Cv-

vV

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ҰЛТТЫҚ ТЕСТШЕУ ОРТАЛЫҒЫ

Оқу жетістіктерін сырттай бағалау

Әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес

С¥Р АҚ КІТАПШАСЫ 2101-нұсқа

Байқау сынағы

СЖК Лек Аудитория № Орын №

Аты-жөні

Мамандық

шифры

Жауап парағының №

Студенттіқ қолы

АСТАНА - 2012

Қ¥РМЕТТІ СТУДЕНТ!

1. Тест сынағына берілетін уақыт - 150 минут (2 сагат 30 минут). Тест тапсырушылар үшін тапсырма саны - 100.

2. Берілген нұсқадағы әрбір тест тапсырмасындағы сегіз жауаптың үшеуін таңдауды қажет етеді.

3. Таңдаған жауабыңызды жауап парағындағы пәнге сәйкес сектордың тиісті дөңгелекшелерін толық бояу арқылы белгілеу керек.

4. Есептеу жұмыстары үшін сү^рақ кітапшасының бос орындарын пайдалануға бол ад ы.

5. Жауап парағында көрсетілген секторларды мұқият толтыру керек.

6. Тест сынағы аяқталғаннан кейін сұрақ кітапшасы мен жауап парағын аудитория кезекшісіне өткізу қажет.

8. Қатаң тиым салынады:

• Сұрақ кітапшасын ауыстыруға;

• Сұрақ кІтапшасын аудиториядан шығаруға; і

• Анықтама материалдарын, калькуляторды, үллы телефонды, сөздіктІ қолдануға.

9. Тестілеу уақытында ереженІ сақтамаған жағдайда, ҚР БҒМ өкілі мен

аудитория кезекшісі акт толтырып, студентті аудиториядан шығару және оның тестілеу нәтижесІн жою туралы шешім қабылдайды.

/PPJt аг <#.£>?• JOS2.

2101-иұсқа

3

Экономикалық теория

1. Қазіргі нарыктық экономиканың коғамдағы пайдалылық рөлі:

1. Шағын орта бизнестің ұлгаюы.

2. Жеке меншік сауда саясатының дамуы.

3. Экономикалық өсуді қатамасыз ету.

4. Өндірушілердің өндірген өнімінің жетістІгі.

E) Адамдардың тәуекелге бармауы.

Ғ) ӨндірушІлер мен тұгынушылар арасындағы байланыс, G) Тұтынушы егемендІк қ^қығын бұзуы. Н) ӨндІруші егемендік куқығын бұзуы.

2. Индукция ^ғымы:

1. Зандар мен категорияларды талдау.

2. Бір адамның қоғамға ұсынуы.

3. Жалпы әдістер бойынша жекеден жалпыға.

4. Эксперимент, гипотеза.

E) Фактілерден теорияны талдап к^растыру.

F) Жалпыдан жекеге, бүтіннен бөлшекке көшу.

G) Экономикалық теорияны абстракциялық қарастыру. Н) Жеке фактілерден жалпы қорытынды шығару.

3. Нарықтың мэні бұл:

1. Өндірушілердің сатуға ұсынатын тауарларын ақша кемегімен айырбастау процесінде туындайтын экономикалық қарым-қатынастардың жиынтығы.

2. Өндіріс, белу, айырбас, тұтыну және сатумен сатып алу арқылы жүзеге асырлатын ұйымдық-экономикалық қатыстардың жүйесі.

3. Өнімнің накты бағасы.

4. Айырбас айналыс категорияларга өзара тығыз байлансты жэнс Т¥рмыстык деңгейде жай теңестіріледі.

E) Шаруашылықтын құрылымдық бөлімдерінІң мемлекет иелігІнен алыну жэне жекелендіру дәрежесі.

F) Сұраныс пен ұсыныс бағаны қалай анықтайтыны туралы түсінІк.

G) Белгілі бір тауарлар мен қызметтерді сатушылар мен сатып алушыларды бірге қосатын орын.

Н) Табыс пен шығындарды салыстыру негізінде қалыптастыру.

