Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті
Автомобиль көлігі кафедрасы
Б.Ш. Асқаров,С.Ю.Кутьенко
«Көлік техникасының энергетикалық қондырғылары»
пәні бойынша курстық жобаға арналған
Әдістемелік нұсқаулар
5В071300 – «Көлік, көлік техникасы және технологиялары»
мамандығының студенттеріне арналған
Қарағанды 2010
«Көліктік техниканың энергетикалық қондырғылары» пәні бойынша курстық жоба қозғалтқышты жобалаудағы білімнің, іскерлік пен дағдының деңгейін тексеруге жол беретін білімді бақылау түрі болып табылады. Курстық жоба жобаланатын қозғалтқыштың негізгі техникалық көрсеткіштері мен алынған есептік деректер бойынша графикалық сипаттамаларымен қоса графикалық бөлімін қарастыратын автомобиль қозғалтқыштарын жобалаудың бірқатар есептерін орындаудан тұрады. Түсіндірме жазбаның мазмұны 050713 «Көлік, көліктік техникалар мен технологиялар» мамандығы бойынша келесі мынадай бөлімдер мен қосымша бөлімдерден тұрады:
Кіріспе
1 Қозғалтқыштың жылулық есептелуі
1.1 Жылулық есептеуге алдыын – ала берілгендер
1.2 Жұмыс денесінің параметрлері
1.3 Қалдық газдың және қоршаған ортаның параметрлері
1.4 Жіберу процесі
1.5 Қысылу процесі
1.6 Жану процесі
1.7 Жіберу және кеею процесі
1.8 Жұмыс циклінің көрсеткіштік параметрлері
1.9 Қозғалтқыштың эффективті көрсеткіші
1.10 Қозғалтқыштың және цилиндрдің негізгі параметрлері
1.11 Көрсеткішті диаграммалардың құрылуы
1.12 Жобалаудағы қозғалтқыштың жылулық балансы
1.13 Қозғалтқыштың сыртқы жылдамдық сипаттамаларының құрылуы
2 Қозғалтқыштың кинематикасы және динамикасы
2.1 КШМ-нің тізбегі және негізгі параметрлері
2.2 Поршеньнің орынауыстыруы, жылдамдығы, удеуі
2.3 Газдың күш қысымы
2.4 КШМ бөлшектерін келтіру
2.5 Меншікті күш қоспасы
2.6 Айналу моменттері
2.7 Иінді білікке әсер ететін күштер
2.8 Қозғалтқыштың жұмысының теңгерілуі және бірқалыптылығы
3 Жобаланудағы қозғалтқыштың конструкторлы есебі
3.1 Қозғалтқыш бөлшектерінің есебі
3.2 Қозғалтқыш жүйесінің есебі
4 Жобалаудағы қозғалтқыштың және прототиптің салыстырмалы бағасы
Пайдаланылған әдебиеттер
Түсініктеме жазба структурасы тұрады:
Титульді беттен бастап беттін саналуы басталады
Жобалауға арналған тапсырмалар барлық студенттер үшін, жобалау жетекшісімен және кафедра меңгерушісімен бекітіледі;
Түсініктеме жазбаларының мазмұнында бастапқы бетінде бөлімдер мен бөлімшелер жазылады;
Кіріспе (кіріспенің екінші бетінен бастап,жоғарғы оң жақ бұрышында 10х10мм беттік нұсқамалар араб цифрлармен қойылады);
1 бірінші бөлім;
Бірінші бөлімнің бірінші бөлімшесі т.б.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Қысқартылған және белгіленген шарттар тізімі
Қосымша А
Қосымша Б т.б.
1 Автоқөлік қозғалтқыштары, редакциясы М.С. Ховаха. М., Машинажасау, 1977, 591 с. |
|
3 Іштен жану қозғалтқыштары. Компьютерлі практикум, Луканин В.Н. М., жоғары мектеп , 1995г. 255с. |
|
1.1 Жанар майдың мінездемесі
Берілген e = 8,6 қысу дәрежесіне сәйкес AИ-93 маркалы бензинді қолданамыз. Жанар майдың қарапайым құрамы, кг және жанар май меншікті массы, кг/кмоль: С= 0,8550; Н=0,1450; мт=115 кг/кмоль. Жанар майдың көрсетілген қарапайым массасының құрамы кезіндегі төменгі жылулық жануы тең:
Hu = 33,91C+125,6H-10,89(O-S)-2,51(9H+W) = 43930 кДж/кг (1.1)
1.2 Жұмыстық дененің өлшемдері
1 кг жанар майдың жануы үшін теориялық жағынан қажетті ауа мөлшері
=
0,5168 кмоль возд/кг топл (1.2)
=
14,9565 кг возд/кг топл (1.3)
Артық
ауа коэффициенті
негізгі
тәртіпте, ал минималды айналу жиілігінің
тәртібі
.
