- •Institutynyň talyplary üçin
- •Terapewtik stomatologiýanyň ösüşi we onuň öňünde durýan meseleler
- •Stomatologiýa gullugyny guramak
- •Häzirki zaman stomatologiýa gullugy şu aşakdaky görnüşlerden ybarat:
- •2.1. Stomatologyň otagynyň guralyşyna talaplar we kadalar.
- •Stomatolog lukmanyň otagynda şu aşakdaky enjamlar bolmaly:
- •Terapewtik stomatologiýada aseptika we antiseptika
- •Sterilizasiýa we dezinfeksiýa
- •Amidopirin synagynda Ulanylýan erginiň düzümi şu aşakdakylardan ybarat:
- •Agyz boşlugyndaky synalaryň we dokumalaryň gurluşy we ýerine ýetirýän işleri
- •3.1. Agzyň nemli bardasy
- •3.1.1. Agzyň dürli bölümlerindäki nemli bardanyň gurluşy
- •3.1.2. Agzyň nemli bardasynyň ýerine ýetirýän işleri
- •3.2. Sülekeý mäzleri, sülekeý we agyz boşlugynyň suwuklygy
- •3.2.1. Sülekeý mäzleri
- •3.2.2. Sülekeý we agyz boşlugynyň suwuklygy
- •3.2.3. Sülekeýiň ýerine ýetirýän funksiýalary
- •We ösüp çykyş möhletleri
- •3.3.1. Dişleriň anatomik gurluşy
- •3.3.1.2. Hemişelik dişler
- •3.3.2. Dişiň gaty dokumalarynyň gistologik gurluşy, himiki düzümi we ýerine ýetirýän işleri
- •3.4. Agyz boşlugynyñ mikroflorasy
- •3.5. Agyz boşlugynyñ goraýjy mehanizmleri
- •3.5.1. Mahsus däl goraýyş faktorlar
- •3.5.2. Mahsus goraýyş faktorlar
- •Mahsus goraýyş faktorlar
- •Agyz agzalarynyň ýagdaýlaryny anyklamagyň usullary
- •4.1. Näsagdan sorag-ideg edilişi (subýektiw barlaglar)
- •4.2. Obýektiw barlag usullary
- •4.2.1. Seretmeklik
- •4.2.1.1 Daşky serediliş
- •4.2.1.2. Agyz boşlugyna seretmek.
- •Dişleriň etlerine seretmek
- •Cpitn indeksiniň kesgitlenişi
- •Agyz boşlugynyň gigiýeniki ýagdaýlarynyň kesgitlenişi
- •4.2.1.3. Agyz boşlugynyň içki bölegine seretmek
- •Agzyň nemli bardasynda bolup geçýän patologik hadysalar
- •4.2.1.4. Dişlere seretmeklik
- •4.2.2. Dişleriň perkussiýasy
- •4.2.3. Palpasiýa barlagy
- •4.2.4. Temperatura duýujylygyny anyklamak.
- •4.2.5. Diş dokumalarynyň ýagdaýlarynyň elektrik togunyň kömegi bilen anyklanylyşy
- •4.2.6. Rentgen anyklaýyş usullary
- •Rentgen barlaglaryň usullary:
- •4.2.7. Transillýuminasiýa anyklaýyş usuly
- •4.2.8. Lýuminesent barlag usuly
- •4.2.9. Funksional takyklamalar
- •4.2.10. Funksional barlaglary
- •4.2.11. Laboratoriýa barlag usullary
- •4.3 Stomatologik näsaglarynyň hasaba alnyş kartasy
- •Kariýesden özge zeperlenmeler
- •Kariýesden özge zeperlenmeler.
- •Syrçanyň kemterliligi (gipoplaziýasy)
- •Dişleriň menekliligi (flýuorozy).
- •Syrçanyň artykmaçlygy (giperplaziýasy)
- •Dişler ösüp çykanyndan soňraky döwürlerde ýüze çykýan kariýesden özge zeperlenmeler
- •Pahna şekilli kemtik.
