Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
потенциал.docx
Скачиваний:
1
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
118.89 Кб
Скачать

23. Климаттың рекреациялық бағалануы.

Климаттық рекреациялық ресурстар – метеорологиялық элементтердің жиынтығы. Яғни, рекреация процессінде қолданылатын медико-биологиялық қасиет бар ресурстар.Арнаулы типтері адамның физиалық және рухани күшіне әсер етді. Басқа табиғи ресурстармен әсер ете отырып берілген аймақтың климаттық жағынан зерттелуіне негіз болады.Климаттың адам организміне әсер етуі –биоклимат деп аталады.Биоклиматтық параметрлер: температура, қысым, ылғалдылық.Кез-келген жағымды, жағымсыз фактор биоклиматта болады.

24. Табиғат ресурстарын рекреациялық баға беру.

Табиғат жағдайы мен ресурстарды рекреациялық мақсатта пайдалану үшін оларды бағалау қажет. Оларды бағалаудың үш міндетті кезеңін көрсетуге болады:

—         рекреациялық бағалауда объектілерді ажырату – табиғи кешендерді, олардың компоненттерін және қасиеттерін;

—         бағалауда баға беру көз қарасын анықтау;

—         зерттеудің мақсатымен және масштабымен және де субъекттің қасиеттерімен анықталатын бағалаудың критерийлердің қалыптасуы;

—         градациялаудың бағалау шкаласының параметрлерін жасап шығу. Шкалалар субъект пен объект арасындағы бағалау қарым-қатынастарын көрсетеді. Шкаланың әр бір сатысы берілген объекттің қасиеттерінің субъекттің жағадайымен өзара әрекеттесу жиілігінің көрсеткіші болып табылады. Рекреация үшін алғы шарттарды бағалаудың бес сатылы шкаласы мынадай градациялардан тұрады: аса жағымды, жағымды, орташа жағымды, аз жағымды және жағымсыз.

25. Геоморфологиялық, гидрологиялық рекреациялық ресурстар

Жер қыртысын, құрылымын, рельефін зерттейтін ғылым- геоморфология. Соған орай геоморфологиялық ресурстар туындайды.Геоморфология эндогендік және экзогендік процесстердің жиынтығы.

Гидролгия-табиғи сулардың құбылыстары мен процесстерін зертттейді.Негізгі 3 бөлімнен тұрады:

1)мұхиттар мен теңіздер гидрологиясы

2)Жер үсті сулары

3)Жер асты сулар

26. Табиғи ресурстарды экономикалық бағалау

Табиғи ресурстарды экономикалық бағалау 2 түрге бөлінеді: Абсолютті, салыстырмалы. Абсолютті 2 түрлі: ағымды, ұзақ мерзімді. Салыстырмалы: табиғатты пайдалануы, табиат қорғау.

Қоршаған табиғи орта 3 қызмет атқарады.

  1. Табиғи ресурстармен қамтамасыз етілуі

  2. Зиянды қалдықтар мен лас қалдықтарды ассимиляциялау

  3. Адамдарды табиғи іс-әрекеттермен қамтамасыз ету.

Аталған 3 қызметпен қатар, қоршаған табиғи қызметтерің экономикалық бағалығые анықтауда мынаған негіздейді:

-нарықтық бағалық

-ренталық

-шығындық тәсіл

-баламалық негіз

-жалпы экономикалық бағалығы

Бұл әдісті минералды суларды, емдік балшықтарды, жербеті суларын, бір туристің емделу тиімділігін бағалауға қолдануғаболады. Экономикалық әдісті қолдану мүмкін болмаған жерде баллдық және картографиялық әдістердің ролі артады. Бағалаудың баллдық әдісі толық сенімді емес, себебі оның субъективтілігі бар және есептеу көрсеткіштерін бермейді. Табиғи және әлеуметтік-экономикалық ресурстардың көптеген сапалық белгілері салыстырмалы шамамен (мысалы, ландшафттың эстетикалық қасиеттері) ғана өлшенеді. Осы жағдайда бағалаудың баллдық әдісі бірден бір әдіс болып табылады.