Сабаº жоспары

1. Инфекция¹а ºарсы спецификалыº ж¸не бейспецификалыº ºор¹аныс механизмдерi схеманы талºылау.

2. Иммунды сарысулар ж¸не иммуноглобулиндер:

а) ¸р т¾рлi типтi диагностикалыº сарысуларын зерттеу, препараттармен танысу.

б) °р т¾рлi типтi емдеу–профилактикалыº сарысуларын ж¸не иммуноглобулиндерiн зерттеу, препараттармен танысу.

3. Вакциналар: Вакциналыº препараттарды» талºылауы ж¸не зерттеуi, дайын вакцинаны» тексеруiн ¼ткiзу.

4. Иммунды реактивтiлiктi к¼теруге арнал¹ан арнайы препараттар:

А) Адьюванттар (БЦЖ, пептидогликан, нуклеинат натрийi, жасанды полиэлектролиттер ж¸не т.б.).

Б) Иммунитеттi» В– ж¸не Т–ж¾йесiнi» модуляторлары, фагоцитозды» модуляторлары (миелопид, В–активин, спленин, Т–активин, пирогенал, продигиозан ж¸не т.б.) препараттарымен танысу.

5. Вакцинациядан кейiн ºалыптасºан иммунитеттi» тиiмдiлiгiн тексеру ¸дiстерi, ТЕГР есепке алу (дифтерия ж¸не сiреспе токсиндерiне антиденелердi табу ¾шiн, ºызылша вирусына антиденелердi аныºтау ¾шiн); гемагглютинацияны тежеу реакциясы (ГАТР) – грипп ауруында.

6. Инфекциялыº аурулар терапиясы мен саºтандыруы ¾шiн ºолданатын гомо ж¸не гетерологиялыº иммуноглобулиндердi енгiзу ¸дiстерi.

7. Жо¹ары сезiмталдыºты» баяу типiн аныºтап, ба¹алау. Инфекциялыº аурулар диагностикасында ºолданатын аллергендердi демонстрациясы (бруцеллин, туберкулин, тулярин, Vi–тифин ж¸не т.б.).

Таєырып бойынша јз бетiмен дайындалу№а арнал№ан сЅраєтар:

1. Инфекция¹а ºарсы ºор¹аныс механизмдерiн атап шы¹ы»ыз.

2. Инфекция¹а ºарсы ºор¹анышында¹ы иммунитеттi» ж¸не резистенттiлiк механизмдерi ºалай байланысады.

3. Бактериялыº инфекцияларда иммундыº жауапты» ерекшелiктерi ºандай.

4. Вирустыº инфекцияларда иммундыº ºор¹анысты» ерекшелiктерiн атап шы¹ары»ыз.

5. Иммунитеттi» ºалыптасу т¾рлерi. Антибактериялыº иммунитет. Антитоксикалыº иммунитет.

6. Активтi иммунизация принципi неге негiзделген.

7. Пассивтi иммунизация i реттiк антимикробтыº иммундыº жауапта негiзгi топта¹ы антиденелердi» т¾зiлу кинетикасы.

8. Иммунологиялыº есте саºтау т¾сiнiгi, клеткалыº негiзi ж¸не инфекция¹а ºарсы организмнi» ºор¹анысында¹ы ма»ызы.

9. Антимикробтыº ж¸не антитоксикалыº иммунитеттi ºалыптастыру.

10. Вирустар¹а ºарсы химиопрепараттар. Вирусты» макроорганизмнi» нысана торшасымен ¼зара ¸сер етуiн тежейтiн вирустыº препараттарды дайындау.

11. Интерферондар. Интерферогендер.

12. Аллергия туралы т¾сiнiктер. Жо¹ары сезiмталдыºты» баяу типi.

13. Терi–аллергиялыº сынамалар, диагностикалыº ма»ызы, ºолданылатын аллергендер.

Аºпаратты–дидактикалыº блок

Б¼тендiгi бар антигендердi, соны» iшiнде ж½ºпалы ауруларды» ºоздыр¹ыштары тану ж¸не оларды жою – б½л иммундыº ж¾йенi» негiзгi ºызметi. Инфекция¹а ºарсы ºор¹аныс спецификалыº ж¸не бейспецификалыº механизмдерден ¼туi м¾мкiндiгi бар болады.

