27. Трансформатордың параметрлерін келтіру.
Жалпы алғанда
,
то
,
сәйкесінше орамдардағы ЭҚК мен токтардың
әртүрлі болу кезінде олардың активті
және индуктивті кедергілері де әртүрлі.
Бұл трансформатордағы процесстерді
есептеуге қиындықтар туғызады, ол
әсіресе трансформациялау коэффициенті
жоғары болғанда айқын байқалаады.
Сондықтан трансформатордың екі орамдарын
бір тармақтар санына келтіреді, көбінесе
екінші ретті орамдарды бірінші ретті
орамдарға келтірі қабылданған. Ол үшін
тармақтар саны
екінші
ретті орамды
тармағы бар бірінші ретті орамға
келтіреді және ол бірінші ретті тізбектің
жұмыс режиміне әсер етпеуі керек.
Келтірілген екінші ретті орамның барлық параметрлерін келтірілген деп атайды.
Келтірілген екінші ретті ЭҚК:
,
мұндағы K – келтіру коэффициенті, ол трансформациялау коэффициентіне тең.
Осы қатынаспен екінші ретті орамның басқа да ЭҚК мен кернеуі өзгереді.
Екінші ретті
орамды бірінші реттіге келтіргенде
толық қуат теңдігін, яғни
немесе
,
сәйкесінше,
келтірілген екінші ретті ток:
.
Келтірілген және
нақты орамдардағы қуат шығындары да
өзгеріссіз қалуы керек, сондықтан,
,
ендеше келтірілген активті кедергі:
.
Екінші ретті
орамның
индуктивтілігін бірінші реттіге келтіру
кезінде реактивті қуаттарда тең болуы
керек,яғни
немесе
,
ендеше келтірілген екінші ретті
индуктивті кедергі:
(7.7) теңдеулер жүйесі келтірілен трансформатор үшін мына түрге келеді:
(8.1)
(8.1) теңдеулер жүйесінің соңғы теңдігін бөлсек, онда ток теңдеулері мына түрде жазылады:
28. Трасформатордың бос жүріс режимі мен оның векторлық диаграммасы.
Трансформатордың бос жүріс режимі - оның бірінші ретті орамына кернеу беріліп, ал екінші ретті орамы тұйықталмаған кезде, яғни ( ) болғанда орын алады. Бұл кезде (8.1) теңдеулер жүйесі мына түрге келеді:
(9.1)
Бос жүріс әдісі 9.1- суретте көрсетілгендей схемамен жүргізіледі. Бірінші ретті орамға номиналь кернеу беріліп бос жүріс тогы, бос жүріс қуаты және екінші ретті кернеу өлшенеді.
Бос жүрiс режимi трансформатордың бiрнеше параметрлерiн анықтауға мүмкiндiк бередi:
1) трансформациялау коэффициентiн ;
2) бос жүрiс тогының пайыздық (процент) шамасын ;
3) бос жүрiс қуатын , бос жүрiс қуаты ауыстыру сұлбасының параметрлерi арқылы мына өрнекпен есептеледi , егер ескерсек , яғни бос жүрiс қуаты трансформатордың болат өзекшесiндегi шығынға жұмсалады. Аз қуатты трансформаторлардың болат өзекшесiндегi шығынды есептегенде бiрiншi реттi орамдағы электрлiк шығындарда ескерiледi, яғни ;
4) магниттендiру тармағының , параметрлерiн.
Бұл параметрлер мына формулалармен есептеледi:
;
.
Аз қуатты трансформаторлар үшiн деп есептесек,
, ендеше
, .
Бос жүрiс режимi кезiнде және кедергiлерiн ескермеуге болады сондықтан:
;
; .
