- •1.Неміс классикалық философиясы.
- •2.Ежелгі үнді философиясы. Буддизм және оның негізгі категориялары. Джайнизм.
- •3.Философия:
- •7.Конфуцианство және оның категориялары
- •8.Гиппократ-антика медицинасының реформаторы ретінде
- •9.Ортағасыр дәуіріндегі философиялық ойлаудың негізгі белгілері, Философия мәртебесінің өзгеруі.
- •13.Философ Хайдеггердің ойынша «Техника адам үшін үлкен қауіпті қатер» болып табылады. Сіз қалай ойлайсыз?
- •19.Ежелгі Грек философиясындағы адам және адамгершілік мәселелері (Сократ, Платон, Аристотель)
- •22.К.Маркстың философиялық көзқарастары. Жаттану мәселесі. Тарихты материалистік тұрғыда түсіну.
- •23.«Адам», «индивид», «индивидуалдық» ұғымдарымен салыстырғанда «тұлға» ұғымының ерекшелігі неде?
- •24.Орыс философиясының ерекшеліктері.
- •25.Кант тұжырымы бойынша «Біз категориялардың көмегінсіз ешқандай зат туралы ойлай алмаймыз» - Түсіндіріңіз.
- •34. Хіх ғ. Философиясының ерекшеліктері.
- •39. Адам философия мен медицинаның пәндік шеңберінде.
- •40. Демокриттің сөзіне коментарий жасаңыз :
- •46. Тұлға арасында жаттану үдерісі. Тұлға мен қоғам арасындағы жаттану. Жаттану.
- •50.Философтардың сөздеріне түсіндірме жасап, авторын табыңыз: а) бәрі ағады, бәрі өзгереді; б) болмыс бар, бейболмыс жоқ; в) өзіңді өзің таны.
39. Адам философия мен медицинаның пәндік шеңберінде.
Бүшінгі таңда медицина көп салалы ғылымыдардың біріне айналып отыр.Ен биринши адам –әлеуметтік пенде оның сана сезімі рухани өмірі бар.сонымен қатар адм –дене .Оның денесінде неше түрлі сан алуан өзара байланысатын үне бойы өзгерістер жүріп жатыр.Ал енді ауру мәселесіне келер болсақ медицина ғылымы мыңдаған жылдар бойы өркиниеттік шеңберде талай талай емдеу тәжірибелердіңнегізінде көп ауруларды жеңді.осы тәжірібиелерді жинауда философия мен медицина бір бірінң жанында болды.көне Шығыстағы даналар философия мен медицинаны бір бірімен ұштастыра білді.Оны біз Ундінін Ведаларынан ,Кытайдың Дао ілімінен Орта ғасырлардағы Ибн Сина ,Закария Разидің ілімдерінен көре аламыз.Шығыс медицина философиясының ерекшелігі Дүние мен адмады зерттегенде бір тұтас жүйе ретінде қарады Даосизмнің негізгі қағидаттарының бірі У ВЭй дамға табиғатқа залымдық жасамау онымен үндесті өмір сүре дейді .Адамның тәні мен жанының бір бірімен үзілмес байланыста болуы :Тәннәің ауруын рухтың ауыруымен теңеді Олай болса емдеу ең алдымен адамның жан дүниесінің тыныштығын әкеліп оның рухын күшейту керек. Қазіргі кезде де медицина философия қарқынмсен дамып келедСоның ішінде адамның өзін өзі жетілдіруі, емдеуі осы жолда оның рухының көмегі арқылы берілетін психикалық құрылымдардың қызметі.
40. Демокриттің сөзіне коментарий жасаңыз :
* «Өзі басқаларды басқарғысы келгендерге алдымен өзін басқаруды үйрету керек».
* «Ақымақтарға басқарғанша бағынған керек»
* «Білімсіздің байлығынан білімдінің үміті артық».