²îð¹àíûñ òèïi		Мысалдар
Бейспецификалыº ºор¹аныс (резистенттiлiк)		Фагоцитоз, лизоцим, интерферон, комплементтi» альтернативтi жолмен белсенуi
Спецификалыº ºор¹аныс (иммунитет)		Иммуноглобулиндердi» ж¸не спецификалыº сенсибилизациялан¹ан лимфоциттердi» пайда болу индукциясы
Пассивтi	Òàáè¹è	Àíà ñ¾òiìåí æà»à òó¹àí áàëà¹à áåðiëåäi
	Индуцирленген	Ксеногендi немесе аллогендi антиденелердi енгiзу
Активтi	Òàáè¹è	Инфекциялыº аурулар ºорытындысында¹ы иммунизация
	Индуцирленген	Вакциналар арºылы иммунизация

Бейспецификалыº ж¸не спецификалыº ºор¹аныс механизмдерiнi» байланысуы суретте схемада к¼рсетiлген

Бейспецификалыº Спецификалыº

Лизоцим Антиденелер Пропердин Комплемент Гуморальды Лизис Адгезия

 Фагоцитоз М Аг ½сыну Жасушалыº Клетканы» Клетканы» Кооперация сыртында iшiнде жою жою Активация Т Цитотоксикалылыº

Ассоциациялан ¹ан ж¸не комбинирленген вакциналар: АКДС-вакцина

Активтi иммунизация спецификалыº иммунды жауапты» индукциясында ж¸не иммунологиялыº есте т½рады. Иммунологиялыº ес ºоздыр¹ышты» антигенiмен екiншi рет кездескенде екiншi иммундыº жауап ºысºа латенттi мезгiлiмен бередi.

К¼бiнесе бактериялыº инфекцияларды» ºоздыр¹ыштары клетканы» сыртында к¼беедi. Спецификалыº антиденелер бактерияларды» ¾стiмен байланысып комплемент ºатысуымен цитотоксикалыº реакцияларды ту¹ызады (бактериолизис). Ж¸не де антиденелермен ж¸не комплементтермен тиелген бактериялар ¼те женiл фагоцитоздайды (опсонизация). Бiраºта, фагоциттармен ½стал¹ан кейбiр бактериялар ¼лмейдi (стрептококктар, сальмонеллаларды» кейбiр штаммдары, туберкулез микобактериялары, алапес микобактериялары, менингококктар,гонококктар

Кейбiр инфекцияларды» патогенезiнде экзотоксиндердi» негiзгi ма¹ынасы бар болады (мысалы, сiреспе, газды гангрена, дифтерия). Егер ºанда токсин – спецификалыº антиденелер (антитоксиндер) болса олар токсиндердi бейтараптандырады (нейтрализация), я¹ни оларды» пайда болуы к¼бiнесе ¼те кеш болады, сондыºтан адам организмiн ºор¹ау к¾йi болмайды. Сонымен, мысалы, сiреспе инфекциясын болжамда¹анда дереу антитоксикалыº антиденелердi енгiзедi (пассивтi иммунизация).

Профилактикалыº иммунизация потенциальдыº иммунизация жасайды, ºайсысыны» арºасында организм инфекция¹а екiншi ºайтара иммундыº жауаппен ºарсы алады. Б½л жауап дер кезiнде токсиннi» бейтараптануын (нейтрализация) ºамсыздандырады.

Жасушалыº иммунитеттi» кейбiр жа¹дайда ерекше ма¹ынасы зор, фагоцитозды» ºор¹аныс ма»ызы бола т½рса да, ин виво патогендi бактериялар (мысалы, микобактериялар, бруцеллалар ж¸не т.б.) ¼мiрге бейiмдiлiгiн саºтайды ж¸не к¼беедi; созылмалы ºабыну процесс пайда болады (лимфатикалыº клеткаларды» ж¸не макрофагтарды» жиылуы). Жасушалыº иммунитеттi» бар болуын терi iшiне сынау жасап аныºтау¹а болады. Кенет о» терi сынауы мiндеттi т¾рде бермейдi белгiлi инфекция ж¼нiнде.