- •Dişleriň gaty dokumalarynyň patologik sürtülmesi
- •Dişleriň eroziýasy
- •Dişleriň gaty dokumalarynyň nekrozy
- •Dişleriň himiki (turşulardan) nekrozy
- •Dişleriň ýiti şikeslenmesi
- •Dişleriň kariýesi
- •6.2. Dişleriň kariýesiniň toparlara bölünişi
- •6.3. Kariýesiň klinikasy
- •6.4. Dişleriň kariýesiniň patologik anatomiýasy
- •6.5. Diş kariýesiniň döreýişiniň nazary ýollary (takyklamalary)
- •Şats we Martiniň helasiýa teoriýasy
- •Kariýesiň döremeginiň häzirki zaman düşündirilişi
- •Surat № 6.6. Kariýesiň döreýşiniň taslamasy.
- •6.6. Diş kariýesiniň bejerlişi
- •Blek boýunça kariýes köwekleriniň klaslara bölünişi
- •I klas kariýes ojaklarynyň şekil aýratynlyklary.
- •III klas kariýes köwekleriniň şekilleri.
- •IV klas kariýes köwekleriniň görnüşleri.
- •V klas kariýes köweginiň taýýarlanyşy.
- •6.6.2. Petikleýji serişdeler
- •6.6.2.1. Wagtlaýyn ulanylýan petikleýjiler.
- •6.6.2.2. Aralaýjylar.
- •6.6.2.3. Hemişelik petikleýjiler
- •Sementleriň oňaýly taraplary:
- •Sementleriň oňaýsyz taraplary:
- •Petikleýjileri gatatmaklyk üçin ulanylýan fotopolimerzatorlar (gatadyjy çyralar) we olaryň ulanylyşy
- •6.6.3. Gaýtadan dikeldiji serişdeler bilen köwekleri doldurmaklygynyň tapgyrlary
- •6.7. Kariýesiň bejergisinde goýberilýän säwlikler we gaýra üzülmeler
- •Dişleriň pulpasy
- •7.1.1. Dişiň pulpasynyň anatomiki, gistologiki gurlyşy we fiziologiki aýratynlygy
- •7.1.2. Diş pulpasynyň gistologiki gurluşy
- •Diş pulpasynyň gistohimiýasy
- •7.1.3. Diş pulpasynyň gan üpjinçiligi.
- •7.1.4. Diş pulpasynyň nerw üpjinçiligi
- •7.1.5.Diş pulpasynyň ýerine ýetirýän işleri.
- •Iýmitlendiriş
- •Iýmitlendiriş işjeňligi
- •7.3. Dişiň pulpit keselleriniň sebäpleri.
- •7.3.1. Döreýiş sebäpleri.
- •7.4. Diş pulpasynyň çişmesiniň geçiş aýratynlygy, morfogenezi, mikrosirkulýator üýtgeşmesi.
- •7.3. Surat. Diş kök akabasynyň esasy arteriolynyň diwarynyň ultrodüzmi.
- •7.5. Diş pulpasynyň çişmesiniň toparlara bölünişi.
- •7.6. Pulpidiň geçiş alamatlary we anyklanyşy.
- •7.6.1.Ýiti ojaklaýyn pulpit.
- •7.6.2.Ýiti ýaýraň pulpit.
- •7.6.3. Üznüksiz fibroz pulpit.
- •7.6.4.Üznüksiz gipertrofiki pulpit.
- •7.6.5. Üznüksiz çüýreme (gangrenoz) pulpit
- •7.6.6. Üznüksiz pulpidiň ýitileşmegi.
- •7.7. Dişleriň pulpit keselleriniň bejerliş usullary
- •Bejerliş usullar
- •7.7.2. Pulpit keselini wital amputasyýa geçiriliş aýratynlygy.
- •7.13. Surat. Wital ekistropasiýa amputasion usuly
- •7.7.3. Hirurgiki usuly.
