119 Сурет. Таль (а) және тельфер (ә)

Қол жүк көтергiшiн көлденең басқарудағы жүктiң орын ауыстырулары керек болса 7 рельс бойынша оларды орын алмастыратын (120-шi сурет) айдаушы арбада (119 сурет) 3 траверске iлмекке iлiп қояды.

Арба доңғалақтармен 3, өстерге орнатылған 4 жабдықтаған. Өстер бұрамасұқпамен 6 жымқырылған бүйiрлеу жапсырмаларда 5 бекiткен.

1- жетекші доңғалақ; 2 - шынжыр; 3 - доңғалақ; 4 - өстер; 5-бүйiрлеу жапсырмалар; 6 - бұрамасұқпа; 7 - траверса

120 Сурет. Орын ауыстыруды қолды механизімен дарарельстi арба

Шығыршық және жұлдызшалар тарту органның қозғалысының бұруы үшiн қолданады. Блок кейде тарту органға бiлiктен бұрау моментiнiң берiлуi үшiн керiсiнше қызмет көрсете алады. Ойыстардың блогiндегi профиль арқан ойысқа тығыздап жатқызылатындай етiп орындайды. Полиспастар (121 а, ә сурет) - солқылдақ тарту органдар және блок-лерден құрылымы жүктi орын ауыстыру үшiн қызмет көрсетер едi. Олар дербес жүк көтеру құрылымдар сапада қолдануға немесе жүк көтеру тетiк құрамына кiре алады.

а - шығыршықтармен, орналасқан бір қатарда; ә - шығыршықтармен , жалпы көлденең осьтерде орналасқан; 1, 2- жылжымайтын және жылжымалы шығыршықтар; 3- иілгішті тарту орган; G - жүктiң массасы; F - қоса тiркелетiн күш; i_п - полиспасттың еселiлiгi

121 Сурет. Полиспасттар

Полиспаст құрастырылған (арқан немесе шынжыр) иілгішті тарту органдармен 3 айналатын жылжымайтын 1 және жылжымалы 2 шығыршықтардан тұрады. Жүк iлмек аспалы деп атайтын төменгi жылжымалы iлмегiне бекiтедi.

Полиспасттың негiзгi мiнездемесi - жүк iлiп қойған ветвей саны бойынша жадағай атанақтың қолдануында анықтаған i _п еселiлiк. Полиспаст ұтыс үшiн арқасында қолданады:

F - қоса тiркелетiн күш; GT - жүктiң массасы; Gn - полиспасттың массасы; i п - полиспасттың еселiлiгi; - полиспасттың ПӘКi. Жүк көтеру машиналардың периодты сынауларын мерзiм- жүктi көтеру үшiн қол және электр жүк көтергiштерi, жүқшығырлардың электр арбаларының рельс жолдары бойынша орын ауыстыратын крандары - үш жылда бiр рет бекiтiледi; адамдардың көтеруi үшiн Лебедки егделердi бiр рет тарттырады.

Егде жүк көтеру машиналардың толық куәләндiруiнен басқа сиректеу емес бiр рет сынаудың жанында жүргiзiлмейтiн жартылай техникалық куәләндiруге душар болуы керек.

Кезектен тыс толық техникалық куәләндiру жаңа жұмыс орынына жүк көтеру құрылымның қоюынан кейiн өндiрiп алуы керек. Техникалық куәләндiрудi мақсат - түзу орнатылу керек, жүк көтеру құрылым және қауiпсiз жұмысты оны қамтамасыз етедi.

(жүк асып қоятын арқандар, шынжыр, қысқыш басып алулар және тағы басқалар) жиналмалы жүк қармағыш құрал-саймандар 1,25 ретiндегi олардың номиналды жүк көтеретiн артық жүктемесi тексеруге және сынауға душар болуы керек. Жиналмалы құрал-саймандар пайдаланулар процессте периодты тексеруге душар болуы керек, айға сиректеу емес бiр рет емес, жүк асып қоятын арқандар - әрбiр 10 күн.

Жүктердi орын ауыстыру және бiр жағынан жiберу

Заводтағы көлiктiң түрлерi тiптi түрлi. Бөлшектердi бiр жағынан жiберу үшiн тетiктер қолдану не бiр құрастырушы өндiрiстiң түрi, даярлалатын бұйымдардың сипаты, олардың массасы және габариттi өлшемдерден тәуелдi болады.