4. Мемлекеттік меншІкке, орталыктан жоспарлауға негізделген экономикалық жүйе:

1. Индустриялды.

2. Басқарушылық-әкімшІлік.

3. Аралас.

4. Барлық ресурстар мен өндіріс факторлар мемлекетгің қолында.

E) Тауарлы.

F) Нарықтық.

2!0І-нусқа 4

G) Әкімшілік-әміршілік. Н) Дәстүрлі.

5. Нарықтық экономикадағы меншіктің түрлері:

1. Жеке, ұжымдық, қоғамдық.

2. Экономикалық және кү-ҚЫктық.

3. Мүрагерлікке қалдыру құқығы.

4. Қалдык сипатты құқық.

E) Жеке, мемлекеттік, нарықтық. Ғ) Социалистік, капиталистік.

G) Кәсіпорындық, муниципалдық. Н) Акционерлік, шетелдік, біріккен.

6. Меншік:

1. Табиғи кұбылыс.

2. Тауар өндірушілердің экономикалық оқшаулығы.

3. Өнім өндіруге жалдамалы енбеккерлерді пайдалану.

4. Заттың өзі.

E) Әлеуметтік құбылыс.

F) Адамдардың затты иелікке алуына байланысты бір-бірімен қатынасы.

G) Өндірушілердің тұйықтылығы. Н) Адамның затқа қатынасы.

7. Тауар категориясына дүрыс аныктама:

1. Өндірушінің өзі тұгынатын еңбек өнімі.

2. Қоғамның қажеттілігін қанағаттандьфу касиеті бар зат.

3. Тұгыну құнына ие зат.

4. Айырбас құнына ие тауар.

E) ¥лттық қаржы, қоғамдық табыс.

F) Үлттық өнім, табыс, сауда.

G) Табыс кезі. Н) Еңбек қүралы.

8. Айырбас К¥ны:

1. Тауардың басқа тауарларға айырбасталу қабілеттілігі.

2. ӨндІруге жұмсалған еңбектің өнімі.

3. Төлем құралы.

4. Еңбек қураль¹-

E) Табыс көзі.

F) ¥лттық өнім, табыс, сауда.

G) Тауардың пайдалылығы, адамның белгілі бір қажетгілігін канағаттандыру қасиеті.

Н) Үлттық қаржы, қоғамдық табыс.

93

2101-нүсқа

D) Мерчандайзинг бойынша ^сыныстар дайындау

E) Қалаулы бағалар, орама жэне енім түрлері

F) Мінез-қ^шық мониторинг!

G) Тауарлар мен қызметтерді тұтыну

Н) Қызығушылық туғызып отырған мэселе бойынша шолулар мен ^сыныстар

23. Маркетинггік зерттеулерде мэселенің шешІмі (problem solving research) үшІн қодданылады:

1. Жасырын болып келетін мәселелерді анықтау үшін.

2. Мәселе айқьгадалған кезде, оның шешетін бағытьш аныктау үшін.

3. Алты кезеңнен тұратын эрекеттер кешені үшін.

4. Жүйелік және объективті табу үшін.

E) Істің шынайы күйін көрсететін, накты акпаратты беру үшін.

F) Мүмкіндік анықталған кезде, оның шешілетін бағытьш айқындау үшін.

G) Ақпаратты жинақтау, талдау жасау, тарату және қолдану^үшін. Н) Нақгы мәеле анық болғанда бағытын айқындау үшін.