- •7.7.3.1. Pulpany wital ekstirpasyýa geçirilişi.
- •Pulpit bejerlende wital ekistropasyýa usulynyň geçiriliş tapgyry
- •7.7.3.2. Pulpanyň dewital ekistropasyýa geçirilişi
- •7.7.3.3. Pulpanyň dewital amputasyýa geçirilişi
- •Pulpit kesellerini bejerlende göýberilýän säwlikler we gaýry üzülmeler
- •VIII Bap Periodont dokumanyň çişmesi (infilomkatiýasy)
- •8.1. Periodont dokumanyň anatomiki -fiziologiki aýratynlygy.
- •8.3. Surat. Periodont süýmleriniň keseligine ýerleşişi, diş keseligine keseilende.
- •8.6. Surat. Periodontdaky epitelial galyndylary.
- •Periodontyn işjeňligi.
- •8.2. Periodontitiň sebapleri.
- •8.3. Periodontitiň (döreýşi geip çykyşy, geçiş aýratynlygy) patogenezi
- •8.4. Periodontit keselleriniň toparlara bölünişi.
- •8.5. Periodontit keseliniň geçiş aýratynlygy.
- •8.5.1. Dişiň köküniň depejigindäki ýiti periodontit.
- •8.5.2.Üznüksiz periodontitler
- •8.5.2.1.Üznüksiz fibroz periodontit.
- •8.5.2.2. Üznüksiz granurleýji periodontit
- •8.5.2.3. Üznüksiz granulamatoz periodontit
- •8.18. Surat. Üznüksiz gramulýomtoz periodontit.
- •8.5.2.4. Üznüksiz periodontitiň ýitileşmesi
- •Patomorfologiki üýtgeşmeler.
- •Periodontit kesellerini bejerliş usullary
- •8.6. Periodontitleriň bejerlişi.
- •Dişiň periodontit keselini bejermekligi şu aşakdaky tertiplerde amala aşyrmak ýerlikli hasap edilýär:
- •Ýiti periodontit keselini bejermekligiň aýratynlygy
- •Bir kökli dişiň bejerilişi
- •Köp kökli dişiň ýiti periodontit keselini bejerlişi Näsag ilkinji gezek ýüz tutanda
- •Üznüksiz periodontidiň bejerlişi
- •Bir kökli dişleriň bejerliş aýratynlygy
- •Köp kökli dişleriň bejerliş aýratynlygy
- •Üznüksiz periodontidiň ýitileşmesiniň bejeriliş aýratynlygy.
- •Periodontit keselini bejerlýärkä we bejergiden soňki göýberilýän säwlikler we gaýry üzülmeler.
- •Parodontyň keselleri
- •9.1. Umumy maglumatlar.
- •9.2. Parodont keselleriniň toparlara bölünişi.
- •9.3. Parodontyň gurluşy.
- •9.4. Parodontyň funksiýalary.
- •9.5. Parodont keselleriniň sebäpleri.
- •9.6. Parodont kesellerinde patologoanatomik alamatlar.
- •9.7. Parodont keselleriniň anyklanyş - barlag usullary.
- •9.1. Görkeziji. Parodont keselleriniň dürli görnüşlerinde
- •9.8. Parodont keselleriň geçiş alamatlary
- •9.8.1. Gingiwit
- •9.8.2. Parodont kesellerinde dişetiniň melanoz tegmildi.
- •9.19. Surat Dişetindäki melanoz tegmildiň goýylyk
- •9.8.3. Parodontit.
- •9.8.4. Parodontoz.
- •9.8.5. Parodontoliz (parodontyň beterleşip ereýän idiopatik keselleri).
- •9.8.6. Parodontomalar.
- •9.9. Parodont keselleriniň bejerlişi.
- •9.9.1. Ýerli bejergi.
- •9.9.2. Umumy bejerlişi.
- •9.9.3. Hirurgik bejerliş usuly.
