7.4 Сурет - Турбиналық шығын

түрлендіргіштің құрылысы

Тахометрлік шығын өлшеуіштердің

артықшылығы: диаметрі 4÷750 мм

құбырларда 250МПа – ға дейінгі қысымда (-240÷270)°С температураларда шығынның кең диапазонында ( ) өлшеулер жүргізуге мүмкіндік береді. Негізгі қателігі: ±0,5% шамасында болады.

1. 7.4.3 У льтрадыбыстық шығын өлшеуіштер.

Ультрадыбыстық шығын өлшеу

әдісі ультрадыбыстың құбырға

қатысты жылдамдығының ағын

жылдамдығына тәуелділігіне

негізделген. Ағынға перпендику-

ляр сәуле шығару шығын өлшеуіш

7.5 сурет - Ультрадыбыстық сұлбасы 7.5 суретте келтірілген.

шығын өлшеуіш

Мұндағы 1 - пьезоэлемент (генератормен іске қосылады); 2 – генератор (тербелістер туғызады); 3, 4 – пьезоэлементтер; 5 – ультрадыбыстық тербелістерді қабылдағыш.

Егер θ – сәуленің ортада ауытқу бұрышы, с – қозғалмайтын ортадағы ультрадыбыстың жылдамдығы, ал δ – сәуленің сызықтық ауытқу бұрышы болса, онда

, (7.29)

. (7.30)

Ультрадыбыстық шығын өлшеуіштер екі түрлі болып жасалады: ағынға перпендикуляр сәуле шығару және ағынмен бағыттас сәуле шығыру шығын өлшеуіштері. Олардың түрлендіргіштерінің негізгі элементтері сәуле шығарғыштар мен ультрадыбыстық тербелістерді қабылдағыштар болып табылады.

Ағынмен бағыттас сәуле шығыру шығын өлшеуіштерінің жұмыс істеу принципі ультрадыбыстық импульстердің ағынмен және ағынға қарсы жүріп өту уақыттарындағы айырмасын қолдануға негізделген.

Бұл шығын өлшеуіштер қолдануда қарапайым, бірақ ауытқу бұрышының аздығынан олардың дәлдігі шектелген.

Бақылау сұрақтары

1 Айнымалы қысым құламасына негізделген шығын өлшегіштердің қолданылу аймағын атаңыз.

2 Тарылту қондырғыларының қандай түрлерін білесіздер?

3 Сұйықтар мен газдардың шығынын өлшеу кезінде дифманометрлерді орналастыруға қойылатын талаптарды атаңыздар.

4 Тұрақты қысым құламасына негізделген шығын өлшегіштердің қолданылу аймағын атаңыз. Бұл әдістің артықшылығы мен кемшіліктері қандай?

6 Қалтқылы шығын өлшеуіштің қалтқысының ағында теңестірілген күйде тұруына қандай күштер ықпал жасайды?

7 Қалтқылы шығын өлшеуіштің көрсетуіне орта тығыздығының өзгеруіне түзету қалай енгізіледі?

8 Шығын өлшеуіштердің түрлерін атаңыздар. Олар қандай мақсатпен қолданылады?