
- •«Астана медицина университеті» ақ Қалыпты физиология кафедрасы
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша
- •4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •«Астана медицина университеті» ақ Физиология кафедрасы
- •Сабақ тақырыбы: Физиологияда қолданылатын зерттеу тәсілдері. Қозғыш тіндердің физиологиясы. Қозғыштықтың көрсеткіштері. Электродонтометрия.
- •Жүрек бұлшық еті мен бас миындағы биоэлектрлік құбылысты тіркеу.
- •Қалыпты физиология кафедрасы
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша
- •6. Әдебиет:
- •Физиология кафедрасы
- •Сабақ тақырыбы: Бұлшықеттің физиологиялық қасиеттері. Бұлшық еттің жиырылу механизмдері. Шайнау бұлшық еттердің қызметі және күші. Гнатодинамометрия.
- •Бұлшықеттік тінннің құрылымы (1) және миофибриллдер (11):
- •Қалыпты физиология кафедрасы
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиет:
- •Физиология кафедрасы
- •Сабақ тақырыбы: Жүйке бойымен қозудың өтілу заңдылықтары. Синапстың физиологиялық қасиеттері. Парабиоз.
- •«Астана медицина университеті» ақ
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиет:
- •Физиология кафедрасы
- •Сабақ тақырыбы: «Орталық жүйке жүйесінде қозудың таралу ерекшеліктері».
- •1 Нейронға өткізілуі тежелу тежелу типтес тежелу
- •Қалыпты физиология кафедрасы
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиет:
- •1. Адам физиологиясы. Х.К. Сәтбаева, а.А.Өтепбергенов, ж.Б. Нілдібаева, Алматы, 2005, 663 б.
- •2. Адам анатомиясы. А.Р. Рахишев, Алматы, 2005, 598 б.
- •4.Қанқожа м.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. – Алматы, 2004ж. 78 бет.
- •Физиология кафедрасы
- •Сабақ тақырыбы: Вегетативтік жүйке жүйесінің физиологиясы. Жұлын, ми бағаны құрылымдарының және сопақша мидың физиологиясы.
- •Қалыпты физиология кафедрасы
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша Тақырып: Қозғыш ұлпалар, ожж және вжж бойынша қорытынды сабақ
- •6. Әдебиет:
- •1. Адам физиологиясы. Х.К. Сәтбаева, а.А.Өтепбергенов, ж.Б. Нілдібаева, Алматы, 2005, 663 б.
- •2. Адам анатомиясы. А.Р. Рахишев, Алматы, 2005, 598 б.
- •4.Қанқожа м.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. – Алматы, 2004ж. 78 бет.
- •«Астана медицина университеті» ақ Физиология кафедрасы
- •Қорытынды сабағы
- •V. Келесі сабақтың әдістемелік нұсқауымен, көмекші құралдарымен таныстыру:
- •Қалыпты физиология кафедрасы
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиет:
- •1. Адам физиологиясы. Х.К. Сәтбаева, а.А.Өтепбергенов, ж.Б. Нілдібаева, Алматы, 2005, 663 б.
- •2. Адам анатомиясы. А.Р. Рахишев, Алматы, 2005, 598 б.
- •Қанқожа м.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. – Алматы, 2004ж. 78 бет.
- •Физиология кафедрасы
- •Сабақ тақырыбы: Ішкі сөлініс бездері.
- •II. Деніміз сау болсын!
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиет
- •1. Адам физиологиясы. Х.К. Сәтбаева, а.А.Өтепбергенов, ж.Б. Нілдібаева, Алматы, 2005, 663 б.
- •2. Адам анатомиясы. А.Р. Рахишев, Алматы, 2005, 598 б.
- •Қанқожа м.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. – Алматы, 2004ж. 78 бет.
- •7. Бақылау
- •Физиология кафедрасы
- •Қанның қорғаныс қасиеттері
- •Адамда қалыпты жағдайда қанның лейкоцитарлық формуласы.
- •Номограмма бойынша түрлі- түсті көрсеткішті анықтау.
- •Адамда белгілі қан топтары.
