3.1. Uzupełnij odpowiednimi formami wyrazu powinien.

Jurek ... przyjść tu o szóstej. Ewa ... być zadowolona z pracy. Po tylu latach nauki, Marku i Darku, ... już dobrze mówić po francusku. (Ty  rodz. żeński) ... lepiej organizować czas, żeby nie siedzieć po nocach. Przepraszam cię, wiem, że nie ... był tego mówić, ale byłem bardzo zdenerwowany. Adam i Marek ... wstawać wcześniej, żeby nie spóźniać się na zajęcia. Gdzie są Teresa i Marta? ... były przyjść o czwartej. Co się dzieje z tym radiem? ... działać, przecież niedawno było naprawione. Przyjaciele ... sobie zawsze pomagać. Dlaczego mówisz to dopiero dzisiaj? ... był powiedzieć to już dawno! Buty ... być wygodne. Nie myślisz, że Dominika ... obciąć włosy? Te rośliny nie ... być podlewane częściej niż raz w tygodniu. Nie ma już biletów? (Wy  rodz. męskoosobowy) ... byli wcześniej pomyśleć o rezerwacji. W czasie upałów ... (forma nieosobowa) dużo pić. Tadeusz wie, że nie ... palić, ale nie próbuje zerwać z nałogiem.

3.2. Co powinieneś (powinnaś) zrobić w następującej sytuacji? Odpowiedz używając wyrazu powinien.

Wzór: Jeśli zgubiłeś paszport.  Jeśli zgubiłeś paszport, powinieneś to zgłosić policji.

Kiedy jesteś chory  ... . Kiedy lekarz da ci receptę  ... . Kiedy w domu nie ma nic do jedzenia  ... . Żeby lepiej mówić po polsku  ... . Żeby lektor był zadowolony  ... . Kiedy w domu jest chory  ... . Żeby twoi rodzice ciągle nie mówili, że nie piszesz  ... .

3.3. Połącz podane zdania tak, żeby użyć czasownika powinien w odpowiedniej do kontekstu zdania formie.

Wzór:  Miałem dzisiaj test. Nie napisałem go zbyt dobrze, ponieważ się za mało uczyłem.  Powinienem był się wczoraj uczyć więcej.

Przeziębiłem się, ponieważ chodziłem lekko ubrany. Zajechaliśmy za daleko, ponieważ nie zapytaliśmy o drogę. Chce mi się spać, ponieważ nie napiłem się rano kawy. Zajęliśmy miejsca siedzące, ponieważ byliśmy zmęczeni. Będziecie jutro w domu, ponieważ nie spadła gorączka. Usiądziecie obok nas, ponieważ źle widzę.

3.4. Powiedz  używając wyrazu powinien  jaki (jaka) powinien (powinna) być: Idealny lekarz. Idealny chory. Idealna przychodnia. Idealna apteka. Idealna aptekarka.

4. Składnia liczebników głównych

Obok struktury składniowej typu: dwaj bracia idą  dwaj bracia szli, w której zachowana zostaje zgoda między liczbą mnogą w podmiocie i orzeczeniu, używana jako synonimiczna struktura: dwóch braci idzie  dwóch braci szło, w której występują:

a) w podmiocie: liczebnik + rzeczownik męskoosobowy w dopełniaczu liczby mnogiej;

b) w orzeczeniu: czasownik w liczbie pojedynczej, w czasie przeszłym w formie rodzaju nijakiego.

Forma liczby pojedynczej orzeczenia przy podmiocie mnogom z liczebnikiem od 5 wzwyż występuje także dla rzeczowników niemęskoosobowych, np.: Było pięć nauczycielek,

ale liczebnik w podmiocie występuje wówczas w mianowniku, natomiast przy rzeczownikach męskoosobowych  w dopełniaczu: np.: Było pięciu nauczycieli.

A więc:

liczebniki od 2 do 4: są dwie siostry  są dwaj bracia  jest dwóch braci

były dwie siostry – byli dwaj bracia  było dwóch braci

liczebniki od 5 wzwyż: jest pięć sióstr  jest pięciu braci

było sześć sióstr  było sześciu braci