Бақылау сұрақтары

1. Жартылай өткізгішті стабилитрондар неге кремнийден жасап шығарады ?

2. Стабилитронды қосу схемасында баланстық кедергі не үшін керек ?

3. Кернеудің температуралық коэффициентті деген не ?

4. Кремнийлік стабилитрондардың негізгі көрсеткіштерінің физикалық мағынасын түсіндіріндер ?

5. Ойылу және ойылудың түрлері деген не ?

6. Кремнийлік стабилитрондар жылулық ойылу режимінде жұмыс істей ала ма?

7. Жүктеме кедергісің мәні стабилизатордың шығыс кернеу стабилизация деңгейіне әсер ете ме ?

8. Стабилитронның тогы 20 мА төмен болса, U_СТ стабилитронның кернеуі қалай өзгереді ?

9. 15В кіріс кернеу кезінде, I_CT стабилитрон тогынын мәні қандай ?

10. R1=200 Ом кедергі мәні кезінде, I_CT стабилитрон тогынын мәні қандай ?

11. R1 кедергісі азайған кезде, стабилизатор шығысында кернеу қалай өзгереді ?

Зертханалық жұмыс № 3 биполярлық транзисторды зерттеу

Жұмыстың мақсаты: биполярлық транзистордың статикалық сипаттамасын зерттеу.

Зертханалық жұмыста қолданылатын, аспаптар мен элементтер

Аталуы	Графикалық бейнесі
Биполярлық транзистор 2N3904
Тұрақты кернеу көзі
Айнымалы ЭҚК қорек көзі
Токпен басқарылатын, кернеу қорек көзі
Кернеумен басқарылатын, кернеу қорек көзі
Осциллограф

.

-токты берудің статикалық коэффициентті ,

.

.

1-сурет.

,

мұнда - жартылай өткізгіштің базалық аудандағы кедергіні орналастыру,

- база-эмиттер өткеліндегі дифференциалды кедергі, мынадан анықталған :

, мұнда - эмиттердің миллиамперде тұрақты тогы.

.

.

.

.

3.1 Тәжірбиелерді өткізу тәртібі

Барлық өлшемдер мен осциллограф нәтижелерін арнайы бөлімге кіргізу керек.

Тәжірибе 1 – Транзистордың токты беру статикалық коэффициенттімен анықтау

1) 1- суретке сәйкес схеманы жинастырамыз. Схеманы қосамыз. База мен коллектор токтары және коллектор-эмиттер кернеулерінің өлшенген нәтижелерін жазып алу керек, транзистордың статикалық токты беру коэффициенттің есептейміз.

2) 2,68В дейін ЭҚК қорек көзінің номиналын өзгертеміз. Схеманы қосамыз. База мен коллектор токтары және коллектор-эмиттер кернеулерінің өлшенген нәтижелерін жазып алу керек. Алынған нәтижелері бойынша коэффициенттің есептейміз.

3) 5В дейін қорек көзінің ЭҚК номиналын өзгертеміз. Схеманы қосамыз.

База мен коллектор токтары және коллектор-эмиттер кернеулерінің өлшенген нәтижелерін жазып аламыз. Алынған нәтижелері бойынша транзистордың статикалық беру коэффициенттің есептейміз.

Тәжірибе 2 – Коллектордың кері тогын өлшеу

1-суреттегі схемада 0 В –қа дейін Е_б қорек көзінің ЭҚК номиналын өзгертеміз. Схеманы қосамыз. База мен коллектор токтары және коллектор-эмиттер кернеулерінің өлшенген нәтижелерін жазып аламыз.

Тәжірибе 3 – ОЭ схемасында транзистордың шығыс сипаттамасын алу

а) Схемада (1-сурет) Е_к және Е_б әрбір мәндері үшін коллетор тогын өлшейміз. 1-кестені толтырамыз. Кесте мәлеметтері бойынша Е_б әрбір мәндері үшін Е_к –ден отбасылық тәуелділігін құрамыз.

б) 2- суретте схеманы жинастырамыз. Схеманы қосамыз. Масштабты сақтай отырып, осциллографтын шығыс сипаттамасын саламыз. 1-кестеден Е_б әрбір мәні үшін өлшемді қайталаймыз. Базаның әртүрлі токтары үшін осциллограмманың шығыс сипаттамсын бір графикке саламыз.

в) , 10мкА –ден 30 мкА-ге дейін базалық токтың өзгеруі кезінде, шығыс сипаттамасы бойынша токты беру коэффициенттің табамыз

2-сурет.

Тәжірибе 4 – ОЭ схемасында транзистордың кіріс сипаттамасын алу

1) 1-суретпен жиналған схемаға қайтып келеміз. 2-кестемен сәйкес қорек көзі кернеунің әртүрлі мәндері үшін эмиттер мен коллектор токтарын, база-эмиттер кернеулерін, база тогы өлшемін жүргізу және Е_к = 10В кернеу қорек көзінің мәннің орналастыру. Коллекторлық ток эмиттер тізбегіндегі токқа тең екендігіне көңіл бөліндер.

2) 2-кесте мәлеметтері бойынша база-эмиттер кернеуінен база тогынын тәуелділік графигін саламыз.

3) 3-сурет бойынша схеманы жинастырамыз. Схеманы қосамыз. Масштабты сақтай отырып, транзистордың кіріс сипаттамасын саламыз.

4) 10 мкА ден 30 мкА дейін база тогынын өзгеруі кезінде, кіріс сипаттамасы бойынша кедергіні табамыз.

3-сурет.

Тәжірибе 5 – Ортақ база схемасында транзистордың кіріс сипаттамасын алу

1) 2- кесте мәлеметтері бойынша 2-кесте мәлеметтері бойынша база-змиттер кернеуінен эмиттер тогынын тәуелділік графигін саламыз.

2) 4-сурет бойынша схеманы жинастырамыз. Схеманы қосамыз. Алынған сипаттамадан осциллограмманы салу керек.

3) 5 мА ден 10 мА-ге дейін эмиттерлік токты өзгерткен кезде, алынған сипаттамадан кедергіні табамыз.

4) кезде, 2-кестеден мәнін қолданып, формула бойынша эмиттер кедергісін табамыз.

4-сурет.