- •Польский язык język polski
- •Skrętacze wyrazów
- •Cudowne znaki
- •Abecadło
- •Przygotowanie do konwersacji
- •D ialogi
- •1. Ćwiczenia do tekstu I dialogów
- •1.1. Uzupełnij dialogi.
- •1.2. Przetłumacz na język polski.
- •Rzeczowniki twardotematowe I miękkotematowe
- •2.1. Zamień następujące zdania według wzoru.
- •2.2. Odpowiedz na pytania używając w odpowiedzi wyrazów podanych w nawiasie.
- •2.3. Wykonaj według wzoru.
- •2.4. Zamień zdania według wzoru.
- •2.5. Wykonaj według wzoru.
- •2.6. Użyj zaimek w odpowiedniej formie.
- •2.7. Przeczytaj zdania I ułóż do nich pytania.
- •2.8. Wykonaj ćwiczenie według wzoru.
- •2.9. Wykonaj według wzoru.
- •2.11.Podaj odpowiedzi na pytania.
- •2.12. Wykonaj według wzoru.
- •1. Ćwiczenia do tekstu I dialogów
- •1.2. Uzupełnij zdania w oparciu o tekst podstawowy.
- •1.3. Przetłumacz na język polski.
- •1.4. Odegraj następujące scenki.
- •2. Słownictwo
- •2.1. Dopisz nazwy pokrewieństwa.
- •2.2. Wymień członków swojej rodziny, Zastosuj nazwy z ćwiczenia 1.3. Oraz podane niżej.
- •2 .3. Opisz rysunek.
- •3. Gramatyka
- •3.1. Wykonaj według wzoru.
- •3.2. Dokończ zdania, używając wyrazów podanych w nawiasie w l.Mn.
- •3.3. Odmień podane związki wyrazowe w narzędniku liczby pojedynczej I mnogiej.
- •3.4. Odpowiedz na podane pytania.
- •Czasowniki
- •3.11. Przekształć zdania według wzoru.
- •Sama, ale nie samotna
- •D ialogi
- •1. Ćwiczenia do tekstu I dialogów
- •1.2. Podaj poprawną odpowiedź według wzoru.
- •1.3. Przetłumacz na język polski.
- •1.4. Podaj odpowiedzi na pytania.
- •1.5. Odegraj z kolegą/koleżanką scenki używając powyższe związki wyrazowe.
- •2. Słownictwo
- •2.1. Zapamiętaj następujące wyrażenia.
- •2.2. Ułóż dialog w oparciu o podany rysunek.
- •3. Gramatyka
- •3.1. Użyj odpowiednią formę rzeczowników.
- •3.2. Wykonaj według wzoru.
- •3.3. Podaj podane związki wyrazowe w miejscowniku l.P.
- •3.4. Podaj poniższe związki wyrazowe w miejscowniku.
- •3.5. Użyj właściwej formy rzeczownika podanego w nawiasie z przyimkiem na.
- •Czasowniki
- •3.6. Użyj poprawne formy czasownika.
- •Liczebniki główne
- •3.8. Przekształć zdania według wzoru.
- •3.9. Użyj poprawną formę liczebników I rzeczowników.
- •3.10. Podaj odpowiedzi na pytania.
- •Poczekamy jeszcze
- •L ekcja piąta
- •D ialogi
- •1. Ćwiczenia do tekstu I dialogów
- •2 .3. Co jest na stole? Do czego służy?
- •2.4. Podaj odpowiedzi na pytania.
- •2.5. Podaj termin obejmujący swoim znaczeniem podane wyrazy.
- •2.7. Wykonaj według wzoru.
- •2.8. Uzupełnij odpowiedzi według wzoru.
- •3. Gramatyka
- •3.1.Wyrazy w nawiasach użyj w l.Mn.
- •3.2. Użyj wyrazy podane w nawiasach w l.Mn.
- •D ialogi
- •1. Ćwiczenia do tekstu I dialogów
- •1.1 Uzupełnij dialogi.
- •1.2. Uzupełnij zdania.
- •1.3. Powiedz po polsku.
- •2.2. Użyj wyrazów podanych w nawiasach w odpowiedniej formie.
- •2.3. Zamiast kropek wstaw wyrazy podane w nawiasie.
- •2.4. Z podanych wyrazów ułóż zdania.
- •2.5. Ułóż pytania do podanych zdań.
- •3. Gramatyka
- •3.1. Zamień podane zdania w formie twierdzącej na przeczącą.
- •Części mowy określające rzeczowniki w dopełniaczu liczby pojedynczej
- •3.2. Użyj właściwe formy podanych wyrazów.
- •3.3. Odpowiedz na pytania.
- •3.4. Wstaw poprawne formy czasowników.
- •3.5. Wykonaj zadanie według wzoru.
- •3.6. Zamień zdania według wzoru.
- •3.7. Wyrazy w nawiasach podaj w odpowiednich formach.
- •3.8. Z podanych elementów ułóż zdania twierdzące I przeczące.
- •3.9. Zmień następujące zdania według wzoru.
- •3.10. Przeczytaj poprawnie.
- •3.11. Wykonaj według wzoru.
- •Program
- •D ialogi
- •1. Ćwiczenia do tekstu I dialogów
- •1.2. Popraw wypowiedź w oparciu o tekst.
- •1.3. Powiedz po polsku.
- •1.4. Uzupełnij zdania.
- •2.3. Odpowiedz na pytania według wzoru.
- •3. Gramatyka
- •3.1. Użyj wyrazy z nawiasów w odpowiedniej formie l.Mn.
- •3.2. Zamień podane zdania w formie twierdzącej na przeczącą.
- •3.3. Użyj rzeczowniki z nawiasów w d l. Mn.
- •Części mowy określające rzeczowniki w dopełniaczu liczby mnogiej
- •3.4. Zamień według wzoru.
- •3.5. Użyj wyrazy podane w nawiasach w l.Mn.
- •3.6. W miejsce kropek wstaw odpowiednią formę czasownika być w czasie teraźniejszym I przeszłym.
