5 Техника-экономикалық көрсеткіштер

( жалпы көлемнің 10% құрайды)

Қойылған сұрақтарды шешуде қол жеткен экономикалық үнемділікті бағалау үшін, курстық жобада күрделі шығындарды, сондай-ақ негізгі үлестік көрсеткіштерді есептеулер жүргізіледі. Жобаланған қондырғыларды пайдалануға байланысты, жұмысшылардың жылдық төлемақы қоры анықталады. Жабдықтарды сатып алуға, тасымалдауға және құрауға, фундаменттер немесе ғимараттар тұрғызудағы шығындарды, электр энергиясының, материалдардың құндарын есептейді.

Күрделі шығындардың амортизациясын есептеу ушін, жабдықтардың әр түрінің амортизациялық бөлініс нормаларын білу керек. Күрделі шығындармен амортизация 5-кестеде келтірілген форма бойынша анықталады.

6- кесте

Жабдықтар амортизациясы

Жабдықтың аталуы	Өлшем бірлігі	саны	Құны, теңге			Барлығы	Амортизация сомасы
			біреуі	бәрі	құрастыру
Механикалық
Электркүштік
Автоматика

Транспорттық құрылымы мен құрастыру қондырғы бағасының 20% құрайды.

Энергия. Күштік энергия қозғалтқыштар мен тұрғыны (камераны) жарықтандыру үшін жұмсалатын электр энергияның мөлшері бойынша оның құны есептеледі.

Сутөкпе үзіліссіз, яғни жылына , яғни жылына 365 күн жүретінін міндетті түрде ескеру керек.

7- кесте

Электр энергияға келетін шығындар

Қондырғының атауы

Қажетті уақыт

Жылдық жұмыс сағаты

Электр энергиясының жылдық шығыны кВт/ч

Бірлік бағасы, теңге

Жылдық баға, теңге

8-кесте

Жалақы

Маман- дық атауы

Дәреже разряды

Бір тәулік- тегі адам- дар саны

Тарифтік баға, теңге

Аудандық коэффи-циент

Жылдық жалақы, теңге

Материалдар құны, электр энергиясы шығыны10-15% құрайды.

6, 7, 8-кестелердегі есептеулер 9-кестеге біріктіріледі.

9- кесте.

Біріктірілген кесте

Шығын атауы	Жылдық жиынтық (сумма), теңге
Амортизация
Энергия
Жалақы
Материалдар
Барлығы:	100

Сутөкпенің құны:

1) 1т қазбаға

S_1T=S/A, теңге/т

S-жалпы жылдық шығын, теңге/жыл;

A-өндірістің өнімділігі, т/жыл.

2) 1 м³ айдалатын суға

C₁м³ = , теңге/м³; (15)

мұндағы Q–жыл бойы алынатын су саны, м³/жыл.