- •Қанның резус-факторын анықтау.
- •Қалыпты физиология кафедрасы
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиет
- •1. Адам физиологиясы. Х.К. Сәтбаева, а.А.Өтепбергенов, ж.Б. Нілдібаева, Алматы, 2005, 663 б.
- •2. Адам анатомиясы. А.Р. Рахишев, Алматы, 2005, 598 б.
- •Қанқожа м.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. – Алматы, 2004ж. 78 бет.
- •Қалыпты физиология кафедрасы
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша
- •3. Оқу мақсаты:
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиет
- •1. Адам физиологиясы. Х.К. Сәтбаева, а.А.Өтепбергенов, ж.Б. Нілдібаева, Алматы, 2005, 663 б.
- •2. Адам анатомиясы. А.Р. Рахишев, Алматы, 2005, 598 б.
- •4. Қанқожа м.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. – Алматы, 2004ж. 78 бет.
- •7. Бақылау
- •Сызбанұсқа мен таблицаларды салып алу: жүрек жасушаларының әп
- •Сурет 7.7 Әрекет потенциалының шынайы(а) және латентты(б) жүруіндегі автоматты ритмнің дамуы.
- •Сурет.63. Электрокардиография
- •Ситуациялық есептер шешу:
- •Қалыпты физиология кафедрасы
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиет
- •1. Адам физиологиясы. Х.К. Сәтбаева, а.А.Өтепбергенов, ж.Б. Нілдібаева, Алматы, 2005, 663 б.
- •2. Адам анатомиясы. А.Р. Рахишев, Алматы, 2005, 598 б.
- •4. Қанқожа м.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. – Алматы, 2004ж. 78 бет.
- •7. Бақылау
- •«Астана медицина университеті» ақ Физиология кафедрасы
- •Сабақ тақырыбы: Жүрек әрекетінің реттелуі. Гемодинамикалық өлшемдері. Микроциркуляция.
- •«Реограф» құрылғысындағы сфигмограмма анализі
- •Ортостатикалық сынау.
- •Функционалды сынау.
- •Ситуациялық есептер шешу:
- •Қалыпты физиология кафедрасы
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •Білім берудің және оқытудың әдістері
- •6. Әдебиет
- •1. Адам физиологиясы. Х.К. Сәтбаева, а.А.Өтепбергенов, ж.Б. Нілдібаева, Алматы, 2005, 663 б.
- •2. Адам анатомиясы. А.Р. Рахишев, Алматы, 2005, 598 б.
- •4. Қанқожа м.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. – Алматы, 2004ж. 78 бет.
- •7. Бақылау
- •«Астана медицина университеті» ақ Физиология кафедрасы
- •Сабақ тақырыбы: Сыртқы тыныс алу физиологиясы. Тыныс алудың реттелуі. Тынысалу көлемдері.
- •Тақырып бойынша мәселе есептер:
- •Қалыпты физиология кафедрасы
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша
- •3. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •Білім берудің және оқытудың әдістері
- •6. Әдебиет
- •1. Адам физиологиясы. Х.К. Сәтбаева, а.А.Өтепбергенов, ж.Б. Нілдібаева, Алматы, 2005, 663 б.
- •2. Адам анатомиясы. А.Р. Рахишев, Алматы, 2005, 598 б.
- •Қанқожа м.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. – Алматы, 2004ж. 78 бет.
- •«Астана медицина университеті» ақ Физиология кафедрасы
- •V. Келесі сабақтың әдістемелік нұсқауымен, көмекші құралдарымен таныстыру:
- •Қалыпты физиология кафедрасы
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиет
- •1. Адам физиологиясы. Х.К. Сәтбаева, а.А.Өтепбергенов, ж.Б. Нілдібаева, Алматы, 2005, 663 б.
- •2. Адам анатомиясы. А.Р. Рахишев, Алматы, 2005, 598 б.
- •4. Қанқожа м.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. – Алматы, 2004ж. 78 бет.
- •7. Бақылау
- •Физиология кафедрасы
- •Сабақ тақырыбы: аіж қызметінің зерттеу әдістері. Асқорыту түрлері. Сөл құрамы. Аіж моторлық және сіңірілу қызметтері.