- •3.7. Zamień formę czasu teraźniejszego na odpowiednią formę czasu przeszłego.
- •3.8. Utwórz odpowiednią formę w czasie przeszłym.
- •3.9. Wyrazy w nawiasach podaj w odpowiednich formach czasu przeszłego.
- •3.10. Wykonaj według wzoru.
- •3.11. Użyj czasowniki w czasie przeszłym I teraźniejszym.
- •Rzeczowniki odliczebnikowe
- •3.12. Zastąp cyfry rzeczownikami odliczebnikowymi.
- •3.13. Powtórz dialogi, zastępując wyrazy wyróżnione wyrażeniami w nawiasach we właściwej formie.
- •3.14. Stosując przyrostek -ka utwórz formę słowną rzeczowników podanych w nawiasie.
- •P Gramatyka Rzeczowniki I części mowy określające rzeczowniki w bierniku liczby pojedynczej. Aspekt czasowników. Rzygotowanie do konwersacji
- •D ialogi
- •1. Ćwiczenia do tekstu I dialogów
- •1.1. Uzupełnij dialogi.
- •1.2. Podaj poprawną odpowiedź.
- •1.3. Przetłumacz na język polski.
- •1.4. Uzupełnij zdania.
- •1.5. Uzupełnij wyrażenia w przyimki.
- •1.6. Podaj odpowiedzi na pytania.
- •2. Słownictwo
- •2.1. Powtórz dialog, stosując wyrażenia podane w nawiasach.
- •2.2. Do podanych zdań dodaj następujące wyrazy: przedwczoraj, pojutrze, jutro, dziś, wczoraj, przedtem, teraz, potem, zaraz, wkrótce, niedługo, później, tymczasem, odtąd, od tej pory, od tego czasu.
- •2.4. Zamień zdania według wzoru.
- •2.5. Odpowiedz na pytania.
- •3. Gramatyka
- •3.1. Ułóż związki wyrazowe używając czasowniki w formie czasu przeszłego.
- •3.2. Wykonaj według wzoru.
- •3.3. Wyrazy z nawiasów użyj w odpowiedniej formie razem z przyimkami.
- •3.4. Zmień według wzoru.
- •3.5. Użyj w odpowiedniej formie wyrazy podane w nawiasiach.
- •3.8. Wykonaj według wzoru.
- •3.9. Dobierz formy dokonane odpowiadające następującym czasownikom niedokonanym.
- •3.10. Dobierz formy niedokonane do następujących czasowników dokonanych.
- •3.11. Użyte w zdaniach czasowniki podaj w formie dokonanej.
- •1. Ćwiczenia do tekstu I dialogów
- •2.1. Odpowiedz na pytanie Która godzina?
- •2.2. Odpowiedz na pytanie o której godzinie wyjeżdżasz/wychodzisz?
- •2.4. Powiedz poprawnie.
- •2.6. Przeczytaj wiersza. Naucz się na pamięć.
- •3. Gramatyka
- •3.1. Zamień zdania w liczbie pojedynczej na zdania w liczbie mnogiej.
- •3.2. Użyj rzeczowniki w liczbie mnogiej.
- •3.3. Użyj wyrazy z nawiasów w liczbie mnogiej.
- •3.4. Słowa w nawiasach użyj we właściwej formie.
- •3.5. Powtórz tekst w 3 os. L.M., naprz.: Moi koledzy wstają ...
- •3.6. Powtórz tekst w formie: Mój kolega I ja wstajemy ... Czas przyszły prosty od czasowników dokonanych
- •3.7. Uzupełnij zdania.
- •3.8. Wykonaj według wzoru.
- •3.9. Zamień podane zdania o treści negatywnej na pozytywną.
- •4. Składnia
- •4.1. Zamień według wzoru.
- •4.2. Wykonaj według wzoru.
- •5. Cześć Andrzej! Może pójdziemy do kina lub gdzie indziej?
- •1. Ćwiczenia do tekstu I dialogów
- •1.2. Ułóż zdania.
- •3. Gramatyka
- •Deklinacja niemęskoosobowa
- •Deklinacja męskoosobowa
- •3.1. Zamień formy liczby pojedynczej na formę liczby mnogiej.
- •Części mowy określające rzeczowniki w mianowniku liczby mnogiej
- •3.2. Od podanych związków wyrazowych utwórz l.Mn.
- •3.3. Zamień według wzoru.
- •3.4. Odpowiedz na pytania zastępując rzeczowniki odpowiednimi zaimkami.
- •3.5. Przekształć podane zdania według wzoru.
- •3.6. W miejsce kropek wstaw właściwą formę liczebników według wzoru.
- •3.7. W miejsce kropek wstaw odpowiednią formę czasownika być w czasie teraźniejszym, przeszłym I przyszłym.
- •Przygotowanie do konwersacji
- •D ialogi
- •1. Ćwiczenia do tekstu I dialogów
- •1.2. Uzupełnij zdania.
- •1.3. Przetłumacz podany fragment.
- •2.1. Użyj poprawnych form wyrazów podanych w nawiasach.
- •2.2. Wykonaj według wzoru.
- •2.3. Uzupełnij zdania przymiotnikami wybranymi spośród podanych.
- •2.4. Uporządkuj części powiedzonek porównujących cechy ludzi I zwierząt.
- •2.5. Zapamiętaj przysłowia
- •2.6. Zapamiętaj podane związki frazeologiczne I ich tłumaczenia.
- •3. Gramatyka
- •3.5. Odpowiedz na pytania używając wyrazów podanych w nawiasie.
- •Tryb rozkazujący. Bezokolicznik: pisać, robić, czytać, jechać, rwać
- •3.9. Uzupełnij zdanie według wzoru.
- •3.10. Uzupełnij zdania według wzoru.
- •3.11. Przekształć zdania według wzoru.
- •Liczebniki zbiorowe
- •3.12. W podanych zdaniach użyj odpowiednich form liczebników.