- •9.9.4. Fiziki bejerji usuly.
- •9.9.5. Ortopedik bejerliş usuly.
- •9.10. Parodont keselli näsaglara bejeriş – keseliň öňüni alyş kömeginiň guralşy.
- •Stomatogen ýokanç ojaklary we ojakly – şertlendirlen keseller.
- •Bejerliş aýratynlygy
- •Agyz boşlugynyň nemli bardasynyň keselleri
- •11.1. Agzyň nemli bardasynda keselleriniň görnüşlere bölnüşi
- •Ýokanç keseller:
- •III. Allergiki we zäherli-allergiki keseller:
- •IX. Rakoňýany keseller, howypsyz we howyply çişler:
- •II. Ýokanç keseller:
- •IV. Ekzogen zäherlenmelerde, agzyň nemli bardasynyň üýtgeşmeleri.
- •11.2. Şikesli zeperlenmeler
- •11.2.1. Mehaniki şikeslenme
- •11.2.1.1. Ýiti mehaniki zeperlenme
- •11.2.1.2. Üznüksiz mehaniki zeperlenme
- •11.2.2. Himiki zeperlenme.
- •11.2.3. Fiziki zeperlenilme.
- •11.2.3.1. Galwanizm.
- •11.2.3.2. Şöhle keseli
- •11.2.3.3. Äň-ýüz sebtindäki täze dömmeleriň şöhle bejergisinde agzyň nemli bardasynyň üýtgemeleri.
- •11.2.4. Leýkoplakiýalar
- •Owunjak düwünçejikleri bolan gaty we ýumşak gaňşyrawgyň nemli bardasynyň gipertozy çykaryjy akabanyň giňeldilen nokatly bolan giperplazirlenen sülekeý mäzleri.
- •11.2.5. Paşkowyň ýumşak leýkoplakiýasy
- •11.2.6. Kennonyň ak ýumşak haly
- •11.3. Ýokanç keseller
- •11.3.1. Wirus keseller
- •11.3.1.1. Ýönekeý (adaty) gerpes
- •11.3.1.2. Gurşaýjy gerpes.
- •11.3.1.3. Gerpetiki angina
- •11.3.1.4. Ýiti respirator wirus ýokanç keselleri.
- •11.3.1.5. Agsal keseli
- •11.3.1.6. Agyz boşlugyndaky aids ýokanç keseli.
- •11.3.2. Wensanyň ýaraly – çüýreme stomatiti
- •11.3.3. Mereziýel keseli
- •11.3.4. Inçekesel.
- •11.3.5. Kandidoz (Agyz boşlugyň nemli bardasynyň köpüklemesi)
- •Agyz burçynyň jaýrykly mikotik (hamyrmaýaly) çişmesi.
- •11.4. Allergiýa keselleri.
- •11.4.1. Käbir allergiki keselleriň kliniki alamatlary
- •11.4.1.1. Anafilaktiki şok.
- •11.4.1.2. Kwinkäniň angionewrotik çişgini
- •11.4.1.3. Derman allergiýasy.
- •Kataral we kataral-gemorragik stomatit (heýlit, glossit).
- •11.4.2. Köp görnüşli şypyljaýan eritema
- •11.4.3. Üznüksiz gaýtalanýan aftoz stomatit.
- •11.4.4. Behçetiň (sindromy) alamatlar toplumy.
- •11.4.5. Şegreniň (sindromy) alamatlar toplumy
- •11.6. Gipowitaminozlarda agzyň nemli bardasynyň ütgemeleri.
- •11.7. Käbir ulgamlaýyn kesellerde agzyň nemli bardasynyň ütgeýşi
- •11.7.1. Aşgazan-içege ýollarynyň kesellerinde agzyň nemli bardasynyň ütgemeleri
- •Agzyň nemli bardasynyň bozulmagy
- •11.7.2. Ýürek-damar kesellerinde agzyň nemli bardasynyň ütgemegi
- •11.7.3. Içki mäz (endokrin) kesellerde agzyň nemli bardasynyň ütgemegi
- •11.7.5. Gan emele getiriş ulgamynyň kesellerinde agzyň nemli bardasynyň ütgemegi
- •Agzyň nemli bardasynyň eroziw – ýaraly zeperlenmegi.