Өзі басқаларды басқарғысы келгендерге өзін басқаруды үйрету керек деген нақыл сөзде,мемелкет болсын отбасы болсын барлық жерде біреуі біреуіне бағынышты болады ,яғни басқарушысы болады.Бұл жерде адам біреуді басқармас бұрын өзін өзі тәрбиелеу қажет өзіне шектеулер қоя білу керек,бір сөзбен айтқанда еріктік рухы мықты болуы қажет.Сонымен қатар мемлекетке келетін болсақ биліктегілірмен басқарушылырдың терең білімділігі маңызды рөл атқарады
Ақымақтарды басқарғанша бағынған керек дегенде ақымақтын аты ақымақ оған қалай сойлесенде сені түсінуге тырыспайды .Ақымаққа айтып тусіндіргенше онымен келсісе салу керек .
Білімсіз болып бай болғанша білімді болып кедей болған артық дегенді айтқысы келген сияқты.Себебі бай болып білімсіз болып адамдарға жеккөрінішті болып көрінгеннен ,сенін дуниен мансабың болмағанмен сенің білімің болса сен бағаланасын деп ойлайм.Айтады ғой жазушының аты өлмес ,ғалымның хаты өлмес деген мақал осы нақыл сөздің мән мағынасын ашып турғандай
41. Қазақ философиясы (V-XVIIIғ.ғ.).
42.1508ж. Папа Юлий 11 Рафаэльді Ватиканға шақырады. Рафаэль төрт фреска салды. Олардың арасында «Афина мектебі» де бар. Мұнда суретші Платон мен Аристотельдің философиясын сипаттайтын жесттар бейнелейтін. Антикалық ойшылдардың жесттарынан қандай ойды аңғаруға болады?
43.ХХ ғ. Философиясының негізгі философиялық мектептері.
44.Мәдениет дағдарысы туралы ойларға қалай қарайсыз. Сіздің ойыңызша мәдениеттегі дағдарыс оның жойылуына немесе бұзылуына әкеледі ме? Мәдени төңкеріс дегенді қалай түсінесіз?
45. Материя ұғымы. Материяның негізгі құрылымдық деңгейлері.
Материя- дүниенi адамның санасынан тыс, әрi тәуелсiз объективтi шындық деп қарайтын дүниетанымның түп қазығы, мән мағынасы болып табылатын, және сана арқылы бейнеленетiн әмбебап категория.
Материя- кеңiстiк пен уақытта өмiр сүрiп, қозғалыста болатын, сарқылмас көп қасиеттерi бар алуан түрлi объектiлер мен системалардың сансыз көп жиынтығы.
Бұл анықтамада материяның негiзгiбелгiлерi айқын көрсетiледi: 1) материя адам санасына тәуелсiз өмiр сүредi; 2) ол адам санасында бейнеленедi; 3) материя санаға қарағанда бiрiншi, бастапқы екендiгiн бiлдiредi; 4) материалдық дүниенi танып бiлуге болатындығын көрсетедi.
Материя терминының қалыптасуы бiрнеше этаптаң өттi.
Бiрiншiсiнде- ол табиғат құбылыстарымен тенестiрiлдi (Гераклит-от, Фалес-су, Анаксимен-ауа). Бұл кезендi ф-да қиялы материализм деп атайды.
Екiншi кезеңде- материя атомдар мен пара-пар қарастырылып, заттар мен олардын қасиеттер жиынтығы мен тенестiрiлдi. Материалды және түйсiктер арқылы танылады (Демокрит). Материяның атомистiк моделi натурфилософия мен жаратылыстану ғылымдарында кенiнең қолданылып 20ғ. дейiн беделдi болды.
Үшiншiсiнде механистiк және метафизикалық түсiнiк қалыптасты, Декарт материяна дене-субстанциясы деп түсiндi, оның жалғыз ғана қасиетi қашықтықта созылуы.
Төртiншi кезеңде Француз математигi А.Пуанкаре 1902 жылы “Материя ендi жоқ, ол ғайып болды” деген
Бесiншi кезеңде- б.з. ортасында жоғарыда айтылған барлық түсiнiктердi қамтитың материя туралы жаңа субстанционалды-аксиологиялық түсiнiк қалыптасты.