- •3.13. Użyj odpowiednich form liczebników oraz czasowników w podanych zdaniach a) w czasie teraźniejszem, b) w czasie przyszłym.
- •1. Ćwiczenia do tekstu I dialogów
- •1.1. Uzupełnij dialogi.
- •1.2. Przetłumacz na język polski następujące zdania.
- •1.3. Podaj odpowiedzi na pytania.
- •1.4. Uzupełnij podany tekst.
- •1.5. Odegraj scenki z kolegą/koleżanką.
- •2 . Słownictwo
- •2.3. Uzupełnij podane wyrazy.
- •2.4. Wstaw odpowiednie wyrazy we właściwych formach.
- •2.6. Zapamiętaj podane związki frazeologiczne I ich tłumaczenia.
- •2.7. Zapamiętaj przysłowia.
- •3. Gramatyka
- •3.1. Wyrazy podane w nawiasach powiedz we właściwej formie l.Mn.
- •Części mowy określające rzeczowniki w celowniku l.Mn.
- •3.2. Wyrazy podane w nawiasach powiedz we właściwej formie l.Mn.
- •3.3. Podaj właściwą formę liczebnika podanego w nawiasie.
- •3.4. Podaj wyrazy w nawiasie w l.P I l.Mn
- •3.6. Czasowniki zamień na odpowiednią formę trybu przypuszczającego.
- •3.7. Przekstałć zdania według wzoru.
- •3.8. Przekształć zdania według wzoru.
- •3.9. Uzupełnij zdania według własnego pomysłu.
- •D ialogi
- •1. Ćwiczenia do tekstu I dialogów
- •2. Słownictwo
- •2.1. Wykonaj według wzoru.
- •2 .2. Wyrazy z nawiasu wstaw w puste miejsca (w odpowiedniej formie gramatycznej).
- •2.3. Podaj nazwy odpowiednich smaków do podanych dań.
- •2.4. Odpowiedz na pytania.
- •2.5. Wykonaj zadania według wzoru.
- •2.6. Zapamiętaj podane związki frazeologiczne razem z ich tłumaczeniami.
- •2.7. Zapamiętaj przysłowia.
- •3. Gramatyka
- •3.1. Zamień podane formy mianownikowe na formy wołacza.
- •3.2. Utwórz wołacz od imion podanych w nawiasie.
- •3.3. Proszę wykonać według wzoru.
- •3.4. Utwórz formy stopnia wyższego I najwyższego przymiotników.
- •3.5. Użyj w stopniu wyższym lub najwyższym przymiotników w nawiasach.
- •3.6. Uzupełnij odpowiedzi według wzoru.
- •3.7. Wykonaj według wzoru.
- •3.8. Przekształć podane zdania według wzoru.
- •3.9. Przeczytaj wiersz. Zwróć uwagę na formy przymiotnika.
- •Być może, gdzie indziej są ziemie piękniejsze
- •Być może, być może, że wszystko gdzieś lepsze
- •3.16. Przeczytaj poprawnie liczebniki mnożne.
- •3.17. Użyj czasowników w trybie rozkazującym.
- •P Gramatyka Rzeczowników, zakończone na -um. Stopniowanie przymiotników I przysłówków regularne opisowe. Odmiana liczebników głównych jeden, dwa. Rzygotowanie do konwersacji
- •D ialogi
- •1. Ćwiczenia do tekstu I dialogów
- •1.2.Użyj poprawną formę rzeczowników.
- •1.3. Powiedz po polsku.
- •1.4. Uzupełnij zdania.
- •1.5. Podaj odpowiedzi na pytania.
- •1.6. Odegraj scenki z kolegą/koleżanką.
- •2. Słownictwo
- •2.1. Wskaż rodzaj ubrania
- •2.2. Uzupełnij zdania wstawiając wyrazy z nawiasu
- •2.3. Wykonaj według wzoru, używając wyrazów z ramki
- •2.4. Podaj odpowiedzi na poniższe pytania używając wyraz około.
- •2.6. Wykonaj według wzoru.
- •2.7. Podaj odpowiedzi na pytania.
- •Nie, proszę pani, to nie stringi, tylko nić
- •3. Gramatyka
- •3 .1. Zastosuj rzeczowniki podane w nawiasach w odpowiednich formach przypadkowych.
- •3.2. Zamień formy l. P. Na formy l. M. W podanych zdaniach.
- •3.3. Stosując poznane reguły utwórz formy stopnia wyższego I najwyższego. Dobierz do przymiotników właściwe rzeczowniki.
- •3.5 Zamień wyrazy podane w nawiasie na stopień wyższy lub najwyższy opisowy.
- •3.7. W miejsce kropek wstaw formę stopnia wyższego przysłówków poda-nych w nawiasie.
- •3.8. W miejsce kropek wstaw formę stopnia wyższego przysłówka podanego w nawiasie I dokończ drugą część zdania według własnego pomysłu.
- •3.12. Użyj odpowiednich form liczebników.
- •3.13. Użyj poprawnie wyrazów w nawiasie, czasowniki w czasie teraźniej-szym, przeszłym I przyszłym.
- •Przygotowanie do konwersacji
- •D ialogi
- •1. Ćwiczenia do tekstu I dialogów
- •1.2. Wyrazy w nawiasach użyj w odpowiednich formach gramatycznych.
- •1.3. Powiedz po polsku.
- •1.4. Użyj odpowiednich przyimków.
- •1.5. Uzupełnij zdania.
- •1.6. Podaj odpowiedzi na pytania.
- •1.7. Odegraj scenki z kolegą/koleżanką.
- •3. Gramatyka
- •3.1. Podaj poprawne końcówki wyrazów.
- •3.2. Określ, jakimi przypadkami rządzą przyimki w podanych wyrażeniach.
- •3.3. Wyrazy w nawiasie użyj w odpowiedniej formie.
- •3.4. Utwórz formy przymiotników w stopniu wyższym I najwyższym.
- •3.5. Użyj stopnia wyższego lub najwyższego przymiotników.
- •3.6. Odpowiedz na pytania.