24. Тарату орталықтарының көрсеткіштері:

1. Медиана

2. Орташа шаршылық ауытқу

3. Геометриялық орташа

4. ӨзгерменІң ауытқуы

E) Дисперсия

F) Мода

G) Өзгерменің коэффициент! Н) Арифметикалық орташа

25. Көп өлшемді статистикалық талдаудағы өзара тәуелді айнымалылар үшін қолданылатын әдістердің жіктелуі:

1. Бір өлшемді дискриминанттық талдау

2. Факторлық талдау

3. Екі топтық дискриминанттық талдау

4. Көп өлшемді кластерлік талдау

E) Көп өлшемді шкалалау

F) Кросс-табуляция

G) Дисперсиялық жэне коварияциялық талдау Н) Кластерлік талдау

Маркетннгтік зерттеу пәншен сынақ аяқталды

2101-нұсқа 92

18. Фокус-топтарда шсшім кабылдауда қолданылатын сұрақтар:

1. ЕскІ тауарлар жайлы жаңа ой алу

2. Персоналдың біліктілігін бағалау

3. Ұйымның қаржылық мүмкіндіктерін анықтау

4. Жаңа өнімдер жайлы эсерлерді анықгау

E) БәсекелестердІ зерттеу

F) Үйымдық құрылымды талдау

G) Жабдыктаушыларды таңдау

Н) Түлынушы кажеттілігін анықтау

19. Сандық зерттеудің формаланған пікір сұрау эдісінің жіктелеуі:

1. Телефон арқылы пікір сұрау жүргізу

2. Фокус-топтардан пікір сұрау

3. Жеке сұхбат алу

4. Жеке пікір сұрау

E) Контент талдау Ғ) Жеке бақылау

G) Пошта арқылы пікір сұрау Н) Аудит

20. Фокус-топтарды жүрғізу үшін зерттеу мақсатына байланысты алдын ала К¥растырылған сценарий:

1. Жоспар-гайд

2. Дискашн-гайд,

3. Топик-гайд

4. Шыгарма-гайд

E) Модератор-гайд

F) Ережелер тізбегі

G) Респондент-гайд Н) Нүхқаулық

21. Фокус-топтарды өткізетін модераторды таңдау критериі:

1. Сауатсыздық.

2. Болжау жасай алмаушылық.

3. Жақсы тындаушы, көмекші, икемді, алғыр.

4. Білімсіздік.

E) Есте сақтау қабілеті төмен. Ғ) Жақсы ойлау қабілеттілігі. G) Коммуникабельді емес.

Н) Тез оқыту кабілеттілігі, озат, есінде сактау қабілеттілІгі.

22. Арнайы формадағы панельдің беретін нәтижелері

1. Тұгынылатын кызметтер қүрылымы

2. Сауда делдалдарын ынталандыру

3. Тұрғындардың медиа талғамдарын анықтау

5

2101-нусқа

9. Егерде баға деңгейі жоғарыласа, ал өндіріс темендесе:

1. Жылжымайды.

2. Жиынтық сұраныс қисығы солға жылжиды.

3. Ұсыныс қисығы жылжиды.

4. Жиынтық ұсыныс кисығы солға жылжиды.

E) Сұраныс қисығы жылжиды.

F) Сұраныс пен ұсыныстың қисыгы бірге жылжиды,

G) Жиынтық ұсыныс қисығы оңға жылжиды. Ff) Жиынтық сү_раныс қисығы оңға жылжиды.

10. Сүраныс:

1. Құндық тұрғыдан сұраныс осы қажетті тауарлардың санасын құрайды.

2. Белгілі уақыт аралығында бағасы анықталған тауарларды нарыққа сатуға ұсыну.

3. Сатып алушылардың белгілі уақыт аралығында бағасы аныкталған тауарларды сатып алу қабІлеттілігі.

4. Сату мен сатып any арасындағы тепе-теңцікті қалыптастыратын бағалар.

E) Өнімнің нақты бағасының тепе-теңдігі.

F) Барлық шарттар өзгеріссіз болған уақыттағы тауар бағасының өсуі.

G) Сұраныс ақшалай камтамасыз етілген тұтынушының қажеттілігі мен сұраныс төлем қабшеттілігі.

Н) Тауарға баға төмендегенде тұтынушы оны көп мөлшерде сатып алу.

11. Сұранысқа бағадан баска кандай бағасыз факторлар әсерін тигізеді:

1. Сату мен сатып алу арасындағы тепе-тендікті калыптастыратын бағалар.

2. Белгілі уақыт аралығында бағасы анықталған тауарларды нарыққа сатуға ^сынуы.

