- •Цифрлық құрылғылар және микропроцессорлар
- •1 Цифрлық құрылғылар
- •1.1 Цифрлық құрылғылардың математикалық негіздері
- •1.1.1 Екілік санау жүйесі
- •1.1.2.1 Сандардың түрлендірілімі
- •1.1.1.1.1 Ондық санның екілік санға түрлендірілуі
- •1.1.1.1.2 Екілік санның ондық санға түрлендірілуі
- •1.1.1.1.3 Санның оналтылық жазылымы
- •1.1.2 Логикалық функциялар
- •1.1.2.1 Негізгі функциялар
- •1.1.2.2 Әмбебап функциялар
- •1.1.3 Логика алгебрасының заңдары мен заңдылықтары
- •1.1.4 Күрделі функциялар
- •1.1.4.1 Логикалық функцияларды минимизизациялау
- •1.1.4.1.1 Тікелей түрлендіру тәсілі
- •1.1.4.1.2 Карно картасы арқылы түрлендіру
- •1.1 Сурет
- •1.2 Сурет
- •1.1.4.1.3 Арнайы түрлендіргішті пайдалану
- •1.3 Сурет
- •1.2 Қиыстырма құрылғылар
- •1.2.1 Логикалық элементтер
- •1.4 Сурет
- •1.2.1.1 Логикалық элементтердің тез әрекеттілігі
- •1.5 Сурет
- •1.6 Сурет
- •1.7 Сурет
- •1.8 Сурет
- •1.2.2 Қиыстырма құрылғыларды құру тәртібі
- •1.9 Сурет
- •1.2.3 Қалыпты қиыстырма құрылғылар
- •1.2.3.1 Шифраторлар
- •1.10 Сурет
- •1.11 Сурет
- •1.2.3.1.1 Шифратордың өлшемін ұлғайту
- •1.12 Сурет
- •1.2.3.2 Дешифраторлар
- •1.13 Сурет
- •1.14 Сурет
- •1.2.3.2.1 Дешифратор негізінде қиыстырма құрылғы құру
- •1.15 Сурет
- •1.2.3.3 Мультиплексорлар
- •1.16 Сурет
- •1.2.3.3.1 Мультиплексор негізінде қиыстырма құрылғы құру
- •1.17 Сурет
- •1.2.3.4 Демультиплексорлар
- •1.18 Сурет
- •1.2.3.5 Қосуыштар
- •1.2.3.5.1 Бірразрядты қосуыштар
- •1.19 Сурет
- •1.20 Сурет
- •1.2.3.5.2 Көпразрядты қосуыштар
- •1.21 Сурет
- •1.3 Тізбектеме құрылғылар
- •1.3.1 Триггерлер
- •1.3.1.1 Асинхронды rs-триггерлер
- •1.3.1.1.1 Тура кірісті rs-триггер
- •1.22 Сурет
- •1.3.1.1.2 Теріс кірісті rs-триггер
- •1.23 Сурет
- •1.3.1.2 Синхронды триггерлер
- •1.3.1.2.1 Синхронды rs-триггер
- •1.24 Сурет
- •1.3.1.2.2 Статикалы басқарылымды d-триггер
- •1.25 Сурет
- •1.3.1.2.3 Динамикалы басқарылымды триггерлер
- •1.3.1.2.3.1 D-триггер
- •1.26 Сурет
- •1.3.1.2.3.2 Jk-триггер
- •1.3.1.2.3.3 T-триггер
- •1.27 Сурет
- •1.3.1.2.3.4 Триггерлердің микросхемалары
- •1.28 Сурет
- •1.3.2 Регистрлер
- •1.29 Сурет
- •1.3.3 Санауыштар
- •1.30 Сурет
- •1.4 Жадылық құрылғылар
- •1.4.1 Жадылық құрылғылардың басқару сигналдары
- •1.4.2 Жадылық құрылғылардың басты параметрлері
- •1.4.3 Жадылық құрылғылардың негізгі түрлері
- •1.4.4 Жадылық құрылғылардың негізгі құрылымдары
- •1.4.4.1 2D құрылымы
- •1.4.4.2 3D құрылымы
- •1.4.4.3 2Dm құрылымы
- •1.4.5 Тұрақты жадылық құрылғылардың байланыс элементтері
- •1.4.5.1 Rom(m) құрылғылары
- •1.4.5.2 Prom құрылғылары
- •1.36 Сурет
- •1.4.5.3 Eprom және eeprom құрылғылары
- •2 Микропроцессорлар және микропроцессорлық жүйелер
- •2.1 Микропроцессорлық жүйелердің құрылым принциптері
- •2.2 Intel 8085 микропроцессоры
- •2.2.1. Микропроцессордың құрылымы
- •2.1 Сурет
- •2.2.2. Микропроцессордың басқару сигналдары
- •2.2.3. Микропроцессордың жұмыс тәртібі
- •2.2.4. Микропроцессордың үзіліс жүйесі
- •2.2.5. Микропроцессордың тізбекті енгізу/шығару жүйесі
- •2.2.6. Микропроцессордың командалар жүйесі
- •2.2.7. Микропроцессорда қолданылатын сілтеу тәсілдері
- •2.3 Микропроцессорлық жүйенің жұмысын бағдарлау
- •2.2 Сурет
- •2.3.1. Тізбелі бағдарламалар
- •2.3.2. Тарамдалымды бағдарламалар
- •2.3.3. Екібайтты сандарды қосу бағдарламасы