- •3.7. Użyj poprawnie wyrazy w nawiasach.
- •3.8.Użyj odpowiednich liczebników.
- •3.13. Uzupełnij zdanie według wzoru.
- •Polskie gwiazdy sceny w anegdocie
- •D ialogi
- •1. Ćwiczenia do teksta I dialogów
- •1.1. Uzupełnij dialogi.
- •1.2. Uzupełnij zdania.
- •1.3. Użyj odpowiednich przyimków.
- •1.4. Przetłumacz podane zdania.
- •2.2. Zamień zdania według wzoru.
- •2.3. Wykonaj zadanie według wzoru.
- •2.4. Napisz podane wyrazy w miejsce kropek: śnieg, pogoda, temperatura, wiatr, dzień, mróz, upał, mgła, niebo, tęcza, grad, wicher, słońce, deszcz.
- •2.5. Uzupełnij zdania
- •2.6. Uzupełnij zdania wyrazami z nawiasów.
- •2.8. Wstaw w wykropkowane miejsca wyrazy podane w nawiasach.
- •2.9. Podaj odpowiedzi na pytania używając wyrazy z nawiasów oraz różnych zaimków osobowych według wzoru.
- •2.10. Zapamiętaj przysłowia.
- •2.11. Powiedz po polsku.
- •2.14. Przeczytaj wierszyki. Naucz się na pamięć.
- •3. Gramatyka Nazwy cech abstrakcyjnych
- •3.5. W poniższych zdaniach użyj nazwy abstrakcyjnych cech utworzone od wyrazów podanych w nawiasach.
- •3.6. Od podanych w nawiasach przymiotników oznaczających kolory utwórz rzeczowniki I napisz je w odpowiedniej formie.
- •3.7. Zastąp cyfry odpowiednimi formami liczebników.
- •3.8. Zastąp cyfry odpowiednimi formami liczebników.
- •3.9. Związki frazeologiczne zawierające liczebnik raz, dwa, trzy. Z ramki dobierz tłumaczenie.
- •Manipulacje klimatyczne (rozmowa z klimatologiem)
- •L ekcja siedemnasta
- •1. Ćwiczenia do teksta I dialogów
- •1.1. Uzupełnij dialogi.
- •1.2. Powiedz po polsku.
- •1.3. Uzupełnij zdania.
- •1.4. Popraw wypowiedzi.
- •1.5. Podaj odpowiedzi na pytania.
- •1.6. Odegraj scenki z kolegą/koleżanką.
- •2.5. O co lekarz poprosił pacjentkę?
- •2.7. Zamień formy podmiotu I orzeczenia z liczby pojedynczej na liczbę mnogą.
- •2.8. Zamień: a) czas przeszły na teraźniejszy, b) bezokoliczniki czasowników niedokonanych na bezokoliczniki czasowników dokonanych.
- •2.9. Użyj poprzenych form czasowników w trybie przypuszczającym.
- •3. Gramatyka
- •3.1. Uzupełnij odpowiednimi formami wyrazu powinien.
- •3.2. Co powinieneś (powinnaś) zrobić w następującej sytuacji? Odpowiedz używając wyrazu powinien.
- •4. Składnia liczebników głównych
- •4.1. Ułóż z podanych wyrazów zdania według wzoru.
- •P Gramatyka Aspekt czasowników ruchu Odmiana liczebników oba, obydwa rzygotowanie do konwersacji
- •1. Ćwiczenia do tekstu I dialogów
- •1.1. Uzupełnij dialogi
- •2.1. Powtórz dialog używając wyrazy z nawiasów.
- •2.2. Podane w nawiasach wyrazy użyj w odpowiednej formie.
- •2.3. Uzupełnij zdania odpowiednimi formami wyrazów podanych w nawiasach.
- •2.4. Wykonaj według wzoru.
- •2.5. Wykonaj według wzoru.
- •2.6. Wykonaj według wzoru.
- •2.7. Powiedz poprawnie.
- •3. Gramatyka
- •3.1. Uzupełnij poniższe zdania
- •3.3. Uzupełnij poniższe zdania według wzoru.
- •3.4. W miejsce kropek wstaw jedną z obocznych form.
- •3.5. Wstaw odpowiednie formy liczebników oba, obydwa.
- •3.6. Powiedz właściwą formę liczebników z rzeczownikami w nawiasie.
- •D ialogi
- •6. Utwórz z podanego tekstu dialog.
- •1. Ćwiczenia do tekstu I dialogów
- •1.6. Wyrazy w nawiasach użyj w odpowiednich formach gramatycznych.
- •1.7. Odegraj scenki z kolegą/koleżanką.
- •2. Słownictwo
- •2.1. Wykonaj według wzoru.
- •2.2. Wykonaj zadanie według wzoru.
- •Wzór: Maria jest śpiewaczką. Ona potrafi świetnie śpiewać.
- •2.3. Od podanych nazw I tytułów zawodowych mężczyzn utwórz nazwy u tytuły zawodowe kobiet. Jakie masz wahania? Od czego to zależy?
- •2.6. Uzupełnij podane nazwy zawodów.
- •2.7. Zapamiętaj przysłowia.
- •3. Gramatyka
- •3.1. Napisz w liczbie mnogiej.
- •3.7. Zamień liczby na wyrazy umieszczone w ramce z poprzedniego ćwiczenia.
- •3.8. Zamień wykropkowane miejsca w zdaniach liczebnikami nieokreślony-mi: kilka, kilkanaście, kilkadziesiąt w odpowiedniej formi.
- •Moja pierwsza praca
- •1. Ćwiczenia do tekstów I dialogów
- •1.2. Uzupełnij związki wyrazowe w odpowiednie przyimki.
- •1.3. Uzupełnij zdania
- •1.4. Przetłumacz na język polski.
- •1.5. Podaj odpowiedzi na pytania.
- •2. Słownictwo
- •2.1. Od nazwy kraju utwórz nazwę mieszkańców.
- •2.2. Od podanych rzeczowników utwórz liczbę mnogą.