- •11.7.6. Nerw ulgamynyň kesellerinde agzyň nemli bardasynyň ütgemegi
- •11.7.6.1. Stomalgiýa (glossalgiýa).
- •11.7.6.2. Tagam alyşyň bozulmagy
- •11.7.6.3. Sülekeý çykmagyň bozulmagy
- •11.8. Deri kesellerinde agzyň nemli bardasynyň üýtgeşmeleri
- •11.8.1. Gyzyl ýasy demrew
- •11.8.2. Pakgarçak keseli
- •11.8.3. Pemfigoid
- •11.8.4. Gyzyl gurt keseli
- •11.8.5. Dýuringiň dermatiti
- •11.9. Diliň anomaliýasy we aýratyn keselleri
- •11.9.1. Gasynly dil
- •11.9.2. Gara (saçly) dil
- •11.9.3. Deskwamatiw glossit
- •11.9.4. Rombgörnüşli glossit
- •11.10. Heýlitler
- •11.10.1. Eksfoliýatiw heýlit (tozgalaýan)
- •11.10.2. Glandulýar heýlit
- •11.10.3. Aktiniki we meteorologik heýlitler
- •11.10.4. Allergik gatnaşyk heýlit
- •11.10.5. Atopiki heýlit (adaty däl heýliti)
- •11.10.6. Ekzematoz heýliti
- •11.10.7. Makroheýlit (Melkerson – Rozentalyň alamaty)
- •11.11. Agzyň nemli bardasynyň we dodagyň gyzyl gaýmasynyň howply dömmä getiriji keselleri
- •11.11.1. Howply dömmä getiriji hadysalarynyň toparlara bölünşi
- •11.11.2. Boueniň keseli
- •11.11.3. Rak öň ýany siňňiller
- •11.11.4. Dodagyň gyzyl gaýmasynyň rak öň ýany çäkli giperkeratozy
- •11.11.5. Manganoftiniň rak öň ýany abraziw heýliti
- •11.11.6. Deri siňňili
- •11.11.7. Keratoakantoma.
- •11.11.8. Rak öň ýany keselleriň öňüni alyş çäreleri
- •11.1. Diş ýokundylary
- •Diş daşlaryny aýyrmak
- •Edebiýat sanawy
11.3.1.2. Gurşaýjy gerpes.
Gurşaýjy gerpes (herpes zoster) ýa-da bolmasa gurşaýjyly demrew Waricella/Zoster wirusy tarapyndan döreýär.
Şeýle adalga diňe şu wirusyň gatnaşmagynda dürli-dürli kliniki alamatlary boýunça deň bolmadyk iki sany aýratyn keselleri döredýanligi bilen şertlenendir ýagny: garamygyň we gurşaýjyly demrewiň. Wirus özüniň nerw-derilere täsir edijiligi bilen tapawutlanýar. Gurşaýjyly demrew bedeniň oten zamanlarda wirus bilen gatnaşykda bolanlygy netijesinde immunitetiň peselmekligi esasynda ýüze çykýan gaýtalanma ýokanç keseli hökmünde görülýar.
Nerw gangliýalarynda ýaşrylan ýagdaýda ýatan wirusyň höwesjeňligi netijesinde kesel döreýandigi diýip hasap edilýär.
Gurşaýjyly demrew keseli bilen çagalar we uly adamlar, has ýygy gartaşan adamlar keselleýärler. Kesel köplenç halatlarda bedeniň goraýyş güýçleriniň gowşamaklygynda, öň başdan geçiren öýken keselleriniň, gan keseliniň, täzeden dömmeleriniň we beýleki bedeni horukdyrýan keselleriň netijesiniň esasynda döreýärler.
