Utarg całkowity I utarg krańcowy przedsiębiorstwa
Do obliczania wielkości zysków przedsiębiorstwa informacja dotycząca kosztów jest niewystarczająca. Przedsiębiorstwo musi również pamiętać o przychodach, które zależą od popytu na jego produkty.
Poniższa tablica pokazuje kształtowanie się funkcji popytu na produkty danego przedsiębiorstwa.
Tabela: Utarg, koszty i zyski
Produkcja szt/tydz. |
Cena za szt. |
Utarg całkowity |
Koszt całkowity |
Zysk |
0 |
--- |
0 |
10 |
-10 |
1 |
21 |
21 |
25 |
-4 |
2 |
20 |
40 |
36 |
4 |
3 |
19 |
57 |
44 |
13 |
4 |
18 |
72 |
51 |
21 |
5 |
17 |
85 |
59 |
26 |
6 |
16 |
96 |
69 |
27 |
7 |
15 |
105 |
81 |
24 |
8 |
14 |
112 |
95 |
17 |
9 |
13 |
117 |
111 |
6 |
10 |
12 |
120 |
129 |
-9 |
Przy cenie 21 zł. przedsiębiorstwo może sprzedać tylko jeden towar. Im niższa cena, tym większe są rozmiary sprzedaży. Krzywa popytu jest krzywą malejącą. Jeżeli mamy ceny, po jakich można sprzedać różne ilości dobra, to z danych z tablicy możemy obliczyć całkowite przychody ze sprzedaży różnej liczby towarów w tygodniu. Kolejna kolumna pokazuje całkowity koszt wytwarzania dla różnych rozmiarów produkcji. W kolejnej kolumnie przedstawiono tygodniowe zyski, stanowiące różnicę między przychodami a kosztami.
Najwyższy poziom zysku (27 zł) osiąga przedsiębiorstwo przy produkcji wynoszącej 6 szt. tygodniowo. Są to rozmiary zapewniające maksymalny zysk. Maksymalizacja zysków nie jest równoznaczna z maksymalizacją utargu. Przy sprzedaży 10 szt. towarów tygodniowo firma mogłaby zarobić 120 zł., ale koszt ich produkcji jest równy 129 zł. Jak z tego wynika produkcja ostatnich szt. towarów jest bardzo kosztowna. Oznacza to, że znacznie bardziej opłacalna jest nieco niższa produkcja.
Podsumowując, należy pamiętać, że przedsiębiorstwo oblicza zyski dla każdego możliwego poziomu produkcji. W tym celu musi dysponować informacją na temat kształtowania się przychodów i kosztów dla różnych rozmiarów produkcji. Na tej podstawie oblicza zyski dla tych różnych rozmiarów produkcji i wybiera taki jej poziom, który pozwala zmaksymalizować całkowity zysk ekonomiczny.
Utarg krańcowy
Utarg krańcowy jest to wzrost przychodów całkowitych wywołany wzrostem sprzedaży o jednostkę
Tabela: Cena, utarg całkowity i utarg krańcowy
Produkcja szt/tydz. |
Cena za szt. |
Utarg całkowity |
Utarg krańcowy |
0 |
--- |
0 |
|
1 |
21 |
21 |
21 |
2 |
20 |
40 |
19 |
3 |
19 |
57 |
17 |
4 |
18 |
72 |
15 |
5 |
17 |
85 |
13 |
6 |
16 |
96 |
11 |
7 |
15 |
105 |
9 |
8 |
14 |
112 |
7 |
9 |
13 |
117 |
5 |
10 |
12 |
120 |
3 |
Wzrost produkcji z 0 do 1 jednostki zwiększa utarg z 0 do 21 zł. Tym samym stanowi utarg krańcowy z produkcji pierwszej jednostki. Podobnie wzrost produkcji z 7 do 8 jednostek zwiększa przychód ze 105 zł. do 112 zł., daje przychód krańcowy w wysokości 7 zł. Wielkość przychodów całkowitych i krańcowych zależy od kształtowania się popytu na produkty danego przedsiębiorstwa.
U
targ
krańcowy możemy także przedstawić za pomocą następującego
wykresu:
Wynika z niego, że przy bardzo wysokim poziomie produkcji utarg krańcowy może przybierać nawet wartości ujemne.
Ogólnie utarg krańcowy można zapisać następująco:
Utarg krańcowy = (dodatkowy przychód uzyskany ze sprzedaży ostatniej jednostki) – (przychód utracony wskutek sprzedaży dotychczasowej produkcji po niższej cenie).
Krzywa popytu ma nachylenie ujemne. Zwiększenie sprzedaży wiąże się z koniecznością obniżki ceny. Sprzedaż dodatkowej jednostki produktu po obniżonej cenie stanowi pierwszy element równania utargu krańcowego. Musimy również wziąć pod uwagę, że sprzedaż dodatkowych jednostek spowoduje obniżkę ceny, po jakiej można sprzedać wszystkie poprzednio wyprodukowane jednostki. W efekcie dodatkowy utarg uzyskany ze sprzedaży kolejnej jednostki produktu zmniejszy się.