Қолда бұйымдардың партияларында кең номенклатурамен және ептеген сан сипаттайтын жеке және майда сериялы өндiрiс шарттарындағы периодты әсердiң көбiнесе әмбебап көлiк құралдарын қолданады, жағдайлардың көпшiлiгiнде - (қалай қол, сол сияқты электр ерiксiз келтiрумен) әр түрлi арбалар. Бөлшектердi бiр жағынан жiберулер үшiн үлкен сериялы және жаппай өндiрiс шарттардағысы әр түрлi түрлердiң конвейерлерi қызмет көрсетедi. Роликтi конвейерлер жұмыс орындары бойлай орналастырылатын ұзын роликтi үстелдердiң түрiнде немесе жұмыс орын қойылған жеке секциялардың түрлерiнде даярлайды. Роликтi конвейерлер керек болса бiрнеше бағыттардағы бөлшектерiн орын алмастыруға мүмкiндiк берген тарамдану иемдене алады. Ортақ құрастыруды сызықтың жұмыс орындарына бөлшектерiн жеткiзулер үшiн жерде тұратын арба тiк тұйықталған конвейерлердi қолданады.

Аспалы шынжырлы конвейерлер жүк үшiн салпыншақ жүк көтергiш күймелерi бар шынжырдың түрiндегi тұйықталған тарту құрылымдары болады. Күймелер ғимараттың қатты бағдарлаушы, iлiнген қабырғаларға, фермаларға немесе бағаналары бойынша орын ауыстырады. Мысалы, құрастырушы цехтардағы бөлшектерiн бiр жағынан жiберулер үшiн конвейерлердiң тағы басқа түрлерi лента сияқты, пластинкалы қолданады.

Бақылау сұрақтары

1. Қандай тiзбекпен құрастыруларды жүзеге асырады?

2. Қандай құрастыруға техникалық құжаттама бар болады?

3. Жылжымайтын ажырамайтын қосулардың түрлерiн атап шығыңыз.

4. Жылжымайтын ажырамайтын қосулардың құрастыруды ерекшелiгiн атаңыз.

5. Тойтармамен және дәнекердi қосуларды қалай жүзеге асырады?

6. Пісіру қосылыстарында қандай түрлері болады?

7. Пісіру астында құрастыруларды қалай жүзеге асырады?

8. Жылжымайтын қосулардың ажырайтын түрлерiн атап шығыңыз.

9. Бұрандалық қосылыстарды құрастыруларды қалай жүзеге асырады?

10. Кілтекті және оймакілтек қосылыстарын құрастыру қалай жүзеге асырады?

11. Жабдық, құрал-сайман және аспаптар неткен тiркеуiш жылжымайтын қосулардың құрастыруының жанында қолданады?

12. Бұрандалық қосылыстарды құрастыруды сапалар қалай бақылауды iске асырады?

13. Айналма қозғалыстың механиздерін құрастыру ерекшелiктерi қандай?

14. Сырғанау мойынтiректерiнiң құрастыру рет туралы айтыңыз.

15. Домалау мойынтiректерiнiң құрастыру рет туралы айтыңыз.

16. Муфталар және тежеуiштердiң құрастыруының ерекшелiктерi қандай?

17.Тiстi берiлiстердi құрастыруларды қалай жүзеге асырады?

18.Тiстi берiлiстердi құрастыруды сапаларын қалай тексередi?

19. Не үшiн және қайда қозғалыстың өрнектеуiнiң механизмдерін қолданады?

20. Сырғанауды жүрiс бұрандасының берiлісін құрастыруларды қалай жүзеге асырады?

21. Домалаудың жүрiс бұрандасының берiлулерiн құрастыруларды қалай жүзеге асырады?

22. Түзу сызықты қозғалыстың механиздерінің құрастыруларын қалай жүзеге асырады?

23. Түзу сызықты қозғалыстың механиздерінің құрастыру сапаларын қалай тексередi?

24. Құбырлардың конструкциясын және түрлерін атап шығыңыз.

25. Құбырлардың құрастыруларын қалай жүзеге асырады?

26. Құбырларды берiктiкке және тығыздықтарға қалай тексередi?

27. Гидромоторлардың және сорғыштарды құрастыру қалай жүзеге асырады?

28. Пневможетектiң элементтерiн монтаж және құрастыру қалай жүзеге асырады?

29. Гидравликалық қозғалтқыштарды қалай сынау өткiзедi?

30. Жүк көтеру және көлiк құрылымдары не үшін арналған, қалай классификациялайды?

31. Жүктердi iлудiң қандай әдiстерi болады?

32. Жүк қармағыш механизмдердің түрлерiн атап шығыңыз.

33. Қандай қауiсiздiк ережелерi жүк көтеру құрылымдарын пайдалану кезінде орындау қажет?

1- есеп

Сiз құрастыру кезде ұстастырманы сындырдыңыз, саңылаудан сынықты шығару бойынша Сiздiң әрекетіңіз қандай?

2- есеп

Тiркеуiш сырғанау мойынтiрегiнiң құрастыру технологиялық процесін және келесi мұқият тексерулердi сипаттаңыз ?