- •2.3.4. Тіке сілтемелі командалармен жұмыс істеу
- •2.3.5. Алу командаларымен жұмыс істеу
- •2.3.6. Регистр жұптарымен жұмыс істеу
- •2.3.7. Көбейту бағдарламасы
- •2.3.8. Қосалқы бағдарламалармен жұмыс істеу
- •2.3.9. Шешім қабылдау бағдарламалары
- •Әдебиеттер тізімі
- •Мазмұны
2.3.2. Тарамдалымды бағдарламалар
Алдыңғы бағдарламалар арқылы жүргізілген қосу операцияларының нәтижесінің разряд саны сегізден демек, оның ондық мәні 255-тен аспайды деп саналды. Асып кетер жағдайын ескеру үшін бағдарламаны өзгерту қажет болады. Бұнымен қатар, бағдарламаның әмбебаптылығын қамтамасыз ету үшін есептің берілімін өзгертелік: қосылатын операндтардың саны жадының 2250 ұяшығында, ал одан кейінгі ұяшықтарда олардың мәндері орналастырылған; нәтиже деректерден кейінгі ұяшықтарға шығарылуы керек. Бұл есептің шешілім бағдарламасын келесі түрде құруға болады:
|
|
|
|
|
|
; 3-бағдарлама |
1 |
2140 |
21 |
|
LXI |
2250H |
; HL ← 2250 |
2 |
2141 |
50 |
|
|
|
|
3 |
2142 |
22 |
|
|
|
|
4 |
2143 |
4E |
|
MOV |
C, M |
; C ← [(HL)] |
5 |
2144 |
97 |
|
SUB |
A |
; A ← 00 |
6 |
2145 |
47 |
|
MOV |
B, A |
; B ← 00 |
7 |
2146 |
23 |
K1: |
INX |
H |
; HL ← (HL) + 1 |
8 |
2147 |
86 |
|
ADD |
M |
; A ← (A) + [(HL)] |
9 |
2148 |
D2 |
|
JNC |
K2 |
; TC 1: PC ← 214C |
10 |
2149 |
4C |
|
|
|
|
11 |
214A |
80 |
|
|
|
|
12 |
214B |
04 |
|
INR |
B |
; B ← (B) + 1 |
13 |
214C |
23 |
K2: |
INX |
H |
; HL ← (HL) + 1 |
14 |
214D |
0D |
|
DCR |
C |
; C ← (C) – 1 |
15 |
214E |
C2 |
|
JNZ |
K1 |
; TZ 1: PC ← 2146 |
16 |
214F |
46 |
|
|
|
|
17 |
2150 |
21 |
|
|
|
|
18 |
2151 |
C9 |
|
RET |
|
; PC ← [(SP)] |
Бағдарламаны үш бөліктен (кезеңнен) тұрады деп қарастыруға болады, олар: дайындық кезеңі, қызмет кезеңі және нәтижені шығару кезеңі. Бағдарламаның дайындық кезеңінде LXI командасы арқылы жанама сілтеу регистрлеріне (яғни, HL жұбына) жадының жұмысқа қажетті бірінші ұяшығының адресі жазылды (1-жол), сосын ондағы операндтар саны микропроцессордың С регистріне әкелінді (4-жол), бұдан кейін аккумулятор бірбайтты SUB (алу) командасы арқылы (5-жол), B регистрі оған аккумуляторды көшіру арқылы тазартылды (6-жол).
Бағдарламаның негізгі өңдеу жұмысын атқару бөлігі (қызмет кезеңі) 7...16 жолдар арасында орналасқан. Бұнда алдымен жанама сілтеу регистріндегі (яғни, HL жұбындағы) адрес ұлғайтылып (7-жол), сосын осы адрес арқылы алынған операнд аккумуляторға қосылады (8-жол). Бұдан кейін нәтиженің сегіз разрядтан асып кетуі (яғни, тасымал шығуы) JNC командасымен тексеріледі де (9-жол), тасымал тууы кезінде B регистрі бірге ұлғайтылады (12-жол), ал оның тумаған кезінде бұл команда орындалмайды. 14-жолдағы DCR командасы арқылы операндтардың санауышы (C регистрі) бірге кемітіліп, операндтардың біткен-бітпегендігі тексеріліп (15-жол), олар бітпеген жағдайында бағдарламаның негізгі жұмысы (біздің жағдайда – қосу операциялары) әрі қарай жалғастырылады (бағдарламаның бұндай құрылымы айналымды құрылым деп аталады), ал олардың біткен жағдайында бағдарлама нәтижені шығару кезеңіне ауыстырылады.
Бұл бағдарламада нәтиже екібайтты сан түрінде екі регистрде қалыптасады: оның кіші байты аккумуляторда, ал үлкен байты В регистрінде болады. Бұл бағдарламаның болашақта қосалқы бағдарлама ретінде пайдаланылу мүмкіндігін қамтамасыз ету үшін ол RET командасымен аяқталды (18-жол).