Кәсіпорын экономикасы
Өнім өндіру ерекшеліктері бойынша кәсіпорындар бөлінеді:
Жабық
Бөлшектік
Материал сыйымды
Капитал сыйымды
Еңбек сыйымды
Өндірістің экономикалық тиімділігін сипаттайтын негізгі көрсеткіштер:
Еңбек өнімділігі, материал сыйымдылығы
Кірістердің болашақтағы құны, ағымдағы құны
Еңбекақы қоры, зиянсыздық нормасы
Кірістің ішкі мөлшерлемесі, таза келтіру құны, келтірінді шығын индексі
Бірқалыпты, өндірістік және шоғырланымдық әдістер
Дисконттау және қарыздану коэффициенттері
Негізгі қорлардың белгісі
Энергия көзіне жатады
Өзінің құнын өзіндік құнға біртіндеп аударады
Еңбек заттарына жатады
Жұмыс күші болады
Шикізат болып есептеледі
Айналым құралдарының қозғалыс қадамы:
Дайындық
Құндық
Алғашқы
Шикізат
Тауар
Ақша
Шартты
Нормаланатын айналым қаражаты:
Айналым құралдары қозғалысының орташа жылдамдығы
Барлық өндірістік айналым қорлары
Кәсіпорыынның айналымдылығын тездету нәтижесі
Барлық кәсіпорындардың айналым қаражаты
Барлық өндіріс қорлары
Өндірістік айналым қорлары
Өндіріс айналым қорлары, оған қоса қоймадағы дайын өнім
Тізімдік құрамға енгізілетіндер:
Кәсіпорын қаражаты есебінен біліктілікті арттыру курсында оқитындар
Жүктілігі бойынша демалыс алғандар
Жұмыстан қысқартылғандар
Еселенген салым мөлшерінде жауап береді
Өндірістік тәжірибеден өтіп жүрген студенттер
Барлық мүшелері бірдей жауап береді
Нақты жұмыс істейтіндер
Еңбекақыны мемлекеттік реттеу қажеттілігі:
Өнімнің өзіндік құнын төмендету жолдарын іздеу
Еңбекақыға аймақтық коэффициенттер мен үстемақы пайызын белгілеу
Бюджеттік сала қызметкерлері үшін біртекті тарифтік кесте құру
Рухани қажеттіліктерін аныықтау
Тауарға сұраныстың мөлшерін белгілеу
Жұмыс күнінің сапасын анықтау
Жалдамалы еңбектің отбасы үшін маңыздылығын көрсету
Күрделі қаржы құрылымының түрі:
Салалық
Ұдайы өндірістік
Саяси
Есептік
Құқықтық
Технологиялық
Негізгі қорларды пайдаланудың жалпылама көрсеткіштері:
Қормен қорлану
Қор сыйымдылығы
Жабдықты тиімді пайдалану коэффициенттері
Жабдықты интенсивті пайдалану коэффициенті
Кәсіпорын жұмысының кезектілік коэффициенті
Жабдықты тиеу коэффициенті
Әкімшілік шығындар:
Әкімшілік персоналдың іс-сапар шығындары
Әкімшілік персоналдың еңбекақысынан әлеуметтік сақтандыру органдарына, зейнетақы қорына төлемдер
Өнімді қоймаға бойынша шығындар
Өндірістік шығындар
Мүлікті жалға алу бойынша пайыздар төлеу
Әкімшілік персоналына жататын кызметкерлердің еңбекақысы
Маркетингтің негізгі функциялары:
Шығындарды үнемдеу
Нарықты талдау
Шығындарды есептеу
Тауар саясатын жүргізу
Нарықтың сегменттерін зерттеу
Әлеуметтік – экономикалық белгілері бойынша нарықты сегменттеу:
Тұтынушы сапалы тауармен қамтамасыз етуді ұйымдастырмайды
Тұтынушылардың топтарын әлеуметтік және кәсіптік белгілірі, білім деңгейі, кіріс деңгейі бойынша топтастыру, бөліп көрсету
Бәсекелестердің күшті және әлсіз жақтарын анықтау
Аймақтық масштабы, халықтың саны мен тығыздығы, ауа-райы жағдайлары, әкімшілік-басқарушылық бөлулер, өндіруші кәсіпорынның алшақтығы
Бөлініп алынған топтардың кірістерін жас бойынша, соның ішінде жанұя бойынша біріктіруді ерекше көрсетеді
Табыстар құрылу көздері
Нақты ақша сальдосы
Көрсетілген қызметтердің құны
Сатылған тауарлардың құны
Таза дисконттық табыс
Ішкі табыстылық нормасы
Еңбека қы шығындары
Қоғамдық өндірістің экономикалық тиімділігінің көрсеткіштері:
Еңбек сыйымдылығы
Нақты ақша ағымы
Капитал сыйымдылығы
Нақты ақша сальдосы
Дисконт нормасы
