§ 6.5. Доғалық болат балқытушы пештерде металлды магнитті араластыру

Шихтаның біраз бөлігі балқытылғаннан кейін ваннаны араластыру процесті үдетудің тиімді құралы болып табылады. Осы кезекте араластыру химиялық құрамды бірдейлендіруге, балқымадан газдар мен зиянды компоненттердің шығарылуын тездетеді.

Доғалық пеш ваннасындағы сұйық металл жылжымалы магнит өрісі бар айнымалы токтың электромагниттік құрылғылары көмегімен қозғалысқа келтіріледі.

Электромагниттік араластырудың индукторларын цилиндрлі немесе тегіс конструкция түрінде орындайды. Біріншілері балқыманың бүйір жағын қамтиды, екіншілері оның түп жағында орналасады. Статордың пеш ваннасының түбінде орналасу кезінде пайдаланатын жиілікке, статордың конструкциясы мен магнит өрісі қозғалысының бағытына байланысты балқытудың әр түрлі кезеңдері үшін тиімді болатын балқыма қозғалысының әр түрлі схемасы алынуы мүмкін. Балқыманың қозғалу жылдамдығы индуктор тогына тәуелді және 0,2 – 1 м/с-ты құрайды.

Магниттік араласудың мүмкіндігі балқыту ваннасының тереңдігіне тәуелді қоректік токтың төмен жиілігінде ғана жүзеге асырылады. Әр түрлі пештердегі балқыманың тереңдігі 6.2 кестеде келтірілген.

6.2 кесте.

Пештің маркасы	Айналардың диаметрі,м	Тереңдігі,м	Пештің маркасы	Айналардың диаметрі,м	Тереңдігі,м
ДСП-5 МТ ДСП-12 ДСП-12	2,4 3,4 4,0	0,33 0,555 0,775	ДСП-50 ДСП-100 ДСП-200	5,05 5,16 6,96	0,995 1,08 1,48

Сұйық ваннаның параметрлері осындай болғанда тиімді араласу 0,4-1,0Гц жиіліктерде орын алады.

Электромагниттік араласудың өнеркәсіптің қондырғылары үш компоненттен тұрады: индуктордан, қорек көзінен және суыту жүйесінен. Кейбір индукторлардың сипаттамалары 6.3 кестеде келтірілген.

6.3 кесте.

Статордың параметрлері	Пештің сыйымдылығы, т
	25	50	100	200
Статордың түрі Номинальді жиілік,Гц Фазаның қуаты,кВ·А Ток күші, кА Фаза кернеуі, В Қуат коэффициенті	СЭП1-25 0,9 575 2,5 115 0,5	СЭП1-50 0,65 550 2,4 115 0,59	СЭП1-100 0,5 860 2,4 180 0,58	СЭП1-200 0,4 525 2,0 130 0,6

Статор – металл жүйесінде оттықтың отқа төзімді футеровкасынан түзілген магниттік емес аралықтың үлкен мәндерінде статордың сызықтық жүктемесі 100,0-150,0кА/м құрайды.

Статордың қорек көзі ретінде электромагниттік түрлендіргіш агрегаттар және жиілікті тиристрлік түрлендіргіштерқолданылады. Егер статор мыс түтікшеден жасалса, ол сумен немесе ауамен ішкі орамның арнайы каналдары бойынша суытылады. ЭМП қондырғысының құны пеш құнының 30-100% құрайды, ал ондағы балқытылған 1т болаттың энергия шығыны жалпы энергия шығынының 3-5% ғана құрайды.

Электрлік режимдегі доғалық болат балқытатын пештің (ДБП) басқарылуын автоматтандыру. Қондырғыны автоматтандырудың тапсырмалары мыналар: 1)пеш қуатын бағдарламамен анықталатын деңгейде ұстау; 2)трансформатордың кернеуін реттеу; 3)қалыпты режимнен барлық ауытқуларды жылдам жою.

Қойылған тапсырмалар бағдарламалық-басқарушы құралдармен жабдықталған автоматты қуат реттегіштерінің көмегімен шешіледі. Бұл жүйелер балқытудың ең аз ұзақтығын, 1т металл балқымасына ең төмен шығын шығындалатындай қорек кернеуінің тиімді мәнін, пештің фазаларымен электродтары арасындағы энергияның рационалды таралуын, реактивті энергияның компенсациясының басқарылуын, берілген шекте температураның және металдың химиялық құрамының бірқалыпты ұстап тұрылуын қамтамасыз етеді.

Реттегіштер басқарылатын шамалардың датчиктерімен, ақпарат сигналын күшейткіштермен, орындаушы құралдармен және жетекпен жабдықталады.

ДБП автоматтандырылуының болашағы бар бағыты доғалық пештің және жалпы өндірістің БЖА (басқару жүйесін автоматтандыру) құрылуы болып табылады.