- •2.3. Powtórz dialogi według wzoru.
- •2.4. Przepisz, uzupełniając według wzoru.
- •3.2. Zamień według wzoru.
- •3.3. Odpowiedz na pytanie, używając nazw narodowości.
- •3.4. Przeczytaj tekst używając poprawnych form liczebników I nazw narodowości.
- •3.5. Użyj poprawnych form wyrazów podanych w nawiasach.
- •Przymiotniki utworzone od nazw własnych
- •3.6. Od jakich nazw własnych zostały utworzone poniższe przymiotniki.
- •3.7. Utwórz przymiotniki od następujących nazw własnych.
- •3.8. Sformułuj definicje, oddające budowę poniższych przymiotników.
- •3.9. Podane połączenia wyrazów zastąp przymiotnikami złożonymi I uzasadnij ich pisownię.
- •3.10. Od podanych w nawiasach wyrazów utwórz przymiotniki złożone.
- •3.11. Wyróżnione wyrazy zastąp wyrazami złożonymi.
- •3.12. Od podanych w nawiasach liczebników I rzeczowników utwórz przymiotniki złożone w odpowiedniej formie fleksyjnej.
- •Bibliografia
- •Учебно-методическое пособие Редактор а.И. Гуторова Ответственный за выпуск в.В. Матюшенко
- •Język polski польский язык
МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ
Минский государственный лингвистический университет
В.В. Матюшенко
Польский язык język polski
Учебно-методическое пособие
Wydanie drugie poprawione i uzupełnione
Минск 2005
УДК 804.0-5(075.8)
ББК 81.2Пл
М 35
Рекомендовано Редакционным советом Минского государственного лингвистического университета
Рецензенты: преподаватель Т.И.Гаранович (МГЛУ); преподаватель В. Ярош
(Университет М.Кюри-Склодовской в Люблине, Центр польского языка и
культуры для Полонии и иностранцев)
Матюшенко, В.В.
М 35 Польский язык = Język polski: учеб.-метод. пособие /
В.В. Матюшенко. Мн.: МГЛУ, 2005. 174 с.
ISBN 985-460-056-4.
Пособие содержит 20 ситуативных уроков, выстроенных по единой схеме. Каждый урок включает в себя следующие разделы: основной монологический текст, ситуативные диалоги, упражнения на закрепление содержания текста и диалогов, упражнения на введение и закрепление новой лексики, грамматика и упражнения на закрепление грамматических категорий, дополнительный неадаптированный текст. Уроки дополнены разнообразным иллюстративным материалом.
Пособие предназначено для преподавателей польского языка, студентов высших учебных заведений филологического профиля, начинающих изучать польский язык прежде всего под руководством преподавателя, так как материал подан исключительно в польской языковой версии. Пособие может быть также использовано преподавателями и учащимися учреждений, обеспечивающих получение среднего и среднего специального образования.
УДК 804.0-5(075.8)
ББК 81.2Пл
Матюшенко В.В., 2005
ISBN 985-460-056-4 Минский государственный лингвистический университет, 2005
WSTĘP
Niniejsza pomoc naukowo-metodyczna (dalej – pomoc) przygotowana została z myślą o studentach trzeciego roku akademickiego pierwszego roku nauczania języka polskiego jako obcego Mińskiego Państwowego Uniwersytetu Lingwistycznego. Pomoc jest obliczona na 300 godzin zajęć. Ze względu jednak na swój otwarty charakter, zmienność i różnorodność tekstów, dialogów i ćwiczeń oraz proponowany sposób nauczania może być także stosowany we wszystkich innych programach nauczania języka polskiego na uczelniach Republiki Białoruś.
Pomoc opracowana według tzw. nauczania sytuacyjnego, koncentruje się na samych sytuacjach językowych, składa się z 20 jednostek lekcyjnych, powiązanych ze sobą treścią, co oznacza, że trzeba je realizować w proponowanej kolejności.
Wszystkie jednostki mają podobną budowę. Najpierw zamieszczony jest ciągły tekst podstawowy, zawierający określoną sytuację językową. Przede wszystkim te teksty stanowią dla uczących się pewien wzorzec, na podstawie którego mogą wykonywać zadania ustne w parach, grupach i samodzielnie. Następna część to przykładowe dialogi sytuacyjne używane do wyrobienia nawyków dialogu. Teksty i dialogi pisane językiem prostym, zbliżonym do potocznej polszczyzny mówionej. W tekstach tych i dialogach występują podstawowe formy gramatyczne i konstrukcje składniowe, konieczne do opanowania praktycznej umiejętności samodzielnego budowania wypowiedzi w języku polskim. Treści tekstu podstawowego i dialogów są utrwalane w kolejnej części „Ćwiczenia do tekstu i dialogów”, które wymagają wykonania różnorodnych operacji: uzupełnienia, uporządkowania, odpowiedzi na pytania, transformacji itp., co służy urozmaiceniu pracy i większemu zaangażowaniu studentów. Słownictwo typowe, materiał gramatyczny oraz teksty uzupełniające (autentyczne lub w niewielkim stopniu opracowane) to kolejne części pomocy. Materiał gramatyczny został podany w uproszczeniu, lecz stopniowo, w układzie koncentryczno-liniowym. Punktem wyjścia są tutaj nie poszczególne formy i konstrukcje, lecz kategorie gramatyczne. W pierwszej kolejności wprowadza się przeważnie respektując zasadę stopniowania trudności kategorie językowe wspólne językom białoruskiemu i rosyjskiemu, a w dalszym ciągu, stopniowo, formy charakterystyczne dla języka polskiego. Do każdej kategorii gramatycznej dołącza się dużą ilość ćwiczeń, utrwalających wzorce gramatyczne.
Jednostki są bogato ilustrowane w celu urozmaicenia pracy z tekstami, dialogami i słownictwem.
Pomoc jest wynikiem kilkuletnich doświadczeń autora w pracy ze studentami początkującymi.
