20 Сурет - ммэ типті мембранды манометр сұлбасы.

ММЭ манометрінің өлшеуінің жоғарғы шегі 0,16; 0,25; 0,6; 1,6 және 2,5 МПа тең. Металлургиялық өндіріс үшін арнайы мембранды манометрлер дайындалады, олар қысыды, қысым құламасын және агрессивті сұйықтар мен газдардың сиреуін өлшеуге арналған. 901 манометрдің сұлбасы 21 суретте келтірілген. Аспаптың Әрекет ету принципі өлшенетін қысымнан мембранамен дамитын және өлшенетінге пропорционал шщығатын қысымнан кері байланыс сильфонымен дамитын күштердің орынын толтыруға негізделген. Шыныматадағы фторопласт немесе фторокаучук қабыршығынан жасалған «әлсіз» мембрана 2 корпусте 1 орнықтырылған, корпус әртүрлі агрессивтік орталар үшін шойыннан, Х18Н9Т болаттан немесе титаннан орындалады, дайындалады. Қысымның өлшенетін айырмасы Р = Р2 — Р1 манометрдің корпусына 1 беріледі. Мембрананың 3—5 рычагтары жүйесінің көмегімен орын алмастыруы заслонкаға 6 соплаға 7 беріледі, олар «сопло— заслонка» типті біріншілікті пневматикалық күшейткішті көрсетеді. Сопладағы 7 қысымның өзгеруі екіншілікті пневматикалық күшейткіштің қуаты бойынша күшейе түседі, ол сыртқы сызықтан Р0 = 0,14 МПа қысыммен қоректенеді. Бұл күшейткіштің шығысты қысымы Ршығ

стандартты шектерде 0,02—0,1 МПа мембрананың орын ауыстыруына пропорционалды өзгереді. Бұл қысым автоматты бақылау және реттеу жүйесінің екіншілікті аспабына беріледі және сонымен бірмезгілде – кері байланыстағы сильфонға 9 беріледі, ол рычагта 5 күш тудырады, ол күш мембрананың 2 орын алмастыруына қарсы бағытталған. Күштердің теңесуі соплаға 7 қатысты заслонканың белгілі бір жағдайда болған кезінде басталады. Осылай, аспапта теріс кері байланыс жүзеге асырылады, бұл оның сезімталдығы мен дәлдігін жоғарылатады. Өлшеу шектерін келтіру рычаг 4 бойлығында қозғалатын шиыршықты корректор 10 көмегімен жүзеге асырылады. 901 типті манометрлер модификацияларына тәуелді 0-ден 4000 Па, және 0-ден 0,16 МПа дейін өлшеу шектерінде болады. Негізгі қателіктері 1 % аспайды.

21 сурет - 901 типті мембранды манометрдің принципиалды сұлбасы Металлургиялық өндірісте, сонымен қатар, ДМИ және ДМ мембранды дифференциалдық манометрлер кеңінен қолданылады, олар 630—100 000 Па (ДМИ) және 1600—630 000 Па (ДМ) диапазонында агрессивті емес газдар мен сұйықтардың қысымын өлшей алады. Бұл манометрлер қысымды пропорционалды электрлік сигналға түрлендіреді, ол дифференциалдық трансформаторлық жүйелер және екіншілікті

№ 11 дәріс. Электр кедергілі манометрлер. Жоғарыда сипатталған сұйықтық және серіппелі манометрлермен, мысалы, өте жоғары қысымды, терең вакуумды немесе жоғары жиілікті өзгерісті қысымды өлшеу мүмкін емес. Бұл жағдайларда электрлік манометрлер қолданылады, олардың әрекеті қысымның қандайда бір электрлік шамаға түрленуіне негізделген. Электрлік манометрлердің келесідей типтері болады: электрлік кедергілі, сыйымдылықты, пьезоэлектрлік. Электр кедергілі манометрлер. Бұл манометрлердің әрекетінің принципі сыртқы қысымға тәуелді өткізгіштердің электрлік кедергілерінің өзгерісіне негізделген. Жалпы мұндай өткізгіш ретінде манганин қолданылады, өйткені ол электрлік кедергінің төменгі температуралық коэффициентіне ие болады. Кедергінің ΔR қысым әрекетінен Р өзгеруі сызықты заңға сәйкес өтеді: ΔR=kRP (43) мұндағы R— өткізгіштің кедергісі, Ом; k — пьезокоэффициент (k = ΔR/RP, Па-1). Манганин үшін пьезокоэффициент салыстырмалы жоғары емес (k = 20 Па-1). Мысалы, қысымның 100 МПа өзгеруі кезінде манометрдің электрлік кедергісі бары-жоғы 0,2 % өзгереді. Бұл манганинді манометрлердің жоғары және өте жоғары қысымдарды (3х103 МПа дейін) өлшеу үшін ғана тиімді екенін анықтайды. Манометрдің құрылымы 22 суретте көрсетілген, манометрдің сезімтал элементі диаметрі 0,05 мм, манганин сымынан жасалған кедергісі 180-200 Ом бифилярлық катушканы 1 көрсетеді. Катушканың бір ұшы гайкаға 3, ал екінші — мыс ток жеткізгішке 4 байланыстырылған, ол ось бойлығында эбонитті төлкелермен 2 және 5 орталандырылған. Нығыз жабылу резеңке және фибрлы шайбалар 7 мен гайканың 6 көмегімен қамтамасыз етіледі. Аспаптың корпусы 8 ұшында ниппель 9 бақыланатын объектіге байланыстыруға арналған. Манометрдің кедергісін өлшеу үшін жоғары дәлдікті теңестірілген көпірлер қолданылады.