3. Тұтынушылардың саны. Тұтынушылар саны молайған саЙын сұраныс та өседі.

4. Барлық шарттар өзгерІссіз болған уақыттағы тауар бағасының өсуі.

E) Түлынушылардың талғамы: ұнатуы, ұнатпауы, жаңа үлгідегі тауарлар. Ғ) Тугынушылардың табысы. Табыс өскен сайын тұгынушылардын сұранысы да өседі.

G) Өнімнің накты бағасының тепе-тендігі.

Н) Құндық түрғыдан сүраныс осы қажетті тауарлардың санасын кұраЙды.

12. Үдайы өндіріс типтері:

1. Өндіріс процесінің көлемі мен масштабының еселене үзІліссіз қайталануын.

2. Кооперативтік және ү_жымдық.

3. Өндіріс процесінің көлемі мен ауқымы үзіліссіз өзгермеген жайын.

4. Материалдық өндіріс саласы өмір сүру, жұмыс істеу үшін қажетті игіліктер.

E) Акционерлік меншік.

F) Жай және үлғаймалы өндіріс.

2101-нусқа б

G) Коллективтік меншік. Н) Қоғамдық өндіріс.

13. Капиталдың тұріне негізгі жэне айнымалы болып бөлінуіне тән:

1. Тауарлы ақша.

2. Тауарлы.

3. Акционерлік меншік.

4. Ақшалай.

E) Өндірістік.

F) Саудалық.

G) Қарыз.

Н) Коллективтік меншік.

14. Негізгі капитал:

1. Бірнеше өндіріс процесіне катысатын жэне өз құнын жаңа өнімге бөлшектеп ауыстыру.

2. Натуралдық түрі толығымен тұратын капитал.

3. Өндіріс тауары.

4. Өндіріс процесінде құнын өзгертпейтін капитал.

E) Өндіріс процесінде өз құнын толык жоятын және оны жаңа өнімге толық аударатын капитал.

Ғ) Айырбас кұнды өндіру.

G) Қунды қағаз түріндегі капитал.

Н) Қосымша құн өндіру.

15. Жер бағасы жүзеге асады:

1. Жерге ^сыныс аркылы.

2. Жерге сұраныс арқылы.

3. Осы еңбекпен өндірілген өнім ұсынысы мен сұранысы арқылы.

4. Жұмыс ақы деңгейі аркылы.

E) Осы еңбекпен өндірілген өнім ^сынысы арқылы.

F) Еңбек факторы арқылы.

G) Ссудалық пайыз ставкасы арқылы. Н) Бөлу жэне рента өлшемі арқылы.

16. Әлеуметтік жадай деңгейінің экономикалық көрсеткіші:

1. Үлттық табыс.

2. Ж¥Ө.

3. Макроэкономикаға.

4. Жалпы ішкі өнім.

E) Қоғамдық жиынтық өнІм.

F) Микроэкономикаға.

G) Қоғамның өндірген ^лттық өнімі.

Н) Жан басына шақкандағы ұлттық табыс.

2101-нүсца 91

Е) Анықталған тэуелсіздіктерді талдау

Ғ) НәтиженІ өткен кезендердегі нәтижелермен салыстыру

G) Нәтижені болжаммен салыстыру

Н) Алыяған нәтижелерді ғылыми негіздеу

14. Екінші ретгі ақпаратты жинаудың кемшіліктері:

1. Уақытты, еңбек пен шығындарды жұмсауда дұрыс үнемдеу,

2. Мақсаттардың ерекшілігі, қарама-кайшы мәліметтердің болу мүмкіндігі.

3. Білікті маманды іздеудің кажетсіздігі.

4. БіліктІ маманды табу қиындығы.

E) Уақытты жұмсау.

Ғ) Жинаудың жеңілділігі..

G) ЕскІ жэне бедерсІз ақпарат.

Н) Өлшеу бірліктерінің сәйкессіздігі.