LEKCJA PIERWSZA
WYMOWA!
a o u i y e |
|
l |
|
la, lo, li, lu, le, lala, Lola, Lila, luli, lale
a o u i y e |
|
l t |
|
ta, to, ty, tu, te, tata, lato, tyle.
a o u i y e |
|
l t m |
|
ma, mo, mu, my, me, mi, mama, motel, Mulat, myto, Mila, meta
a o u i y e |
|
l t m k |
|
ka, ko, ku, ki, ke, kakao, kotlet, kulka, kilo, keta.
a o u i y e |
l t m k d |
da, do, du, dy, de, dama, domek, dudek, dym, deka.
a o u i y e |
|
l t m k d s |
|
sa, so, si, su, se, sy, klasa, sok, silos, suma, ser, syk.
a o u i y e |
|
|
l t m k d s |
||
ą |
|
|
mą, ką, tą, lą, dą, są; mąka, kąt, dotąd, ląd, idą, sąd.
a o u i y e |
|
l t m k d s |
|
ą ę |
|
mę, kę, lę, tę, dę, sę; męka, kędy, lęk, tędy, dęty, sęk.
a o u i y e |
|
|
l t m k d s c |
||
ą ę |
|
|
ca, co, cu, ci, cy, ce, cą, cę, cacko, cokolik, cis, kolce, cytat, cętka, nęcący.
a o u i y e |
|
|
l t m k d s c j |
||
ą ę |
|
|
ja, je, jo, ju, ją, ję, jasny, jeden, jutro, jod, majątek, jęk.
a o u i y e |
|
|
l t m k d s c j r |
||
ą ę |
|
|
ra, ro, ru, ry, re, rą, rę, rada, rota, ruta, rynek, rąbek, reneta, ręka.
a o u i y e |
|
|
l t m k d s c j r n |
||
ą ę |
|
|
na, no, nu, ni, ny, ne, ną, nę,
narty, noga, numer, nitka, nylon, nektar, ponęta, staną.
a o u i y e |
|
|
l t m k d s c j r n b |
||
ą ę |
|
|
ba, bo, bu, bi, by, be, bą, bę, basen, bok, buk, bilon, byk, belka, bęben, bąbel.
a o u i y e |
|
|
l t m k d s c j r n b p |
||
ą ę |
|
|
pa, po, pu, pi, py, pe, pą, pę,
pakunek, pobyt, pudel, pilot, pytanie, pelikan, pąk, pęd.
a o u i y e |
|
|
l t m k d s c j r n b p g |
||
ą ę |
|
|
ga, go, gu, gi, ge, gą, gę, gabinet, goryl, gust, gibon, gest, gąbka, gęba.
a o u i y e |
|
|
l t m k d s c j r n b p g w |
||
ą ę |
|
|
wa, wo, wu, wi, wy, we, wą, wę,
wata, woda, wuj, wino, wyprawa, wesele, wątroba, wędka.
a o u i y e |
|
|
l t m k d s c j r n b p g w ł |
||
ą ę |
|
|
ła, ło, łu, ły, łe, łą, łę, łapa, łopot, łubin, łyko, łebek, łąka, łęk.
a o u i y e |
|
|
l t m k d s c j r n b p g w ł z |
||
ą ę |
|
|
za, zo, zu, zi, zy, ze, zą, zę, zabawa, zoo, zupa, zima, zygzak, zero, ząb, zęby.
a o u i y e |
|
|
l t m k d s c j r n b p g w ł z ż |
||
ą ę |
|
|
ża, żo, żu, ży, że, żą, żę, żagiel, żongler, żuraw, żywica, żelazko, żądło, żętyca.
a o u i y e |
|
|
l t m k d s c j r n b p g w ł z ż f |
||
ą ę |
|
|
fa, fo, fu, fi, fe, fą, fę, fala, fotel, futro, figiel, fenek, fąfel.
a o u i y e |
|
|
l t m k d s c j r n b p g w ł z ż f h |
||
ą ę |
|
|
ha, ho, hu, hy, hi, hala, honor, humor, hymn, higiena.
a o u/ó i y e |
|
|
l t m k d s c j r n b p g w ł z ż f h |
||
ą ę |
|
|
ósemka, ów, ósmy, Kraków, tobół, wzór, żółw, główka, dróżka, górka.
Gęsty, wąski, brązowy, ząb, tępy, bęben, skąpy, postęp, gorący, prędko, skąd, zamkną, potęga, pstrąg, tęgi.
Dano drugą potrawę. Kęs do kęsa. W dali są dąbrowy. Lękliwa wrona.
Wzór: napór napory, obóz, obrót, obwód; dowód;
surówka surowy, sterówka; dniówka, kantówka;
mróz mrozek, wór, rów, miód;
robótka robota, krówka, kózka;
borowy borówka, burtowy, calowy, cedrowy, surowy.
a o u/ó i y e |
|
||
l t m k d s c j r n b p g w ł z ż f h |
|||
ą ę |
|
||
ń |
|
||
państwo, strumień, kleń, niańka, stopień, obrońca.
a o u/ó i y e |
|
|
l t m k d s c j r n b p g w ł z ż f h |
||
ą ę |
|
|
ń ś |
|
|
śpiew, ściana, spuścizna, spośród, wieś, ryś.
Porównaj:
ś – si: ślimak siano, wieś osiem, środa sierota, mściciel siedem, ktoś Kasia.
a o u/ó i y e |
|
||
l t m k d s c j r n b p g w ł z ż f h |
|||
ą ę |
|
||
ń ś ć |
|
||
ćmić, ćwikła, ćwiartka, maść, nowość, nosność.
Porównaj:
ć ci: lećmy lecieli, zaćma cienki, ćwiartka kociak, boćki ciało, paćka pocięć;
ś ć: śmiecie ćma, śpiew ćwierć, środa ćmić, duś dać, koś – kuć.
a o u/ó i y e |
|
||
l t m k d s c j r n b p g w ł z ż f h |
|||
ą ę |
|
||
ń ś ć ź |
|
||
źródło, nieźle, paź, źrebna, raźny, weź, źdźbło, woźna, leź.
