3.3 Логометрлер

Магнитоэлектрлік логометрлер – температураны өлшеу үшін техникалық кедергілік термометрлермен комплектіде қолданылатын өлшеу құралы. Логометрдің жұмыс істеу қағидасы екі тізбектегі токтардың қатынасын өлшеуге негізделген («логос» - қатынас дегенді білдіреді). Бірінші тізбекке кедергілік термометр қосылады, ал екінші тізбекке тұрақты кедергі қосылады.

3.8 суретте магнитоэлектрлік логометрдің схемасы келтірілген: 1, 2 – бір-бірімен қатты бекітілген рамкалар 3 – тілшемен қосылған; 4, 5 – тұрақты магниттің ұштары (тілше солардың арасында орналасқан); 6 – тұрақты магнит; 7 – тұрақты магниттің өзекшесі. Тұрақты магнит ұштарының арасындағы ауалық орта біркелкі емес, демек, магнит индукциясының мәндері де әртүрлі

нүктелерде бірдей емес. Е кі рамка да

бір тұрақты (Е) ток көзінен қорек-

тенеді. Рамкаларды әдейі

айналдырушы моменттері бір-біріне

қарама-қарсы бағытталатындай етіп

қосады. Қозғалмалы жүйенің тепе-

теңдігі орнаған жағдайда

болады.

, (3.10)

, (3.11)

(3.12)

болғандықтан,

, (3.13)

3.8 Сурет – Магнитоэлектрлік логометрдің сұлбасы демек

. (3.14)

Токтардың қатынасы екі тармақтың резисторларының кедергілеріне тәуелді. Бірінші тармақтың кедергісіне рамканың кедергісі және қосымша резистордың кедергісі кіреді. Бұл тармақтағы ток күші

. (3.15)

Екінші тармақтағы кедергі екінші рамканың кедергісінен, қосымша резистордың кедергісінен және термометрдің кедергісінен тұрады. Екінші тармақтағы ток күші

. (3.16)

Токтардың қатынасы

. (3.17)

Егер кедергілері тұрақты болса, онда

, немесе, . (3.18)

Сонымен болғанда, жүйенің тепе-теңдігі кезінде логометрдің қозғалмалы бөлігінің бұрылу бұрышы тек қана термометрдің кедергісіне тәуелді, ал қоректену кернеуіне тәуелді емес.