2 Сурет- Байланыс жүйесінің жалпы құрылымдық сұлбасы

ХШК- хабарлар шығу көзі. Үзіліссіз хабарларды шығарады.

Хабар/сигн.- хабарды сигналға түрлендіргіш. b хабарды u_a(t) бастапқы аналогтық сигналға түрлендіру үшін.

ШКК- шығу көзінің кодері. u_a(t) аналогтық сигналды u_ц(t) цифрлық сиг-налға түрлендіру үшін. Бұл аналогты-цифрлық түрлендіргіш (АЦТ). Цифрлық бастапқы сигнал- бұл екілік қарапайым кодтың кодтық комбинациялардың тіз-бегі.

АК- арнаның кодері. Тарату дұрыстығын жоғарылату үшін. Қарапайым кодтың кодтық комбинацияларын, бөгетке орнықты (түзетуші) кодпен кодтай-ды. Цифрлық u_ц(t) сигнал, u_цк(t) цифрлық кодталған сигналға түрленеді.

Модулятор. Бастапқы сигналдың параметрлерін арнаның параметрлер-мен сәйкестіру үшін. Төмен жиілікті u_цк(t) цифрлық кодталған сигналды, арна-ның параметрлеріне сәйкес келетін s(t) жоғары жиілікті сигналға түрлендіреді. Модуляторда, тасушы сигналдың параметрін, u_цк(t) ақпараттық цифрлық код-талған сигналдың зыңымен озгертеді. Сонымен, тасушы сигналға таратып бері-летін хабарды кіргізеді.

ШҚ- шығу құрылғы. Оған, көп жағдайда, сигналдың күшейткіші, спект-рін шектейтін жолақты сүзгі, таратқышты байланыс жолымен келістіретін құ-рылғылар. Шығысынан- күшейткен s(t) сигналы шығады.

БЖ- байланыс жолы. Сигналдарды тарату үшін арналған физикалық ор-тасы.

БШК- бөгеттер шығу көзі. s(t) сигналға қосылатын (t) бөгеттер мен бұрмалануларды шығарады. Сонымен, байланыс жолымен қабылдау жағына келетін сигнал- s^(t)=s(t)+(t). Ол, тарату жағынан шыққан s(t) сигналға тура сәйкес емес.

КҚ- кіру құрылғы. Оған, көп жағдайда, бөгеттердің деңгейін төмендету ұшін жолақты сүзгі, сигналдың күшейткіші, қабылдағышты байланыс жолымен келістіретін құрылғылар. Шығысынан- s^(t) сигнал шығады.

Демодулятор. Модуляциядан шығаратын құрылғы. Оның шығысынан тарату жағындағы цифрлық кодталған сигналға сәйкес u^_цк(t) сигнал шығады. Оның, тарату жағындағы u_цк(t) сигналмен айырмашылықтары болу мүмкін (кодтық комбинацияларында қате алынған элементтері болу мүмкін).

АД- арнаның декодері. Тарату дұрыстығын жоғарылату үшін. u^_цк(t) ци-фрлық кодталған сигналдың, бөгетке орнықты кодтың кодтық комбинацияла-рын декодтап, олардың ішіндегі қате алынған элементтерін табу және түзету ұшін. Шығысынан цифрлық бастапқы u^_ц(t) сигнал шығады.

ШКД- шығу көзінің декодері. Қарапайым кодтың кодтық комбинация-ларды декодтап, u^_ц(t) цифрлық сигналды u^_a(t) бастапқы аналогтық сигналға түрлендіреді. Бұл цифрлы-аналогтық түрлендіргіш (ЦАТ).

Сигн./хабар- сигналды хабарға трлендіргіш. u^_a(t) бастапқы аналогтық сигналды b^ хабарға түрлендіреді. Қабылданған b^ хабарың, тарату жағындағы b хабардан айырмашылығы болуы мүмкін.

ХА- хабарларды алушы. Үзіліссіз хабарларды қабылдайды.

2 Аналогтық сигналды цифрлық сигналға түрлендіру

Аналогтық сигналды цифрлық ИКМ сигналға түрлендіру үшін АЦТ-те тізбектей үш операциялар орындау керек:

а) аналогтық сигналды уақыт бойынша дискреттеу, яғни u_a(t) бастапқы аналогтық сигналдан, Т_д уақыттық интервалы (дискреттеу интервалы) арқылы U_д(nТ_д) дискреттік санақтарын алу;

б) дискреттік санақтарды кванттау (мәндері (деңгейлері) бойынша дис-креттеу), яғни дискреттік санақтардың мәндерін, ең жақын U_кв(n∙T_д) кванттал--ған (рұқсат етілген) мәндеріне теңдету;

в) квантталған санақтарды кодтау, яғни квантталған мәндеріне сәйкес кванттау деңгейлерінің нөмірлерін симметриялық екілік кодпен кодтау.

АЦТ-тің құрылымдық сұлбасы 3 суретте келтірілген.