1 Пытанне: Прадмет і задачы гістарычнай навукі. Гістарычныя крыніцы

Гісторыя – апавяданне аб тым, што адбылося.

Герадот лічыцца пачынальнікам гісторыі як навукі.

Прадмет гісторыі – раскрыццё чалавечай дзейнасці ва ўсёй яе шматграннасці, прасторавай і часавай канкрэтыцы.

Функцыі гісторыі: навукова-пазнавальная, прагматычная, сацыяльная памяць, выхаваўчая, метадалагічная.

Гістарычныя крыніцы падзяляюцца на 6 асноўных груп: археаграфічныя, этнаграфічныя, лінгвістычныя, вусныя і кіна-, фота-, фонакрыніцы.

Гістарыяграфія – гісторыя гістарычнай навукі. Першымі прафесійнымі гісторыкамі былі прафесары Віленскага ўніверсітэта М. Баброўскі, І. Даніловіч, Ю. Ярашэвіч.

Браты Тышкевічы з’яўляюцца пачынальнікамі беларускай археалогіі. Даследчыкі: Деленга-Хадакоўскі, Т. Нарбут, А. Кіркор.

У 1910 годзе Ластоўскі выдаў “Кароткую гісторыю Беларусі”, у 1903 – 1922 годзе Карскі выдаў трохтомную працу “Беларусы”.

“Гісторыя беларускай ССР”. У 2006 годзе выйшаў вучэбны дапаможнік для студэнтаў вышэйшых навучальных устаноў “Гісторыя Беларусі” Я. К. Новіка і Г. С. Марцуля.

2 Пытанне: Каменны і бронзавы век у Беларусі

Каменны век. Палеаліт. Прыкладна 100 – 35 тысячагоддзяў да нашых дзён на тэрыторыі Беларусі з’явіліся першыя людзі. Неандэртальцы, якія выраблялі прылады працы з крэменю, карысталіся агнём, валодалі членападзельнай мовай.

27 – 24 тысячагоддзяў да н. э. з’явіліся людзі сучаснага тыпу – краманьёнцы. Першыя стаянкі Юравічы Калінкавіцкага раёна і Бердыж – Чачэрскага.

Паляванне (на маманта). З косткі выраблялі прылады працы, упрыгажэнні, мастацкая творчасць (статуэткі). Рэлігія – магія.

Родавыя абшчышы. Матрыярхат.

18 тысячагоддзяў да н. э. – надыйшоў ледавік.

Лук і стрэлы.

Мезаліт. Збіральніцтва. Край заселены цалкам.

Неаліт (4 тысячагоддзе да н. э.). Гліняны посуд. Неалітычная рэвалючыя – пераход да земляробства і жывёлагадоўлі. Ячмень.

Крэмень здабывалі шахтавымі спосабам. Шахта знойдзена каля пасёлка Краснасельскі Ваўкавыскага раёна (2 – 3 м.).

Культ качак і буслоў. Пахавальныя абрады: зальванне, у магілу разам з памерлым клалі яго рэчы, жывёл і нават людзей. Вера ў жыццё “на тым свеце”.

Бронзавы век (з 2 тысячагоддзя да н. э.). Прылады працы вырабляліся з бронзы і медзі (завазілі з Каўказа і Прыкарпацья). Было распаўсюджана прадзенне і ткацтва.

Патрыярхат. Зараджэнне родаплемянной арысткратыі, першых дзяржаў. Абмен (мы пастаўлялі бурштын). Курганы, спальванне нябожчыкаў. Мастацтва: посуд аздаблялі арнаментам. Культура шнуравой керамікі.

3 Пытанне: Жалезны век на беларускіх землях. Рассяленне славян на тэрыторыі Беларусі

У 7 – 6-м стагоддзях да н. э. у гісторыі старажытнага грамадства наступіла новая і надзвычай важная эпоха – жалезны век. Здабыча жалеза з балотнай і лугавой руды.

Падсечна-ворыўнае земляробства. Пачалі будавацца гарадзішчы – умацаваныя пасяленні.

Мілаградская культура (змянілася зарубінецкай), штрыхавікі, банцэраўская, калочынская.

У 455 годзе паў Рым. Вялікае перасяленне народаў. Славяналізацыя балтаў.

Суседская абшчына.

Рассяленне славян на Беларусі. У 455 годзе паў Рым. Вялікае перасяленне народаў. Славяне падзяляюцца на:

1. усходнія (рускія, беларусы, украінцы);

2. заходнія;

3. паўднёвыя (насельніцтва Югаславіі).

З 8 ст. н. э. славянне пачынаюць рассяленне па ўсёй тэрыторыі Беларусі. Асіміляцыя балтаў славянамі (слявяне былі больш развітым племенем). На захадзе Беларусі пражывала змешанае славяна-балцкае насельніцтва.

У 8 – 9 ст. н. э. утварыліся тры новыя гістарычныя супольнасці:

1. крывічы (Папрыпяць; Днепр і Дзвіна);

2. дрыгавічы (самая вялікая супольнасць; поўдзень і цэнтр);

3. радзімічы (Сож).