- •Сілекейдің рН анықтау
- •Ситуациялық есептерді шешу.
- •Қалыпты физиология кафедрасы
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша
- •6. Әдебиет Қазақ тілінде
- •2. Адам анатомиясы. А.Р. Рахишев, Алматы, 2005, 598 б.
- •4. Қанқожа м.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. – Алматы, 2004ж. 78 бет.
- •7. Бақылау
- •Рид формуласымен негізгі алмасуды есептеу
- •№ 6 Жұмыс. Несептің рН-ын анықтау.
- •№ 7 Жұмыс. Адамның тер бөлінулерін зерттеу
- •Дене температурасының әсері.
- •Қалыпты физиология кафедрасы
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •5. Оқыту және білім беру әдістері:
- •6. Әдебиет
- •1. Адам физиологиясы. Х.К. Сәтбаева, а.А.Өтепбергенов, ж.Б. Нілдібаева, Алматы, 2005, 663 б.
- •2. Адам анатомиясы. А.Р. Рахишев, Алматы, 2005, 598 б.
- •4. Қанқожа м.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. – Алматы, 2004ж. 78 бет.
- •7. Бақылау
- •Қалыпты физиология кафедрасы
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша
- •1. Тақырыбы: Көру, дәм сезу, иіс сезу, есту, тепе-тендік және соматосенсорлық талдағыштар физиологиясы.
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары
- •6. Әдебиет:
- •2. Адам анатомиясы. А.Р. Рахишев, Алматы, 2005, 598 б.
- •4. Қанқожа м.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. – Алматы, 2004ж. 78 бет.
- •Дәм сезу табалдырығын анықтау.
- •Сүйектік және ауалық өткізгіштігін зерттелуі
- •Айналдыру сынамасы
- •Барани модификациясындағы кілтеуіш байқауы
- •Отолитты байқау
- •Қалыпты физиология кафедрасы
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиет:
- •1. Адам физиологиясы. Х.К. Сәтбаева, а.А.Өтепбергенов, ж.Б. Нілдібаева, Алматы, 2005, 663 б.
- •2. Адам анатомиясы. А.Р. Рахишев, Алматы, 2005, 598 б.
- •4.Қанқожа м.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. – Алматы, 2004ж. 78 бет.
- •Алынған нәтижелерді талдау
- •Пиктограмма әдісімен сигналдық жүйенің басымдылық типін анықтау
- •Алаңдауға арналған түсініктер:
- •Әдiстемелiк қажеттi құралдар
- •Нәтижелердi талдау
- •«Шульте кестелерi» әдiсi немесе сiздiң жұмысқа қабiлетiңiз қандай?
- •«Астана медицина университеті» ақ Физиология кафедрасы
- •Сабақ тақырыбы: талдағыштар физиологиясы және жжіә қорытынды сабағы
- •Қалыпты физиология кафедрасы
- •051302 «Стоматология» мамандығы бойынша Тақырып: Талдағыштар және жжіә типтері физиологиясы бойынша қорытынды сабақ
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •5. Оқыту және білім беру әдістері: барлық практикалық сабақтар кішігірім топтарда жүргізіледі.
- •6. Әдебиет:
- •1. Адам физиологиясы. Х.К. Сәтбаева, а.А.Өтепбергенов, ж.Б. Нілдібаева, Алматы, 2005, 663 б.
- •2. Адам анатомиясы. А.Р. Рахишев, Алматы, 2005, 598 б.
- •4.Қанқожа м.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. – Алматы, 2004ж. 78 бет.
Айналдыру сынамасы
Жұмыс барысы: зерттелушіні Барани орындығына денесін бекіту үшін планканы бекітіп отырғызады. Көлденең көзді нистагм болуы үшін оны басын 15◦ бұрышқа түсіруін сұрайды. Тәжірибе жүргізуші секундына жарты айналым жылдамдығымен зерттелушіні бір қалыпты айналдырады. 10 секундтан кейін орындықты кенеттен тоқтатады да, зерттелушіні көзін ашуын сұрайды. Бір уақытылы секундомерді қосады. Нистагм жоғалған кезде секундомерді тоқтатып, оның ұзақтылығын есептейді.
