
EKONOMIA- nauka o prawach rządzących procesami gospodarczymi
MIKROEKONOMIA- koncentruje się na badaniu indywidualnych decyzji konsumentów i przedsiębiorstw (bada funkcjonowanie poszczególnych podmiotów gospodarczych
MAKROEKONOMIA- bada współzależność zjawisk i procesów zachodzących w skali całej gospodarki
EKONOMIA POZYTYWNA- zajmuje się opisem rzeczywistości gospodarczej oraz wykrywaniem występujących w niej prawidłowości i powstrzymuje się od sądów wartościujących
EKONOMIA NORMATYWNA- zajmuję się oceną rzeczywistości gospodarczej opartej na subiektywnym wartościowaniu zjawisk. Formułuje warunki konieczne do uzyskania porządnych stanów w gospodarce
POTRZEBA- to subiektywne odczuwanie braku czegoś, połączone z dążeniem do eliminacji tego stanu
PRAWA EKONOMICZNE- stałe powtarzające się związki przyczynowo- skutkowe między zjawiskami ekonomicznymi występującymi w procesach rozwoju gospodarczego
TEORIA EKONOMICZNA- zbiór twierdzeń wyjaśniających zjawiska i procesy ekonomiczne ujmowane w modelu ekonomicznym
METODY BADAŃ EKONOMICZNYCH- obserwacja zjawisk badań ekonomicznych (podstawowa metoda), konkretyzacja, weryfikacja
MODEL EKONOMICZNY- uproszczony schemat rzeczywistości ułatwiający wykrycie najważniejszym zależności w gospodarce, które w rzeczywistości są bardziej skomplikowane
Uwagi ekonomiczne:
1. klauzula „ceteris poribus” (przy pozostałych warunkach nie zmienionych)- założenie stosowane w badaniach ekonomicznych, polegające na przyjęciu za niezmienne wszystkich elementu danego modelu ekonomicznego poza badanymi
2. błąd logiczny- „post hoc ergo proteer hoc”- można go popełnić, przyjmując zawsze a priori, że zjawisko bezpośrednio poprzedzające inne zjawisko, musi być jego przyczyną J
3. logiczny błąd złożenia- w badaniach ekonomicznych może być popełnione wówczas gdy to co jest prawdziwe dla części zjawisk ekonomicznych uznawane jest za nieuchronnie prawdziwe dla wszystkich
POTRZEBY LUDZKIE, ZASOBY, WYBÓR EKONOMICZNY:
Nieograniczone potrzeby a ograniczone zasoby zmuszają do dokonywania wyborów. Organiczność zasobów powoduje ograniczone możliwości produkcyjne gospodarki.
CZYNNIKI PRODUKCJI (ZASOBY)- wszystkie nakłady w procesie produkcji do wytwarzania dóbr i usług:
· ZIEMIA- jej powierzchnia oraz wszelkie bogactwa naturalne, które mogą być wykorzystane w procesie produkcji;
· PRACA- wykorzystywanie energii ludzkiej i umiejętności w działalności gospodarczej
· KAPITAŁ- potrzebne do prowadzenia działalności gospodarczej budynki, maszyny, urządzenia (kapitał rzeczowy), oraz środki finansowe, np. papiery wartościowe, pieniądze
· PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ- umiejętność właściwego zorganizowania procesu produkcji i racjonalnego wykorzystania zasobów, którymi dysponujemy
RZADKOŚĆ ZASOBÓW w danym czasie istnieje określona ilość dóbr, istniejące zasoby są niewystarczające dla zaspokojenia sumy istniejących potrzeb
GRANICA MOŻLIWOŚCI PRODUKCYJNYCH- (krzywa transformacji)- przedstawia różne kombinacje dóbr lub usług, które mogą być wytwarzane gdy wszystkie czynniki wytwórcze są w pełni efektywnie wykorzystane, najlepsza możliwa do wytworzenia struktura produkcji przy posiadanym zasobie czynników wytwórczych
KOSZT ALTERNATYWNY- (koszt utraconych możliwości)- utrata wartości jaką można było uzyskać w wyniku zastosowania zasobów do produkcji i innych dóbr i usług. Wzrost korzyści z podjętej decyzji wiąże się z koniecznością poniesienia kosztu alternatywnego
Systemy gospodarcze:
SYSTEM NAKAZOWY- system gospodarowania charakteryz. się społeczną własnością środków produkcji likwidacji rynkowego charakteru gospodarki podmioty gospodarcze pozbawione są samodzielności. Najważniejsze decyzje gospodarcze podejmuje rząd stosując narzędzia administracyjne: nakazy, zakazy, przydziały, limit.
SYSTEM RYNKOWY- sposób gospodarowania charakt. się występowaniem prywatnej własności środków produkcji. Najważniejszym regulatorem gospodarki jest mechanizm rynkowy, rak ingerencji centralnej w funkcjonowaniu podmiotów gospodarczych.
SYSTEM GOSPODARKI MIESZANEJ- sposób gospodarowania łączący elementy gospod. rynkowej i nakazowej, zawiera zarówno samoczynnie działający mechanizm rynkowy jak i centralny układ regulacji
FUNKCJONOWANIE RYNKU:
RYNEK- sposób dokonywania transakcji, kupna, sprzedaży polegający na tym, że jest towar o określonej cenie, kupujący i sprzedający
POPYT- ilość dobra jaką nabywcy chcą zakupić w określonym czasie
DETERMINANTY POPYTU- cena danego dobra, ceny innych dóbr (komplementarnych i substytucyjnych, dochody realne nabywców, liczba potencjalnych nabywców, gusty i preferencje, oczekiwania dotyczące przyszłego poziomu cen i dochodów
PRAWO POPYTU- wzrost ceny danego dobra powoduje spadek zapotrzebowania na to dobro.