
- •1. Дәрілік түрлерді мөлшерлеу технологиясы.
- •2. Фармацевтикалық технологиядағы дозалау. Дозаларды жіктеу
- •3. Дозалардың түрлері. Минималды және максималды медициналық дозалар.
- •4. Қабылдау тәсіліне байланысты дозалаудың келесі түрлері бар:
- •8. Дәрілердің өнеркәсіптік өндірісі
- •9. Дәрілік препараттардың фармакокинетикасы туралы негізгі түсініктер. Дәрілік заттардың асқазан-ішек трактісінен босап шығу, сіңірілу және бөлініп шығу жылдамдығы.
- •10.Дәрілік және қосалқы заттар
- •11. Көзге арналған дәрілік түрлер:
- •12. Салмақ бойынша дозалау
- •13. Дәрілік заттардың өнеркәсібінде қолданылатын негізгі терминдер мен түсініктер
- •15. Ауыз қуысының шырышты қабатының тамыр қабырғаларының өткізгіштігін және қабыну үдерістерін төмендетуге арналған дәрілік заттар
- •16. Ұнтақтардың технологиясы
- •17. Дәрілердің өнеркәсіптік өндірісіндегі қолданылатын нормативтік құжаттар
- •21. Дәрілік препараттардың өнеркәсіптік жағдайда өндірудің негізгі шарттары
- •23.Cұйық дәрілік формалар
- •25.Бюреткалық жүйені пайдаланып, сұйық дәрілік препараттар технологиясы
- •28. Бюреткалық қондырғыға арналған концентрлі ерітінділерді дайындау
- •29. Концентрлі ерітінділерді қолданудың артықшылықтары
- •30. Дәріханалық бюреткалық қондырғылар, дәріханалық бюреткалар және пипеткалармен жұмыс істеу ережесі
- •46.Коллоидты ерітінділер. Суспензиялар мен эмульсиялар
- •48. Суспензиялардың жіктелуі
- •49.Сұйылтылған суспензиялардың қасиеттері.
- •1. Бейорганикалық электролиттер
- •2.Коллоидтық беттік-активтік заттар
- •55. Жақпа майлар. Жақпа майлар жіктелуі. Негізге қойылатын талаптар
- •56. Линименттер. Пасталар
- •57.Ботқалар мен болюстер
- •58.Суппозиторий .Пластырлер
- •59.Жағар майлар.Жағар майларға негіздер.
- •1. Гидрофобты
- •2. Гидрофильдi
- •60. Суппозиторийлар дәрілік түр ретінде.Тарихы. Түрленуі
- •63.Шаншуға арналған дәрілік түрлер.
- •68. Органопрепараттар жануар мүшесі мен ұлпасынан алынаты дәрілер.
- •74.Максималды тазартылған органопрепараттар
- •75.Сұйық дәрілік формалардың артықшылығы
- •76.Стерильдік дәрілік препараттарды дайындау тәртібі
- •80.Сұйық дәрілік формалар технологиясында қолданылатын еріткіштер.
- •81.Сулы емес еріткіштер және сулы еріткіштер
- •82.Ұшпалыеріткіштер және ұшқыш еріткіштер
- •83.Ерітінділердің түрлері
- •85.Дисперсті жүйелер мен сулы ерітінділер.
- •90.Шаншуға арналған препараттар
- •92.Дф жіктелуінің заманауи әдістерінің бірі дисперсологиялық зерттеу
- •97.Мемлекеттік Фармакопея
- •98.Шаншуға арналған дәрілік түрлердің технологиясы.
11. Көзге арналған дәрілік түрлер:
- Көз тамшылары(ерітінділер,суспензиялар)
- майлар
- гельдер
- Көзге арналаған плёнкалар
Көзге арналған дәрілік түрлер диагностикалық және емдік мақсатына қарай: Антибиотиктер (аминогликозидтер,амфеникол,пенициллин,трациклин);Бактерияға қарсы синтетикалық амалдар(сульфаниламид,фторхинолон); Вирусқа қарсы,зеңге қарсы;антисептиктер.
Көз ауруларының жиі кездесетін түрлері: басыр, бленнорея, катаракта, коньюктивит, көзге ақ түсу, т.б.
Көзге енізілуге арналған препараттар шығарылуы кезінде зарарсыз болуы керек. Мүмкіндігінше бір реттік контейнерлерді қолданған дұрыс; көп қолданылатын дәрілік түрлер құрамына микробтарға қарсы заттар кіруі керек және құрамның былғануынан болдырмас үшін аса сақтықпен қолданылуы тиіс; аппликатордың көзбен және басқа да беткеймен қатынаста болмауы керек. Көз тамшыларын төменгі конъюнктивальды қапшыққа тамызады, ол үшін астыңғы қабақты жай төмен тартып, пайда болған қалтаға бір тамшы тамызады. Тамызғаннан кейін көзді мүмкіндігінше ұзақ жабық ұстау керек, 1-2 минут. Осындай жолмен көз майлары да жағылады, ол көзді ашып-жұмғанда еріп, бүкіл көзге жағылады. Егер бір мезгілде екі түрлі дәріні көз тамшысында тамызу керек болса, олардың араласуы немесе бірден тамызғаннан ағып кетуі мүмкін, сол себепті екі дәріні тамызу кезінде 10 минуттық аралықпен жасау керек. Жүйелік қан айналымға сіңірілуін азайту үшін, көз тамшысын тамызғаннан кейін, көздің медиальды бұрышындағы жас қапшығын бір минутқа саусақпен басып тұру керек. Бұл тамшының мұрын жас түтікшесі арқылы ағуын жабуға көмектеседі.