Ақша қаражатының есептен шығару себептері:
Құрылтайшылардың салған салымдарының табысы
Қысқа мерзімді несиелерді өтеу
Өнімді өткізуден түсен түсім
Акцияны сату
Негізгі капиталды сатып алу
Ұзақ мерзімді несиелердің түсуі
Индустриалды-иновациялық саясаттың негізгі мақсаты:
Халықтың әл-ауқатын арттыру
Өнеркәсіп өндірісінің көлемін ұлғайту
Жұмысшылардың жалақысын көбейту
Өндірістің бәсекеге қабілеттілігін арттыру
Шикізаттық бағыттан бас тарту
Экономиканы мемлекттік реттеу тәсілдері:
Заң шығару және қаржы-несиелік жүйе арқылы
Мемлекттің қысқа мерзімді жоспарын жасау арқылы
Айналым капиталы арқылы
Әкімшілік және экономикалық
Еңбек ресурстарын жұмысқа қабылдау арқылы
Негізгі қорлардың бастапқы құнына
Жекшелендіру арқылы
Кәсіпорын сипаты бойынша бөлінеді:
Құрылыспен, ауылшаруашылығымен, өнеркәсіптік өнімдерді шығарумен айналысатын және қызмет көрсететін
Шағын, орта, үлкен
Мемлекттік және мемлекттік емес
Мамандандырылған, көппрофильді, аралас
Отандық және шетелдік
Акционерлік қоғам, шаруашылық серіктестік, өндірістік кооператив
Негізгі капиталдың қалдық құны:
Бастапқы құннан жинақталынған аморттизация мөлшерін алып тастағандағы құны
Негізгі капиталды сатушы мен сатып алушының арасындағы келісілген құн
Негізгі капиталдың бастапқы және болжанған жою құнының қосындысы
Бұл негізгі қорлардың пайдалылық қызмет мерзімі аяқталған кейін бұзу, жоюдан алынған іске жарамды бөлшектер құны
Негізгі капиталдың пайдалылық қызмет мерзімі аяқталған кейін бұзу, жоюдан алынған іске жарамды бөлшектер құны
Бұл негізгі капиталды салуға, сатып алуға, әкеліп жеткізуге, орнатуға кеткен шығындар
Инвестициялардың сипаты:
Сатылу құны арқылы реттеледі
Акция түріне байланысты дивиденттер төленеді
Болашақта пайда табу мақсатында салынатын капиталды салымдар
Инвестициялық жобалар кәсіпорын үшін маңызды рөл атқарады
Грант сипатында болады
Капиталды өсіруге бағытталады
Арендаға кететін шығындар
Өндіріс тиімділігін арттыру жолдары:
Ескірген құрал-жабдықтарды қолдану
Еңбек өнімділігін төмендету
Еңбек өнімділігін арттыру
Салықтарды өз уақытында төлеу
Өндірістік шығындарды ұлғайту
Негізгі өндірістік қорлардың құрылымын жақсарту жолдары:
Кәсіпорынның ақша жинақталуын жоғарылату
Кәсіпорын балансында мәдени-тқрмыстық объектілер көрсетілмейді
Қондырғыларды жаңарту және модернизациялау
Құрылыс жобаларын дұрыс жасау және кәсіпорынның құрылыс жоспарын сапалы орындау
Автоматтандырылған желілердің үлесін жоғарылату арқылы құрылымды жеңілдету
Негізгі қорларды натуралды түрде, бағалауда анықталады:
Субвенциялар мен субсидиялар
Шетелдік инвестициялар
Машиналардың саны, олардың өнімділігі мен қуаттылығы
Кәсіпорын балансындағы мәдени-тұрмыстық объектілер
Экономикалық тиімділік, өндіріс шығындары
Құрал-жабдықтардың саны
Кәсіпорынның айналымдағы ақша қаражаты
Экономикалық сипаты бойынша шикізаттың түрлері:
Ауылшарушылық шикізат
Адам капиталы
Ауылшаруашылық шикізат, өндірістік шикізат
Отын ресурсы
Еңбек ресурсы
Табиғи ресурстар
Өндірістік шикізат
Кәсіпорынның еңбек ресурстары:
Кәсіпорынның тізімдік құрамына кіретін әртүрлі кәсіби мамандыққа қатысты жұмыскерлер тобының жиынтығы
Кәсіпорынның айналым капиталы
Кәсіпорынның негізгі капиталы
Кәсіпорынның негізгі жұмысын атқаратын құрал-жабдықтардың жиынтығы
Әртүрлі кәсіби мамандыққа қатысты кәсіпорындағы жұмыскерлер тобының жиынтығы
Зейнеткерлікке шыққан кәсіпорын мамандары
Кәсіпорынның тізімдік құрамына кіретін жұмыскерлердің жиынтығы
