68. Органопрепараттар жануар мүшесі мен ұлпасынан алынаты дәрілер.

Органопрепараттар физиологиялық алмасуға, құрамында бар немесе ұлпалар мен мүшелерде жиналатын, биологиялық сұйықтар (ферменттер, гормондар, витаминдер және тағы басқа) негізгі қатынасушы заттар болып табылады.

Органопрепараттарды технологиясы эндокринді өнеркәсіпте дайындалады.

Барлық органопрепараттардың дайындау технологиясына қарай келесі топтарға жіктеуге болады:

1. Кептірілген ұлпа мен без.Қоспа құрамы түгелімен дерлік бастапқы зат ретінде жануар шикізаты алынады. Ұнтақ пен таблетка формасында өндіреді.

2. Экстракционды препараттар.Қандай да бір еріткішті қолдану арқылы алынатын зат. Осындай әдіспен алынған экстракт көпшілік ілеспелі және балласты заттардан бөлінеді.Экстракттар қою да, сұйық түрінде де шығарылады.

3. Максималды тазартылған органопрепараттар. Тереңдетілген тазартулар жүргізу арқылы жануар шикізатынан тазартылған, жекелеген дәрілік заттар алынады (экстракция арқылы бөлінген шикізатты ионалмасу шайырынан адсорбция әдісі мен сұйық сұйық экстракциясы және тағы басқа әдістер).Инъекциялы дәрілек ретінде өндіріледі.

69. Ылғалды ыстық ауамен стерильдеу тәсілдері.

Қайнату арқылы шприц, ине, пинцет, скальпель, т.б. инструменттер мен кейбір резеңке және шыныдан жасалған заттарды арнайы стерилизаторларға салып, стерильдейді. Стерилизатордың екі қабатталған дәкесі бар торшасының бетіне саймандарды салып, қажетті мөлшерде 2%-дық натрий гидрокарбонаты қосылған су құйып, 20-30 минут қайнатады.

Ыстық ағымды бумен стерильдеуді Кох аппаратында 1000С температурада 30-40 минут жүргізеді. Оның қақпағының үстінде тесіктері бар (термометрге және будың шығуына арналған) цилиндр тәрізді, бір қабаттан тұратын темір ыдыс. Ыдыстың ішінде тесіктері бар, стерильденетін заттарды қоюға арналған қойғыштары болады. Стерильдену уақытын су қайнағаннан бастап есептейді. Стерильдеу жұмыстарынң үш күн жүргізеді. Себебі, біріншісінде микроорганизмдердің вегетативті формалары ғана өледі. Бациллалардың споралары стерильдеу аралықтарында вегетативті формаға айналып, үшінші күні толық жойылады. Бұл тәсілмен қоректік орталарды, т.б. материалдарды стерильдейді.

70.Органопрепараттардыңшығутегі

1. Технологиялықклассификациясы

Кептірілгенұлпалардыңпрепараттары

Ішкіқолдануүшінбөліпалу

Инъекцияғаарналғанжоғарытазартылғанпрепараттар

2. Әрекетжасаумінездемесіне

Гормонды

Ферментті

Дәрумен

Спецификалықемес

3. Шикізаттүріне (мүшесі, без, биосұйықтық)

Қалқанша без препараттары

Бауырпрепараттары

Асқазанныңшырыштықабығыныңпрепараттары

Қанпрепараттары

4. Биологиялықактивтізаттардыңтабиғаты

Нәруызпрепараттары

Пептидтіпрепараттар

Қышқыл препараты

Полисахарид препараттары

72.Тазалау әдістері

Беттік

1. Тұндыру (центрафугалау)

2. Фильтрлеу

Эффективті (тереңдетілген)

1. Фракциондытұндыру

а) алмастыруеріткіштері, Pb(CH₃COO)₂

б) спирттіктазалау, қайнату

в) тұздау: F^-, H₂PO₄^-, CH3COO^-, BrO₃^-, Cl^-, ClO₃^- …. CNS^-

Th⁴⁺, Al³⁺, H⁺, Ba²⁺, Sr²⁺, Ca²⁺, …. K⁺, Na⁺, Li⁺

г) комплекс түзгіш

2. Сұйықэкстрация

3. Жарғақшакөмегіменбөлу

4. Сорбциондыхроматографиялықәдістер

5. Электрофорез

6. Кристаллдау (перекристаллизация)

7. Сублимация

73. Санитарлық шарттарда дайындалатын дәрілік қалыптармен қатар, асептика жағдайында стерилизациямен дайындалатын дәрілік қалыптардың ерекше тобы бар. Антибиотиктері бар дәрілік қалыптардың асептикалық жағдайда дайындалуының қажеттілігі, олардың дәрілік қалыптарға түскен микроорганизм ферменттерімен бұзылуымен, демек тиімділігінің жоғалуымен байланысты.

Осы барлықдәрілікқалыптардыңтехнологиясыүшінортақболыполардыасептикалықжағдайдадайындаутабылады.

Асептикалықжағдайларда:

1) инъекциялар мен инфузияларғаарналғанерітінділер;

2) денеқуыстарынаенгізілетін, құрамындамикроорганизмдерболмайтынирригациялықерітінділер;

3) жаңатуғаннәрестелер мен біржасқадейінгібалаларғаарналғансұйықдәрілікпрепараттар;

4) құрамындаантибиотиктержәнемикробтарғақарсыбасқа да заттар бар, сондай-ақжараларғажәнекүйгенжерлергежағуғаарналғансұйықдәрілікнысантүріндегіпрепараттар;

5) көзгеарналғантамшыдәрілер, шаюғажәнеқоюғаарналғанофтальмалогиялықерітінділер;

6) қаныққанерітінділер (оныңішіндегомеопатикалықсұйылтулар);

7) дәріханаішілікдайындамалартүріндегісұйықдәрілікпрепараттардайындалады.