2.1 Сурет 2.2 сурет

2.3 Сурет 2.4 сурет

ε түзету коэффициенті.

ε жалпы жағдайда (Р-тарылту қондырғысына дейінгі қоршаған ортаның абсолют қысымы) қатынасына, m модуліне және k қоршаған ортаның адиабатты көрсеткішіне тәуелді:

ε=f( , m, k)

ε көбейткішін ([1] 662-бет) номограммалары арқылы немесе эмпирикалық кейіптеме арқылы анықтауға болады:

. (2.7 )

Әдетте, Q_ср –ға сәйкес, ε= ε_ср деп алады. Бірақ :

,

мұндағы , - Q_max -қа сәйкес шекті қысым құламасы.

Өлшеніп жатқан ортаның тығыздығы қоршаған ортаның абсолютті қысымы Р-ға тәуелді, ол Ра артық және Рб барометрлік қысымдардың суммасы және ортаның температурасы арқылы анықталады.

Т температурасында және р қысымында бір газдың тығыздығы қалыпты жағдайда (t_н=20ºС, р_н=101325 Н/м², салыстырмалы ылғалдылық =0) белгілі ρ_н тығыздығы бойынша анықталуы керек:

р_н Т/(Тр_нk),

мұндағы, k - идеал газ заңдарынан ауытқуды сипаттайтын газдың сығымдағыш еселеуіші (атмосфералықа жақын қысымдар кезінде k=1) .

2.4. Жұмыстың орындалу тәртібі

2.4.1 Диафрагманың тәжірибелік тарировкасы.

2.4.1.1 Тәжірибелік стендті жұмыс жағдайына келтіру. Ол үшін шибер толық ашық болуы қажет, микроманометр кранын “1” қалпына келтіру қажет.

2.4.1.2 Q_max –қа сәйкес қысымының максималды құламасын анықтау, ол вентилятор айналмасының шегінде орнығады.

2.4.1.3 Қанатты манометрдің шығындық сипаттамасын (№1 зертханалық жұмыс нәтижесін бойынша) қолдана отырып, микроманометр шкаласымен 0,1 р_мах қадаммен диафрагмадағы қысымдар құламасына сәйкес келетін ауа шығынынының тарировтық мәндерін алу. Q₀=f( р) диафрагмасының тарировтық графигін тұрғызу.

2.4.2 Стандартты диафрагманың шығындық сипаттамасын есептеу.

2.4.2.1 Стандартты диафрагманы есептеу үшін қажетті берілген шамаларды анықтау:

- диафрагма модулі m=(d/D)², Re_гр мәні 2.1- кесте бойынша;

- максимал Q_max, орташа Q_ср, минимал Q_мин шығындарын тарылту құрылғысы арқылы;

- бақылап жатқан ортаның Т температурасын, тығыздығын (қалыпты жағдайда ауа тығыздығы _н=1,205 кг/м³ ).

2.4.2.2 Q_ср шығынның орташа мәні үшін Re санының мәндерін есептеу. Егер Re>Re_гр болса, (3.5) кейіптемесі бойынша (2.1-2.4) суреттерін қолдана отырып, α шығын еселеуішін анықтайды. Егер Re_мин<Re< Re_гр болса, онда (2.5) бойынша тарировкалық сипаттамаға Q₀ түзетуін енгізеді.

2.4.2.3 (2.7) тәуелділігін қолдана отырып, ауаның адиабата көрсеткішін k=1,4 деп, түзету көбейткішін есептеу.

2.4.2.4 (2.4)-ті түрлендіре отырып, Q_oi шығын мәндерін қолданып, p_i-дің есептік мәнін анықтау. Q_min және Q_max диапазон аралығын 10 интервалға бөліп алған ыңғайлы.

2.4.2.5 Есептеу нәтижесін 2.1-кестесіне енгізіп, ^өлш=f( р) тәуелділігінің 140рафи гін тұрғызу керек.

2.1 к е с т е

r	1	2	m	Reгр	Re			Qo, м³/сағ	Qi, м³/сағ	pi, кгс/м²

2.5 Бақылау сұрақтары

1 Анеометр көмегімен ауа шығынын анықтаудағы зертханалық жұмыстың орындалу ретін түсіндіріңіз.

2 Қанатты анеометр қолданған жағдайда ауа шығынын қай формула бойынша есептейміз.

3 Егер 1минутта қалақша 2000 айн жасаса, бұл кездегі ауа шығыны 2м³/мин (α=0, в=0,26м/айн деп қабылдаймыз) құраса, қанатты анеометр диаметрін анықтаңыз.

4 Қалақшаның және ағынның дөңгелектік жылдамдығы қай формула бойынша анықталады?

5 Ауа шығынының жылдамдығының өлшем бірлігі қандай?

№3 зертханалық жұмыс

Реометр көмегімен газдың аз шығынын өлшеу. Реометрлерді тексеру және градуирлеу

3.1 Жұмыс мақсаты

Бұл жұмысты орындау барысындағы студенттің міндеттері:

3.1.1 Газдың аз шығынын өлшеудің әдістерімен танысу;

3.1.2 Газ санағыштарының жұмыс істеу принципімен танысу;

3.1.3 Реометр көмегімен газдың аз шығынын өлшеу машықтарын меңгеру;

3.1.4 Реометрлерді градуирлеу мен тексеру әдістерімен танысу.

3.2 Әдістемелік нұсқаулар

Бұл жұмысты орындау алдында студент дәрістер конспектісімен және төменде ұсынылған әдебиеттермен танысып алып, жұмысқа кірісу керек: Преображенский В.П. Теплотехнические измерения и приборы, §14.1, 14.3, 14.4, 14.5, 14.8.