Кіріспе

Электр станциясы табиғи көздердің энергияға түрленетін немесе жылулық және электрэнергиясына түрленетін энергетикалық кәсіпорындарды айтады.

Электр станциясы деп – электр энергияны өндіруге арналған кәсіпорын немесе фабрика болып табылады. Электр станцияларымен қатар электр энергияны түрлендіруде және таратуда басты рольді электр тораптары мен жүйелері атқарады.

Электр станциясында  өндірілген  электр энергиясы тұтынушыларға  әуе   желісі арқылы және қосалқы станциялар арқылы беріледі, олар станция  генераторын  және  тұтынушыларды  біртұтас біріктіріп, электр  торабын  түзетін – электрлік  жүйені  көрсетеді.

Электрлік  жүйенің кез келген  уақытындағы  жағдайын  көрсететін процестер жиынтығы режим параметрлерімен  сипатталады,  оған толық активті және реактивті қуаттар, толық  қуат, тоқ, кернеу, жиілік, ығысу бұрышы  жатады. Жүйе параметрлері режим параметрлерімен байланысты,  оған: кедергі, өтімділік, элементтердің  тұрақты уақыттары және  басқалары жатады.

Жылу КЭС- ның негізгі өндірістік цэхтарына мыналар жатады: отын беру, тозаң дайындайтын құрылғы, қазан цехы, машина залы, электр энергиясын тарату құрылғылары. Әр цехта тиісті агрегаттар мен электр жетекпен жабдықталған механизмдер орналасқан.

Қысқа тұйықталулардың себептеріне оқшауламаның ескіріп соның салдарынан тесіліуінің болуы, электр беріліс желісіне түрлі заттардың құлауы, жерге құлаумен желілердің үзілуі, оқшауламаның механикалық бүлінуі, электр беріліс желісіне найзағайдың соққысы және басқалары болады, өткізгіштер арасында электродинамикалық күштеу туындайды және электр торабында кернеу деңгейі төмендейді. Өзгеріссіз кернеу шинасынан қоректенетін тізбекте және шектеулі қуаттағы генераторының жанындағы қысқа тұйықталу қарастырылады.

Курстық жұмыстың мақсаты және мәселелері

Жұмыстың мақсаты, студеттерге қойлыған тапсырмаларды өз бетімен шешім шығаруын дамыту, теориялық білімдерін баянды ету, техникалық әдебиеттерден алынған ақпараттарды тәжірибемен ұштастыра отырып электрлік станциялардың құрылымдық сұлбаларын таңдау және жүктемелердің баллансын есептеу.

Курстық жұмыс, бұл типтік есеп, оған кіретін мәселелер:

• генераторлардың түрін, олардың қоздыру және салқындату жүйесін таңдау;

• станцияның құрылымдық сұлбаларын таңдау;

• қалыпты режимде жүктемелердің баллансын есептеу;

• трансформаторлардың (автотрансформаторлардың ) түрін, санын және қуатын таңдау;

• әр түрлі құрылымдық сұлбалардың техника-экономикалық нұсқаларын салыстыру;

• балық кернеудегі тарату құрылғылардың сұлбасын таңдау;

• қысқа тұйықталу тогын есептеу;

• электрлік аппараттар мен өткізгіштерді таңдау;

• станцияның ұстанымдық (принципиялды) сұлбасын таңдау;

Берілгені:

Генераторлардың саны және қуаты, МВт – 4x120

Ө.М. шығыны % – 7.

ОҚТҚ номиналды кернеуі, кВ – 110.

ОК жүктемеснінің қуаты, МВт – 200.

ЖҚТҚ номиналды кернеуі, кВ – 220.

Қ.Т. қуаты, МВА – 3500.

Желілер саны және ұзындығы nx1, км – 2х170.

1-кесте. Есептеу графикалық жұмыстың берілгені бойынша генератордың түрін және қоздыру жүйесін таңдаймын

Турбогенератор-дың түрі

Номиналды қуаты

Cos Ψ

Асқы өтпелі индук- тивті кедергі Х”d

Қоздырғыш

Салқындату

Бағасы, мың рубль, теңге

Толық, МВА

Активті, МВт

Статордың орамы

Ротордың орамы

ТВВ-120-2УЗ

125

100

0,8

0,192

БЩ

КВР

НВР

350x5=1750

2-кесте. КЭС-тің жұмыс істеу уақыты

ЭСк-11-02	Уақыт	0-8	8-16	16-24
	Қыс	90%	100%	90%
	Жаз	70%	80%	70%

1-сурет. Станцияның құрылымдық сұлбасы.

Қалыпты режимде 1-ші нұсқа үшін жүктемелердің балансын құрастыру

1) G1, G2 генераторының 110 Кв және 220Кв ТҚ-на әрбірінің қуаттарын өндіру, МВт.

Қыс

Жаз

Электр станцияларындағы электр энергияны өндірудің айнымалы графигі кезінде өзіндік мұқтаждықтың қуат шығынын анықтауға болады.

где - t уақытта станцияның шинаға беретін қуаты, МВт;

- станцияның белгіленген қуаты , МВт;

- өзіндік мұқтаждықтың максималды қуаты,

2) G1, G2, G3, G4 генераторларының әрбірінің ө.м. жүктемесі, МВт.

Қыс

Жаз

3) G1, G2 генераторларының 110 кВ тарату құрылғысына беретін қуаты (қосындысы), МВт.

Қыс

Жаз

4) Т1, Т2, Т3, Т4 трансформаторларының әрбірінен өтетін қуат, МВт.

Қыс

Жаз

5) G3, G4 генераторларының 220 кВ тарату құрылғысына беретін қуаты(қосындысы), МВт.

Қыс

Жаз

6) 110 кВ және 220 кВ тарату құрылғыларын байланыстыратын автотрансформатордың қуаты, МВт.

Қыс

Жаз

3-кесте. 1-ші нұсқа үшін қуат балансы кестесі (қалыпты режим үшін)

Анықталатын параметр		Жылдың кезеңі	Уақыты, сағ
			0-8	8-16	16-24
1 G1, G2 генераторының 110 кВ әрбірінің қуаттарын өндіру, МВт.		Қыс Жаз	108 84	120 96		108 84
2. G1, G2, G3, G4 генераторларының әрбірінің ө.м. жүктемесі, МВт.		Қыс Жаз	7,896 6,888	8,4 7,392		7,896 6,888
3. G1, G2 генераторларының 110 кВ тарату құрылғысына беретін қуаты (қосындысы), МВт.		Қыс Жаз	200,224 154,224	227,2 177,212		200,224 154,224
4. Т1, Т2, Т3, Т4 трансформаторларының әрбірінен өтетін қуат, МВт.		Қыс Жаз	100,104 77,112	111,6 88,608		100,104 77,112
5. G3, G4 генераторларының 220 кВ тарату құрылғысына беретін қуаты(қосындысы), МВт.		Қыс Жаз	200,224 154,224	227,2 177,212		200,224 154,224
6. 110 кВ және 220 кВ тарату құрылғыларын байланыстыратын автотрансформатордың қуаты, МВт.	Қыс Жаз		0,224 4,224	27,2 27,212		0,224 4,224