Gurşaýjy demrew düzgün boluşy ýaly özünden soňra durnukly güýçleri galdyrýar. Ýöne weli agyr üznüksiz kesellerden (onkologiki, ganyň keselleri) ejir çekýän näsaglarda onuň gaýtalanylýan halatlary-da bolup biler. Ýokanç kesel döredijileri hem-ä gatnaşykda bolanlar hem-de howa-damja ýollar arkaly sagat adamlara geçip bilýar. Gurşaýyjy gerpes köplenç güýz-ýaz döwürlerinde duş gelýär, üşedip-gyzdyrma, newrologiki häsiýetli agyrlar we çetki zeperlenen nerw damarlarynyň ugry boýunça deride we nemli bardada eritematozly-wezikulýar örgünler bilen häsiýetlendirilýär. Käbir kelle çanakda we oňurga aralykdaky nerw gangliýalar, köplenç bir taraplaýyn, zeperlenilýärler. Üçem nerw damarynyň birinji we üçünji şahalarynyň zeperlenen halatynda, hem-de üçem nerw damarynyň düwüniniň (gerpetiki ganglionit) zeperlenen halatynda agzyň nemli bardasynda wezikulalaryň örgüni ýüze çykýar. Şol bir wagtyň özünde degişli bolan deri sebti hem zeperlenýär. Agzyň nemli bardasynyň aýraryň özbaşdak zeperlenmeleri seýrek duş gelýär.
Kliniki alamatlary. Adaty hakyky halatlarda keseliň örgini gelejekde boljak ýerlerinde dürli-dürli dartgynlykdaky agyrylaryň ýüze çykmaklygy bilen başlaýar. Agyrylaryň häsiýeti az-kem bildirýan agyry duýgylaryndan, puresteziýalardan başlanyp, tä zeperlenen nerw damarlaryň ugry boýunça ýüze çykýan ejir berijili, ýakyjyly, kesijili, tutgaý görnüşli agyrylar duýgysy bolup, çäklerinde üýtgäp dürýar. Gyjyndyryjylaryň täsiri astynda agyrylar güýçlenýärler. Şol bir wagtyň özünde hem uşütme, serimsämelik, kelle agyry ýüze çykýar, bedeniň gyzgynlyk derejesi 38-39 0C çenli galýar. Näsaglaryň umumy ýagdaýy elmydama ejir çekip hem durmaýar. Agyrlaryň ýüze çykmaklygynda 1-5 gün geçenden soň zeperlenme sebtinde çişginlik, deriniň gyzarmasy ýüze çykýar, onuň esasynda bolsa suklyk bilen doldurylan taparlaýyn, göwrümi 1-5 mm bolan wezikulalar döreýärler. Deriniň zeperlenmekligi bilen bir wagtda agzyň gyzaran nemli bardasynda hem zeperlenen nerw damarynyň ugry boýunça köp sanly wezikulalar ýäze çykýarlar. Agyz boşlugynda pakgaryklar çalt açylyp, ýarylýar we ýeke-ýekelikde ýa-da biri-birine birleşen ýaralar döredip, fibroz kesmegi bilen örtülendir. Deride ýaralar guraýarlar we kesmekler bilen örtülýärler ýa-da bolmasa zeperleme zerarly eroziýalaryň emele gelmekligi bilen açylýarlar (11.14-nji surat).
11.14 surat
11.14-nji surat. Gurşaýjy demrew. Has gyzaran dodakda we äňästy deride köp sanly bulançak suwly pakgarçak.