Жанғыш
қоспа мөлшері
M1=ΑL0+1/mT; (1.4)
Жанғыш өнімнің жеке компоненттерінің мөлшері кмоль /кг жанар майдағы К=0,5 кезіндегі және алынған жылдамдық тәртібінде:
=0,0512
кмоль СО2/кг
топл (1.5)
=0,0201
кмоль СО/кг топл (1.6)
=0,0625
кмоль Н2О/кг
топл (1.7)
=0,0100
кмоль Н2/кг
топл (1.8)
=0,3520
кмоль N2/кг
топл (1.9)
Жанғыш өнімнің жалпы мөлшері
(1.10)
1.3 Қалдық газдардың және қоршаған ортаның өлшемдері
Қоршаған
ортаның температурасы
және қысымы: P0
= 0,0925МПа
және
Т0
= (20+
+273)К.
= 8,6 тұрақты
мағыналы қысу дәрежесі кезінде қалдық
газдыңтемпературасы
кезінде
жылдамдық тәртібінің өсуіне қатысты
практикалық тұрғыдан тік өседі,
бірақ
байытылған қоспа кезінде азаяды. Есептей
келе, n
=
1000 об/мин кезінде
,
ал қалған тәртіпте
.
Қалдық газдың қысымы Pr,
газ бөлгіш фазаның кеңеюі есебінен және
есептелген қозғалтқыштың шығару трактын
құрылымдық безендіру кезінде кедергінің
азаюынан номиналды жылдамдық тәртібінде
мынаны аламыз: Есептеу үшін коэффициент
Pr
- Кост
= 1,1
(1.11)
n = 1000, 2240, 3360, 4480, 5600 және 6160 об/мин үшін жылулық есептеу тізбектей жүргізіледі. Барлық есептеудің берілгендері 1-кестеде келтірілген.
1-кесте.
Жұмыс денесінің сипаттамасы
1.4 Кіру процесі
Жаңа зарядтағы жылыту темперапурсы.Наминалды жылдамдық режиміндегі қозғалтқыштын жақсы толуы үшін:
10ОC.
Онда
(1.12)
Кірудегі
заряд тығыздығы:
= 1,1000 кг/м3,
где RB
= 287 Дж/кг*град –,ауанын тұрақты меншікті
газы.Кірудегі қысымының жоғалуы.
Қозғалтқыштын жылдамдық режиміне сәикес
және(n
= 5600 об/мин) кіру системаның бетін сапалы
өндеуде мынаны қабылдаймыз
= 2,8 и
= 80 м/с Онда қычым жоғалуы
(1.13)
Сонындағы
қысым жоғалыу 
(1.14)
Қалдық
газ қысымы.
анықтау үшін үрлеусіз қозғалқыш үшін
=
1 коэффициентін қабылдаймыз.Қалдық газ
коэффициенті:
(1.15)
Соныңдағы
кіру температурасы 
(1.16)
Толтыру
коэффициенті
(1.17)
Кесте 2.
Кіру процесіндегі параметірлер
1.5 Сығу процесі
Адиабаталы
сығылудың орташа көрсеткіші
при = 8,6 есептелген мән Та
график арқылы анықталады (
адиабаталы
сығылу көрсеткішін анықтау үшін
номограмма қолданылады), ал политропалы
сығылудын орташа көрсеткіші
біршама аз қабылдаймыз
.
қабылдағанда
есепке алынадыайналу жиілігі азайған
сайын газдан цилидр іргесіне жылу беру
көбейеді
ал
-мен
салыстырғанда біршама азайады:
Сығылу
соныңдағы қысым 
(1.18).
Сығылу
соныңдағы температура 
,ОК
(1.19)
tc=Тс–273 (1.20).
Кесте 3
Параметры процесса
сжатия
Сығылу соңындағы орташа мольдік жылулық сыйымдылығы:
а) (ауаның)
жаңа қоспасы
,
кДж/(кмоль*град)
б) қалдық
газдар
,
кДж/(кмоль*град) – экстраполяция
методымен табамыз.
в) жұмыс істейтін қоспалар.
,
кДж/(кмоль*град) (1.21)