Porównaj:
ś ź: duś paź, kuś weź, dziś leź;
ź z: raźny razy, groźny grozy, pokaźny pokazać, woźna wozy;
zi - ź: ziele źle, zioła źrebak, ziąb źrenica, ziarno źdźbło, zięć źródło,
ziółko źrebna.
Wykonaj zadanie według wzoru.
Wzór: Wiezie wieź, niesie, goni, kosi, płaci, broni.
a o у u/ó i y e |
|
|||
l t m k d s c j r n b p g w ł z ż f h |
||||
ą ę |
|
|||
ń ś ć ź |
|
|||
rz |
|
|||
rza, rzo, rzu, rzy, rze, rzą, rzę,
rzadki, rzutka, rzodkiewka, rzepa, rzymski, rząd, rzęsa, pierzyna.
Zamień polskie -rz- na białoruski -p-.
Rzeka, burza, morze, starzy, marzyć, burzyć, rzadki, talerz, iskrzyć.
Porównaj:
rz ż z: rzeka żebra zebra, rzutka żupan zupa, rzęsa żuraw zestaw.
prz brz: przygoda brzydki, przebieg brzeg, przaśny brzask, przodek brzoza.
krz grz: krzak grzałka, krzątanina grządka, krzemień grzebień,
krzywda grzywna.
Wykonaj zadanie według wzoru.
Wzór: Wiatr wietrzyć; gwar, miara, otwór, wiara, para
a o у u/ó i y e |
|
|||
l t m k d s c j r n b p g w ł z ż f h |
||||
ą ę |
|
|||
ń ś ć ź |
|
|||
rz cz |
|
|||
cza, czą, cze, czę, czo, czó, czu, czy, czajnik, cząstka, czepek, część, czosnek, czółno, czubek, czytacz.
Porównaj:
cz c ć: czajnik cacko ciało, cząstka cążki ciąg, czoło comber cios, czerwiec cegiełka cielak, często cetka ciężar, czułek cukier ciupa, czytacz cytryna cisza.
Wykonaj według wzoru.
Wzór: Mały krzak to krzaczek. Mały pąk to ...; mały krok to ...; mały strąk to ... .
Wzór: Mała miska to miseczka. Mała łyżka to ...; mała deska to ... .
a o у u/ó i y e |
|
|||
l t m k d s c j r n b p g w ł z ż f h |
||||
ą ę |
|
|||
ń ś ć ź |
|
|||
rz cz sz |
|
|||
sza, sze, szo, szó, szu, szy, szacunek, sześć, szopkarz, szóstka, szumny, szyszka.
Porównaj:
sz ś: pracujesz pracowałeś, czytasz czytałeś, śpiewasz śpiewałeś, oglądasz oglądałeś, obserwujesz obserwowałeś;
sz s ś: szacunek salami ściana, szelest sekret śnieg, szuflada sufit śmieszka, szyba sylaba śmietana;
sza cza: szaty czaty |
szo żo: szofer żona |
sze cze: szeroki czekolada |
szy ży: szyba żyto |
szę czę: proszę często |
szą rzą: kaszą rząd |
a o у u/ó i y e |
|
||
l t m k d s c j r n b p g w ł z ż f h |
|||
ą ę |
|
||
ń ś ć ź |
|
||
rz cz sz ch |
|
||
cha, cho, chó, chu, chi, chy, che, chę, chą, chaszcze, chodnik, chór, chusta, chichot, chytry, chemik, chętny.
Porównaj:
chi chy: chichot chyba, chimera chybić, chirurg chytry, machina chyży;
chi hi: chityna higiena, chinina historia, chirurg hipnoza.
a o у u/ó i y e |
|
|||
l t m k d s c j r n b p g w ł z ż f h |
||||
ą ę |
|
|||
ń ś ć ź |
|
|||
rz cz sz ch dz |
|
|||
dza, dzo, dzu, dzi, dzy, dze, dzę, dzą, wiedza, rodzony, dzida, koledzy, rodzeństwo, pieniądze, poradzą.
Porównaj:
dzi dze: dzień widzenie, ludzie urodzenie, dziesięć - pieniądze
ż - dz: wieża - wiedza, ważę - widzę, wyżyna - wodzowie
a o у u/ó i y e |
|
|||
l t m k d s c j r n b p g w ł z ż f h |
||||
ą ę |
|
|||
ń ś ć ź |
|
|||
rz cz sz ch dz dź |
|
|||
dźgać, chodźmy, miedź, dźwignik, doradźmy, Łódź.
Porównaj:
dz dź: ksiądz miedź, wiedz doradź, rydz łódź;
ści ździ: miłości gwoździ, pieści jeździ;
Wykonaj według wzoru.
Wzór: chodzić chodź, jeździć, doradzić, sprawdzić, prowadzić.
a o у u/ó i y e |
|
|||
l t m k d s c j r n b p g w ł z ż f h |
||||
ą ę |
|
|||
ń ś ć ź |
|
|||
rz cz sz ch dz dź dż |
|
|||
dża, dżo, dże, dżu, dży, dżą, dżę, najeżdżać, dżokej, dżem, dżudo, dżdżysty.
Porównaj:
dz dź: ksiądz miedź, wiedz doradź, rydz łódź;
dz dź dż: wódz powódź dżem, jedz jedź drożdży, wiedz gawiędź dżuma, posadzka bądź dżoker.
Dzwon, ogradzać, pędzel, rodzaj, posiedzenie, wynagrodzenie, prędzej, rdzeń, rdza, pędzić, usadzać, utwardzać, wędzarnia, wyprowadzać, zanudzać, zgadzać się, zgromadzenie, ogrodzony, bardzo.
ĆWICZENIA W POPRAWNEJ WYMOWIE
1. Haczyk, hafciarz, hajdamak, hałas, hamak, hamować, handel, haracz, harcerz, hardy, harmonia, harpun, hasło, hazard, heblować, hejnał, herbata, herbowy, hermetyczny.
