Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
klinika.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
462.85 Кб
Скачать

Пульсті сәулелі артерияның бойынан анықтау және сипаттау.

Мақсаты: пульстің синхрондығын, жиілігін, ырғағын, толуын, қуатын және көлемін анықтау.

Көсреткіші: организмнің функционалдық жағдайына баға беру.

Әзірлеу керек: сағат, секундомер, дене қызу парағы, қалам.

Іс алгоритмі:

  • Пациентке іс шараны түсіндіріп, келісімін алыңыз;

  • Пациентті ыңғайлы отырғызыңыз немесе жатқызыңыз;

  • Қолдарыңыздың саусақтарын пациенттің қолының білезік буынына қойыңыз;

  • 2,3,4 саусақтарыңызды сәулелі артерияның бойына қойып, сәуле сүйегіне басыңыз, пульсті тауып, оң және сол қолдың пульсін салыстырыңыз; Қалыпты жағдайда екі жақта бірдей болады, бұл пульстің синхрондығы..

  • Пульс толқындарының 1 минуттағы санын анықтау – пульстің жиілігі деп аталады. Қалыпты жағдайда пульс саны минутына 60-80 рет. Пульстің жиі соғуы тахикардия, ал сирек соғуы брадикардия деп аталады;

  • Әр пульс толқындарының арасындағы интервалды анықтау - пульстің ырғағы деп аталады. Бұл интервал бірдей болса пульстің ырғағы дұрыс болғаны, ал әр толқынның арасындағы интервал бірдей болмаса ырғағы дұрыс емес немесе аритмия деп аталады.

  • Пуьстің толуын анықтау, ол пульс толқындарын тудыратын артериялардың қанға толуымен сипатталады. Толық немесе толық емес деп бөлінеді;

  • Пульстің қуаты - қан тамырының соғуын тоқтату үшін жұмсалатын күш арқылы анықталады, әрі ол қан қысымымен де байланысты. Оның түрлері қатты және жұмсақ.

  • Пульстің көлемі - пульстің қуатымен және толуымен байланысты. Толуы мен қуаты жақсы пульсті – үлкен пульс, толуы мен қуаты нашар пульсті кіші немесе «жіп тәрізді» пульс деп атайды;

  • Пульсті дене қызу парағына графикалық белгілеңіз;

Тыныс алу жиілігін анықтау, сипаттамалары, тыныс алу түрлері, патологиялық дем алыстың түрлері.

Қалыпты жағдайда дені сау адамдарда тыныс алу қимылы минутына 16-20 рет, ол адамның жасына, жынысына, дене құрылысына байланысты. Дене қызуының көтерілуі, қобалжуы, дене еңбегімен айналысу тыныс алу жиілігін арттырады.

Тыныс алу жиілігін пациентке байқатпай санау керек. Осындай мақсатпен білегін алып,тамыр соғуын анықтағандай болады, ал екінші қолын пациент көкірек клеткасына қойып оның бір минуттағы қимылын санайды. Тыныс алу қалыпты, белгілі бір тереңдікте болу тиіс.

Тыныс алудың физиологиялық түрлері: кеудемен, ішпен және аралас дем алу. Әйелдерде көбіне кеудемен, ер адамдарда ішпен дем алу болады. Тыныс алудың жиілігі мен тереңдігі өзгергенде ентікпе пайда болады. Ентікпенің екі түрі бар – инспираторлық және экспираторлық. Инспираторлық ентікпе қиналып дем алумен, ал экспираторлық қиналып дем шығарумен сипатталады. Ентігудің күрделі түрі тұншығу деп аталады.

Патологиялық дем алыстың түрлері.

Тыныс алу орталығының қызметі зардап шеккен кезде тыныс алу сирейді. Ауыр жағдайларда Чейн-Стокс, Биот және Куссмауль типтес патологиялық тыныс пайда болады. Чейн-Стокс тынысы-дем алу қимылдарының арасында біртіндеп өсетін және тыныс толық тоқтап қалғанша азаятын үзілістер болады. Биот тынысы қалыпты, ырғақты тыныс алумен сипатталады, ол арасында 1 миутқа дейін созылатын ұзақ үзілістермен сипатталады. Куссмауль тынысы қалыпты сирек тыныс алу циклдерімен, шулы дем алу және дем шығаруы күшеюімен сипатталады.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]