7.3 Сынақты жүргізу
Берілген жұмысты жанама әдіспен кедергін өлшеу R14 (төменгі шегі 300 Ом) және R15 кедергі (вольтметр өзегіндегі салыстырмалы кедергі 10 кОм ) қолданған.
7.3.1. Төменгі көлемді кедергіні өлшеу.
7
.3.1.1.
7.2 суреттегі схеманы жинау.
7.2. Сурет
7.3.1.2. Өлшейтін токтын мәнің алғанға дейін ЛАТР қосқышының көмегімен кернеудің мәнін өзгерту керек (V2).
3.1.3. Амперметр А2 вольтметрден кейін қосылу үшін сымға қайтадан коммутация жасап, содан кейін өлшеуді қайталаңыз.
7.3.2. Үлкен мәнді кедергіні өлшеу.
Бұл жұмыста R15 кедергісі өлшенеді вольтметрдің орнына R11 қосымша кедергісі бар служит миллиамперметр ИП қолданылады (өлшеу шегі 50В және ішкі кедергі 10 кОм).
7.3.2.1 7.3 суретке сәйкес схеманы жинаныз;
7.3.2.2. Өлшенетін токтың мәнін алғанға дейін ЛАТР қосқыштың көмегімен (V2) кернеудің мәнін өзгерт. Жұмыс аяқталғанға дейін барлық аппараттарды бастапқы қалпына келтіржәне стендті өшір.
7.3.2.3. Амперметр А2 вольтметрден кейін қосылу үшін сымға қайтадан коммутация жасап, содан кейін өлшеуді қайталаңыз.
7.3. Сурет
7.4 Сынақ нәтижесін қорыту
7.4.1. 7.2 схемасы бойынша Rх мәнін 7.3.1.3. және 7.3.1.4. пунктері бойынша есептеу
7.4.2. Өлшеу қателігін бағалау.
7.4.3. 7.3 схемасы бойынша Rх мәнін 7.3.2.2. және 7.3.2.3. пунктері бойынша есептеу.
7.4.4. Өлшеу қателігін бағалау.
7.5 Тексеруге арналған сұрақтар
7.5.1. Кедергіні өлшеуді қалай түсінуге болады?
7.5.2. Неге амперметр және вольтметр әдістері арқылы кедергіні анықтау барысында өлшеу құралдарына қосылған әртүрлі схемалар қолданылады?
7.5.3. Амперметр және вольтметр әдістері арқылы кедергіні анықтау барысында қандай кедергілерді "үлкен" және қандай кедергілерді "кіші" деп атауға болады?
№8 ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС
Жүктеменің әртүрлі түрі кезіндегі қуат коэффициентін cosf өлшеу
8.1. Жұмыстың мақсаты.
8.1.1. cosf фазометрмен өлшеуді үйрену және оның мәндерін есептеу әдісімен анықтау.
8.1.2. cosf мәндеріне жүктеме мәндерінінің және сипаттамасының әсер етуін зерттеу.
8.2. Негізгі теориялық мағлұматтар
Электрлі сигналдардың арасындағы (токпен кернеу) фазаның жылжу бұрышын өлшеу - өлшеу техникасының әртүрлі облыстарында, байланыс техникасында, телевиденияда және т.б жүргізіледі. Және де фаза жылжуын өлшеу негізінен токпен кернеу арасында немесе бірдей жиілікті кернеу арасында жүргізіледі.
Өлшеу құрылғылары фазаның айрымын өлшеуге арналған және ол фазометр деп аталады.
Токпен кернеу арасындағы фазаның жылжу бұрышын өлшеу логометрлік әдіс, 3 құрылғылар әдісі немесе осциллографтік әдіс арқылы жүргізіледі. Екі кернеу арасындағы фазалар айырымын өлшеу электронды аналогтармен және сандық фазометрлермен және де компенсациялық және осцилографиялық әдістер арқылы жүзеге асады.
Айналмалы токты тізбектегі cosf мәні амперметрдің, ваттметрдің және вольтметрдің көрсеткіші бойынша жанама әдіс арқылы анықталады:
Р
COSj = ------.
U I
Жүйенің жұмыстық режимін үзіліссіз бақылау үшін есептелуді қажет ететін мұндай жанама әдіс тиімсіз.
Мұндай жағдайда көрсеткіш құрылғысы - фазометр қолданылады.
Бірфазалы фазометрдің құрамы жылжымайтын катушкадан, сүйірлі токты жүктемеден I, және жалпы оске бекітілген екі катушкадан тұратын жылжымалы бөліктен тұрады. ( 8.1.Сурет).
8
.1.Сурет
Ток I жылжымайтын катушканың ішінде біркелкі магнит өрісін тудырады. Магнит ағыны I тогына пропорционал және фаза бойыншада сәйкес келеді. Ток I фаза бойынша кернеуден U j бұрышына кем.
Жылжымалы бөліктің катушкаларында көптеген жіңішке сымды орамдары бар. Ток оларға спиральды пружиналар арқылы беріледі. Катушка 1 үлкен кедергілі резисторымен R қосылған, сондықтан I1 тогы фаза бойынша жүйенің кедергісімен сәйкес келеді. Катушка 2 дросселімен L тізбектей қосылған, онда ток фаза бойынша жүйенің кедергісінен g бұрышына кем.
Катушка 1-ге әсер ететін жылжымалы және жылжымайтын катушкалардың өзара әсер етуі айналу моментін тудырады:
М = I1*I*cosj*j1 (a),
мұнда –жылжымалы бөліктің бастапқы жағдайдан басқа жағдайға өзгеруінен туатын ауытқу бұрышы. 2-ші катушкаға момент әсер етеді:
М2 = I2*I1*cosj(j - g)j1(a).
М1 және М2 бір-біріне қарама-қарсы бағытталған. Құрылғының жылжымалы бөлігі
М2 = М1 тең болатындай жағдайда болуы керек..
I1*I*cosj*j1(a) = I2*I*cosj*j2(a).
Осыдан:
I1*cosj*j1(a) = I2*cos(j - g)*j2(a).
I1 және I2 токтары үшін былай жазуға болады:
I1 = U/R1; I2 = U/Z2,
онда
U U
---- cosj*j1( a ) = ---- cos(j - g)*j2(a).
R1 Z2
Фазометрдің бұрышты анықтайтын жылжымалы бөлігінің жағдайы тек қана бұрыштық функция j болып табылады және жүктеменің тогынан да, жүйенің кернеуінен де тәуелсіз. a = F(j).
Катушкалардың размерлері, катушкалар бекітілген бұрыштардың размері және жүйедегі катушка 2-нің жылжу бұрышының g размері мына қатынас арқылы анықталады: a = j. Градустік фазометрдің шкалалары жылжу бұрышына j сәйкес келеді.