2. Geografia, Portugalia, boisz się, fotografia, naiwny, Skandynawia, lilia, Islandia, linia, Japonia, idea, Austria, armia, roić się, Szwajcaria, szyja, Irlandia.
3. Pasek piasek, mąka (bez) mąki, skąpy głupi, ręka (bez) ręki, (on) bada biada, droga drogi, (on) był (on) bił, noga (bez) nogi, mała (ona) miała, chyba Chiny, (ona) myła miła, hymn Hindus, bęben pętla, bada pada, bąk pąk, biada piasek, bilon pilnik, bekon pelikan, biel piernik, (bez) wód (on) wiódł, (one) piły (oni) pili, (mam) wodę, (ja) wiodę, (one) kupowały, (oni) kupowali, (mam) szafę, (w) szafie.
4. Piast, pies, lipiec, bitwa, biuro, kobieta, miasto, imię, mizeria, wiek, widok, na głowie, fiord, fikcja, oficer, kielich, cukier, Kielce, jaki, lagier, magister, długi, hieroglif, Hieronim, hiacynt, Monachium, lizać, klimat, kariera, aria, diabetyk, tiul, biuletyn, milicja, Wigilia, filozofia, pikanteria, piramida.
5. Z panami z paniami, cent cień, silny silnie, cało ciało, piękny pięknie, wóz na wozie, kasa w kasie, mróz na mrozie, głos o głosie, hipoteza o hipotezie, klasa w klasie, zaraz ziarno, serpentyna sierpień, woda w wodzie.
6. Jaz las, nakaz mus, naraz stos, narcyz kłus, obraz pras, sława złapał, słoik zły, słup złudny, słynny zmyła, Wisła wlazła.
7. Niedziela, nieść, pieniądz, wyrównanie, dłoń, koń, kwiecień, grudzień, październik, państwo, chiński, rodzeństwo, siano, średni, śpiewak, światło, jeśli, w lesie, na nosie, kisiel, ciocia, nić, cichy, cielęcina, ćwierć, robić, być, w lecie, zimny, źle, ziemia, jezioro, leźć, odwieźć, dziecko, dziura, bodziec, budzić, ludzie, niedźwiedź.
8. Śmiech, śpieszyć, świetny, bezkarność, mleć, siedziba, ciśnienie, ciągłość, dość, dwieście, oziębiać, ludność, ilość, rodzeństwo, dziesiąty, dzięcioł, dzisiaj, goździk, najeźdźca, jesień.
9. Szansa, szary, klasztor, mieszać, szkło, Szwecja, szach, żeński, żołądek, żubr, życie, łyżka, żaden, czapka, czekolada, człowiek, buczyna, klucz, miecz, magiczny, zakończyć, dżungla, drożdże, Kambodża, wjeżdżać.
10. Budżet, czeszczyzna, Czeszka, cudzy, czynsz, czyżyk, oczyszczalnia, gżegżółka, miedza, odpędzać, pobudzać, predzej, przejeżdżać, szantaż, szarża, szaszłyk, szczebel, szczelina, Szczepan, szczerba, szczery, szczoteczka, szczupak, szczypiorek, szczyt, telewidzowie, uszkodzenie.
11. Chrzan, przód, chrząstka, przychodnia, cukrzyca, skrzydło, kanclerz, skrzypce, krzak, skrzyżowanie, krzesło, strzał, krzyżówka, trzaskać, mistrz, trzy, sprzedaż.
12. Burza, strzec się, rzut, przebój, olbrzymi, drzwi, urząd, narzeczony, Andrzej, wyrzut, marzyć, przystanek, chrząszcz, cmentarz, trzysta, zrzeszenie, Trzyniec, przepraszać, drzewo, rzeźba, przyjemny, utrzeć, przymiotnik, korytarz, kołnierz, rzeczpospolita, futrzany, trzeba, wieprz, grzecznie.
AKCENT
Обычно ударение падает на 2-й слог от конца слова: księgowa, przestrzeń, potrzebować, odjeżdżać, zapalniczka.
На 3-й слог от конца слова ударение падает в следующих случаях:
а) в формах 1-го и 2-го лица множественного числа прошедшего времени сослагательного наклонения: (my) opowiadaliśmy, przeprowadziliśmy, (wy) oglądaliście, czekaliście;
б) в формах 1, 2, 3-го лица единственного числа и в 3-м лице множественного числа условного наклонения настоящего времени: (ja) śpiewałbym, (ty) wyobrażałbyś, (on) namalowałby, (oni) jedliby;
с) в некоторых числительных, напр.: czterysta, siedemset, osiemset, dziewięćset;
д) в словах иностранного происхождения на -yka/-ika, напр.: mechanika, metryka, gramatyka, matematyka и некоторых других, напр.: polityka, uniwersytet, prezydent.
На 4-й слог от конца слова ударение падает в формах 1-го и 2-го лица множественного числа условного наклонения настоящего времени: (my) rozróżnialibyśmy, (wy) chodzilibyście.
ĆWICZENIA W POPRAWNEJ WYMOWIE
Прочитай следующие слова. Обрати внимание на правильное ударение.
1. akustyka, botanika, dydaktyka, muzyka, klinika, praktyka, logika, fizyka.;
2. mielibyśmy, prosilibyście, czytały, kupowaliśmy, tańczyliście, pilibyśmy, mieszkałyśmy, pamiętamy, robiłbym, bralibyśmy, śpiewali, twierdzisz;
3. trzynaście, wreszcie, zależność, potrzebować, andrzejki, gwóździk, strzelanina, oczyszczalnia, drzemać, szczęśliwiec, ściana, trzydzieści;
4. nie lubię nie chcę; nie muszę nie mam; nie pytam nie wiem; nie jestem nie znam; nie zbieram nie dam;
5. bez matki bez niej; o Kasi o niej; do domu do nas; po dziadka po nią; dla Anny dla mnie; pod stołem pod nim; na ojca na was; przed domem przed nim; nad ogrodem nade mną; u brata u niej; za siostrą za mną.