Agzyň nemli bardasyndaky ýaralaryň bitenben soňky we deridäki kesmejikleriň-de gopmaklygyndan soňra hadysa tamamlanýar, ol bolsa özünden soň deride wagytlaýynça tegmilt galdyrýar. Keseliň umumy dowamlylygy 3-4 hepde bolýar. Keseliň gelejegi, düzgün boluşy ýaly, şowly geşýär. Ýöne weli ýaşy ýokary bolan adamlarda, hem-de immunitetiň has peselmekligi bilen utgaşýan gan keseli howplydömme keseli agyr kesellerden ejir çekýan şahslarda gerpes keselinden soňky newralgiýa, ýokary duýgurlyk, gipernatiýa, ýaly gaýraüzülmeler bolup biler. Munyň dowamlylygy birnäçe aýdan-ýyla çenli bolýar. Köplenç şoňameňzeş hadysalar uly ýaşly adamlarda bellenilýär, özi hem näsag näçe uly ýaşly boldugyça, postgerpetiki gaýraüzülmeleriň döremekligine ýokary ähtimatly bolýar.
Deňeşdirilip anyklanylmasy. Gurşaýjy gerpesi şu aşakdakylardan tapawutlandyrylmagy zerurdyr:
Ýiti gerpetiki stomatitden;
Pakgarçakdan;
Pemfigoýitden;
Allergiki stomatitden;
Deriniň zeperlenmekliginde-beze çişinden.
Gurşaýjyly gerpesiň anyklanmaklygynda zeperlenmäniň bir taraplaýyn bolmagy, gaýtalanmalaryň, aýdyn bildirýän agyrly alamatyň ýoklygy, zeperlenen nerw damarlarynyň hutupjin edýan meýdanynda wezikulalaryň ýerleşmekliginiň wajyp ähmiýeti bardyr. Anyklamanyň kesgidiniň goýulmaklygy üçin şu aşakdaky goşmaça barlagyň usullary ulanylýar: ganyň umumy kliniki seljermekligi wirusologiki (täze ýaralardan, gandan, beýni-oňurga suwuklykdan ýa-da bolmasa bokurdakdan alnan ýuwundylardan wirusyň bölünip ýüze çykarylmaklygy), sitologiki.
Bejergisi. Gurşaýyjy demrewde bejerginiň esasy wezipeleri-agyryly alamatlary aýyrmak, deride we nemli bardada wezikulalaryň mundan beýläk emele gelmekliginiň we gerpesden soňky newralgiýalaryň öňüni alynmaklygy. Şeýle maksat bilen analgetikler (analgin, baralgin), salisilatlaryň (günde 3-4 gezekden 0.5 g möçberde asetilsalisil turşysumyň) gangleron B1; B2 witaminleriň berilmekligi görkezilýär.
Wirusa garşy serişdeler ulanylýar; metisazon (6 günüň dowamynda nahardan soň günde 2 gezekden 0.6 g möçberde); bonafton (1-2 günlik ara-kesmeler bilen 3 sany bäş-günlik doly bejergi bilen günde 3-5 gezekden 0.1 g möçberde); asiklowir (5günüň dowamynda günde 5 gezekden 0.8 g möçberde). Dezoksiribonukleazanyň ulanylmaklygy hem netijeli bolýar. Serişde 7-10 güniň dowamynda herbir 4 sagatdan 25 mg möçberde ýa-da günde iki-üç gezekden 50 mg möçberde sanjylýar. Hadysanyň tizlik bilen aýrylmaklygy bolup geçýär. Dezoksipibonukleaza bilen bejergi hem gerpetiki newralgiýanyň bolmazlygyny ähtimallaşdyrýar. Ýerli bejergi keseliň ilkinji günlerinden wirusa garşy dermanlaryň (tebrofeniň, florenalyň, gossipolyň, megosiniň, oksoliniň, interferonyň) ulanmaklygyndan ybarat bolýar.
Wezikulýar örgünleriň bitişýan döwründe ýara bitiriji (keratoplastiki) serişdeler: itburyň ýagy, oblepihanyň ýagy, A witamini, karotolin, aktoweginmelhemi we başgalar görkezilýär. Keseliň ilkinji günlerinden başlap lazerbejergisi (geliý-neon, infragyzyl), ultramelewşe şöhlelendirilme üstünlik bilen ulanylýar.