15. Пікір сұрау жүргізуде респонденттен ақпарат жинау тэсілдері

1. Респонденттер өзара әрекеттеседі

2. Респонденттен сұхбат алушының акпаратты алуы және тіркеуі

3. Сұхбат алушы респонденттің жұмыс орнына келеді

4. Респондентке сұхбат алушы сурактарды компьготердің көмегімен қояды

E) Респондент сұхбат алушыға алдын ала хат жолдайды

F) Респондент өзі сауалнаманы толтырады

G) Сұхбат алушы респондентке келеді

Н) Респондент қалаған уақытында сұхбат алушыға өзІ келеді

16. Іріктеме әдісін тандау үшін негізге алынатын критерийлер:

1. Бас жиынтық құрамының тұрақтылығы

2. Іріктеменің мөлшері

3. Жүйелі қате мен іріктеме қателерінің арасындағы салыстырмалы ара қатьгаас

4. Зерттеушілер саны

E) респонденттер саны

F) Респонденттер мен зерттеушінің ара қатынасы

G) Зерттеу ортасы

Н) Бас жиынтыктың әркелкілігі/біркелкілігі

17. Маркетологқа іріктемені жоспарлауда шешім қабылдауға қажет:

1. Қалай сұрау керек

2. Респонденттен кім сұрауы керек

3. Кімнен сұрау керек

4. Қашан сұрау керек

E) Қанша уақыт с^рау керек Ғ) Қанша адамнан сұрау керек

G) Респонденттерді қалай таңдау керек Н) Не с^рау керек

90

2101-нусқа

3. Зерттеудің арнайь: -ідістері мен моделдерін қолдану немесе жария ету

4. Кұпиялылықты қамтамасыз ете алмау Б) Зерттеу эдістерін жасыру

Ғ) Жобаның құнын артық көрсету

G) Жобаны себепсІз жоққа шығару немесе төлеуден бас тарту

Н) БілІкті емес немесс бейжай сүхбат алушылардың болуы

10. Сынақтық сату әдісі шаруашылық субъектісі қолданатын шаралар:

1. Зерттеу жүргізуге уақыт, кейбір жағдайларда құралдар жетіспегенде

2. Бэсекелестік артықшылыктарды анықтау үшін

3. Тауарларды нарықга жайғастыруда

4. Өткізуді ынталаңдыру үшІн

E) Нарықш сегменттеуде

F) Жана нарықгарды меңгере отырып , өз үлесін кеңейткенде

G) К^лдырау кезеңіндегі тауарларды өткізуде

Н) Аталмыш нарық үшін жаңа жэне сирек кездесетін тауарлармен шыққаида

11. Іздер анализі шет ел тэжірибесінде қолданылатын маркетингтік зерттеулер:

1. Эксперимент жүргізу кезінде

2. Түрактардағы автомобильдердің шығарылған жылы мен күйін аныктау

3. Панелдік зерттеулер жүргізуде

4. Журнал беттеріндегі саусақ таңбаларының санын санау

E) Үйлерді аралап пікір сұрауда

F) Бақылау жүргізуде

G) Оралған тауарларды тұтыну көлемін бағалау үшін қоқыс жәшіктерінің ішіндегіні зерттеу

Н) Фокус-топтармен жүмыс істегенде

12. Жүргізілудің тұрактылығы бойынша бақылау түрлері:

1. Жүйелік және кездейсоқ бақылау

2. Сирек бакылау

3. Бір реттІк бакылау

4. КүнделіктІ бақылау

E) Жылдық бақылау Ғ) Дербес бақылау

G) Тоқсандық бақылау Н) Ауық-ауық бақылау

13. Эксперимент жүргізудің аналитикалық кезеңінде жүзеге асырылатын шаралар:

1. Нәтиженің ішкі және сыртқы шынайылығын аныктау

2. Сауалнама парактарын редакциялау

3. Эксперимента жүргізу туралы есеп беруді дайындау

4. Анықталған тэуелділіктерді талдау

2101-нүсқа 7

17. Нарықтық экономикада мына мәселелерді жартылай нарық, жартылай үкІмет шешкен кездегі экономика: