5 Кабельді салу

5.1 Жобаланатын магистралдың ерекшеліктері

Жобаланатын учаскеде құмды және сарытопырақты жерлер көп кездеседі. Арнажолда ІІІ категориялы топырақ басым түседі.

Жер астына кабельді салу әдістері арнажолда салу шарттарына байланысты кезектесіп өзгеріп отыруы керек. Кабель қолмен де, сондай-ақ механизацияланған қондырғылар көмегімен де сәйкесті тереңдіктерде салынуы мүмкін:

• таулы – тасты топырақты бөліктерде 0,6 м;

• үймелі, құмды және ұсақ тасты (тау етегі) топырақтарда 1,2 м;

• құмдауыт және сарытопырақты топырақтарда 1,25м;

• егіндік және суландырылатын жерлерде 1,5 м-ге дейін;

• аса тығыз топырақта, сондай-ақ кеуіп қалған өзен арналары мен су жайылым кететін жыралар қиылысу жерлерінде 1,2м.

Көтерілуін ескере отырып, жер асты сулары деңгейінен жоғары бірнеше топырақ түрінде немесе құрғатылған топырақты жерлерде бекітуі жоқ еңкіштігі бар траншеялар мен қазан шұңқырларды қазу 5.1 – кестеге сәйкес тереңдікте және еңкіштігі тіктігінде рұқсат етіледі.

Кабельді салуды, оптикалық тестер немесе рефлектометр көмегімен оптикалы – талшықты кабельдегі өшуді өлшеу нәтижелері бойынша орындалатын тұрақты оптикалық бақылаумен орындау ұсынылады. Оптикалық кабельдің (ОК) құрылыстық ұзындығын тұрақты оптикалық бақылауда қамтамасыз ету үшін, кабельдің барабан бетінде бекітілген жоғарғы (А) және төменгі (Б) шеттерін босатып, оларды тарқатып оптикалық талшықтардағы шлефті пісіріп – балқытуға дайындайды.

5.1 – кесте. Бекітусіз қазғандағы табиғи ылғалдылығы бар топырақтағы траншеялар мен қазақ шұңқырлардың ең үлкен рұқсат етілген еңкіштігі тіктігі

Топырақ	Қазу тереңдігіндегі еңкіштік бұрышы, градусы және тіктігі
Үймелі	45	1:1,00	45	1:1,25
Құмды және гравийлы	45	1:1,00	45	1:1,00
Құмдауыт	56	1:0,67	50	1:0,85
Сарықұмды	63	1:0,5	53	1:0,75
Топырақ	76	1:0,25	53	1:0,5
Құрғақ топырақты	63	1:0,5	53	1:0,5

Осы дипломдық жобада оптикалық кабельді қорғаушы полиэтилен турбожолды пайдаланып салу әдісі қолданылған, өйткені арнажол бойында бір-біріне жақын орналасқан көптеген кедергілер бар, қиындықтар бар, сондай-ақ қатты қоспалары бар топырақ кездеседі.

ОК-ді салу кешенді механизацияланған арнайы машиналар және жалпы құрылыстық арнаулы бар механизмдермен (тракторлар, бульдозерлер, эксковаторлар және т.б.) іске асырылады, сондай-ақ кабельді жүргізіп салуға арналған механизмдермен (кабельді салушылар, күштік шығырлар, топырақты тегістегіштер және т.б.). Жерлі мекен жағдайы техниканы пайдалануға мүмкіндік бермеген кезде кабельді жүргізіп салу кабельдің барлық құрылыстық ұзындығын қолмен көтеру арқылы жүргізіледі де, кабель траншея бойына жатқызылып, сосын оны ішіне түсіндіріледі.

Біз пайдаланатын кабельдің құрылыстық ұзындығы 6 км, бұл дегеніміз әрбір 6000 м сайын оптикалық кабельді қосылыс, тармақталу немесе тарап бөліну жерлерінде қорғау үшін муфталарды пайдаланып бір-біріне қосып біріктіреміз (монтаж жасаймыз). UCАО-4-9 типті пластмассалық муфталарды қолданамыз. Осы әмбебап муфтаның негізгі бөліктері: ұзақ уақытты тұрақтылығы бар полипропиленді сополимерден жасалған корпус; ұзақ уақытты иілгіштігі бар селикор негізіндегі тотықтануға шыдамды герметизациялайтын элементтен тұратын – тығыздау жүйесі; және кабельдің қабаттарын механикалық біріктіруге арналған, іште орналасқан металл рамка мен кабель ұзындықтарын біріктірудің тарақтары бар кассеталарды орнатуға арналған пластмасса рамкалар.

Іске пайдалану (эксплуатация) процесінде кабель арнажолын анықтау (табу) үшін, құрылыс кезінде кабельдің жатқызылу тереңдігінің жартысында сигналдық таспа (лента) салынады. Сигналдық таспа полиэтиленттік таспаға престелген үш мыс сымнан тұрады, ол ұзындығы 250 м рулондармен дайындалып беріледі.

Істеп тұрған инженерлік коммуникациялар аймағындағы құрылыстық жұмыстар эксплуатация жасайтын ұйымдардың талаптарын сақтай отырып орындалуы тиіс, бұл жағдайда алдын-ала шурфтау міндетті болады. Әсіресе газ турбалары қиылысуына ерекше көңіл бөлу керек - жұмысты коммуникацияларды ақырғы рет үйлестіргеннен кейін және өтпелер профильдері толық анықталғанда жүргізу қажет.

Асфальтталған шосселік жолдар арқылы өтпелер эксплуатациялаушы ұйымдардың келісіміне сәйкес тесу әдісімен орындалады. Сондай-ақ теміржол және шосселік жолдармен, өнімді өткізгіш турбалармен және де басқа коммуникациялармен қиылысу жерлерінде ОК полиэтилен немесе пластмасса турбалар ішіне енгізіледі, олар жабық (горизонталь тесумен, қысыммен өткізумен, бұрғылаумен) немесе ашық әдіспен өткізіліп салынады.

Үйлер тұрған учаскелерде (қала жағдайында) асбестоцементтік турбалардан тұратын телефондық канализация іші арқылы жүргізіп салу қажет.

Таяз, баяу ағынды немесе құрғақ өзендер арналарын қиып өтуді металл турбадағы бір жақпен орындау керек.

НРП, ОРП – (бастпқы регенерациялық пункт (орын), соңғы регенерациялық орын) – ды регенерациялық істеп тұрған РУТ-да (петронслациялық қондырғыларда) орындауға болады, бұл техникалық пайдалануда (эксплуатацияда) ыңғайлы.

Ақырғы пункттер (ОП) Шардара мен Нәлібайда орналастырылады, ал қызмет атқаратын регенерациялық пункт (ОРП) Комсомольск пен Байырқұмда орналастырады. Осы пункттерде НРП, ОРП-ны орналастыру жергілікті желілер магистралына қол жеткізуді ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Бұл тармақталған ұлттық перспективті телекоммуникациялық желіні құруға мүмкіндік береді.

Толықсулы өзенді қиып өту жүктеулері болатын («гравий+цемент»-ті қатар) ішінде брондалған кабелі бар полиэтилен турбалар арқылы орындалады, және оның өзен түбінде сәйкесті тереңдікте болады (2,5 м-ден кем емес), екі тармақтан тұрады, жоғары тармақ көпір үстімен жүргізіледі.