1.3. Слесарьдың жұмыс орыны

Слесарь жұмыс орынында оның мамандығына байланысты операцияларды орындайды. Слесарлық жұмыстарды жүргізу үшін қажетті, жұмыс орыны жабдықпен жабдықталады. Өндiрiстiк бөлменi орналастырумен және өндiрiстiк процесстi технологиямен сәйкес ашық алаңда да, жабулыға да бола аладуға слесарь бола жұмыс орыны. Слесарьдің жұмыс орынының ауданы атқарылатын жұмыстың мінездемесіне және орындалатын жұмысына байланысты болады. Слесарь жұмыс орының ауданы өнеркәсiптiк кәсiпорындарында 4-8м², шеберханаларда - кемiнде 2 м² орналаса алады.

Әдеттегiдей жабулы бөлмеде тұрақты слесарьдың жұмыс орыны. Бөлмеден тыс жұмыс орыны өндiрiстiк жағдай және климаттық шарттарға байланысты орының ауыстыра алады. Слесарьдың жұмыс орынында шеберүстел орнатылу керек, жабдықталған сәйкесті тиiстi құрал-саймандармен, ең алдымен слесарлық қыспақтармен. Операцияларының көпшiлiгiн слесарь слесарлық шеберүстелінің қыспақтарын қолданып орындайды.

Слесарь - жинақшы немесе слесарь жабдықты жөндеу бойынша жұмыс орыны құрастырушы бөлiмшеде жайласа алады. Негiзгi жұмыс орынынан тысқары (шебер үстелде) қосалқы жұмыс орындары бола алады, мысалы, белгiде, ысқышты немесе бақылау тақта, ұстахана көрiгi немесе төсте, пiсiру аппараты, бұрғылау білдекте, механикалық ара, қол баспағы, түзету үшін тақталар және т.б. Қосалқы жұмыс орыны негiзгi болып қалыптасады, егер жұмыс арнайы сипаты болса, мысалы, бұрғылау білдекте жұмыс орыны, слесарь-бұрғышы қызмет көрсететiн, ысқыш тақтасында жұмыс орыны, слесарь-ысқыш қызмет көрсететін, пісіру аппаратында жұмыс орны, слесарь-пiсiрушi жұмыс iстейтiн және т.б.

1.4. Слесарь шеберханасы

Слесарь шеберханасы- бұл слесарь жұмыстары үшiн жабдықпен, құрал-саймандармен, аспаппен және техникалық жабдықпен қажеттi толықтырылған әдейi қолайлы бөлме.

Слесарь шеберханасы ысқылау, механикалық тақтамен, тұтқалы қайшылар, бұрғылау білдекпен, қолмен бұрғылайтын аспабымен, қайрайтын станокпен, электр тасымал тегiстеу білдекпен, бұрандалы баспақпен, домкраттармен, төсi бар ұстахана көрiгi үшiн түзету үшін тақта (қызметкерлердiң саны бойынша) шебер үстелдермен, аспаптармен, тақтамен жабдықталу керек. Үлкен шеберханаларда токарьлы, сүргiлейтiн, кейде жонғышты ажарлау білдектер, сонымен бiрге электр пiсiру аппараты, газбен пiсiру үшін жабдық, термиялық өңдеу үшін пеш, бөлшектердi суыту үшiн шомылық, ұшыралған қыздыру өңдеулерi, қосалқы жабдық орнатыла алады. Ацетилен генераторын жеке бөлмелерде орналастырады, оны терiс пайдалануы маңызды зардаптармен жарылысқа келтiруі мүмкін.

Слесарь шеберханасының штаты әдетте шеберден, слесарьлер және оқушылардан тұрады. Жұмыстың сипаты - қызметтер және жөндеу жұмыстарын орындауы, сиректеу - нақтылы профильнiң өнiмiнiң өндiрiсi.

1.5. Цехтың слесарь бөлiмшесi

Өнеркәсiптiк кәсiпорындағы слесарь бөлiмшесi - бұл өздігінен цехтың өндiрiстiк бөлiмшесi түбегейлi ауданды орналасатын және шеберханалармен, аспаппен жабдықталған цехтың негiзгi және қосалқы жабдықпен өндiрiстiк бөлiмшесi.

Бөлiмшенiң штаты бiрнеше он шақтылардан немесе тiптi бiрнеше жүзiншi адамдардан тұрады. Кәсiпорынның шамаларына байланысты құрамына (аспапты қойма, қойма материалдары және комплект жасайтын бөлшектер, басқа өндiрiстiк және қосалқы бөлiмшелердiң бақылау бөлiмшесi және қатары) өндiрiстiк бөлiмшелерге кiре алатын тәуелсiз құрастырушы және слесарь цехтары ұйымдастырыла алады.

Жасалған машиналар және құрал-саймандардың жеке бөлшектерiнiң басқа бөлiмшелерiне слесарлық-монтаждық бөлiмшелерге түседi. Бұл бөлшектердiң бөлiмшенiң қызметкерлерiнен құрастыру бiрлiктерді, комплекттер немесе агрегаттар, машиналарды құрастыратын жинайды. Цехтың слесарлық - монтаждық бөлiмшесiнiң өнiмi бөлшектер түрiнде көрсете алады. Дегенмен басқа қызметтер цехтың немесе зауытының қызмет көрсетуi бойынша бөлім, тәртіп бойынша орындалмайды.

Цехтың слесарь бөлiмшесi шеберханалармен, жинақы қыспақтармен, қолды және механикалық бұрғылау білдектерімен, құралды қайрау үшiн білдектермен, механикалық аралармен, тұтқалы қайшылармен, түзету және ысқылау үшін тақталармен, белгi тақтамен, тасымалды электр тегiстеу білдектермен, дәнекерлеу үшін құралдармен, көтергiш және көлiк жұмыстарының механикаландыруының құралдарымен, бөлшектер үшін ыдыстармен және сөрелермен, қалдықтар үшін сыймдылықтармен, аспапты қоймалармен жабдықталған болу керек.

Слесарь бөлiмшесi шығарылатын өнімдер кәсiпорынды өндiрiстiк қажеттiлiк және түрге байланысты: пневматикалық қашаулар және балғашықтармен, қалыптау және түзету үшін баспақтармен, қаптаманы жүргізу үшін жабдықпен, домкраттармен, компрессорлармен, білдектермен, жүк көтергіштермен, газды және электрмен пісіру үшiн жабдықтармен жабдықталуы керек.