитет ºалыптасуына арнал¹ан
д/ диагностика ж¾ргiзуге арнал¹ан
158. Химиялыº вакциналар:
а/ жетiлген антигендi комплекс
б/ т½тас микробтыº клеткадан жасал¹ан
в/ микробтарды жылытºанда ж¸не формалинмен шайiп жасалынады
г/ лиофилдi кептiру ¸дiсi ºолданады
д/ антитоксикалыº иммунитет ºалыптасуын ºамтамасыз етедi
159. Тiрi вакцина дайындау негiзi:
à/ êåïòiðó
б/ фенолмен ¼ндеу
в/ аттенуация
г/ м½здатып ºатыру
д/ протективтi антигендi алу
Д½рыс жауабы: 153-á, 154-á, 155-á, 156-â, 157-á, 158-à, 159-â
160. Тiрi вакциналар:
а/ айºын реактивтiлiк байºалмайды
б/ спецификасы жо¹ары
в/ вируленттi
г/ ºиын ерiтiн заттар¹а адсорбциялан¹ан
д/ иммуногендiлiгi жо¹ары
161. Тiрi вакциналарды» ¼лi вакцинадан айырмашылы:
а/ иммуногендiлiгi жо¹ары, ынталы иммунитет ºалыптастырады
б/ спецификасы жо¹ары
в/ иммунитет реакциясына ºатысады
ã/ æåíië åíãiçiëåäi
д/ емдеуге ж¸не алдын ала саºтандыру ¾шiн
162. Д¸рiгерге туберкулезге ºарсы вакцинация ½йымдас-тыруын ж¾ктеген. Арнайы профилактика ретiнде ºандай препараттарды ол ºолданады:
а/ туберкулин
б/ антитоксикалыº сары су
в/ тубазид
ã/ ÁÖÆ
ä/ ÀÊÄÑ
163. Антитоксикалыº сары су ем ретiнде ºандай ауруда ºолданбайды:
а/ дифтерия
б/ сiреспе
в/ ботулизм
г/ жо¹ары атал¹ан ауруларда ºолданбайды
д/ жо¹ары атал¹ан ауруларда ºолданады
164. Антитоксикалыº сары сулар:
а/ риккетсиялар¹а ºарсы
б/ тырысºаººа ºарсы
в/ сiреспеге ºарсы
ã/ ò½ìàó¹à ºàðñû
д/ энцефалитке ºарсы
165. Лизоцим – á½ë:
а/ бактерицидтiк ¸серi бар сары сулыº ж¸не секреторлыº фермент
б/ бактерицидтiк ¸серi бар секреторлыº фермент
в/ бактерицидтiк ¸серi бар сары сулыº фермент
г/ бактериостатты ¸серi бар сек-реторлы ж¸не сары сулыº фермент
д/ зат алмасуына ºатысатын ºан ферментi
166. Мононуклеарлы фагоциттерге жатады:
а/ моноцит-макрофаг
б/ эритроцит
в/ лимфоцит
г/ базофил
д/ эозинофил
Д½рыс жауабы: 160-ä, 161-à, 162-ã, 163-ä, 164-â, 165-à, 166-à
167. Полинуклеарлы фагоцитке жатады:
а/ моноцит
б/ макрофаг
в/ нейтрофил
г/ эритроцит
д/ базофил
168. Фагоцитозды» аяºталма¹ан т¾рi кездеседi:
а/ к¼кж¼телде
б/ дифтерияда
в/ сiреспеде
г/ туберкулезде
д/ ботулизмде
169. Комплементтi» таби¹аты:
а/ сары сулыº аºуыздар ж¾йесi
б/ органикалыº емес ºосылыс
в/ фосфолипид
г/ гликопротеид
д/ гликолипид
170. Толыº жетiлген антигеннен гаптеннi» айырмашылы¹ы:
а/ олар¹а антиденелер т¾зiлмейдi
б/ ин виво-да дайын антиденемен реакция º½рамайды
в/ спецификалыº ºасиетi болмайды
г/ аºуызбен байланыса алмайды
д/ ин витро-да дайын антиденемен реакция º½рамайды
171. Барлыº микробтар¹а т¸н антиген:
à/ Í-
á/ Î-
â/ Ê-
ã/ Ì-
ä/ Vi-
172. Молекулярлыº массасы е» жо¹ары иммуноглобулин:
à/ lgG
á/ lgÀ
â/ lgÌ
ã/ lgÅ
ä/ lgÄ
173. Аллергиялыº реакциялар¹а жиi ºатысатын иммуноглобулин тобы:
à/ lgG
á/ lgÀ
â/ lgÌ
ã/ lgÅ
ä/ lgÄ
Д½рыс жауабы: 167-â, 168-ã, 169-à, : 170-à, 171-á, 172-â, 173-ã
174. Антигеннi» адам организмiне бiрiншiлiк енуiнде т¾зiлетiн ал¹аш иммуноглобулин
à/ lgG
á/ lgÀ
â/ lgÌ
ã/ lgÅ
ä/ lgÄ
175. Антигеннi» адам организмiне екiншi рет енуiнде т¾зiлетiн иммуноглобулин:
à/ lgG
á/ lgÀ
â/ lgÌ
ã/ lgÅ
ä/ lgÄ
176. Секреторлы компонентi бар иммуноглобулин тобы:
à/ lgG
á/ lgÀ
â/ lgÌ
ã/ lgÅ
ä/ lgÄ
177. Торшалыº кооперациясыны» иммунокомпетенттi торшалары:
а/ Т-лимфоцит, В-лимфоцит, макрофаг
б/ Т-лимфоцит, В-лимфоцит, нейтрофил
в/ моноцит, макрофаг, Т-лимфоцит