Қабынуға қарсы заттар Кортикостероидтарды офтальмологияда тек офтальмологтың бақылауымен ғана қолданылады, себебі дұрыс қолданбаған жағдайларда соқырлыққа әкеледі. Қауіптілікке ашық бұрышты глаукоманың (қарапайым созылмалы глаукомасы), катарактаның дамуымен байланысты және қарапайым ұшық вирусы туғызған эпителиальды зақымданудың күшеюінен, қасаң қабақтың үлкен жараларына дейін болатын, кейін қайтымсыз қасаң қабақта тыртықтардың болуы және көру бұзылыстары мен соқырлық жатады. Кортикостероидтар, мысалы дексаметазон, преднизолон қабыну үдерістерін емдеуге қолданылады
Миотикалық және глаукомаға қарсы дәрілік заттар Ацетазоламид (Acetazolamide) Шығарылу түрі. Таблеткалар 250 мг Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі. Ашық бұрышты созылмалы глаукома кезінде қосымша терапия, екіншілік глаукома, жедел жабық бұрышты глаукома кезінде операция алдында жүргізілетін емнің құрамында. Ішке, ересе Вирустарға қарсы заттар Ацикловир(acyclovir) Шығарылу түрі. Көз майы Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі. Ленталы майды 10 мм төменгі конъюнктивальды қапшыққа жағады күніне 5 реттен (әр 4 сағатта). Жазылғаннан кейін емді 3 күндей жалғастырады. Кері көрсеткіштері Жоғары сезімталдық. Жас балаларға (3 жастан кші). ктерге 0,25–1 г-нан күніне бірнеше рет қабылдауға
12. Салмақ бойынша дозалау
Салмақ бойынша дозалау– дәлірек және негізгі тәсіл. Қол таразыларының көмегімен жүргізіледі. Қол таразылар көмегімен дәрілік түрлерді дозалау - белгілі бір дағдыларды қажет ететін және көп еңбекті талап ететін процесс.
Иінтіректі таразыларда өлшеу эталонның
массасы мен өлшенетін заттың массасын бірдей мөлшерде салыстыра өлшейді.
Дәріхана тәжірибесінде дәрі дайындау мақсатында өлшеу үшін келесі таразыларды қолданады:
Қолтаразысы (ВР, ВСМ),
Калонкадағытарирдытаразылар (ВКТ) (Мор таразысынемесерецептуралықтаразы)
Электрондытаразы
Сусымалы және тұтқыр заттарды өлшеуге арналған.
Қолжетімдіжүктемемен 1; 5; 10; 20; 50 және 100 г затдайындалады.
Дәріханадақолтаразылартөмендегізаттардыөлшеуүшінқолданылады:
Улы ҰЗ (А тізімі)
Иісі бар ҰЗ (ментол, камфора)
Бояғыш ҰЗ (рибофлавин, лактатэтакридины, брилианттыхеленый, метилдыкөк)
Құрғақзаттардысәйкесіншетабақшадаөлшейді. Табақша мен имектаразыдаөлшегенненкейінтаразыныжұмсақматаменұқыптапсүртеді. Таразыныңпризмасысырылыпқалмасүшінқолтаразысынкөбінесеорап, құтығасалыпқоядынемесеіліпқояды.
Қолтаразысыныңнегізгіметрологиялыққасиеттері
Тұрақтылығы – теңсіздіктегі таразының қасиеті, 4-6 қозғалыстан кейін бастапқы қалпына келу қасиетін айтады.
Таразының центрге тартқыш күші төмен болған сайын, тұтқыш иіні жоғарылайды, таразының тұрақтылығы жоғары болады және тепе теңдікті сақтап тұрады. Тұрақтылықжұмыстыңжылдамдығынанықтайды..
Сенімділігі— өлшенетін зат пен тастың арасындағы тепе теңдікті көрсететін қасиет. Қолданылуы: сол жақтағы табақшасына тастың 1/10 максимальды жүктеме (50 г таразылар үшін 500 г), сол жағындағы табақшаға – құм салынған тарирді стақан қойылып, тепе теңдікке дейін жеткізеді. Содан кейін тас пен жүктің орындарын ауыстырады. Егер тепе теңдік жағдайда тұрса, таразы дұрыс істеп тұрғаның көрсетеді.
Сезімталдығы –
Жүктеменің минимальды өзгеруін көрсететін қасиет.
Көрсеткішінөлденауысуымен(тепе теңдікжағдайы) өлшеніптексеріленеді
Өзгермейтіндігі—
Бірдей жағдайда берілген таразыда бірнеше рет өлшеу нәтижесінде бірдей нәтиже алу қасиетін айтамыз