Келесі зерттеуді бастамас бұрын зерттелушіні Барани орындығында айналдырғанда қандайда бір сезіну пайда болса ол туралы айтуын сұрайды. Оның көзін байлап 1 секундте жарты айналым жылдамдығымен 10 рет айналдырады. Зерттелуші қозғалыс басында айналысты сезінеді және оның бағытын анықтайды. Содан соң қозғалыс бір қалыпты болғанда, ол бұл сезінуді жоғалтады да, орындықтың тоқтағанын хабарлайды. Орындықты тоқтатқан кезде зерттелушіде кері айналыс сезімі пайда болады.
Барани модификациясындағы кілтеуіш байқауы
Зерттелушіден 0,5см бас деңгейі арақашықтығында қарандашты орналастырады. Қарандашқа қарап, көзін жұмып қарандаштың жоғарғы ұшына сұқ саусақпен жанасуын сұрайды. Ізінше жоғарыда айтылған орындықта айналдырады. Орындықты тоқтатқан соң ол қолын алдына созып, көзін ашпай қайта қарандаштың жоғарғы ұшына жанасуға тырысады.
Отолитты байқау
Зерттелушіні Барани орындығына отыруын, көзін жабуын және басын 90◦ алға июін сұрайды. Орындықты айналдырады. 5 рет айналдырған соң орындықты кенеттен тоқтатады, бұл кезде ортаңғы сызықтан корпустың ауытқуын бақылайды. Пульстің жоғарылауын және төмендеуін байқайды.
Қорытынды:
Жоғарғы тармақ
Ортаңғы тармақ
Төменгі тармақ
Сурет.325. Беттің сезімтал иннервациясы (үштік нерв тармақтары)
Сурет. 76 Форстер периметрі арқылы көздің алаңын анықтау.
Рецепторлық
потенциалдың қалыптасуы мен импульстер
ағынының генерациясы
кодтау
Импульстарды
өткізу
Қыртыс асты
орталықтардың белсенділігі, басқа
орталықтармен байланысы
декодтау
декодтау
Ақпаратты қайта өңдеу
«Астана медицина университеті» АҚ
Қалыпты физиология кафедрасы
№ 17 ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚҚА
АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ ҚҰРЫЛЫМЫ
051302 «Стоматология» мамандығы бойынша
Тақырып: Ағзаның шартты рефлекторлық қызметі және оның нейрофизиологиялық механизмдері. Жоғарғы психикалық қызметтер.
Сағат саны: 4
Курс: 2
Құрастырушы:
Доцент Ибраева С.С.
Астана 2013ж.
1. Тақырыбы: Ағзаның шартты рефлекторлық қызметі және оның нейрофизиологиялық механизмдері. Жоғарғы психикалық қызметтер.
2. Мақсаты: Адамның тәртіптік реакциясы өмірлік әрекет үрдісінде жүре пайда болған шартты рефлекстің жинақтығымен анықталады да, олар организмнің бейімделі барысында тұрақты тұрде жаңарумен, жинақталуымен сипатталады. ЖЖІӘ әртүрлі типтеріне жататын жеке ерекшелікті шартты рефлекторлық байланыс сипаттайды. Оқытылып отырған тақырыптың өзектілігі, уақытша байланстың түзілу қабилеттілігі мен оның ұзақ уақыт бойы сақталынуы- шартты рефлекторлық әрекетті анықтайтын құрылысмдық негіз болып табылады да, ми қыртысының құрылымының серпімділігін айқындайды.
. 3. Оқу мақсаты: Студентті шартты рефлексті құрастыру әдістеріне және шартсыз бен шартты орталықтардың аралығындағы уақытша байланыстың түзілу жолдарын талдауға үйрету. «Жол сүрлеу» жүретін орталықтардың орналасуы мен шартты-рефлекторлық байланыстың негізгі механизмдері мен түзілу заңдылықтарын ұйымдастыру.