г/ Т-лимфоцит, В-лимфоцит
д/ лимфоидты аналыº торша
178. В-лимфоциттердi» негiзгi ºызметi:
а/ цитотоксикалыº ¸сер
б/ иммунологиялыº есте саºтау
в/ иммунологиялыº толеранттылыº
г/ антиденеº½раушы торшаларды т¾зу
д/ жо¹ары сезiмталдылыºты» баяу типi
179. Иммундыº жауапты» негiзгi формасына жатпайды:
а/ антиденелердi т¾зуi
б/ иммунологиялыº есте саºтау
в/ иммунологиялыº толеранттылыº
г/ аутомикрофлораны» барьерлiк ºызметi
д/ аллергиялыº реакциялар
180. Т-лимфоциттердi» шектен тыс ºатысуымен ¼тетiн аллергиялыº реакция типi:
а/ атопиялыº, анафилактикалыº
б/ реагиндi
в/ цитотоксикалыº
г/ торшалыº
д/ аралас
Д½рыс жауабы: 174-â, 175-à, 176-ã, 177-à, 178-ã, 179-ã, 180-ã
181. Атопия, есекжем, Квинке iсiнуi, анафилактикалыº шокºа т¸н реакциясы:
а/ атопиялыº
б/ цитотоксикалыº
в/ торшалыº
г/ аралас
д/ иммунокомплекстi
182. С¸йкес келмейтiн ºанны» º½йылуында байºалатын реакция типi:
а/ атопиялыº
б/ цитотоксикалыº, цитолитикалыº
в/ иммунокомплекстi
г/ торшалыº
д/ аралас
183. Антитоксикалыº ºан сары суын емдiк маºсатпен ºолдануын ½сын¹аннына Нобель сыйлы¹ын ал¹ан ¹алым:
а/ Э.Беринг
б/ К.Ланштейнер
â/ Ø.Ðèøå
г/ П.Медавар
д/ Ж.Эдельман
184. Анафилаксияны» ашºаны ¾шiн Нобель сыйлы¹ын ал¹ан ¹алым:
а/ Э.Беринг
б/ К.Ланштейнер
â/ Ø.Ðèøå
г/ П.Медавар
д/ Ж.Эдельман
185. Антиген º½рылысын, ºан топтарын ашºан ¾шiн Нобель сыйлы¹ын ал¹ан ¹алым:
а/ Э.Беринг
б/ К.Ланштейнер
â/ Ø.Ðèøå
г/ П.Медавар
д/ Ж.Эдельман
186. Иммунологиялыº толеранттылыº º½былысын ашºан ¹алым:
а/ Э.Беринг
б/ К.Ланштейнер
â/ Ø.Ðèøå
г/ П.Медавар
д/ Ж.Эдельман
187. Антидене º½рылысын ашºаны ¾шiн Нобель сыйлы¹ын ал¹ан ¹алымдар:
а/ Э.Беринг
б/ К.Ланштейнер
â/ Ø.Ðèøå
г/ П.Медавар
д/ Ж.Эдельман, Р.Портер
Д½рыс жауабы: 181-à, 182-á, 183-à, 184-â, 185-á, 186-ã, 187-ä
°дебиеттер:
Íåãiçãi:
Медицинская микробиология /Гл. ред. В.И.Покровский, О.К.Поздеев – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 1998. – С.70-89
А..И.Коротяев, С.А.Бабичев Медицинская микробиология, иммунология и вирусология. Учебник. – Спб: «Специальная литература«, 1998. – С.151-165
Павлович С.А. Основы иммунологии. – Мн.: Выш. Шк., 1998. – С.11-19.
°.°.Шортанбаев, Т.Е.Шайкенов, С.В.Кожанов Иммунология. Оºу º½ралы. – Алматы, 1994. – С.40-54.
К.Х.Алмагамбетов Инфекция ж¸не иммунитет. Оºу º½ралы. – Астана, 2000.
Борисов Л.Б., Кузьмин-Соколов Б.Н., Фрейдлин И.С. Руководство к практическим занятиям по микробиологии – М.:Медицина, 1993. – 112с.
²осымша:
Р.В.Петров Иммунология. – М.: Медицина, 1987. – 416 с.
Ройт А. Основы иммунологии. М., 1991.
Лабинская А.С. Микробиология с техникой микробиологических методов исследования //М.:Медицина, 1968. – 466с.
Справочник по микробиологическим и вирусологическим методам исследования /под ред. М.О.Биргера //М.:Медицина, 1973. – 456с.
Вершигора А.Е. Общая иммунология. – Киев, 1990.
Красильников А.П., Романовская Т.Р. Микробиологический словарь-справочник //Минск:Асар, 1999.- 399с.
Ìàçì½íû
áåò
Ñàáຠ1………………………………………………..3
Ñàáຠ2 …………………………………………… 11
Ñàáຠ3 …………………………………………….17
Ñàáຠ4………………………………………………23
Ñàáຠ5………………………………………………29
Ñàáຠ6………………………………………………41
Микроорганизмдер морфологиясы ж¸не
физиологиясы бойынша коллоквиум
ñ½ðàºòàðû……………………………………………………….51
Микроорганизмдер морфологиясы ж¸не
физиологиясы бойынша компьютерлiк тесттер.56